1, 2. a) Bua tshinyi mu matuku a mupostolo Paulo bantu bavua bakula bikole bua bupika ne budikadidi? b) Paulo wakaleja ne: bantu bavua mua kupetela budikadidi bulelela kudi nganyi?

BENA Kristo ba kumpala bavua basombele mu bukalenge bua bena Lomo muvua bantu badisua bikole bua mikenji, bua mushindu wa kukosa bilumbu, ne bua budikadidi bivuabu nabi. Nansha nanku, bapika ke bavua benze bua bukalenge bua Lomo buikale ne bukole ne butumbi bua bungi. Tshikondo kampanda, bia pa lukama 30 bia bantu ba mu bukalenge abu bavua bapika. Kakuyi mpata, tshilumbu tshia bupika ne budikadidi ke tshivua mukana mua bantu ba bungi, too ne mua bena Kristo.

² Mikanda ivua mupostolo Paulo mufunde idi yakula bikole bua budikadidi. Tshikondo atshi, bantu bavua bakeba dishintuluka mu nsombelu wabu anyi mu malu a tshididi, kadi atshi katshivua tshipatshila tshia mudimu wa Paulo to. Pamutu pa Paulo ne bena Kristo nende kutekemena bua bakokeshi ne malongolodi a pa buloba bibapeteshe budikadidi, bobu bavua badienzeja bua kuambuluisha bantu bakuabu bua bamanye lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi ne mushinga udi nawu mulambu wa kupikulangana nawu wa Kristo Yezu. Paulo wakaleja bena kuitabuja nende Mpokolo wa budikadidi bulelela. Tshilejilu, mu mukanda wende muibidi mutumina bena Kristo ba mu Kolinto, wakamba patoke ne: “Yehowa udi  Nyuma, ne muaba udi nyuma wa Yehowa udi budikadidi.”​—2 Kol. 3:17.

3, 4. a) Ntshinyi tshivua Paulo muambe mu mvese idi kumpala kua 2 Kolinto 3:17? b) Tudi ne bua kuenza tshinyi bua kupeta budikadidi budi bufumina kudi Yehowa?

³ Paulo udi wakula ku ntuadijilu kua mukanda wende muibidi eu bua muvua mpala wa Mose ukenka pavuaye mutuluke ku Mukuna wa Sinayi ufuma kumpala kua muanjelu wa Yehowa. Pakamumona bantu, bakumvua buôwa, ke Mose kubuikila mpala wende ne tshilamba. (Ekes. 34:29, 30, 33; 2 Kol. 3:7, 13) Paulo wakumvuija ne: “Kadi padi muntu uya kudi Yehowa, tshilamba tshidi tshiumbushibua.” (2 Kol. 3:16) Mêyi ende aa adi umvuija tshinyi?

⁴ Anu mutuvua balonge mu tshiena-bualu tshishale, Yehowa, Mufuki wa bionso, ke Muntu umuepele udi ne budikadidi bua menemene bukena mikalu. Nanku mbikumbane bua kuamba ne: budikadidi budi kumpala kua Yehowa ne budi kabidi “muaba udi nyuma wa Yehowa.” Kadi bua kupeta budikadidi abu, tudi ne bua ‘kuya kudi Yehowa,’ mmumue ne: kudia nende malanda a nsungansunga. Pavua bena Isalele mu tshipela, kabavua ne mmuenenu wa mu nyuma bua malu avua Yehowa ubenzela to. Bivua anu bu ne: mioyo yabu ne lungenyi luabu bivua bibuikila tshilamba ne bivua bipape. Bavua basue kuenza malu ne budikadidi buvuabu bapete pavuabu bapatuke mu Ejipitu bua kusankisha mubidi.​—Eb. 3:8-10.

5. a) Mbudikadidi bua mushindu kayi budi nyuma wa Yehowa utupesha? b) Bua tshinyi tudi tuamba ne: bupika bua ku mubidi kabuena mua kupangisha muntu bua kupeta budikadidi budi Yehowa ufila? c) Nnkonko kayi itudi ne bua kuandamuna?

