Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bua kuidikija Yehowa, tabalela bakuabu ne benzela malu ne bulenga

Bua kuidikija Yehowa, tabalela bakuabu ne benzela malu ne bulenga

“Wa diakalenga mmuntu yonso udi utabalela muntu mupuekele.”​—MIS. 41:1.

MISAMBU: 130, 107

1. Mmunyi mudi batendeledi ba Nzambi baleja ne: mbanangangane?

BATENDELEDI ba Nzambi pa buloba bujima badi benza dîku dimue dia mu nyuma dia bantu badi banangangane bikole. (1 Yone 4:16, 21) Dinanga diabu edi kadiena dimuenekela anu mu malu manene adibu benzelangana ku mpukapuka to, kadi didi dimuenekela kabidi mu tumalu tukese tua bungi tudibu benzelangana. Patudi tutabalela bakuabu ne tubenzela malu ne bulenga, tudi ‘tulua bidikiji ba Nzambi bu bana bende bananga.’​—Ef. 5:1.

2. Mmunyi muvua Yezu muidikije tshilejilu tshia Tatu wende tshia kunanga bantu?

2 Yezu uvua muidikije Tatu wende mu mushindu mupuangane. Wakamba ne: “Luayi kundi, nuenu bonso badi batata ne midimu mikole ne bambule majitu mabapite, nennupeshilule bukole . . . , bualu meme ndi mupole malu ne mupuekele mu muoyo.” (Mat. 11:28, 29) Patudi tuidikija tshilejilu tshia Kristo tshia ‘kutabalela muntu mupuekele,’ Tatu wetu wa mu diulu neatuanyishe ne netupete disanka dia bungi. (Mis. 41:1) Tumonayi mutudi mua kutabalela bakuabu mu dîku, mu tshisumbu, ne mu buambi.

TABALELA BENA MU DÎKU DIEBE

3. Mmunyi mudi mulume mua kutabalela mukajende? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

3 Balume badi ne bua kuikala ba kumpala ku ditabalela bena mu mêku abu. (Ef. 5:25; 6:4) Tshilejilu, Bible udi ubalomba bua kusomba ne bakaji babu “bilondeshile dimanya;” tudi kabidi mua kukudimuna tshiambilu etshi ne: ‘kubatua mushinga; kubumvuila.’ (1 Pet. 3:7, dim.) Kumvuilangana ne kutuangana mushinga mbana ba muntu. Tshilejilu, mulume udi umvuila mukajende mmumanye ne: bu mudi mukajende muikale mumukuatshishi udi umukumbaja, mmushilangane nende ku malu a bungi, kadi ki mmushadile kudiye to. (Gen. 2:18) Nunku udi utabalela majinga ende, umuenzela malu ne kanemu ne bunême. Muanetu wa bakaji kampanda wa mu Canada udi wamba bua bayende ne: “Katu upepeja mundi ndiumvua anyi ungambila ne: ‘Kuena ne kabingila ka kudiumvua nanku to.’ Utu kabidi unteleja bimpe. Utu ungambuluisha ne bulenga buonso bua kuakaja mmuenenu wanyi mu bualu kampanda.”

4. Mmunyi mudi mulume ne bua kutabalela majinga a mukajende ku malu adiye wenzela bantu bakaji bakuabu?

4 Mulume udi utabalela majinga a mukajende udi kabidi utangila mudiye yeye muine wenzelangana malu ne bantu bakaji bakuabu. Kena ne bua kubenzela malu a mananga anyi kudifila kudibu mu mushindu udi kawuyi muakanyine peshi kufundilangana nabu mesaje a mananga ku Enternete, nansha kubuela mu site mibi to. (Yobo 31:1) Udi ne lulamatu kudi mukajende, kabiyi anu ne: bualu mmumunange to, kadi bualu mmunange kabidi Nzambi ne mmukine malu mabi.​—Bala Misambu 19:14; 97:10.

5. Mmunyi mudi mukaji mua kuenzela bayende malu ne bulenga?

5 Padi mulume widikija tshilejilu tshimpe tshia Yezu Kristo udi ku mutu kuende, nebikale bipepele bua mukajende kuikalaye ne “kanemu kakole” kudiye. (Ef. 5:22-25, 33) Bu mudiye unemeka bayende, nebimusake bua kumuenzela malu ne bulenga, pamuapa nansha padiye upitshisha dîba dia bungi mu midimu ya mu tshisumbu anyi padiye ne malu mamupite bungi mu mutu. Mulume kampanda wa mu Grande-Bretagne udi wamba ne: “Patu mukajanyi umona ne: kudi bualu budi buntonde, utu utumikila dîyi dinene didi mu Nsumuinu 20:5, nansha mutuye windila tshikondo tshiakane bua ‘kusuna’ anyi kumanya tshidi mu meji anyi bikalabi bikumbana bua kumuambilatshi.”

