Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 12

Dinanga didi dituambuluisha bua kunanukila nansha batukine

Dinanga didi dituambuluisha bua kunanukila nansha batukine

“Malu aa ngandi nnuelela mukenji, bua nunangangane. Ba pa buloba bobu banukine, nudi bamanye ne: bavua bankine meme kumpala kua kunukinabu.”​—YONE 15:17, 18.

MUSAMBU WA 129 Netushale anu bananukile

KADIOSHA *

1. Bilondeshile Matayi 24:9, bua tshinyi kabiena ne bua kutukemesha padi bena panu batukina?

YEHOWA uvua mutufuke bua tunange bakuabu ne bua bakuabu batunange petu. Ke bualu kayi muntu yeye mutukine bitu bitusama ku muoyo, pamuapa bituenza ne buôwa. Tshilejilu, muanetu Georgina udi musombele ku Mputu udi wamba ne: “Pamvua ne bidimu 14, mama uvua munkine bualu mvua ntendelela Yehowa. Ngakadimona bu muntu mudiombola, meme kubanga kumona kabidi bu ne: mvua muana mubi.” * Muanetu Danylo yeye udi wamba ne: “Pavua basalayi bankume, bampende, ne bamfunyine bua mumvua Ntemu wa Yehowa, buôwa buakankuata, meme kudiumvua mufuishibue bundu.” Lukinu lua mushindu eu ludi lusama ku muoyo, kadi kaluena lutukemesha to. Yezu ukavua muambe ne: bavua ne bua kutukina.​—Bala Matayi 24:9.

2-3. Bua tshinyi batu bakina bayidi ba Yezu?

2 Bena panu batu bakina bayidi ba Yezu. Bua tshinyi? Bualu anu bu Yezu, katuena “ba pa buloba” to. (Yone 15:17-19) Ke bualu kayi, nansha mutudi tutumikila mbulamatadi, tudi tubenga bua kuyikukuila anyi kukukuila mabendele ayi. Anu Yehowa nkayende ke ututu tutendelela. Tudi tutua bukenji budi nabu Yehowa bua kukokesha bukua bantu mpanda; bobu ebu mbudi Satana ne “dimiinu” diende baluisha kakuyi mushindu. (Gen. 3:1-5, 15, dim.) Tudi tuyisha bantu ne: Bukalenge bua Nzambi ke budibu ne bua kutekemena ne bobu buine bukadi pa kuzaza bantu bonso badi babutshiamakana. (Dan. 2:44; Buak. 19:19-21) Bua bapuekele, mukenji utudi tumanyisha eu ndumu luimpe; kadi bua bantu babi ndumu lubi.​—Mis. 37:10, 11.

3 Batu batukina kabidi bualu tutu tutumikila mikenji miakane ya Nzambi. Mikenji eyi mmishilangane bikole ne mmuenenu wa malu ne bienzedi bia bena panu. Tshilejilu, bantu ba bungi lelu badi bamona ne: ki mbibi bua kuditua mu tshiendenda tshia masandi tshia buena tshivua natshi bantu bavua Nzambi mubutule mu Sodoma ne mu Amola to. (Yuda 7) Bu mutudi tutumikila mikenji ya mu Bible idi itangila malu aa, bantu ba bungi batu batuseka ne batuamba ne: tutu tushidisha malu be!​—1 Pet. 4:3, 4.

4. Nngikadilu kayi itu itupesha bukole padi bantu batukina?

4 Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua tunanukile padi bantu batukina ne batupenda? Mbimpe tuikale ne ditabuja dikole dia ne: Yehowa neatuambuluishe. Anu bu ngabu, ditabuja dietu didi mua “kujima . . . mikete yonso ya kapia ya mubi.” (Ef. 6:16) Kadi pa kumbusha ditabuja bidi bikengela tuikale kabidi ne dinanga. Bua tshinyi? Bualu dinanga “kadiena dikuata tshiji.” Didi dikolesha muoyo ne dinanukila mu malu onso adi asama ku muoyo. (1 Kol. 13:4-7, 13) Tumonayi mpindieu mutu dinanga ditudi banange Yehowa, banange bena Kristo netu, nansha ditudi banange bantu badi batuluisha dituambuluisha bua kunanukila padibu batukina.

