1. Yehowa utu umona bena budipuekeshi mushindu kayi? Bua tshinyi?

YEHOWA mmunange bena budipuekeshi. Anu bantu badi ne budipuekeshi bulelela ke badi mua kuikala nende mu malanda mimpe a nsungansunga. Kadi “badibandishi udi ubamanyina anu ku bule.” (Mis. 138:6) Tuetu bonso tudi basue kusankisha Yehowa ne kumvua mudiye mutunange. Ke bualu kayi mbimpe tulonge mua kuikala ne budipuekeshi.

2. Nnkonko kayi ituandamuna mu tshiena-bualu etshi?

² Mu tshiena-bualu etshi, netuandamune nkonko isatu eyi: 1) Budipuekeshi ntshinyi? 2) Bua tshinyi mbimpe tuikale nabu? 3) Ndîba kayi didibi mua kutukolela bua kuleja budipuekeshi? Anu mutuamona, tuetu ne budipuekeshi, netusankishe Yehowa ne netupete masanka.​—Nsu. 27:11; Yesh. 48:17.

3. Budipuekeshi ntshinyi?

³ Budipuekeshi ndibenga kudimona mupite bakuabu anyi dibenga kuikala ne lutambishi. Muntu muena budipuekeshi mmumanye ne: Yehowa mmunene mumupite, ne udi witaba ne: bantu bakuabu mbakumbanyine midimu idibu nayi ayi. Mmumanye kabidi ne: bantu bakuabu mbamupite mu mushindu kampanda anyi kansanga.​—Filip. 2:3, 4.

4-5. Muntu yeye umueneka bu muena budipuekeshi, tudi mua kuamba ne: udi nabu menemene anyi?

⁴ Bamue bantu batu bamueneka bu bena budipuekeshi, pabi kabayi nabu. Pamuapa kabatu batamba kuakula, anyi batu ne kanemu peshi bamanye malu bua bilele bia kuabu ne mudibu babakoleshe.  Kadi munda badi mua kuikala ne lutambishi lua katshia. Ku tototo anyi ku ndandanda, tshidi mu muoyo wabu netshipatukile patoke.​—Luka 6:45.

⁵ Kadi katuena anu mua kuamba ne: bantu badi bamueneka ne dishindika dia bidibu mua kuenza anyi bamba malu kabayi badia tshibanga batu ne lutambishi to. (Yone 1:46, 47) Nansha nanku, bantu batu bapepele ku diakula badi ne bua kudimuka bua kabalu kudieyemena bua tshidibu atshi. Nansha tuetu nanku anyi katuyi nanku, tuetu bonso tudi ne bua kuditatshisha bua kuikala ne budipuekeshi bulelela.

6. Bilondeshile 1 Kolinto 15:10, tshilejilu tshia Paulo tshidi tshituleja tshinyi?

⁶ Tuangate tshilejilu tshia mupostolo Paulo. Yehowa wakenza nende mudimu bikole bua kuenza bisumbu bipiabipia mu tshimenga ne tshimenga. Yeye ke udi mua kuikala muenze malu a bungi mu mudimu wa Nzambi kupita bapostolo bakuabu ba Yezu Kristo. Nansha nanku, kavua mudimone mupite bena Kristo nende to. Wakamba ne budipuekeshi buonso ne: “Ndi mutambe bukese ku bapostolo, ne tshiena mukumbane bua kubikidibua mupostolo, bualu mvua mukengeshe tshisumbu tshia Nzambi.” (1 Kol. 15:9) Pashishe Paulo uvua muambilamu pavuaye muambe ne: uvua mu malanda mimpe ne Yehowa bualu uvua mumuleje ngasa wende, kadi ki mbua muvuaye muntu wa pa buende anyi muenze malu a bungi to. (Bala 1 Kolinto 15:10.) Mu malu avua Paulo mufundile bena Kolinto, uvua muleje muvuaye muena budipuekeshi bua dikema, nangananga bualu dîba divuaye mubafundile adi, kuvua bamue bena mu tshisumbu bavua bakeba kudileja muvuabu bamupite!​—2 Kol. 10:10.

