Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 50

“Nebajule bafue mushindu kayi?”

“Nebajule bafue mushindu kayi?”

“Lufu, ditshimuna diebe didi penyi? Lufu, kalonda kebe kadi penyi?”​—1 KOL. 15:55.

MUSAMBU WA 141 Muoyo ntshishima

KADIOSHA *

1-2. Bua tshinyi bena Kristo bonso badi ne bua kumanya malu adi atangila dibishibua ku lufu bua kuya mu diulu?

BANTU ba bungi badi benzela Yehowa mudimu lelu badi ne ditekemena dia kusomba kashidi pa buloba. Kadi bela manyi batshidi bashale pa buloba badi bobu ne ditekemena dia kubishibua bua kuya mu diulu. Badi ne dijinga dikole dia kumanya tshikalabu mu diulu. Kadi bua badi ne ditekemena dia kusomba pa buloba? Anu mutuamona, dibishibua dia bantu baya mu diulu nedipeteshe kabidi bantu badi ne ditekemena dia kusomba pa buloba masanka. Nunku nansha tuetu ne ditekemena dia kuya mu diulu anyi dia kusomba pa buloba, tudi ne bua kumanya malu adi atangila dibishibua dia bantu ku lufu bua kuya mu diulu.

2 Bamue bayidi ba Yezu ba mu bidimu lukama bia kumpala bavua bafunde bua ditekemena dia kuya mu diulu. Nzambi ke uvua mubasake ku bukole bua nyuma wende bua kufunda malu au. Mupostolo Yone wakumvuija ne: “Tudi mpindieu bana ba Nzambi, kadi tshituikala ki ntshianji kumueneshibua to. Tudi bamanye ne: padiye umueneshibua, netuikale bu yeye, bualu netumumone anu bu mudiye.” (1 Yone 3:2) Nunku padibu bajula bena Kristo bela manyi ku lufu bua kuya mu diulu, ki mbamanye tshikalabu to. Kadi padibu bapeta difutu diabu kudi Yehowa, nebamumone ne abu abidi. Bible ki mmuleje kalu ne kalu konso kadi katangila dibishibua ku lufu bua kuya mu diulu to, kadi mupostolo Paulo yeye uvua mufunde amue malu adi atangila dibishibua edi. Bela manyi nebikale ne Kristo ‘pajimijaye mbulamatadi yonso ne bukokeshi buonso ne bukole.’ Nebabutule kabidi ‘muena lukuna wa ndekelu, lufu.’ Ndekelu wa bionso, Yezu pamue badiye ukokesha nabu nebaditeke bobu ne bintu bionso ku bukokeshi bua Yehowa. (1 Kol. 15:24-28) Netshikale tshikondo tshimpe be! *

3. Bilondeshile 1 Kolinto 15:30-32, Paulo uvua mutuishibue ne: dibishibua dia bantu ku lufu divua ne bua kuikalaku. Biakamusaka bua kuenza tshinyi?

3 Bu muvua Paulo mutuishibue ne: dibishibua dia bantu ku lufu nedikalaku, biakamusaka bua kutantamena ntatu mishilashilangane. (Bala 1 Kolinto 15:30-32.) Wakambila bena Kolinto ne: “Dituku dionso ndi kumpala kua lufu.” Kufundaye kabidi ne: uvua “muluangane ne nyama ya luonji ku Efeso.” Pamuapa uvua wakula bua muvuaye muluangane ne nyama yetu eyi mu Efeso. (2 Kol. 1:8; 4:10; 11:23) Anyi uvua mua kuikala wakula bua bena Yuda bavua bamuluisha ne bantu bakuabu bavua bu “nyama ya luonji.” (Bien. 19:26-34; 1 Kol. 16:9) Nansha bikalabi ne: bivua bishi, bua Paulo yeye uvua anu mutuilangane ne njiwu ya lufu. Nansha nanku uvua anu mutekemene malu malenga avua kumpala.​—2 Kol. 4:16-18.