KUNANGA YEHOWA KUDI KUENZA BUA TUNANUKILE NANSHA BATUKINE

5. Dinanga divua Yezu munange Tatuende divua dimupeshe bukole bua kuenza tshinyi?

5 Yezu wakambila bayidi bende ba lulamatu butuku bua muladilu wa lufu luende ne: “Ndi munange Tatu, [ke bualu kayi] ndi ngenza anu mudi Tatu mungambile bua kuenza.” (Yone 14:31) Dinanga divua Yezu munange Yehowa diakamupesha bukole bua kutua ntatu ivua mimuindile tshiadi. Dinanga ditudi banange Yehowa didi mua kutuenzela padi nanku.

6. Bilondeshile Lomo 5:3-5, batendeledi ba Yehowa badi ne bua kumvua bishi padi bena panu babakina?

6 Dinanga didi batendeledi ba Yehowa bamunange ke ditu dibambuluisha bua kunanukila patubu babakengesha. Tshilejilu, pavua kabadi kanene ka bena Yuda katumine bapostolo dîyi bua balekele kuyisha, dinanga divuabu banange Nzambi diakabasaka bua “kutumikila Nzambi bu mfumu pamutu pa kutumikila bantu.” (Bien. 5:29; 1 Yone 5:3) Dinanga dikole dia nunku didi dikolesha kabidi bena Kristo netu lelu. Ba bungi ba kudibu mbashale ne lulamatu padi mbulamatadi mibi ya tshikisu mibakengeshe. Pamutu pa tuetu kuteketa mu mikolo padi bena panu batukina, tudi tuetu ne disanka dia kunanukila.​—Bien. 5:41; bala Lomo 5:3-5.

7. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza padi bena mu dîku dietu batuluisha?

7 Pamuapa bidi mua kutukolela bikole bua kunanukila biobi ne: bena mu dîku dietu ke badi batukine. Patudi tutuadija kulonga bulelela, bena mu dîku dietu badi mua kuela meji ne: tudi bapambuke. Bakuabu pabu badi mua kuela meji ne: tudi bajimije lungenyi. (Fuanyikija ne Mâko 3:21.) Badi nansha mua kutukisa anyi kutulenga bianza pambidi. Buluishi bua nunku kabuena mua kutukemesha to. Yezu wakamba ne: “Bena lukuna ba muntu nebikale ba mu nzubu muende.” (Mat. 10:36) Kadi nansha balela betu batuangata mushindu kayi, tuetu katuena mua kubamona bu baluishi betu to. Padi dinanga ditudi banange Yehowa dienda divula, dinanga ditudi banange bantu didi divula padi. (Mat. 22:37-39) Kadi katuakudiatakaja mikenji ne mêyi manene a mu Bible anu bua kusankisha muntu mukuabu to.

Tudi mua kukenga bua tshikondo kampanda. Kadi Yehowa neikale anu ku luseke luetu bua kutusamba ne kutupesha bukole (Tangila tshikoso 8-10)

8-9. Ntshinyi tshivua tshiambuluishe muanetu kampanda bua kunanukila nansha muvuabu bamuluisha bikole?

8 Georgina utukadi batele wakananukila nansha muvua mamuende umuluisha bikole. Udi wamba ne: “Bakabanga kutulongesha Bible ne mama. Kadi pangakajinga bua kubuela mu bisangilu ngondo isambombo pashishe, mama wakankudimukila. Ngakafika ku dimanya ne: uvua uyukila ne batontolodi, ne patuvua tuyukila nende uvua ungambuluila bivuabu bamba. Uvua umpenda kabidi, unkoka mu nsuki, umfiekela mu nshingu, ne ungimanshila mikanda. Bakambatiza meme mumane kukumbaja bidimu 15. Mama wakantuma muaba uvuabu balamina bansongakaji bavua kabatshiyi bumvuila baledi, ukeba bua ndekele kutendelela Yehowa. Mu bobu abu muvua bavua banua bintu bitu binyungulula mutu ne benza malu a tshikisu. Buluishi butu bulua kukola mua kupita nabu nangananga padibu bufumina kudi muntu uuvua wela meji ne: udi ne bua kukunanga ne kukutabalela.”

