Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 30

Mudi dîyi dia buprofete dia kale dikuambuluisha

Mudi dîyi dia buprofete dia kale dikuambuluisha

“Nenteke lukuna pankatshi pebe ne mukaji.”​—GEN. 3:15.

MUSAMBU WA 15 Tutumbishayi Muanabute wa Yehowa!

KADIOSHA *

1. Katupa kakese Adama ne Eva bamane kuenza mpekatu, Yehowa wakenza tshinyi? (Genese 3:15)

 KATUPA kakese Adama ne Eva bamane kuenza mpekatu, Yehowa wakapesha ndelanganyi yabu ditekemena ku diambuluisha dia dîyi dia buprofete dia pabuadi didi mu Genese 3:15.​—Bala.

2. Bua tshinyi dîyi dia buprofete edi ndia pabuadi?

2 Dîyi dia buprofete edi didi mu mukanda wa kumpala wa mu Bible. Kadi mikanda mikuabu ya mu Bible idi ipetangana nadi mu mushindu kampanda anyi kansanga. Anu mudi mongo wa mukanda utuangaja mabeji onso, ke mudi mêyi adi mu Genese 3:15 akungija malu adi mu mikanda yonso ya mu Bible mu mukenji umue, wa ne: bavua ne bua kutuma Musungidi bua kubutula Diabolo ne bantu babi bonso badi bamulonda. * Bua bantu badi banange Yehowa, netshikale disanka dia bungi be!

3. Netuandamune nkonko kayi mu tshiena-bualu etshi?

3 Mu tshiena-bualu etshi, netuandamune nkonko idi itangila dîyi dia buprofete didi mu Genese 3:15. Nyoyi eyi: Dîyi dia buprofete edi didi diakula bua banganyi? Ndikumbane mushindu kayi? Mmunyi mudidi dituambuluisha?

MBANGANYI BADIBU BATELAMU?

4. Nnganyi udi “nyoka?” Bua tshinyi tudi tuamba nanku?

4 Muyuki udi mu Genese 3:14, 15 udi wakula bua “nyoka,” bua “muana” wa nyoka, bua “mukaji,” ne bua “muana” wa mukaji. Bible udi utuambuluisha bua kumanya yonso wa kudibu. * Tutuadijayi ne nyoka. Nyoka wetu muena dîna eu kavua mua kumvua tshivua Yehowa muambe mu budimi bua Edene to. Nunku tshifukibua tshia meji ke tshivua tshipete dinyoka dia kudi Yehowa. Ke tshifukibua kayi atshi? Buakabuluibua 12:9 kena ushiya bualu ne mpata to, udi uleja bimpe ne: “nyoka wa kale” au nSatana Diabolo. Kadi mbanganyi badi benza muana wa nyoka?

NYOKA

Satana Diabolo udi Buakabuluibua 12:9 uleja ne: ke “nyoka wa ku tshibangidilu” (Tangila tshikoso 4)

5. Mbanganyi badi benza muana wa nyoka?

5 Padi Bible wakula bua muana mu ngumvuilu wa mu tshimfuanyi, udi wakula bua bantu badi bela meji ne benza malu bu batatuabu ba mu tshimfuanyi. Nunku muana wa nyoka mmuenza ne bifukibua bia mu nyuma ne bantu badi batombokela Yehowa ne bamuluisha, anu bu Satana. Mu bantu abu mudi banjelu bavua balekele miaba yabu ya mu diulu tshikondo tshia Noa. Mudi kabidi bantu babi badi benza malu bu tatuabu Diabolo.​—Gen. 6:1, 2; Yone 8:44; 1 Yone 5:19; Yuda 6.

MUANA WA NYOKA

Bifukibua bibi bia mu nyuma ne bantu badi batombokela Nzambi ne baluisha bantu bende (Tangila tshikoso 5)

6. Bua tshinyi tudi tuamba ne: mukaji au kavua Eva to?

6 Tuakulayi mpindieu bua mukaji. Mukaji eu kavua Eva to. Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Bua bualu ebu: Dîyi dia buprofete didi diamba ne: muana wa mukaji uvua ne bua ‘kuzaza’ mutu wa nyoka. Anu mutudi tufuma ku dimona, nyoka nSatana, tshifukibua tshia mu nyuma. Kakuvua muana wa Eva anyi muntu mupange bupuangane uvua mua kuikala ne bukole bua kumuboza to. Kadi mpindieu Satana uvua mua kubutudibua bishi?