Bana betu ba mu dîku kampanda dia muaba udibu bakandika midimu wetu, batungunuka ne kutendelela Nzambi bikale ne ditabuja dikole dia ne: mmubalaye tshintu tshitambe buimpe matuku atshilualua (Tangila tshikoso 4)

4. Mmunyi mudi ditekemena dia dibishibua dia bantu ku lufu dikolesha bena Kristo lelu? (Tangila tshimfuanyi tshia pa tshizubu.)

4 Tudi mu bikondo bia njiwu. Kudi bamue bana betu badibu benzela malu a buenzavi. Bakuabu badi miaba idi mvita, kabayi badiumvua mu bukubi. Bakuabu bobu badi benzela Yehowa mudimu mu matunga adibu belele mudimu wetu mikenji mipite bungi anyi bawukandike; pine apu bafuane kubashipa peshi kubela mu buloko. Nansha nanku bana betu bonso aba badi batungunuka ne kutendelela Yehowa. Bua bualu abu badi tshilejilu kutudi. Kabena ne buôwa to, bualu mbamanye ne: nansha bobu babashipe tshikondo etshi, Yehowa mmubalaye tshintu tshitambe buimpe matuku atshilualua.

5. Nngelelu mubi kayi wa meji udi mufuane kutekesha ditekemena ditudi nadi dia ne: dibishibua dia bantu ku lufu nedikalaku?

5 Paulo wakambila bena Kristo nende bua badimukile mmuenenu mubi uvua nende bamue bantu wa ne: “Bikalabu kabayi ne bua kujula bafue, ‘tudiayi, tunuayi, bualu malabu netufue.’” Nansha bantu ba kumpala kua tshikondo tshia Paulo pavua pabu ne meji aa. Paulo uvua mua kuikala muangatshile mêyi au mu Yeshaya 22:13. Mvese eu udi uleja tshivua meji a bena Isalele. Pamutu pa kusemenabu pabuipi ne Nzambi, bavua bajinga bobu nsombelu wa bisankasanka. Mu kuamba kuimpe, bena Isalele bavua ne ngelelu wa meji wa ne: “Diaku bintu, kuena mumanye diwafua.” Ke mudi bantu ba bungi bamba kabidi lelu. Kadi anu bua ngelelu wabu wa meji mubi au, bakaya kushikila kubi.​—2 Kul. 36:15-20.

6. Mmunyi mudi ditekemena dia dibishibua dia bantu ku lufu dituambuluisha bua kumanya ba kusomba nabu?

6 Tudi bumvue bimpe ne: Yehowa neajule bantu ku lufu, nunku mbimpe tumanye bantu batudi ne bua kusomba nabu. Bena Kristo ba mu Kolinto bavua ne bua kuepuka disomba ne bantu bavua bamba ne: dibishishua dia bantu ku lufu kadienaku. Bidi bitulongesha ne: ki mbimpe tuikala tusomba ne bantu badi kabayi bela meji a matuku atshilualua, baditue anu mu bisankansanka to; kakuena bualu buimpe nansha bumue butudi mua kupetela kudibu to. Kusomba nabu kudi mua kunyanga ngelelu muimpe wa meji wa muena Kristo mulelela ne bikadilu biende. Kudi mene mua kumufikisha ku dienza mpekatu. Ke bualu kayi Paulo wakababela ne dîsu dikole ne: “Petululayi lungenyi mu mushindu muakane ne nulekele kuenza mpekatu.”​—1 Kol. 15:33, 34.

NEBABISHIBUE NE MUBIDI KAYI?

7. Bilondeshile 1 Kolinto 15:35-38, ndukonko kayi ludi bamue bantu mua kuikala bakadi bela bakuabu bua dibishibua dia ku lufu?