⁵ Kadi budikadidi budi nyuma wa Yehowa utupesha mbupite dipikudibua patupu ku bupika bua ku mubidi. Nyuma wa Yehowa udi upikula bantu ku bupika bua mpekatu ne lufu, kabidi ne ku bupika bua bitendelelu bia dishima ne ngenzelu wabi wa malu. Ebu mbualu budi bantu kabayi mua kuenza nansha kakese. (Lomo 6:23; 8:2) Ebu mbudikadidi bua dikema! Muntu udi mua kupeta budikadidi ebu nansha yeye mu buloko anyi mu bupika. (Gen. 39:20-23) Ke tshivua bushuwa tshienzekele muanetu Nancy Yuen ne muanetu Harold King bavuabu bele mu buloko bua bidimu bia bungi bua ditabuja diabu. Udi mua kuya ku TV wetu wa jw.org bua kubamona ne kudiumvuila mudibu balonda malu avua mabafikile. (Buela mu INTERVIEWS ET TÉMOIGNAGES > L’ENDURANCE DANS L’ÉPREUVE.) Kadi tudi ne bua kudiebeja ne: mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuanyisha bikole budikadidi buetu? Mmushindu kayi utudi mua kufika ku dienza malu ne budikadidi ebu?

6. Mmunyi muvua bena Isalele baleje ne: kabavua ne dianyisha bua budikadidi buvua Yehowa mubapeshe?

⁶ Patudi tujingulula mushinga udi nawu dipa kampanda dia mushinga mukole, tudi tudiumvua basakibue bua kuela udi mutupeshadi tuasakidila. Bena Isalele kabavua ne dianyisha bua budikadidi buvua Yehowa mubapeshe pavuaye mubapikule ku bupika mu Ejipitu to. Ngondo mikese panyima pa dipikudibua diabu, bakatuadija kujinga biakudia ne bia kunua bivuabu nabi mu Ejipitu, badiabakena bua mana avua Yehowa mubapeshe, bajinga too ne bua kupingana mu Ejipitu. Anji elabi meji, bavua banange ‘mishipa, konkombre, pasteke, matungulu a puaro, matungulu a tshianana ne matungulu a ayi’ kupita budikadidi bua kutendelela Nzambi mulelela, Yehowa, buvuaye mubapeshe! Kabiena bikemesha bua muvua Yehowa mufiikile bantu bende munda bikole menemene to. (Nom. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Bualu ebu ndilongesha dinene kutudi!

7. Mmunyi muvua Paulo muenze malu mu diumvuangana ne mibelu ivuaye mufile mu 2 Kolinto 6:1? Mmunyi mutudi mua kumuidikija?

⁷ Mupostolo Paulo wakalomba bena Kristo bonso bua kabapetudi budikadidi buvua  Yehowa mutupeshe ne muoyo mujima ku diambuluisha dia Muanende, Yezu Kristo. (Bala 2 Kolinto 6:1.) Vuluka muvua Paulo mukenge ne muvua kondo ka muoyo kamusama bua muvuaye udiumvua mukuatshibue ku bupika bua mpekatu ne lufu. Kadi wakamba ne dianyisha dionso ne: “Ndi ngela Nzambi tuasakidila ku butuangaji bua Yezu Kristo Mukalenge wetu!” Bua tshinyi? Wakumvuija bena Kristo nende ne: ‘Bualu mukenji wa nyuma udi ufila muoyo mu buobumue ne Kristo Yezu au mmunupikule ku mukenji wa bubi ne wa lufu.’ (Lomo 7:24, 25; 8:2) Anu bu Paulo, ki mbimpe tupue muoyo ne: Yehowa mmutupikule ku bupika bua mpekatu ne lufu to. Tshia kupikulangana natshi tshidi tshituambuluisha bua kuenzela Nzambi wetu mudimu ne kondo ka muoyo kimpe, ne bualu ebu budi butupetesha disanka dilelela.​—Mis. 40:8.