6. Mmunyi mudi yonso wa kutudi mua kukankamija bana bua benzele bakuabu malu ne bulenga? Mmunyi mudi bualu ebu mua kuambuluisha bana?

6 Padi mulume ne mukajende benzelangana malu ne bulenga, badi bashila bana babu tshilejilu tshimpe. Bushuwa, baledi badi ne bujitu bunene bua kulongesha bana babu bua kuenzela bakuabu malu ne bulenga. Tshilejilu, baledi badi mua kulongesha bana babu bua kubenga kunyemakana mu Nzubu wa Bukalenge. Baledi ne bana babu bobu batuilangane ne bantu bakuabu, pamuapa bua kudia, badi mua kuambila bana babu bua bashile bantu bakole muaba wa kumpala padibu bela mulongo bua kuangata biakudia. Bushuwa, bena mu tshisumbu bonso badi mua kutua baledi mpanda. Tshilejilu, padi muana kampanda utuenzela kabualu kimpe, bu mudi utunzuluila tshiibi, mbimpe tumuele kalumbandi. Kumuela kalumbandi nekumukoleshe, ne neamone ne: “Disanka dia kufila ndipite dia kuangata.”​—Bien. 20:35.

TABALELA BENA MU TSHISUMBU

7. Mmunyi muvua Yezu muenzele mpudi matshi kampanda malu ne bulenga? Tshilejilu tshia Yezu etshi tshidi tshitulongesha tshinyi?

7 Pavua Yezu mu buloba bua Dekapoli, “bakamutuadila mpudi matshi uvua ne lutatu lua kuakula.” (Mâko 7:31-35) Pamutu pa Yezu kumondopa pa bantu, “wakaya nende ku luseke,” yeye kumondopa. Bua tshinyi? Muntu au uvua mua kuikala udiumvua bibi pa bantu. Pamuapa bu muvua Yezu mujingulule bualu ebu, wakaya kumondopa pa nkayende. Bushuwa, katuena mua kuondopa bantu mu tshishima to. Mbimpe tutabalele majinga a bena Kristo netu ne tubenzele malu ne bulenga. Mupostolo Paulo wakafunda ne: “Tuelelanganayi . . . meji bua kusakangana ku dinanga ne ku bienzedi bimpe.” (Eb. 10:24) Yezu uvua mumanye muvua mpudi matshi au udiumvua, nunku wakamuenzela malu ne bulenga. Mmutushile tshilejilu tshimpe be!

8, 9. Mmu mishindu kayi mutudi mua kutabalela bana betu bakulakaje ne badi ne butekete? (Fila bilejilu.)

8 Tabalela bakulakaje ne badi ne butekete. Tshimanyinu tshinene tshia bena Kristo ndinanga, ki ndimanya kuenza malu patupu to. (Yone 13:34, 35) Dinanga edi didi ditusaka bua kuenza muetu muonso bua kuambuluisha bakulakaje ne bana betu badi ne butekete bua kubuela mu bisangilu ne kuyisha. Mbimpe tubenzele nanku nansha tuetu bamanye ne: kabena mua kuenza malu bu tuetu to. (Mat. 13:23) Michael utu wendela anu mu kakalu udi ne dianyisha dia bungi bua mutu bena mu dîku diende ne bena mu kasumbu kabu ka buambi bamuambuluisha. Udi wamba ne: “Bu mudibu bangambuluisha, ntu mbuela mu bisangilu pa tshibidilu ne nyisha bikole. Ntu mutambe kunanga kuyisha muaba udi bantu ba bungi.”

9 Bamue bana betu badi benza mudimu mu Betele ya bungi bakadi bakulakaje ne bakuabu badi ne matekete. Bana betu badi batangila midimu mu Betele ayi batu babatabalela, babalongoluela malu bua bayishe ku telefone ne mu mikanda. Bill udi ne bidimu 86 udi wamba mu mukanda udiye mufundile bana betu badi miaba ya kule ne: “Tudi ne disanka dia kuyisha ku diambuluisha dia difundilangana mikanda.” Nancy udi ne bidimu 90 udi wamba ne: “Tshitu mmona kufundilangana mikanda anu bu diyela mu amvelope patupu to, kadi mbuambi bujima. Bidi bikengela bantu bamanye bulelela!” Ethel uvua muledibue mu 1921 udi wamba ne: “Mubidi utu unsamakana dituku dionso edi. Kutu matuku atubi binkolela too ne bua kuvuala bilamba.” Nansha nanku, muanetu wa bakaji eu utu uyishila bantu ku telefone ne ubikulula bamue bu udi ubapinganyina, uyukila nabu bimpe. Barbara udi ne bidimu 85 udi wamba ne: “Bitu binkolele bua kuyisha pa tshibidilu bualu makanda anyi a mubidi akadi makepe. Kadi kuyisha ku telefone nkungambuluishe bua kuyukila ne bantu bakuabu. Yehowa tuakidila!” Tshidimu tshijima katshiyi tshianji kukumbana, kasumbu kampanda ka bana betu bakulakaje kavua kayishe mêba 1 228, kafunde mikanda 6 265, kabikilangane ku telefone misangu mipite pa 2 000, ne kafile mikanda 6 315! Kakuyi mpata, didienzeja dia bana betu aba divua disankishe muoyo wa Yehowa!​—Nsu. 27:11.