7 Bala 1 Kolinto 15:35-38. Muntu utu musue kufikisha bantu bakuabu ku ditaba ne: dibishibua dia bantu ku lufu kadienaku udi mua kuikala ukadi mubebeje ne: “Nebajule bafue mushindu kayi?” Tuanji tukonkononayi diandamuna dia Paulo, bualu bantu ba bungi lelu badi ne mmuenenu mishilangane bua tshidi tshifikila muntu padiye ufua. Kadi Bible yeye udi ulongesha tshinyi?

Paulo wakafila tshilejilu tshia lutete ne tshia tshikunyibua tshidilu lutoluesha bua kuleja ne: Nzambi udi ne bukole bua kupeshilula bantu badi babishibua ku lufu mubidi udi mubakumbanyine (Tangila tshikoso 8)

8. Ntshilejilu kayi tshidi mua kutuambuluisha bua kumvua bimpe tshidi dibishibua ku lufu bua kuya mu diulu?

8 Padi muntu ufua, mubidi wende udi ubola. Kadi Yeye uvua mufuke diulu ne buloba udi mua kubisha muntu au, umupeshilula mubidi udi ukengedibua. (Gen. 1:1; 2:7) Paulo wakafila tshilejilu bua kuleja ne: kabiakukengela anu bua Nzambi abishe muntu ne mubidi umue umue au to. Anji elabi meji bua “lutete patupu.” Patubu balukuna, lutu lutoloka lulua tshikunyibua tshipiatshipia. Tshikunyibua atshi tshitu tshilua tshishilangane bikole ne kalutete kavuabu bakune. Paulo mmufile tshilejilu etshi bua kuleja ne: Mufuki wetu udi ne bukole bua kupesha muntu “mubidi bu mudiye musue.”

9. Ntshinyi tshidi 1 Kolinto 15:39-41 utuambila bua mibidi?

9 Bala 1 Kolinto 15:39-41. Paulo mmuleje ne: bintu bidi Nzambi mufuke bidi ne mibidi mishilangane bikole. Tshilejilu, mudi ngombe ki mmudi nyunyi to, mudi nyunyi ki mmudi mishipa to. Wakamba ne: tudi tumona mudi dîba dishilangane ne ngondo. Kuambaye kabidi ne: “Mutoto umue udi ushilangana ne mutoto mukuabu ku butumbi.” Bulelela, nansha mutudi katuyi mua kujingulula dishilangana edi ne etu abidi, bena malu a sianse badi baleja ne: mitoto idi mishindu mishilangane; kudi ya minene, ya mikese menemene, ya mikunze, ya mitoke, ne ya manyimanyi, bu mudi dîba. Paulo uvua muambe kabidi ne: “Kudi kabidi mibidi ya mu diulu ne mibidi ya pa buloba.” Bidi biumvuija tshinyi? Bidi biumvuija ne: pa buloba tudi ne mubidi wa mashi ne mayi, kadi bua mu diulu, badimu badi ne mibidi ya mu nyuma, idi kayiyi imueka to, bu mudi ya banjelu.

10. Bantu babishibua ku lufu bua kuya mu diulu nebikale ne mubidi kayi?

10 Mona tshivua Paulo mulue kuamba kabidi: “Ke mudibi bua dibishibua dia bafue. Mubidi udi ukunyibua muikale ubola; udi ubishibua kawuyi ubola.” Bushuwa padi muntu ufua, mubidi udi ubola, pashishe upingana ku lupuishi. (Gen. 3:19) Kadi bidi mua kuenzeka bishi bua mubidi “ubishibua kawuyi ubola”? Paulo kavua wakula bua bantu bavua babishibua ku lufu bua kusomba anu pa buloba, bu mudi bavuabu babishe kudi Eliya, Elisha, ne kudi Yezu to. Kadi uvua wakula bua bantu badi babishibua ku lufu ne mubidi udi ukumbanyina mu diulu, “wa mu nyuma.”​—1 Kol. 15:42-44.