8, 9. a) Ndidimuija kayi divua mupostolo Petelo mufile bua dienza malu ne budikadidi butudi nabu? b) Mmushindu kayi udi muntu mua kuenza malu bibi ne budikadidi buende?

⁸ Kadi pa kumbusha kuleja dianyisha bua budikadidi bua mushinga mukole butudi nabu, tudi ne bua kudimuka bua katuenji nabu malu bibi. Mupostolo Petelo wakatudimuija bua kubenga kuangata budikadidi buetu bu bualu bua kudingidila bua kukumbaja majinga a mubidi wetu. (Bala 1 Petelo 2:16.) Didimuija edi kadienaku dikuvuluija tshivua tshifikile bena Isalele mu tshipela anyi? Kadi njiwu ya muomumue idi mua kutufikila petu, imue misangu kupita ne muvuabi bifikile bena Isalele. Satana ne bulongolodi buende badi bapatula bintu bidi bisankisha bantu bikole bu mudi mvuadilu ne dilengeja dia mubidi, biakudia ne bia kunua, dijikija dia lutetuku, ne malu makuabu a bungi. Bantu bapiluke badi benza madisuisha batu baenza ne bantu bimpe kumona bua kutufikisha ku dimona ne: tudi ne bua kusumba bintu kampanda pabi katuyi nabi dijinga menemene. Mbipepele bua tuetu kuitabakana ne kuenza mudimu bibi ne budikadidi buetu!

⁹ Mubelu wa Petelo udi utangila kabidi malu makuabu adi ne mushinga a mu nsombelu bu mudi disungula tulasa tua kulonga, anyi mudimu. Tshilejilu, lelu bansonga badi mu tulasa tua bikadilu badi mua kudiumvua basakibue bua kulonga bikole bua kukumbaja malu malomba bua kubuela mu tulasa tutumbuke tudi tuende lumu. Bantu ba bungi batu babambila ne: bobu balonge tulasa tutumbuke, nebapete midimu mimpe, makuta a bungi, ne nebabanemeke. Bantu aba badi mua kubaleja amue malu adi bu adi ajadika ne: bantu badi bajikije tulasa tua iniversite nebapete makuta a bungi kupita aba badi balonge anu tulasa tua bikadilu. Kulonga tulasa tutumbuke kudi mua kusankisha bansonga dîba didibu ne bua kuangata mapangadika a tshia kuenza bua nsombelu wabu kuikalaye muimpe. Kadi bobu ne baledi babu badi ne bua kuvuluka tshinyi?

10. Mbualu kayi butudi ne bua kuvuluka patudi tuangata mapangadika adi atutangila tuetu nkayetu?

¹⁰ Bamue bantu badi mua kuela meji ne: bu mudi mapangadika aa atangila muntu nkayende, badi ne budikadidi bua kusungula tshidi muoyo wabu musue padi kondo kabu ka muoyo kabanyishila bua kuenza nanku. Pamuapa badi bela meji ku mêyi avua Paulo mufundile bena Kristo ba mu Kolinto bua biakudia, a ne: “Bua tshinyi kondo ka muoyo ka muntu mukuabu kadi ne bua kulumbuluisha budikadidi buanyi?” (1 Kol. 10:29) Nansha mutudi ne budikadidi bua kudiangatshila mapangadika mu malu bu mudi a tulasa ne a mudimu, tudi ne bua kuvuluka ne: budikadidi buetu budi ne mikalu, kabidi ne: mapangadika onso atudi tuangata adi atufikisha ku bipeta bimpe anyi bibi. Ke bualu kayi, Paulo wakanji kuamba ne: “Malu onso mmimpe bilondeshile mikenji [anyi “mmanyishibue,” dim.], kadi malu onso kaena akuatshisha to. Malu onso mmimpe bilondeshile mikenji, kadi malu onso kaena akolesha to.” (1 Kol. 10:23) Bualu ebu budi butuambuluisha bua kumona ne: kudi malu adi ne mushinga  menemene kupita malu adi muoyo wetu musue atudi ne bua kukonkonona patudi tukeba kuenza mudimu ne budikadidi buetu mu malu onso a mu nsombelu wetu.

