Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Udi mumanye dîba ditudi anyi?

Udi mumanye dîba ditudi anyi?

WEWE musue kumanya dîba, tshiutu wenza ntshinyi? Pamuapa utu utapa dîsu ku dîba dia pa diboko anyi dia ku tshimanu. Muntu yeye mukuebeje dîba, mmunyi muudi mua kumuandamuna? Kudi mishindu ya bungi ya kuambilangana dîba. Ke yepi ayi?

Tutekabi ne: tudi dîba 1 ne minite 30 mu mapingaja. Udi mua kuamba ne: tudi 1:30 anyi kuamba ne: tudi 13:30, bilondeshile tshilele tshia muaba unudi. Ngambilu wa 13:30 eu mmuimanyine pa mbadilu wa dîba 1 too ne ku dîba 24. Kudi too ne imue miaba idibu mua kuamba bua dîba dimue dimue edi ne: “nkushale minite 30” bua dîba 2 wa dilolo kukumbana.

Bu muudi mubadi wa Bible, udi mua kudiebeja muvua bantu ba mu tshikondo tshivuabu bafunda Bible bambilangana dîba. Kakuvua anu mushindu umue to. Mu tshitupa tshia Bible tshia mu tshiena Ebelu, mbakulamu bua “mu dinda,” “munda munya,” ne bua ‘dilolo.’ (Gen. 8:11; 19:27; 43:16; Dut. 28:29; 1 Bak. 18:26) Kuvua misangu ivua bantu batela nomba uvua uleja dîba divuabu.

Mu tshikondo tshia kale, bavua ne tshibidilu tshia kuteka bansentedi, nangananga butuku. Nkama ya bidimu kumpala kua Yezu, bena Isalele bavua bakosolole butuku mu bitupa bisatu bivuabu babikila ne: bilu. (Mis. 63:6) Mu Balumbuluishi 7:19 badi bakula bua “tshilu tshia pankatshi.” Mu matuku a Yezu, bena Yuda bakangata tshilele tshia bena Greke ne tshia bena Lomo tshia kukosolola butuku mu bitupa binayi.

Mbatele bilu ebi misangu ya bungi mu Evanjeliyo. Tshilejilu, Yezu wakendela pa mâyi uya kudi bayidi bende bavua mu buatu “pa tshilu tshinayi tshia butuku.” (Mat. 14:25) Yezu wakafila tshilejilu wamba ne: “Bu muena nzubu mumanye tshilu tshivua muivi ulua, uvua mua kushala mutabale, kavua mua kuitaba bua batubule nzubu wende to.”​—Mat. 24:43, dim.

Yezu wakatela bilu bionso binayi ebi pavuaye muambile bayidi bende ne: “Nunku nushale batabale, bualu kanuena bamanye dîba didi mfumu wa nzubu ulua, ni walua dilolo anyi mundankulu anyi kumpala kua kutshiabu peshi mu dinda menemene.” (Mâko 13:35) Tshilu tshia kumpala tshia “dilolo” tshivua tshituadija pavua dîba dibuela tshiya too ne mu dîba 9 wa dilolo. Tshilu tshibidi tshia “mundankulu” tshivua tshituadija mu dîba 9 wa dilolo tshiya too ne mundankulu. Tshilu tshisatu tshia “kumpala kua kutshiabu” anyi “kumpala kua tshitala kusama” tshivua tshituadija mundankulu tshiya too ne mu dîba 3 wa dinda. Mu tshilu etshi ke muvua tshitala mua kuikala tshisame butuku buvuabu bakuate Yezu. (Mâko 14:72) Tshilu tshinayi tshia “mu dinda menemene” tshivua tshituadija mu dîba 3 wa dinda tshiya too ne pavua dîba dipatuka.

Nunku nansha muvua bantu ba kale kabayi ne mêba a ku bimanu anyi a pa maboko, bavua ne mushindu uvuabu bambilangana dîba.