7. Anu mudi Buakabuluibua 12:1, 2, 5, 10 uleja, nnganyi udi mukaji udibu batele mu Genese 3:15?

7 Mbaleje tshidi mukaji udibu batele mu Genese 3:15 mu mukanda wa ndekelu wa mu Bible. (Bala Buakabuluibua 12:1, 2, 5, 10.) Ki mmukaji wetu wa mashi ne mâyi eu to! Udi ne ngondo ku makasa ne tshifulu tshia butumbi ku mutu tshikale ne mitoto 12. Udi ulela muana wa wende mushindu: Bukalenge bua Nzambi. Bukalenge ebu mbua mu diulu, nunku mukaji eu udi kabidi ne bua kuikala wa mu diulu. Udi tshimfuanyi tshia tshitupa tshia mu diulu tshia bulongolodi bua Yehowa tshidi tshienza ne bifukibua bia mu nyuma bia lulamatu.​—Gal. 4:26.

MUKAJI

Tshitupa tshia mu diulu tshia bulongolodi bua Yehowa tshienza ne bifukibua bia mu nyuma bia lulamatu (Tangila tshikoso 7)

8. Muana wa mushinga mukole wa mukaji nnganyi? Ndîba kayi diakaluaye muana wa mukaji au? (Genese 22:15-18)

8 Dîyi dia Nzambi didi dituambuluisha kabidi bua kumanya muana wa mushinga mukole menemene wa mukaji eu. Uvua ne bua kuikala muana wa mu ndelanganyi ya Abalahama. (Bala Genese 22:15-18.) Anu mukavua dîyi dia buprofete edi diambe, Yezu ke muana muine wa mu ndelanganyi ya nkambua wa lulamatu au. (Luka 3:23, 34) Kadi muana eu uvua ne bua kuikala bu muntu wa bukole bua bungi menemene, bualu uvua ne bua kuzaza Diabolo yeye yonso. Nunku pavuaye ne bidimu bitue ku 30, wakedibua manyi a nyuma bu Muana mulela wa Nzambi. Pakamuelabu manyi au, wakalua muana wa mushinga mukole wa mukaji. (Gal. 3:16) Yezu mumane kufua ne mubishibue ku lufu, Nzambi ‘wakamuasa tshifulu tshia butumbi ne bunême,’ kumupeshaye “bukokeshi buonso mu diulu ne pa buloba.” Mu bukokeshi ebu mudi bukokeshi “bua kubutula midimu ya Diabolo.”​—Eb. 2:7; Mat. 28:18; 1 Yone 3:8.

MUANA WA MUKAJI

Yezu Kristo ne bela manyi 144 000 bakokesha nende (Tangila tshikoso 8, 9)

9-10. a) Mbanganyi bakuabu badi benza pabu muana wa mukaji? Ndîba kayi didi muntu ubuela mu mulongo wa aba badi benza muana wa mukaji? b) Ntshinyi tshituakonkonona?

9 Kadi kuvua ne bua kuikala bana bakuabu bavua pabu ne bua kuenza muana wa mukaji. Mupostolo Paulo wakabaleja pakambilaye bena Kristo bela manyi ba bena Yuda ne ba bisamba bia bende ne: “Binuikala bantu ba Kristo, nudi bulelela bana ba Abalahama, bapianyi bilondeshile mulayi.” (Gal. 3:28, 29) Padi Yehowa wela muena Kristo manyi a nyuma muimpe, muena Kristo au udi ubuela mu mulongo wa aba badi benza muana wa mukaji. Nunku Yezu Kristo ne bantu 144 000 bakokesha nende badi benza muana wa mukaji. (Buak. 14:1) Bonso buabu badi bela meji ne benza malu bafuane Tatu wabu, Yehowa Nzambi.

10 Mpindieu bu mutudi bamanye bantu badibu batele mu Genese 3:15, tukonkononayi mu tshikoso mudi Yehowa ukumbaja dîyi dia buprofete edi ku kakese ku kakese ne mudidi dituambuluisha.

MMUNYI MUDI DÎYI DIA BUPROFETE EDI DIKUMBANE?

11. Mmu ngumvuilu kayi muvuabu batape muana wa mukaji “ku tshikankanyi?”

11 Bilondeshile dîyi dia buprofete didi mu Genese 3:15, nyoka uvua ne bua kutapa muana wa mukaji “ku tshikankanyi.” Dîyi edi diakakumbana pavua Satana musake bena Yuda ne bena Lomo bua kushipa Muana wa Nzambi. (Luka 23:13, 20-24) Anu mudi mputa wa ku tshikankanyi mua kupangisha muntu mua kuenda munkatshi mua tshipolu kampanda, ke muvuabi kabidi bua Yezu; pavuaye mufue muikale mu lukita, kavua mua kuenza bualu nansha bumue to.​—Mat. 16:21.