7. Mmunyi muvua muanetu kampanda uvua ne midimu minene muleje budipuekeshi?

⁷ Malu a mu nsombelu wa muanetu Karl Klein avuaye mulonde mmambuluishe bantu ba Nzambi ba bungi. Muanetu eu uvua wa  mu Kasumbu kaludiki. Mu malu avuaye mulonde au, wakakula bua matekete ende ne ntatu ivuaye mutuilangane nayi, wamba malu onso patoke ne budipuekeshi. Tshilejilu, mu bidimu bia 1920, wakateta bua kuyisha ku nzubu ne ku nzubu bua musangu wa kumpala. Wakamona mudimu au mukole, yeye kushala bidimu bitue ku bibidi kayi uwenza. Pashishe pakavuaye ku Betele, muanetu kampanda wakamupesha mibelu, kadi yeye kushala mumulamine munda munkatshi mua matuku. Bualu bukuabu, wakashala usama mutu, kadi kuluaye kumvua bimpe. Ku Betele kuvuaye aku, uvua kabidi ne midimu ya pa buayi ya bungi. Muanetu uvua mumanyike bikole eu wakaleja patoke muvuaye ne matekete; bualu ebu budi buleja muvuaye ne budipuekeshi bua bungi! Bana betu ba bungi batu bumvua disanka patubu bavuluka muanetu Klein ne malu mimpe a mu nsombelu wende avuaye mulonde kayi udia tshibanga au. *

8. Mmunyi mudi 1 Petelo 5:6 utuambuluisha bua kumona ne: budipuekeshi budi busankisha Yehowa?

⁸ Bualu bunene budi butusaka bua kuikala ne budipuekeshi mbua ne: budipuekeshi budi busankisha Yehowa. Mupostolo Petelo wakumvuija bualu ebu bimpe. (Bala 1 Petelo 5:6.) Mukanda wa ‘Luaku, undonde meme’ udi umvuija mêyi a Petelo wamba ne: “Lutambishi ludi anu bu mulungu. Ludi mua kukebesha ntatu ya bungi. Nngikadilu udi mua kufikisha muntu udi ne bipedi bia bungi bua kulua muntu tshianana ku mêsu kua Nzambi. Kadi didipuekesha diodi didi mua kuvuija muntu udi mushadile ku bonso ne mushinga ku mêsu kua Yehowa. . . . Neikale ne disanka dia kukufuta bualu udi pebe udipuekesha.” * Tuanji kuamba, kudiku tshintu tshitudi mua kuenza tshidi tshipite kusankisha muoyo wa Yehowa anyi?​—Nsu. 23:15.

9. Mmunyi mudi budipuekeshi bukoka bantu bakuabu kutudi?

⁹ Pa kumbusha disankisha Yehowa, kudi masanka a bungi atudi tupeta patudi ne budipuekeshi. Budi bukoka bantu bakuabu kutudi. Bua kubiumvua bimpe, anji ambabi: utu musue kusomba ne bantu ba mushindu kayi? (Mat. 7:12) Bantu ba bungi kabatu basue kusomba ne bantu batu bobu anu basumisha bua bakuabu benze tshidibu basue anyi batu babenga kuitaba ngenyi ya bakuabu to. Kadi bitu bitukolesha patudi tusomba ne bena Kristo netu badi ‘baditeka pa muaba wa bakuabu, banangangana bikole bu bana ba muntu, bumvuilangana luse ne badipuekesha.’ (1 Pet. 3:8) Tuetu ne budipuekeshi, patudi tusomba ne bantu ba nunku, bobu pabu badi mua kujinga bua kusomba netu.

10. Leja mudi budipuekeshi butupepejila malu.

 ¹⁰ Budipuekeshi butu kabidi butupepejila malu. Mu bulelela, tudi mua kumona amue malu kaayi amueneka makane. Solomo mukalenge wa meji wakamba ne: “Ndi mumone bena mudimu babande pa tubalu kadi bakokeshi benda ku makasa anu bu bena mudimu.” (Muam. 10:7) Bantu kabatu anu batumbisha bantu batu ne dimanya dia bungi to. Bantu batu kabayi ne bua nsongo ke batubu imue misangu batumbisha. Kadi Solomo wakajingulula ne: tudi ne bua kuitaba malu a mu nsombelu anu mudiwu amu pamutu pa kumvua bitutonda bua mudiwu enda aya. (Muam. 6:9) Tuetu ne budipuekeshi, nebituteketele bua kumona malu a mu nsombelu anu mudiwu amu, katuyi tujinga bua ikale mutudi basue to.

11. Padibu batubela, mbimpe tuenze tshinyi?

¹¹ Dituku dionso edi, tutu ne mpunga ya bungi itudi mua kulejila budipuekeshi. Tumone bimue bilejilu. Padibu batubela. Mbimpe tumanye ne: padi muntu wangata dîba dia kutubela, tudi mua kuikala benze tshilema tshinene katuyi bamanye. Dîba dia nunku, meji a kubenga mubelu adi mua kutuluila diakamue. Tudi bafuane kubipisha muntu uvua mutupeshawu anyi mushindu uvuaye mutupeshawu. Kadi tuetu ne budipuekeshi, netuditatshishe bua kuleja lungenyi luimpe.