9 Mmunyi muakapita Georgina ne lutatu alu? Udi wamba ne: “Dituku divua mama munkudimukile adi ndimvua mfuma ku dijikija dibala Bible mujima. Dîba adi mvua mutuishibue ne mu tuonyi ne: mvua mupete bulelela, ne mvua ndiumvua pabuipi menemene ne Yehowa. Mvua mmusambila misangu ya bungi, yeye pende uvua unteleja. Matuku amvua musombele muaba au, muanetu wa bakaji kampanda wakambikila kuende. Tuvua tubala nende Bible ne tuenza makebulula pamue. Tshikondo tshionso atshi, bena Kristo nanyi bavua bankankamija ku Nzubu wa Bukalenge. Mvua ndiumvua anu bu muanabu mulela. Ngakadimuenena mudi Yehowa muikale ne bukole bupite bua baluishi betu nansha bobu ba mushindu kayi.”

10. Tudi ne dituishibua kayi bua Yehowa Nzambi wetu?

10 Mupostolo Paulo wakafunda ne: kakuena tshintu tshidi mua “kutupandulula ku dinanga dia Nzambi didi mu Kristo Yezu Mukalenge wetu nansha.” (Lomo 8:38, 39) Nansha tuetu bakenge bua tshikondo kampanda, tuikale batuishibue ne: Yehowa neikale anu netu bua kutusamba ne kutupesha bukole. Anu mudi bualu bua Georgina buleja, Yehowa utu usaka kabidi bena Kristo netu badiye wangata ne mushinga wa bungi bua kutuambuluisha.

KUNANGA BATENDELEDI NETU KUDI KUENZA BUA TUNANUKILE NANSHA BATUKINE

11. Mmunyi muvua dinanga divua Yezu muakuile mu Yone 15:12, 13 mua kuambuluisha bayidi bende? Fila tshilejilu.

11 Yezu wakavuluija bayidi bende butuku bua muladilu wa lufu luende bua banangangane. (Bala Yone 15:12, 13.) Uvua mumanye ne: kunanga bakuabu ne muoyo mujima kuvua mua kuenza bua bashale mu buobumue ne bananukile nansha bena panu babakine. Tuangate tshilejilu tshia tshisumbu tshia mu Tesalonike. Bavua bakengesha benamu katshia anu tshikondo tshivuabu batshienze. Nansha nanku, bena Kristo bavuamu bakalua tshilejilu tshia bantu bavua bananukila ne banangangane. (1 Tes. 1:3, 6, 7) Paulo wakabakankamija bua batungunuke ne kunangangana kabidi “bikole menemene.” (1 Tes. 4:9, 10) Dinanga divua kabidi ne bua kubasaka bua kusamba bavua babungame ne kuambuluisha bavua batekete. (1 Tes. 5:14) Bakalonda tshivua Paulo muambe, bualu mu mukanda muibidi wakaluaye kubafundila bu tshidimu tshimue pashishe wakabambila ne: “Dinanga dienu nuenu bonso, muntu ne muntu, dinudi banangangane nadi didi dienda dikola.” (2 Tes. 1:3-5) Dinanga divuabu banangangane diakabambuluisha bua kunanukila mu ntatu ne pavuabu babakengesha.

Dinanga dia buena Kristo didi mua kutuambuluisha bua tunanukile nansha batukine (Tangila tshikoso 12) *

12. Mmunyi muvua bena Kristo ba mu ditunga kampanda baleje muvuabu banangangane mu tshikondo tshia mvita?

12 Tuangate tshilejilu tshia muanetu Danylo utukadi batele kuulu eku ne mukajende. Pavua mvita mifike too ne mu tshimenga tshivuabu basombele, bakatungunuka ne diya mu bisangilu, bayisha ne muabu muonso, ne badia biakudia bivuabu nabi ne bena Kristo nabu. Pashishe dimue edi basalayi bakalua kua Danylo bambule bingoma mpila monji. Danylo udi wamba ne: “Bakangambila bua ndekele buntemu. Pamvua mubenge bakantuta, kundidishilabu tshingoma lua ku mutu bienze bu bavua bakeba kungasa. Kumpala kua kuyabu, bakangambila ne: bobu bapingane kabidi nebangate mukajanyi ku bukole. Bena Kristo netu bakatubueja mu kawulu lukasa lukasa bua tuye mu tshimenga tshikuabu. Tshiena mua kupua bualu bua dinanga buvua bana betu benze abu muoyo to. Patuakafika mu tshimenga tshikuabu atshi, bana betu ba muomu bakatupesha biakudia ne bakangambuluisha bua kupeta mudimu ne nzubu wa tuetu kusombela! Bualu abu buakatuambuluisha bua kuakidila bana betu bakuabu bavua banyema pabu mvita.” Malu onso aa adi aleja mudi dinanga dia buena Kristo mua kutuambuluisha bua kunanukila nansha batukine.