12. Mmushindu kayi wazazabu mutu wa nyoka? Nebienzeke dîba kayi?

12 Bua dîyi dia buprofete didi mu Genese 3:15 kukumbana, Yezu kavua ne bua kushala mu lukita to. Bua tshinyi? Bualu didi dileja ne: muana uvua ne bua kuzaza mutu wa nyonka. Abi bidi biumvuija ne: mputa wa ku tshikankanyi tshia Yezu uvua ne bua kuma. Wakuma bushuwa! Dituka disatu, Yezu wakabishibua ku lufu, muikale tshifukibua tshia mu nyuma tshidi katshiyi mua kufua. Mu tshikondo tshikadi Nzambi mujadike, Yezu neazaze Satana yeye yonso. (Eb. 2:14) Bantu bakokesha ne Kristo nebabutule bena lukuna ba Nzambi bonso pa buloba. Bena lukuna aba ke badi benza muana wa nyoka.​—Buak. 17:14; 20:4, 10. *

DÎYI DIA BUPROFETE EDI DIDI DITUAMBULUISHA ANYI?

13. Mmunyi mudi dikumbana dia dîyi dia buprofete edi dituambuluisha?

13 Wewe muikale mutendeledi wa Nzambi ukadi muditshipe kudiye, mmumue ne: dikumbana dia dîyi dia buprofete edi didi dienda dikuambuluisha. Yezu wakalua pa buloba bu muntu. Uvua muleje ngikadilu ya Tatu wende bimpe menemene. (Yone 14:9) Nunku ku diambuluisha diende, tudi bafike ku dimanya Yehowa Nzambi ne ku dimunanga. Malongesha a Yezu ne buludiki budiye utupesha padiye ulombola tshisumbu tshia bena Kristo bidi bituambuluisha lelu. Mmutulongeshe bua kuikala ne nsombelu udi utuambuluisha bua Yehowa kutuanyisha. Ditapibua dia Yezu ku tshikankanyi, mmumue ne: lufu luende, bidi bituambuluisha tuetu bonso. Mushindu kayi? Pakabishibua Yezu ku lufu, wakalambula mushinga wa mashi ende adi “atulengeja ku mpekatu yonso,” wakaafila bu mulambu mupuangane.​—1 Yone 1:7.

14. Bua tshinyi tudi tuamba ne: dîyi dia buprofete divua Yehowa muambe mu Edene kadiakakumbana diakamue?

14 Bilondeshile mêyi avua Yehowa muambe mu Edene, tshikondo kampanda tshivua ne bua kupita kumpala kua dîyi dia buprofete edi kukumbanadi dionso. Tshikondo tshivua ne bua kupita kumpala kua mukaji kupatula muana mulaya, kumpala kua Diabolo kusangisha bantu bende, ne kumpala kua bena lukuna, anyi lukinu kuvulangana pankatshi pa bisumbu bibidi ebi. Kumanya malu adi atangila dîyi dia buprofete edi kudi kutuambuluisha bualu didi ditudimuija ne: bena panu badi ku bukokeshi bua Satana nebakine batendeledi ba Yehowa. Yezu wakalua kupesha bayidi bende didimuija dia muomumue. (Mâko 13:13; Yone 17:14) Bushuwa, tudi bamone mudi dîyi dia buprofete edi dikumbane, mbakine batendeledi ba Nzambi, nangananga mu bidimu 100 bishale ebi. Mushindu kayi?

15. Bua tshinyi bulongolodi bua Satana mbutukine bibi menemene? Kadi bua tshinyi katuena ne tshitudi mua kutshinyina Satana?

15 Tshipolu tshîpi bamane kuteka Yezu Masiya Mukalenge mu 1914, wakipata Satana mu diulu. Udi mpindieu anu pa buloba apa muindile dibutuka. (Buak. 12:9, 12) Kadi ki mmushale muindile muvunge maboko to, mmushikile, muikale ne tshiji tshikole, uluisha bantu ba Nzambi. (Buak. 12:13, 17) Ke bua tshinyi bulongolodi bua Satana mbutukine bibi menemene lelu. Katuena ne tshitudi mua kutshinyina Satana ne bantu bende to. Tuikalayi ne dishindika divua nadi mupostolo Paulo, wakafunda ne: “Bikala Nzambi ku tshietu, nnganyi watuenzela bibi?” (Lomo 8:31) Tueyemenayi Yehowa ne muoyo mujima bualu anu mutudi bamone, tshitupa tshinene tshia dîyi dia buprofete didi mu Genese 3:15 tshikadi tshikumbane.