11-12. Ntshinyi tshivua tshifikile Yezu ku dibishibua diende? Nebikale pabi bishi bua bela manyi?

11 Pavua Yezu pa buloba, uvua ne mubidi wa mashi ne mâyi. Kadi pakabishibuaye ku lufu, “wakalua nyuma udi ufila muoyo,” kupinganaye mu diulu. Bela manyi nebabishibue pabu ne mubidi wa nyuma. Paulo wakumvuija ne: “Anu bu mutudi bangate tshimfuanyi tshia udi muenza ne lupuishi, ke mutuangata kabidi tshimfuanyi tshia wa mu diulu.”​—1 Kol. 15:45-49.

12 Paulo ukavua lua ku ndekelu kua malu avuaye wakula bua dibishibua dia ku lufu. Mbimpe tumanye ne: Yezu kavua mubishibue ku lufu ne mubidi wa mashi ne mâyi to. Ke tshivua Paulo muleje pakambaye ne: “Musunyi ne mashi kabiena mua kupiana Bukalenge bua Nzambi” mu diulu to. (1 Kol. 15:50) Bapostolo ne bela manyi bakuabu kabakubishibua ku lufu kuya mu diulu ne mubidi wa mashi ne mâyi udi ubola nansha. Nebabishibue dîba kayi? Paulo wakaleja ne: dibishibua diabu ditshivua dia mu matuku atshivua alua; nunku pavuabu bafua, kabavua babishibua diakamue to. Pavua Paulo mufunde mukanda wa kumpala wa Kolinto, bamue bayidi bakavua ‘balale tulu mu lufu,’ tshilejilu mupostolo Yakobo ukavua mufue. (Bien. 12:1, 2) Bapostolo ne bela manyi bakuabu bavua ne bua kulua ‘kulala tulu mu lufu pashishe.’​—1 Kol. 15:6.

DITSHIMUNA LUFU

13. Tela malu avua ne bua kuenzeka mu tshikondo tshia dikalaku dia Yezu.

13 Yezu ne Paulo bavua bakule bua tshikondo kampanda tshia pa buatshi tshivua tshilua, tshia dikalaku dia Kristo. Mvita, dizakala dia buloba, bipupu bia masama, ne malu mabi makuabu adi enzeka pa buloba bujima bidi bienza tshimanyinu tshia dikalaku dia Kristo adi. Tudi bamone mudi bualu buvua Bible mulaye ebu bukumbane katshia mu 1914. Kuvua ne bua kuikala bualu bukuabu bunene bua mu tshimanyinu atshi buvua ne bua kuenzeka. Yezu wakamba ne: bavua ne bua kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bukavua bujadika, baluyisha “pa buloba bujima budi bantu basombele bua luikale bujadiki kudi bisamba bionso, ne pashishe, nshikidilu nealue.” (Mat. 24:3, 7-14) Paulo wakaleja bimpe ne: “dikalaku dia Mukalenge” divua ne bua kuikala kabidi tshikondo tshia dibishibua ku lufu dia bena Kristo bela manyi bakavua “balale tulu mu lufu.”​—1 Tes. 4:14-16; 1 Kol. 15:23.

14. Ntshinyi tshidi tshienzekela bela manyi badi bafua mu tshikondo tshia dikalaku dia Kristo?

14 Bela manyi badi bajikija lubilu luabu pa buloba lelu badi babishibua ku lufu diakamue bua kuya mu diulu. Ke tshidi Paulo muambe mu 1 Kolinto 15:51, 52 ne: “Tuetu bonso katuakulala tulu mu lufu to, kadi tuetu bonso netukudimunyibue diakamue mu mupodi wa dîsu, mu tshikondo tshia mpungi wa ndekelu.” Mêyi a Paulo aa adi enda akumbana lelu! Bana babu ne Kristo nebikale ne disanka dia bungi bua dibishibua diabu; ‘nebikale ne Mukalenge misangu yonso.’​—1 Tes. 4:17.