KUNANGA BADI BATULUISHA KUDI KUENZA BUA TUNANUKILE NANSHA BATUKINE

13. Mmunyi mudi nyuma muimpe utuambuluisha bua kunanukila mu mudimu wa Yehowa nansha batukine?

13 Yezu wakambila bayidi bende bua kunanga bena lukuna babu. (Mat. 5:44, 45) Mbualu bupepele anyi? Ki mbipepele to! Kadi bidi mua kuenzeka ku diambuluisha dia nyuma muimpe. Mu dimuma dia nyuma wa Nzambi mudi kabidi dinanga ne lutulu ne bulenga ne bupole ne didikanda. (Gal. 5:22, 23) Ngikadilu eyi idi ituambuluisha bua tunanukile nansha batukine. Bantu ba bungi bavua batuluisha mbashintuluke bualu babayabu, bakaji babu, bana babu balela, anyi bena mutumba nabu bavua ne ngikadilu mimpe eyi. Ba bungi bavua batuluisha bakadi balue too ne bena Kristo netu ba kunanga. Nanku biobi bikukolela bua kunanga bantu badi bakukine anu bualu udi utendelela Yehowa, lomba nyuma muimpe. (Luka 11:13) Ikala mutuishibue ne: kutumikila mikenji ya Nzambi kutu kuoku anu kuimpe menemene.​—Nsu. 3:5-7.

14-15. Mmunyi muvua Lomo 12:17-21 muambuluishe Yasmeen bua kunanga bayende nansha muvuaye umukengesha bikole?

14 Tuangate tshilejilu tshia muanetu Yasmeen. Pakaluaye Ntemu, bayende wakela meji ne: uvua mupambuke, kutuadijaye kumupangisha bua kutendelela Yehowa. Wakabanga kumupenda, kusakaye balela bende, too ne pastere wabu, ne muena mupongo kampanda bua kumufunyina ne kumuambabu muvuaye unyanga dîku diende. Bayende wakafika too ne ku diela bana betu bulaku pavuabu mu bisangilu! Yasmeen uvua udila misangu ya bungi bua bivua bayende umuenzela abi.

15 Bena Kristo netu bavua bakankamija Yasmeen ne bamukolesha ku muoyo ku Nzubu wa Bukalenge. Bakulu bakamulomba bua atumikile mêyi adi mu Lomo 12:17-21. (Bala.) Yasmeen udi wamba ne: “Kabivua bitekete to. Kadi ngakalomba Yehowa bua angambuluishe, ne ngakenza muanyi muonso bua kutumikila tshidi Bible wamba. Pavua bayanyi unyangakaja mu tshikuku ku bukole, mvua nkomba mboya. Pavuaye umpenda mvua muandamuna anu ne dîyi dimpe. Pavuaye usama mvua mmulama.”

Tuetu banange badi batukengesha, tudi mua kutekesha muoyo wabu (Tangila tshikoso 16-17) *

16-17. Tshilejilu tshia Yasmeen tshidi tshikulongesha tshinyi?

16 Yasmeen wakapeta mabenesha bua muvuaye munange bayende. Udi wamba ne: “Bayanyi wakabanga kungeyemena bikole bualu uvua mumanye ne: ntu ngamba anu bulelela. Patuvua tuyukila nende malu a Nzambi uvua unteleja ne kanemu konso, kuitabaye bua tusombe mu ditalala. Matuku aa ukadi ungambila bua kuya mu bisangilu. Mpindieu mu dîku dietu tudi basombe bimpe be! Tudi mu ditalala dia pa diodi. Ndi njinga bua bayanyi itabaku pende bulelela bua tutendelele nende Yehowa.”

