Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Buimpe: Tshia kuenza bua kuikala nabu

Buimpe: Tshia kuenza bua kuikala nabu

YONSO wa kutudi utu musue bua bantu bakuabu bamumone bu muntu muimpe. Kadi matuku etu aa mbikole bua kuikala muntu muimpe. Bidi nanku bualu bantu ba bungi ki ‘mbanange malu mimpe’ to. (2 Tim. 3:3) Badi mua kulonda mikenji idibu badielele ya tshidi tshimpe ne tshibi, bamba “bualu buimpe ne: mbubi, bualu bubi ne: mbuimpe.” (Yesh. 5:20) Bidi bitukolela kabidi bua kuikala bantu bimpe bua malu mabi akadi matuenzekele ne bua mutudi bapange bupuangane. Nunku tudi mua kumvua anu bu muanetu wa bakaji mukuabu ukavua muenzele Yehowa mudimu bidimu bia bungi. Udi wamba ne: “Bidi binkolela bua kuitaba ne: meme eu ndi muntu muimpe.”

Diakalenga, tuetu bonso tudi mua kuikala ne ngikadilu wa buimpe eu. Nyuma muimpe wa Nzambi udi utupeteshayi, ne nyuma eu udi ne bukole bua bungi kupita malu mabi adi bantu mua kutuenzela anyi dipanga dietu dia bupuangane. Tukonkononayi ngikadilu eu bimpe ne tumone mutudi mua kumuleja mu malu atudi tuenza.

BUIMPE NTSHINYI?

Kuikala muntu muimpe nkubenga kuikala ne malu mabi anyi kuenzelangana. Muntu muimpe utu misangu yonso ukeba mishindu ya kuambuluisha bakuabu ne utu ubenzela malu mimpe.

Pamuapa ukadi mumone bamue bantu benzela bena mu mêku abu anyi balunda babu malu mimpe kakuyi lutatu. Kadi anu atshi ke tshidi kuikala muntu muimpe kumvuija anyi? Bushuwa, katuena mua kulejangana buimpe mu mushindu mupuangane to, bualu Bible udi wamba ne: “Kakuena muntu muakane pa buloba utu wenza anu malu mimpe, kayi wenza mpekatu to.” (Muam. 7:20) Mupostolo Paulo wakaleja patoke tshivuaye menemene pakambaye ne: “Ndi mumanye ne: munda muanyi, mmumue ne: mu mubidi wanyi, kamuena tshintu tshimpe nansha tshimue to.” (Lomo 7:18) Nunku mbiumvuike bimpe ne: tuetu basue kuikala ne ngikadilu eu, mbimpe tumulongele kudi Yehowa utu umupeshangana.

“YEHOWA UDI MUIMPE”

Yehowa Nzambi mmuele mikenji ya tshidi tshimpe. Bible udi wamba buende yeye ne: “Wewe udi muimpe ne midimu yebe mmimpe. Ndongesha mêyi ne mikandu biebe.” (Mis. 119:68) Tukonkononayi mishindu ibidi ya buimpe bua Yehowa idibu batele mu mvese eu.

Yehowa udi muimpe. Yehowa utu anu muimpe misangu yonso. Yehowa wakambila Mose ne: “Nengenze bua buimpe buanyi buonso bupite kumpala kuebe.” Mona tshiakenzeka. Pavua butumbi bua Yehowa, too ne buimpe buende, bienda bipita, Mose wakumvua mêyi aa: “Yehowa, Yehowa, Nzambi wa luse udi uditeka pa muaba wa bakuabu, kena ukuata tshiji lukasa, mmuwule tente ne dinanga dia lulamatu ne bulelela, udi uleja dinanga dia lulamatu kudi bantu binunu ne binunu; udi ubuikila bilema, dishipa dia mikenji ne mpekatu, kadi mu mushindu nansha umue kena mua kupanga kunyoka muntu udi mupile.” (Ekes. 33:19; 34:6, 7) Nunku mbikumbane bua kuamba ne: Yehowa mmuimpe mu mishindu yonso. Nansha muvua Yezu muntu muimpe wa dikema, wakamba ne: “Kakuena muntu udi muimpe pa kumbusha anu umue, Nzambi.”​—Luka 18:19.

