1. Lungenyi lua budinangi lua bena panu ludi mua kuenzela didipuekesha dietu tshinyi?

BUA tshinyi mbikole bua tuetu kutumikila bitudi tulonga mu Dîyi dia Nzambi? Bumue bualu budi ne: bidi bikengela kuikala ne didipuekesha bua kuenza tshidi tshiakane, kadi kudi malu adi mua kutupangisha bua kuikala ne didipuekesha. Mu “matuku a ku nshikidilu” aa, tudi banyunguluka kudi bantu badi “badinangi, banangi ba makuta, bena diambu, badibandishi,” ne “kabayi badikanda.” (2 Tim. 3:1-3) Bu mutudi batendeledi ba Nzambi, tudi bamanye ne: ngikadilu eyi mmibi, kadi kudi misangu idibi mua kumueneka bu ne: bantu badi nayi mbatute diakalengele ne bikale ne disanka. (Mis. 37:1; 73:3) Tudi mua kudiebeja ne: ‘Bidiku bikengela nteke majinga a bakuabu kumpala kua anyi meme anyi? Meme ngenza malu “bu mukese,” bantu nebannemeke anyi?’ (Luka 9:48) Tuetu balekele lungenyi lua budinangi lua bena panu lutulombola, malanda etu ne bena mu tshisumbu ne buena Kristo buetu nebinyanguke. Kadi tuetu tukonkonona bilejilu bimpe bia bantu badibu bakuile mu Bible ne tubidikija, netupete masanka.

2. Bilejilu bia batendeledi ba Nzambi ba lulamatu ba kale bidi mua kutulongesha tshinyi?

 ² Tshivua tshiambuluishe batendeledi ba Nzambi ba lulamatu ba kale bua kulua balunda bende ntshinyi? Mmunyi muvuabu bamusankishe? Nkuepi kuvuabu bapetele bukole bua kuenza malu makane? Tuetu tubala bilejilu biabu mu Bible ne tuelangana meji a bitudi tubala, ditabuja dietu nedikole.

3, 4. (a) Nkuepi kututu tupetela malongesha a kudi Yehowa? (a) Bua tshinyi tudi tuamba ne: kudia biakudia bia mu nyuma ki nkumanya malu patupu?

³ Tudi tupeta mibelu mimpe ya bungi ne malongesha mu Bible, mu mikanda yetu, mu site yetu, ku TV wa jw.org, mu bisangilu, ne mu mpuilu. Kadi bilondeshile mêyi a Yezu adi mu Yone 4:34, kudia biakudia bia mu nyuma ki nkumanya malu patupu to. Kudi kulomba kuenza tshinyi? Yezu wakamba ne: “Biakudia bianyi nkuenza disua dia yeye udi muntume ne kujikija mudimu wende.”

⁴ Bua Yezu, mu biakudia bia mu nyuma mudi dilonda buludiki bua Nzambi. Mmu ngumvuilu kayi mudi bualu ebu bufuanangane ne biakudia? Anu mudi kudia biakudia bidi bimpe kusankisha mubidi ne kuwudiisha, kuenza disua dia Nzambi kudi kukolesha ditabuja dietu bua kupeta muoyo wa tshiendelele. Kutuku muanji kuya mu tshisangilu tshia buambi mudiumvue bibi, kadi ulua kudiumvua bimpe paudi ujikija buambi anyi?

5. Ntshinyi tshituapeta tuetu tuenza malu ne meji?

⁵ Muntu udi ne meji ngeu udi utumikila mibelu ya Nzambi. (Mis. 107:43) Mbimpe kudienzeja bua kupeta meji. Bible udi wamba ne: “Kakuena tshintu tshiudi ujinga tshidi mua kufuanyikijibua nawu. . . . Adi mutshi wa muoyo kudi badi baakuata, ne nebabikile badi batungunuka ne kuakuata bikole ne: mba diakalenga.” (Nsu. 3:13-18) Yezu wakamba ne: “Nuenu bamanye malu aa, nudi ba diakalenga binuaenza.” (Yone 13:17) Bayidi bavua mua kushala ba diakalenga anu pavuabu batungunuka ne kuenza malu avua Yezu mubalongeshe. Kabakitaba malongesha ende ne kulonda tshilejilu tshiende anu kasangu kamue to; kadi bakashala benza nanku mu nsombelu wabu mujima.