10. Mmunyi mutudi mua kuambuluisha bana betu bua bateleje bisangilu bionso bimpe?

10 Tabalela bena mu tshisumbu. Tudi basue bena Kristo netu bateleje bisangilu bionso bimpe. Nebabiteleje anu tuetu tubatabalela. Mushindu kayi? Umue mushindu nkubenga kufika panyima pa dîba bua katubabueji mu ditanaji. Bushuwa, imue misangu kudi malu a tshimpitshimpi adi mua kutufikishamu panyima pa dîba. Kadi tuetu ne tshibidilu tshia kufika mu bisangilu panyima pa dîba, mbimpe tumone tshidibi mua kuenzela bana betu, ne tuele meji bua malu atudi mua kuakaja bua kuleja mutudi tubatabalela. Tuvuluke kabidi ne: Yehowa ne Muanende ke badi batubikila mu bisangilu. (Mat. 18:20) Kakuyi mpata tudi ne bua kubanemeka!

11. Bua tshinyi bana betu badi ne midimu mu bisangilu badi ne bua kutumikila mubelu udi mu 1 Kolinto 14:40?

11 Kutabalela bana betu kudi kabidi kumvuija kutumikila mubelu eu: “Malu onso enzeke bimpe ne mu bulongame.” (1 Kol. 14:40) Bana betu badi ne midimu mu bisangilu badi batumikila mubelu eu padibu banemeka dîba dibakosela. Kunemeka dîba kudi kuleja mutudi tunemeka muanetu mukuabu udi ne mudimu wa kuenza ne bena mu tshisumbu bonso. Imue misangu bamue bana betu batu benda ntanta mile bua kufika kumabu. Bidi mua kulomba bakuabu bua kufuta njila. Banga badi mua kuikala ne bena mu dibaka nabu badi kabayi Bantemu badi babindile bua bapingane kumbelu pa lukasa.

12. Bua tshinyi bakulu badi benza mudimu mukole mbakumbane bua “kubatua mushinga wa bungi menemene mu dinanga”? (Tangila kazubu ka “ Tabalela badi balombola.”)

12 Bakulu badi benza mudimu mukole mu tshisumbu ne bayisha ne tshisumi mbakumbane bua tuetu kubatua mushinga mu mushindu wa pa buawu anyi kubatabalela. (Bala 1 Tesalonike 5:12, 13.) Kakuyi mpata utu wanyisha malu atu bakulu benu bakuenzela. Udi uleja dianyisha edi paudi utumikila ne muoyo mujima bidibu bamba ne ubelesha diboko, bualu “badi batungunuka ne kunulama bu bantu balua kufila luapolo lua mudimu wabu.”​—Eb. 13:7, 17.

TABALELA BANTU BAUDI UYISHA

13. Mushindu uvua Yezu wenzela bantu malu udi utulongesha tshinyi?

13 Yeshaya wakamba bua Yezu ne: “Kakutshibula dilenge didi dizajike, ne kakujima mukaba wa muendu udi ufuima.” (Yesh. 42:3) Yezu uvua umvuila bantu bualu uvua mubanange. Uvua mumanye muvua bantu bavua bu dilenge didi dizajike anyi bu mukaba wa muendu uvua ukeba kujima badiumvua. Ke bua tshinyi uvua ubatabalela, ubenzela malu ne bulenga ne lutulu. Nansha bana bavua basue kuikala ku luseke luende. (Mâko 10:14) Bulelela, katuena mua kumvuila bantu anyi kubalongesha bu Yezu to! Kadi mbimpe tuikale tutabalela bantu ba mu teritware wetu, mmumue ne: tumanye mua kuyukila nabu, dîba dia kuyukila nabu, ne mutantshi wa kuyukila nabu.