Bantu bakudimunyibua “mu mupodi wa dîsu” pamue ne Yezu nebasunsule bisamba (Tangila tshikoso 15)

15. Mmudimu kayi wikala bela manyi babishibua ne bua kuenza mu diulu?

15 Bible udi utuambila mudimu wikala bela manyi babishibua ne bua kuenza mu diulu. Yezu udi ubambila ne: “Muntu udi utshimuna ne ulonda bienzedi bianyi too ne ku ndekelu, nemmupeshe bukokeshi ku mutu kua bisamba, ne neakokeshe bantu ne dikombo dia tshiamu bua basunsudibue bu malongo a diima, anu bu mundi mupete bukokeshi kudi Tatu wanyi.” (Buak. 2:26, 27) Nebalonde mfumuabu bikale ne mudimu mu bianza, wa kukokesha bisamba ne dikombo dia tshiamu.​—Buak. 19:11-15.

16. Bantu ba bungi nebatshimune lufu mushindu kayi?

16 Mbiumvuike bimpe ne: bela manyi nebatshimune lufu. (1 Kol. 15:54-57) Dibishibua diabu ku lufu ke diabapetesha mushindu wa kuenzabu pabu mudimu wa kumbusha malu mabi pa buloba bujima mu mvita ya Armagedone yalua. Bena Kristo balume ne bakaji miliyo ya bungi ‘nebafume mu dikenga dinene’ bua kubuela mu buloba bupiabupia. (Buak. 7:14) Bantu bapanduka pa buloba aba nebadimuenene muatshimunyibua kabidi lufu, mmumue ne: dibishibua dia bantu miliyo ne miliyo bavua bafue kale. Anji elabi meji bungi bua disanka dituikala nadi bua ditshimunyibua dia lufu mushindu au! (Bien. 24:15) Bantu bonso badi balamate Yehowa ne muoyo mujima nebikale batshimunyi, batshimuna too ne lufu lutudi bapiane kudi Adama. Nebasombe ne muoyo kashidi.

17. Ntshinyi tshidi 1 Kolinto 15:58 utulomba bua kuenza?

17 Mbimpe muena Kristo yonso ikale ne dianyisha bua mêyi adi atukolesha avua Paulo mufundile bena Kolinto bua dibishibua dia bantu ku lufu. Tudi ne malu onso adi atusaka bua kuleja mutudi tuitaba mubelu wa Paulo wa ne: tuikale ne bia bungi bia kuenza mpindieu “mu mudimu wa Mukalenge.” (Bala 1 Kolinto 15:58.) Tuetu tuenza mudimu au bikole ne lulamatu luonso, netupete petu nsombelu wa disanka matuku atshilualua. Nsombelu wa matuku atshilualua neikale yeye mulenga kupita tshintu kayi tshionso tshitudi mua kudifuanyikijila mpindieu. Dîba adi nebimueneke bushuwa ne: mudimu wetu mukole utudi tuenza mu Mukalenge kawena tshianana nansha.

MUSAMBU WA 140 Indila muoyo wa kashidi!

^ tshik. 5 Mu tshitupa tshibidi tshia 1 Kolinto nshapita wa 15 mudi malu adi atangila dibishibua dia bantu ku lufu, nangananga dia bela manyi. Kadi malu avua Paulo mufunde adi kabidi ne mushinga bua mikoko mikuabu. Tshiena-bualu etshi netshileje mudi ditekemena dia dibishibua ku lufu mua kutuambuluisha bua kuikala ne bienzedi bimpe mpindieu ne kutusaka bua kuindila malu malenga matuku atshilualua.

^ tshik. 2 Mu tshiena-bualu tshia “Nkonko ya babadi” tshidi mu Tshibumba tshia Nsentedi etshi mudi diumvuija dia malu avua Paulo mufunde mu 1 Kolinto 15:29.