6. Bua tshinyi tudi ne bua kutungunuka ne kutumikila bitudi tulonga?

⁶ Kutungunuka ne kutumikila bitudi tulonga kudi ne mushinga lelu. Tshilejilu, mulongolodi wa tudiendelandela udi mua kuikala ne biamu bia mudimu ne bintu bikuabu ne dimanya. Bintu bionso ebi kabiakumukuatshisha yeye kayi wenza nabi mudimu to. Bikalaye muenze mudimu wa biamu ku kale ne mupilukamu, udi ne bua kutungunuka ne kutumikila bivuaye mulonge bua ashale anu wenza mudimu wende bimpe. Bia muomumue, patuakalonga bulelela musangu wa kumpala, tuakasanka bua mutuvua batumikile malu atuvua balonge mu Bible. Kadi tuetu basue kushala ne disanka bua kashidi, tudi ne bua kutumikila mibelu ya Yehowa dituku dionso.

7. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza patudi tubala bilejilu bia bantu ba lulamatu ba kale?

⁷ Tumonayi imue nsombelu idi mua kutupangisha bua kuikala ne didipuekesha, ne muvua bantu ba lulamatu ba kale batue nsombelu ya muomumue tshiadi. Dimanya malu patupu kadiena mua kutupetesha bukole bua mu nyuma to. Nunku ela meji a muudi wewe mua kutumikila malu aa, ne uenze pa lukasa.

8, 9. Malu adi mu Bienzedi 14:8-15 adi aleja tshinyi bua didipuekesha dia mupostolo Paulo? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

⁸ Nzambi mmusue ne: “bantu ba mishindu  yonso bapandishibue ne bafike ku dimanya dijalame dia bulelela.” (1 Tim. 2:4) Mmunyi muutu umona bantu bonso badi kabayi banji kumanya bulelela? Nansha muvua mupostolo Paulo muye mu Nsunagoga uya ukeba bantu bakavua bamanye Nzambi, kavua ukeba anu bena Yuda to. Didipuekesha dia Paulo diakatetshibua pavuaye uyisha bantu bavua batendelela nzambi ya dishima. Mushindu kayi?

⁹ Tshilejilu, pavua Paulo mu luendu luende lua kumpala lua bumisionere, bena mu Lukaonia bakamona Paulo ne Bânaba bu bantu ba pa buabu, babangata bu nzambi yabu, Zeuse ne Hême, ivua mivuale mibidi ya bantu mipueke kudibu. Paulo ne Bânaba bavuaku balekele bantu abu babalabidila anyi? Bavuaku bamone tshienzedi etshi bu dikisha ku buluishi buvuabu bapete mu bimenga bibidi muvuabu bafuma ku diyisha anyi? Bavuaku bele meji ne: dibatumbisha adi divua mua kuenza bua lumu luimpe luambibue bikole anyi? Tòo! Bakabenga musangu umue, bobu kudipanda bilamba, kudielabu munkatshi mua musumba wa bantu, bela mbila ne: “Nudi nuenza nunku bua tshinyi? Tuetu petu tudi bantu badi ne butekete anu bu nuenu.”​—Bien. 14:8-15.

10. Mmu ngumvuilu kayi muvua Paulo ne Bânaba badimona kabayi bapite bena mu Lukaonia?

¹⁰ Pavua Paulo ne Bânaba bambe muvuabu pabu bapange bupuangane, kabavua basua kuamba ne: ntendelelu wabu uvua mufuanangane ne wa bampangano abu to. Kabavua bamisionere batuma kudi Nzambi anyi? (Bien. 13:2) Kabavua bela manyi a nyuma ne bikale ne ditekemena dia kuya mu diulu anyi? Bidi nanku, kadi Paulo ne Bânaba bavua bajingulule ne: bena mu Lukaonia bobu bitabe lumu luimpe, bavua pabu mua kupeta ditekemena dia muomumue adi.