14. Bua tshinyi tudi ne bua kutamba kutabalela mushindu utudi tuyukila ne bantu?

14 Mmunyi mutudi mua kuyukila ne bantu? Lelu, bangenda mushinga banene ne bamfumu ba tshididi ne ba bitendelelu babi badi kabayi bumvuilangana badi ‘batatshisha’ bantu miliyo ya bungi ne ‘mbabalekelele.’ (Mat. 9:36) Ke bualu kayi bantu ba bungi kabena beyemena muntu ne kabena ne ditekemena. Nunku mbimpe tuikale ne bulenga patudi tuyukila nabu ne tutabalele mêyi etu ne mushindu utudi tuyukila nabu. Bushuwa, dimanya dietu dia Bible anyi dimanya kumumvuija ki nditu anu dikoka bantu ku mukenji wetu to, kadi mpatudi nangananga tubatabalela bimpe ne tubanemeka.

15. Mmu mishindu kayi misunguluke mutudi mua kutabalela bantu batudi tuyisha?

15 Kudi mishindu ya bungi misunguluke itudi mua kutabalela bantu batudi tuyisha. Tshilejilu, diela nkonko mmushindu muimpe wa kulongesha. Tudi ne bua kubela nkonko bimpe ne kanemu. Mpanda-njila kampanda uvua uyisha mu teritware muvua bantu ne bundu bua bungi, nunku kavua musue kubela nkonko ivua mua kubatonda to, mmumue ne: nkonko itu bantu kabayi mua kuandamuna bipepele anyi biakane to. Tshilejilu, kavua ubebeja ne: “Udi mumanye dîna dia Nzambi anyi?’ peshi ne: ‘Udi mumanye tshidi Bukalenge bua Nzambi bumvuija anyi?’ Kadi uvua ubebeja ne: “Mvua mulonge mu Bible ne: Nzambi udi ne dîna diende. Ndiku mua kukuleja tshididi diumvuija anyi?” Bulelela, kabiena bikengela kuela nkonko anu mushindu eu miaba yonso to, bualu bantu ne bantu mbashilangane bilondeshile bilele biabu. Pa nanku, tudi ne bua kutabalela bantu misangu yonso ne kubanemeka, mmumue ne: kumanya bantu ba muaba utudi bimpe.

16, 17. Mmunyi mutudi mua kuenzela bantu malu ne bulenga bua (a) dîba dia kuya kubayisha? (b) mutantshi utudi mua kuyukila nabu?

16 Ndîba kayi ditudi ne bua kuya kutangila bantu? Patutu tuyisha ku nzubu ne ku nzubu, bantu kabatu batekemene ne: netuye kumabu to, bualu kabavua batubikile to. Nunku mbia mushinga bua tuetu kuya kubatangila dîba didibu mua kuyukila netu bimpe. (Mat. 7:12) Tshilejilu, bantu ba mu teritware webe batuku basue kulala bikole mu Disambombo anyi mu Dia lumingu anyi? Biobi nanku, udi mua kutuadija ne buambi bua mu njila, anyi kuyisha miaba idi bantu ba bungi, peshi kupinganyina bantu baudi mumanye ne: badi mua kuikala pabuipi bua kuyukila nebe.

17 Tudi ne bua kuyukila ne bantu mutantshi bule kayi? Bantu ba bungi badi ne bia bungi bia dienza, ke bualu kayi mbimpe tuyukile nabu mu minite mikese, nangananga pikalabi musangu wa kumpala. Mbimpe kujikija muyuki wetu ne lukasa pamutu pa kushala mutantshi mule. (1 Kol. 9:20-23) Padi bantu bamona ne: tudi bamanye mudibu ne bia bungi bia kuenza, nebikale ne disanka dia kutuakidila musangu walonda. Tuetu tuleja bantu ngikadilu ya dimuma dia nyuma wa Nzambi mu buambi, netulue bushuwa “benzejanganyi ba mudimu ne Nzambi.” Dîba adi Yehowa udi mua kukoka muntu ku bulelela ku diambuluisha diende.​—1 Kol. 3:6, 7, 9.

18. Patudi tutabalela bakuabu, mmabenesha kayi atudi mua kutekemena bua kupeta?

18 Nunku tuenzayi muetu muonso bua kutabalela bena mu dîku, bena mu tshisumbu, ne bantu batudi tuyisha. Tuetu tubatabalela, netupete mabenesha a bungi mpindieu ne mu matuku atshilualua. Misambu 41:1, 2 udi wamba ne: “Wa diakalenga mmuntu yonso udi utabalela muntu mupuekele; Yehowa neamusungile mu dituku dia dikenga. . . . Neabikidibue ne: mmuena diakalenga pa buloba.”