11. Yehowa uvua mutupikule bua tshinyi?

¹¹ Pavua Petelo mufile didimuija dia kubenga kuenza malu bibi ne budikadidi buetu, wakaleja ne: tudi ne bua kuenza nabu mudimu “bu bapika ba Nzambi.” Nunku, Yehowa uvua mutupikule ku mukenji wa mpekatu ne wa lufu ku diambuluisha dia Yezu bua tuikale “bu bapika ba Nzambi” badilambule kudiye.

12. Ntshilejilu kayi tshidi Noa ne dîku diende batushile?

¹² Patudi tudifila bikole mu malu a mu nyuma, bidi bituambuluisha bua kubenga kuenza malu bibi ne budikadidi buetu ne kubenga kukuatshibua ku bupika kudi bipatshila ne majinga bia panu. (Gal. 5:16) Tuangatabi tshilejilu tshia Noa ne dîku diende. Bavua banyunguluka kudi bena tshikisu ne benzavi. Kadi kabavua balekele majinga ne bipatshila bia bantu ba tshikondo atshi bibakuata ku bupika to. Mmunyi muvuabu bafike ku dienza nanku? Bavua basungule bua kudifila bikole mu mudimu uvua Yehowa mubapeshe, mmumue ne: kuibaka buatu, kukeba biakudia biabu ne bia nyama, ne kudimuija bantu bakuabu. Bible udi wamba ne: “Noa wakenza malu bilondeshile bionso bivua Nzambi mumutumine dîyi bua kuenza. Wakenza amu nanku.” (Gen. 6:22) Tshiakenzeka ntshinyi? Noa ne dîku diende bakapanduka ku nshikidilu wa bulongolodi abu.​—Eb. 11:7.

13. Bu mutudi bayidi ba Yezu, mmudimu kayi udi Yehowa mutupeshe?

¹³ Yehowa mmutupeshe mudimu kayi lelu? Bu mutudi bayidi ba Yezu, Yehowa mmutupeshe mudimu wa kuyisha. (Bala Luka 4:18, 19.) Lelu, bantu ba bungi batshidi anu bafofomija kudi nzambi wa ndongoluelu wa malu eu, ne badi ku bupika bua bitendelelu, bua bintu bia ku mubidi, ne bua malu a tshididi. (2 Kol. 4:4) Tudi ne diakalenga dia kulonda tshilejilu tshia Yezu tshia kuambuluisha bantu bua bamanye Yehowa, Nzambi wa budikadidi, ne bamutendelele. (Mat. 28:19, 20) Ki mmudimu mupepele to, bualu kudi ntatu ya bungi. Mu imue miaba, bantu kabena batamba kututeleja to, bamue mene bafiika munda patudi  tubayisha. Kadi lukonko ludi yonso wa kutudi mua kudiela ludi ne: ‘Ndiku mua kuenza mudimu ne budikadidi buanyi bua kutamba kutua mudimu wa Bukalenge mpanda anyi?’

14, 15. Ntshinyi tshidi bantu ba Yehowa benze bua mudimu wa kuyisha? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

¹⁴ Patudi tumona bana betu ba bungi bajingulula mutudi tshikondo tshia kuenza malu ne mitalu, ne bapepeja nsombelu wabu bua kuikala bampanda-njila, bidi bitukankamija bikole. (1 Kol. 9:19, 23) Bamue badi bampanda-njila mu teritware wa tshisumbu tshiabu; bakuabu mbaye kuambuluisha muaba udibu dijinga ne bamanyishi ba bungi. Mu bidimu bitanu bishale ebi, bana betu bapite pa binunu 250 mbangate mudimu wa bumpanda-njila, lelu kudi bampanda-njila ba pa tshibidilu bapite pa muliyo umue ne binunu 100. Ebi mbipeta bimpe bidi bimueneke bua dienza malu bimpe ne budikadidi buetu bua kuenzela Yehowa mudimu!​—Mis. 110:3.