11. Mmunyi mutudi mua kuidikija tshilejilu tshia didipuekesha tshia Paulo mu mudimu wa buambi?

¹¹ Mmunyi mutudi mua kuidikija didipuekesha dia Paulo? Tshia kumpala, tudi ne bua kukandamena dijinga dionso dia kukeba bua bakuabu batumone bu bantu ba pa buabu bua malu atudi tuenza ku bukole bua Yehowa. Mbimpe yonso wa kutudi adiebeje ne: ‘Mmunyi muntu mmona bantu bantu nyisha? Ntuku ne kansungansunga bua bantu ba tshisamba kampanda anyi?’ Diakalenga, Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima batu batangila mu teritware yabu bua kumanya ni mutshidi bantu bakuabu badi mua kuitaba lumu luimpe. Bualu ebu butu misangu ya bungi bubalomba bua balonge miakulu ne bilele bia bantu batu bukua bantu budiombola. Ntemu yonso udi uyisha bantu ba nunku kena ne bua kudimona mubapite to. Kadi udi ne bua kukeba bua kumvua bimpe tshidibu bua abambuluishe bua bitabe mukenji wa Bukalenge.

12. Mmunyi muvua Epafa muleje ne: uvua uditatshisha bua bakuabu?

¹² Mushindu muibidi utudi tuleja ne: tudi tutumikila mibelu ya Nzambi ne didipuekesha mpatudi tusambila bua bantu bakadi “bapete ditabuja dia mushinga mukole bu ditudi nadi.” (2 Pet. 1:1) Ke tshivua Epafa muenze. Mbatele bualu buende mu Bible anu misangu isatu mu mikanda ivua Paulo mufunde ku nyuma. Pavua Paulo mu nzubu wa lukanu mu Lomo, wakafundila bena Kristo ba mu Kolosayi bua Epafa uvua ‘udifila bikole mu masambila bua bualu buabu misangu yonso.’ (Kolos. 4:12) Epafa uvua mumanye bena Kristo nende bimpe, ne uvua uditatshisha bua bualu buabu bikole. Nansha muvuaye pende “muena lukanu” bu Paulo, kakapanga kutabalela majinga a bakuabu a mu  nyuma to. (Filem. 23) Wakabambuluisha. Kabienaku bileja muvuaye uditatshisha bua bakuabu anyi? Kusambila bua bena Kristo netu kudi bushuwa ne bukole nangananga patudi tubatela mu mêna abu.​—2 Kol. 1:11; Yak. 5:16.

13. Mmunyi muudi mua kuidikija tshilejilu tshia Epafa paudi usambila?

¹³ Ela meji bua bantu baudi mua kutela mêna abu mu masambila ebe. Anu bu Epafa, bena Kristo netu ba bungi batu basambila bua bana betu badi mu bisumbu ne bua bena mu mêku badi ne majitu manene anyi badi kumpala kua mapangadika makole a kuangata peshi badi batuilangana ne mateta. Ba bungi batu basambila bua bana betu badi mêna abu mafunda mu jw.org mu tshiena-bualu tshia “Bantemu ba Yehowa badibu bele mu buloko bua ditabuja diabu.” (Buela mu SALLE DE PRESSE > VEILLE JURIDIQUE.) Kupita apu, mbimpe tuvuluke bana betu badi bafuishe, badi bapanduke ku bipupu bivua bibenzekele anyi ku mvita, ne badi ne lutatu lua kupeta dikuta. Bushuwa, kudi bana betu ba balume ne ba bakaji badi dijinga ne masambila etu. Patudi tusambila bua bualu buabu, tudi tuleja mutudi katuyi tutangila anu malu etu nkayetu, kadi tutangila kabidi a bakuabu. (Filip. 2:4) Yehowa utu uteleja masambila a nunku.

14. Bua tshinyi Yehowa mmuteleji munene wa bakuabu?

¹⁴ Mushindu mukuabu utudi tuleja mutudi ne didipuekesha mpatudi tuteleja bakuabu. Yakobo 1:19 udi wamba ne: tudi ne bua “kuikala ne lukasa ku diteleja.” Kakutu muntu utu utelejangana bu Yehowa to. (Gen. 18:32; Yosh. 10:14) Tumonayi tshidi muyuki udi mu Ekesode 32:11-14. (Bala.) mua kutulongesha. Nansha muvua Yehowa kayi dijinga ne lungenyi lua Mose, wakamupesha mpunga bua aleje muvuaye udiumvua. Udiku mua kushala muteleje muntu utu kayi ne ngelelu wa meji wa nsongo ne pashishe ulonda lungenyi luende anyi? Kadi Yehowa udi ne lutulu, ne udi uteleja bantu bonso badi bamusambila ne ditabuja.