Tudi tumuenena buimpe bua Yehowa mu bintu bidiye mufuke

Midimu ya Yehowa mmimpe. Malu onso adi Nzambi wenza mmimpe. Bible udi wamba ne: “Yehowa udi muimpe kudi bantu bonso, ne luse luende ludi lumuenekela mu midimu yende yonso.” (Mis. 145:9) Bu mudi Yehowa muimpe ne kayi ne kansungansunga, udi upesha bantu bonso muoyo ne bintu bidi bikengela bua bikale anu ne muoyo. (Bien. 14:17) Udi kabidi uleja mudiye muimpe padiye utufuila luse. Mufundi wa Misambu wakafunda ne: “Wewe, Yehowa, udi muimpe ne udi mudiakaje bua kubuikidilangana.” (Mis. 86:5) Tuikale batuishibue ne: “Kakuena tshintu tshimpe nansha tshimue tshikala Yehowa mua kupala badi benda ne muoyo mutoke.”​—Mis. 84:11.

“LONGA MUA KUENZA MALU MIMPE”

Tudi bafukibue mu tshimfuanyi tshia Nzambi. Nunku tudi ne mushindu wa kuikala bantu bimpe ne wa kuenza malu mimpe. (Gen. 1:27) Nansha nanku, Dîyi dia Nzambi didi dilomba batendeledi bende bua ‘kulonga mua kuenza malu mimpe.’ (Yesh. 1:17) Kadi ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kufika ku dienza malu mimpe? Tumone malu asatu atudi mua kuenza.

Bua kumpala, tuikale tusambila bua kulomba nyuma muimpe. Nyuma eu udi mua kuambuluisha bena Kristo bua kuikala bantu bimpe ku mêsu kua Nzambi. (Gal. 5:22) Eyowa, nyuma wa Nzambi udi mua kutuambuluisha bua tufike ku dinanga malu mimpe ne ku dibenga malu mabi. (Lomo 12:9) Bible udi wamba ne: Yehowa udi mua ‘kutushindamija mu malu mimpe onso ne mu dîyi dimpe dionso.’​—2 Tes. 2:16, 17.

Buibidi, mbimpe tuikale tubala Dîyi dia Nzambi difundisha ku bukole bua nyuma. Patudi tudibala, Yehowa udi mua kutulongesha “njila mujima wa tshidi tshimpe” ne kutupesha “bidi bikengedibua bua mudimu wonso muimpe.” (Nsu. 2:9; 2 Tim. 3:17) Tuetu tubala mushindu eu, pashishe tuelangana meji a bitudi tubala, tudi tuwuja muoyo wetu ne malu mimpe adi atangila Nzambi ne disua diende. Dîba adi tudi benze anu bu ne: tudi bele bintu mu tshibutshilu tshietu bitudi mua kulua kuangata pashishe.​—Luka 6:45; Ef. 5:9.

Buisatu, tudi tuenza muetu muonso bua ‘kuidikija malu mimpe.’ (3 Yone 11) Mu Bible mudi bilejilu bimpe bia kulonda. Bushuwa, Yehowa ne Yezu ke badi bilejilu bimpe menemene. Kadi kudi kabidi bilejilu bia bantu bakuabu bavua bamanyike bu bantu bimpe. Tudi mua kutela tshia Tabita ne tshia Bânaba. (Bien. 9:36; 11:22-24) Tshilejilu tshiabu tshimpe tshidi mua kukuambuluisha wewe mulonge tshidi Bible wamba bua bualu buabu ne mumone malu avuabu benze bua kuambuluisha bantu bakuabu. Wele meji a tshiudi pebe mua kuenza bua kuambuluisha bamue bantu mu dîku diebe anyi dienu anyi mu tshisumbu. Umone kabidi masanka avua yonso wa kudibu mupete bua muvuaye muenzele bantu bakuabu malu mimpe. Udi pebe mua kupeta masanka anu bu bobu.

Tudi kabidi mua kulonda bilejilu bia bantu ba matuku etu aa badi benza malu mimpe. Tudi mua kutela tshilejilu tshia bakulu badi benza mudimu mukole mu tshisumbu badi ‘banangi ba malu mimpe.’ Tudi mua kutela kabidi tshilejilu tshia bana betu ba bakaji ba lulamatu badi baleja mudibu “balongeshi ba malu mimpe” mu mêyi ne mu bienzedi. (Tito 1:8; 2:3) Muanetu wa bakaji mukuabu diende Roslyn udi wamba ne: “Mulunda wanyi utu udisunsula bua kuambuluisha bantu bakuabu mu tshisumbu ne kubakankamija. Utu welanganga meji bua nsombelu wabu, ne misangu ya bungi utu ubapesha tubintu anyi ubambuluisha mu mishindu mikuabu. Ntu mmumona bu muntu muimpe wa dikema.”