17 Tshilejilu tshia Yasmeen tshidi tshileja ne: dinanga “didi dikolesha muoyo mu malu onso, . . . ditekemena malu onso, dinanukila mu malu onso.” (1 Kol. 13:4, 7) Dikina muntu didi mua kumukengesha ne kumusama ku muoyo, kadi dinanga diodi didi ne bukole kupita lukinu. Dinanga ditu dilenga mioyo ya bantu. Ditu disankisha kabidi muoyo wa Yehowa. Kadi nansha bantu badi batuluisha bobu batungunuke ne kutukina, tudi anu mua kulama disanka dietu. Mushindu kayi?

TUIKALE NE DISANKA NANSHA BATUKINE

18. Bua tshinyi mbimpe tuikale ne disanka padibu batukina?

18 Yezu wakamba ne: “Nudi ba diakalenga padi bantu banukina.” (Luka 6:22) Katutu tuambila bantu bua batukine to. Katutu basue patubu batukengesha bua ditabuja dietu to. Kadi bua tshinyi mbimpe tuikale ne disanka padibu batukina? Mbua malu asatu aa: Bua kumpala, patudi tunanukila nansha batukine, tudi tusankisha Nzambi. (1 Pet. 4:13, 14) Buibidi, ditabuja dietu didi dilua ne mushinga ne dikola. (1 Pet. 1:7) Buisatu, netupete difutu didi kadiyi kuambangana nadi, dia muoyo wa tshiendelele.​—Lomo 2:6, 7.

19. Bua tshinyi bapostolo bavua ne disanka pakabelabu mfimbu?

19 Pakavua Yezu mubishibue ku lufu, bapostolo bakapeta disanka divuaye muakuile. Pakabelabu mfimbu ne kubatuminabu dîyi bua balekele kuyisha, bakasanka. Bua tshinyi? “Bualu bavua babadibue bu bantu bakumbane kufuishibua bundu bua dîna [dia Yezu].” (Bien. 5:40-42) Bavua banange Mfumuabu bikole kupita muvuabu batshina bavua babaluisha. Bua kulejabu kabidi muvuabu ne dinanga, bakatungunuka ne kuyisha lumu luimpe “kabayi balekela nansha.” Bena Kristo netu ba bungi lelu badi batungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu ne lulamatu nansha mudibu mu ntatu. Mbamanye ne: Yehowa kakupua mudimu wabu ne dinanga didibu baleja dîna diende muoyo to.​—Eb. 6:10.

20. Ntshinyi tshituakonkonona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?

20 Bena panu nebatukine tshikondo tshionso tshitshidi ndongoluelu wa malu eu koku. (Yone 15:19) Kadi katuikadi ne buôwa to. Anu mutuamona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda, Yehowa ‘neakoleshe’ batendeledi bende ba lulamatu ne ‘neabakube.’ (2 Tes. 3:3) Nanku tutungunukayi ne kunanga Yehowa, kunanga bena Kristo netu, kunanga too ne bena lukuna betu. Tuetu balonde mubelu eu, netushale mu buobumue, ditabuja dietu nedikole, netutumbishe Yehowa, ne netuleje ne: dinanga didi ne bukole bupite budi nabu lukinu.

MUSAMBU WA 106 Tuikalayi ne ngikadilu wa dinanga

^ tshik. 5 Mu tshiena-bualu etshi, netumone mudi dinanga ditudi banange Yehowa, banange bena Kristo netu, nansha ditudi banange bantu badi batuluisha mua kutuambuluisha bua kunanukila nansha bena panu batukine. Netumone kabidi bua tshinyi Yezu uvua muambe ne: mbimpe tuikale ne disanka padibu batukina.

^ tshik. 1 Tudi bashintulule mêna.

^ tshik. 58 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Basalayi bamane kuela muanetu Danylo mufunu, bana betu bakamuambuluisha yeye ne mukajende bua kunyemena mu tshimenga tshikuabu, ne muomu amu bakabakidila kabidi bimpe.

^ tshik. 60 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bayende wa Yasmeen umukengesha, kadi bakulu bamupesha mibelu mimpe. Udi uleja mudiye mukaji muimpe ne ulama bayende padiye usama.