¹⁵ Tshivua tshiambuluishe bana betu aba bua kuenza malu bimpe ne budikadidi buabu ntshinyi? Tuangate tshilejilu tshia John ne Judith badi benze mudimu mu matunga a bungi mu bidimu 30 bishale ebi. Badi bamba ne: pakatuadija Kalasa ka bampanda-njila mu 1977, bavua batamba kulomba bavua babuelamu bua kuya kuambuluisha miaba ivuabu dijinga ne bamanyishi ba bungi. John udi wamba ne: uvua mushintulule midimu misangu ya bungi bua kuikala ne nsombelu mupepele bua kukumbaja tshipatshila etshi. Ndekelu wa bionso pakafikabu mu ditunga dikuabu, bakamona ne: kusambila Yehowa ne kumueyemena kuakabambuluisha bua kupita bimpe ne ntatu bu mudi kulonga muakulu muenyi, kuibidilangana ne bilele bipiabipia ne mivu mikuabu. Mmunyi mudibu badiumvua bua mudimu uvuabu benze bidimu bionso abi? John udi wamba ne: “Mvua ndiumvua ne: mvua muditue mu mudimu mutambe buimpe wa katshia ne katshia. Mvua mmona Yehowa bu muntu mulelela, anu bu tatu udi munange bana bende. Ke meme kumvua bimpe tshidi Yakobo 4:8 wamba, tshia ne: ‘Semenayi pabuipi ne Nzambi ne yeye neasemene pabuipi nenu.’ Ngakajingulula ne: mvua mupete tshimvua nkeba, mmumue ne: kuikala ne nsombelu wa nsongo.”

16. Mmunyi muvua bana betu binunu bia bungi benze malu ne budikadidi buabu bimpe?

¹⁶ John ne Judith bavua bampanda-njila bidimu bia bungi, kadi bua nsombelu kampanda, kudi bana betu bakuabu badi mua kuikala bampanda-njila anu bua tshikondo tshîpi. Nansha nanku, ba bungi mbadifile bu badisuile mu mudimu wa dibaka miaba yetu ya ntendelelu udi wenzeka pa buloba bujima. Tshilejilu, pavuabu bibaka nzubu mipiamipia ya biro bietu bidi bilombola mudimu wa pa buloba bujima mu Warwick, mu New York, bana betu ba balume ne ba bakaji batue ku binunu 27 bavua badifile bua kuenza mudimu au, bamue bua mbingu ibidi, bakuabu bua ngondo mikese, ne banga bua tshidimu anyi kupita apu. Ba bungi bavua balekele malu abu bua mudimu eu. Ntshilejilu kayipu tshimpe nunku tshia dienza malu ne budikadidi bua kudi Nzambi bua kutumbisha Yehowa, Nzambi wa budikadidi, ne kumupesha lumu!

17. Tuetu benze malu ne budikadidi buetu bimpe ku mpindieu, ntshinyi tshitudi mua kuindila ne muoyo kuulu kuulu?

¹⁷ Tudi ne dianyisha bua mutudi bafike ku dimanya Yehowa ne bua mutudi ne budikadidi budi ntendelelu mulelela utupetesha. Tulejayiku mu malu atudi tuenza ne: tudi tuangata budikadidi ebu ne mushinga wa bungi. Katuenji nabu malu mu mushindu mubi to, kadi tuenzayi nabu malu bua kuenzela Yehowa mudimu ne muetu muonso. Tuetu benze nanku, tudi mua kuindila ne muoyo kuulu kuulu masanka adi Yehowa mutulaye pakumbana mêyi a buprofete aa: “Bifukibua bine nebipikudibue kabidi ku bupika bua dibola ne nebipete budikadidi bua butumbi bua bana ba Nzambi.”​—Lomo 8:21.