Yehowa udi ulomba bantu bende bua ‘kukeba malu mimpe.’ (Amo. 5:14) Tuetu tuakeba, nebitufikishe ku dinanga malu adi Yehowa wamba ne: mmimpe, ne ku dipeta dijinga dikole dia kuenza malu mimpe.

Tudi tudienzeja bua kuikala bantu bimpe ne bua kuenza malu mimpe

Katuena ne bua kuela meji ne: bua kuikala bantu bimpe bidi bikengala kuenzela bakuabu malu manene adi akemesha to. Tuangate tshilejilu: Bua bisekiseki kukolabi bimpe, katuena tubiela mâyi a bungi musangu umue to, kadi tudi tubimiamina mâyi makese makese misangu ya bungi. Bia muomumue, tuetu tuenzela bantu bakuabu tumalu tukese tua bungi tudi tubambuluisha, nebileje ne: tudi bantu bimpe.

Bible udi utulomba bua ‘kudilongolola’ ne ‘kudiakaja’ bua kuenzelangana malu mimpe. (2 Tim. 2:21; Tito 3:1) Tuetu tutabalela malu adi afikila bakuabu, netumone mishindu itudi mua kusankisha muinetu “bua diakalenga diende, bua kumukolesha.” (Lomo 15:2) Bidi mua kulomba bua tumupeshe tshintu kampanda tshitudi natshi. (Nsu. 3:27) Tudi mua kumubikila bua kudia nende anyi bua kukoleshangana nende. Tuetu bamanye muntu udi usama, tudi mua kumutumina kamesaje, kumubikila, anyi kuya kumutangila. Eyowa, tudi mua kupeta mpunga ya bungi ya kuamba “dîyi dimpe didi mua kukolesha bakuabu padibi bikengela, bua dikuatshishe badi baditeleja.”​—Ef. 4:29.

Anu bu Yehowa, tudi basue kuenzela bantu bonso malu mimpe. Ke bualu kayi tudi tuenzela bantu bakuabu malu katuyi ne kansungansunga. Umue mushindu muimpe mutambe wa kuenzela bantu malu mimpe nkubayisha lumu luimpe lua Bukalenge. Anu muvua Yezu mututumine dîyi, tudi basue kuenzela too ne bantu badi batukine malu mimpe. (Luka 6:27) Ki mbibi bua kuikala muntu muimpe ne kuenzela bantu bakuabu malu mimpe nansha, bualu “kakuena mukenji udi ukandika malu a nunku to.” (Gal. 5:22, 23) Tuetu ne bikadilu bimpe nansha padibu batuluisha anyi patudi mu ntatu, tudi mua kukoka bantu bakuabu ku bulelela ne kubafikisha ku ditumbisha Nzambi.​—1 Pet. 3:16, 17.

MASANKA ATUDI TUPETA

“Muntu muimpe udi upuola difutu dia bienzedi biende.” (Nsu. 14:14) Ngamue masanka kayi atudi tupeta? Patudi tuenzela bakuabu malu mimpe, badi mua kutuenzela pabu malu mimpe. (Nsu. 14:22) Nansha bobu kabayi batuenzela malu mimpe, tuetu tutungunuka ne kubenzelawu, tudi mua kutekesha lungenyi luabu ne kuengulula malu abu makole.​—Lomo 12:20, dim.

Bantu ba bungi badi mua kutujadikila muvuabu bapete masanka bualu bavua balekele malu mabi ne batuadije kuenza malu mimpe. Tuakule bua tshivua tshifikile Nancy. Udi wamba ne: “Pamvua nkola, nansha meme muenzelangane bibi, kabivua bingambila bualu to. Mvua muenzavi ne tshivua nemmekangana to. Kadi pamvua ngenda ndonga mikenji ya Nzambi idi ilomba kuenza malu mimpe ne nyitumikila, ngakatuadija kudiumvua ne disanka. Lelu wa ndaya, ndi ndiumvua muntu wa nsongo ne ndinemeka.”

Bualu butambe bunene budi butusaka bua kuikala bantu bimpe budi ne: kuenza nanku kudi kusankisha Yehowa. Nansha bantu ba bungi kabayi bamona malu atudi tuenza, Yehowa yeye udi uamona. Mmumanye meji mimpe onso atudi nawu ne bualu buonso buimpe butudi tuenza. (Ef. 6:7, 8) Mmunyi mudiye utufuta? Bible udi wamba ne: “Muntu muimpe udi upeta dianyishibua dia Yehowa.” (Nsu. 12:2) Nunku tutungunukayi ne kuikala bantu bimpe. Yehowa udi ulaya “butumbi ne bunême ne ditalala kudi muntu yonso udi wenza malu mimpe.”​—Lomo 2:10.