15. Mmunyi mutudi mua kutua bakuabu mushinga anu bu Yehowa?

¹⁵ Mbimpe yonso wa kutudi adiebeje ne: ‘Bikala Yehowa udipuekesha bua kuteleja bantu bu muvuaye muteleje Abalahama, Lakele, Mose, Yoshua, Manoa, Eliya, ne Hezikiya, tshienaku panyi mua kudienzeja bua kunemeka bena Kristo netu, kubatua mushinga, kuteleja ngenyi yabu mimpe, nansha kuyilonda anyi? Kudiku muntu mu tshisumbu tshietu anyi mu dîku dietu undi ne bua kutabalela patudi tuakula apa anyi? Ndi ne bua kuenza tshinyi bua bualu abu?’​—Gen. 30:6; Bal. 13:9; 1 Bak. 17:22; 2 Kul. 30:20.

16. Ntshinyi tshiakenza Davidi pavua Shimei mumuyobole?

¹⁶ Didipuekesha didi kabidi dituambuluisha bua kudikanda padibu batuyobola. (Ef. 4:2) Tshilejilu tshimpe bua bualu ebu tshidi mu 2 Samuele 16:5-13. (Bala.) Davidi ne bantu bende bakatantamena bipendu ne buluishi bua kudi Shimei, mulela wa mukalenge Shaula. Davidi wakatantamena bualu ebu nansha muvuaye ne bukole bua kubujikija. Mmunyi muvua Davidi mufike ku didikanda? Tudi mua kumanya tshivua tshimuambuluishe patudi tukonkonona Misambu 3.

17. Tshivua tshiambuluishe Davidi bua kudikanda ntshinyi? Mmunyi muudi mua kumuidikija?

¹⁷ Mutu wa mukanda wa Misambu 3 udi wamba  ne: Davidi uvua mufunde musambu au “pavuaye unyema muanende Abashaloma.” Mu mvese wa 1 ne 2 mudi malu adi apetangana ne adi mu 2 Samuele nshapita wa 16. Pashishe mu Misambu 3:4 mudi mêyi a dieyemena a Davidi aa: “Nengele lubila lukole kudi Yehowa, ne yeye neangandamune kumbukila ku mukuna wende wa tshijila.” Mbimpe tusambile petu patudi mu buluishi. Nunku Yehowa udi utupesha nyuma wende muimpe bua tunanukile. Kudiku nsombelu udi ukulomba bua wikale ne didikanda anyi bua kufuila bantu badi bakuenzele bibi luse anyi? Udiku mutuishibue ne: Yehowa mmumone lutatu luebe ne neakubeneshe anyi?

18. Kutungunuka ne kutumikila mibelu ya Nzambi nekutuambuluishe mushindu kayi?

¹⁸ Tuetu tuenza malu mimpe, netubeneshibue. Nsumuinu 4:7 udi wamba ne: “meji ntshintu tshia mushinga mukole.”! Nansha mudi dimanya dipetesha muntu meji, meji adi amuenekela ku mapangadika atudi tuangata, ki nku malu atudi bamanye patupu to. Nansha tunkenene tutu patu ne meji. Nansha mutu tunkenene ne tshingenyingenyi, tutu tuleja muditu ne meji bualu tutu tulongolola biakudia biatu mu muvu wa luya. (Nsu. 30:24, 25) Kristo udi “meji a Nzambi” utu anu wenza malu adi asankisha Tatu wende. (1 Kol. 1:24; Yone 8:29) Nzambi mmumanye dishilangana didi pankatshi pa kuangata dipangadika dimpe ne kuenza malu mu diumvuangana ne dipangadika adi. Udi ufuta bantu bonso badi batungunuka ne kuikala ne didipuekesha ne badi benza malu adi mimpe. (Bala Matayi 7:21-23.) Nunku, tutungunukayi ne kuenza muetu muonso bua kuvuija tshisumbu tshietu muaba udi bantu bonso mua kuenzela Yehowa mudimu ne didipuekesha. Bitu biangata matuku ne bikengela kuikala ne lutulu bua tuetu kuenza malu adi mimpe, kadi kuikala ne didipuekesha nekutupeteshe masanka mpindieu ne bua kashidi.