16-18. Pavua Curtis, Ursula, ne Jessica bumvue tshidi Genese 3:15 wamba, mmunyi muvuabi bibambuluishe?

16 Mulayi wa Yehowa udi mu Genese 3:15 udi mua kutuambuluisha bua kutantamena lutatu kayi luonso lutudi tupeta. Curtis, udi misionere mu tshidiila tshia Guam, udi wamba ne: “Kuvua misangu imvua mupete ntatu ne diedibua mâyi ku makasa bivua bienze bua binkolele bua kushala ne lulamatu kudi Yehowa. Kadi pandi muelangane meji bua dîyi dia buprofete didi mu Genese 3:15, mbingambuluishe bua kueyemena Tatu wanyi wa mu diulu.” Curtis mmuindile ne muoyo kuulu kuulu dituku dikala Yehowa mua kujikija ntatu yonso.

17 Muanetu wa bakaji wa mu Bavière, mu Allemagne, diende Ursula, udi wamba ne: pakumvuaye tshivua Genese 3:15 wamba, biakamushindikila ne: Bible mmufundisha ku nyuma wa Nzambi. Wakamona muvua mêyi makuabu onso a buprofete apetangana ne dîyi dia buprofete edi, ne biakamupitshila bikole. Udi wamba kabidi ne: “Biakandenga ku muoyo pangakalonga ne: Yehowa wakakeba tshia kuenza diakamue bua bantu kabashadi kabayi ne ditekemena.”

18 Jessica wa mu Micronésie udi wamba ne: “Ntshidi mvuluka mumvua mumvue pangakajingulula bua musangu wa kumpala ne: mvua mupete bulelela! Dîyi dia buprofete didi mu Genese 3:15 divua dienda dikumbana. Divua dingambuluishe bua kuvuluka ne: Yehowa kavua mulongolole bua tuetu kutuilangana ne ntatu itudi nayi lelu to. Dîyi dia buprofete edi ndishindikile kabidi ne: kuenzela Yehowa mudimu kudi kumpetesha nsombelu muimpe lelu ne mu matuku atshilualua.”

19. Ntshinyi tshidi tshitujadikila ne: tshitupa tshia ndekelu tshia dîyi dia buprofete etshi netshikumbane?

19 Anu mutudi bamone, Genese 3:15 udi wenda ukumbana lelu. Muana wa mukaji ne muana wa nyoka mbamanyike bimpe. Mputa wa ku tshikankanyi tshia Yezu, muana wa mushinga mukole wa mukaji, ukadi mume ne udi mpindieu Mukalenge wa butumbi udi kayi mua kufua. Lelu, Yehowa ukadi musungule bantu bakokesha ne Muanende mu diulu pa kuamba bonso. Bu mukadi tshitupa tshia kumpala tshia dîyi dia buprofete etshi tshienda tshikumbana, tudi batuishibue ne: tshitupa tshia ndekelu tshia dîyi edi tshidi tshiakula bua dizaza mutu wa Satana, netshikumbane patshi. Pabutulabu Satana, bena lulamatu nebumvue disulakana dia bungi be! Patutshidi bindile tshikondo atshi, katuteketshi to. Nzambi wetu nNzambi wa kueyemena. Ku diambuluisha dia muana wa mukaji, neapeshe “bisamba bionso bia pa buloba” mabenesha bungi kabuyi kubala.​—Gen. 22:18.

MUSAMBU WA 23 Yehowa mmubange kukokesha

^ Tuetu bumvue dîyi dia buprofete didi mu Genese 3:15, netuanyishe mukenji wa mu Bible bikole menemene. Kulonga dîyi dia buprofete edi kudi mua kukolesha ditabuja dietu kudi Yehowa ne kukolesha dishindika ditudi nadi dia ne: neakumbaje malu onso adiye mulaye.

^ Tangila tshisakidila tshia B1 tshia “Mukenji wa mu Bible,” mu Bible wa Nkudimuinu wa Bulongolodi bupiabupia.

^ Tangila kazubu ka ne: “Bantu badibu batele mu Gen. 3:14, 15.”

^ Tangila kazubu ka ne: “ Amue malu manene a mu dikumbana dia Genese 3:15.”