12. Bilondeshile Nsumuinu 27:5, 6, bua tshinyi mbimpe tuleje dianyisha kudi muntu udi utupesha mibelu? Fila tshilejilu.

¹² Muntu muena budipuekeshi utu ne dianyisha bua mibelu idibu bamupesha. Tshilejilu: Fuanyikijabi ne: udi muye mu bisangilu. Wewe mumane kuyukila ne bamue bana betu, muanetu mukuabu udi ukukokela ku luseke, ukuambila ne: kaleji nkashale kakukuate ku mênu. Kakuyi mpata udi mua kumvua bu kabundu. Kadi kuakulejaku dianyisha bua mudiye mukuleje bualu abu anyi? Mu kuamba kuimpe, uvua mua kujinga bua muntu ikale mukuleje bualu abu kuonso aku! Ke mudibi kabidi, padi muanetu kampanda utupesha mubelu patudi nawu dijinga, tuikale ne budipuekeshi ne tumuleje dianyisha. Tumone muntu au bu mulunda wetu, ki mbu muena lukuna wetu to.​—Bala Nsumuinu 27:5, 6; Gal. 4:16.

13. Mmunyi mutudi mua kuleja budipuekeshi padi bakuabu bapeta diakalenga dia kuenza imue midimu?

¹³ Padi bakuabu bapeta diakalenga dia kuenza midimu kampanda. Mukulu kampanda diende Jason udi wamba ne: “Pantu mmona bantu bakuabu bapeta diakalenga dia kuenza midimu kampanda, ntu ndiebeja imue misangu ne: bua tshinyi ki mbayimpeshe meme?” Bikadiku bikufikile bua kudiebeja nanku anyi? Ki mbibi bua ‘kuipatshila’ midimu minene ya mu  bulongolodi to. (1 Tim. 3:1) Kadi tudi ne bua kutabalela ngelelu wetu wa meji. Tuetu katuyi badimuke, tudi mua kubanga kupeta lutambishi mu muoyo wetu. Tshilejilu, muanetu kampanda wa balume udi mua kutuadija kuela meji ne: yeye ke udi mukumbane menemene bua kuenza mudimu kansanga. Anyi muanetu wa bakaji udi mua kuela meji wamba ne: ‘Bayanyi meme mmupite bantu bakuabu bonso abu!’ Kadi tuetu ne budipuekeshi bua menemene, netuepuke lutambishi lua mushindu eu.

14. Tshivua Mose muenze pavua bakuabu bapete diakalenga dia kuenza midimu kampanda tshidi mua kutulongesha ntshinyi?

¹⁴ Tshivua Mose muenze pavua bakuabu bapete diakalenga dia kuenza midimu kampanda tshidi mua kutulongesha. Mose uvua wangata mudimu wende wa kulombola tshisamba tshia Isalele ne mushinga wa bungi. Kadi ntshinyi tshiakenzaye pavua Yehowa mupeshe bantu bakuabu bukole bua kuenza imue ya ku midimu ivuaye wenza? Kakabumvuila mukawu to. (Nom. 11:24-29) Bu muvuaye ne budipuekeshi, wakalekela bantu bakuabu bua bamuambuluishe bua kulumbuluisha bilumbu. (Ekes. 18:13-24) Bualu ebu buvua buambuluisha bua kuikale bantu ba bungi bavua mua kulumbuluisha bilumbu, bienza bua babikose pa lukasa. Bualu ebu budi buleja ne: tshivua ne mushinga ku mêsu kua Mose katshivua midimu ya bungi ivuaye wenza to, yeye uvua musue kuambuluisha bantu. Etshi si ntshilejilu tshimpe tshia dikema! Tudi bamanye ne: tuetu basue bua Yehowa enze netu mudimu mudibi bikengela, mbimpe tuikale ne budipuekeshi pamutu pa kuamba mutudi ne mamanya. Bible udi wamba ne: “Nansha mudi Yehowa kuulu, udi umona bena budipuekeshi.”​—Mis. 138:6.

15. Mmunyi mudi nsombelu ya bana betu ba bungi mishintuluke?

¹⁵ Padi nsombelu wetu ushintuluka. Bidimu bishale ebi, mbashintulule midimu ya bana betu bakavua ne mamanya a bidimu ne bidimu. Tshilejilu, katshia ku 2014, bakambila batangidi ba distrike ne bakaji babu bua kuenza midimu ya ku dîba ne ku dîba ya mushindu mukuabu. Kutuadijila  anu mu tshidimu tshimue tshimue atshi, padi mutangidi wa tshijengu ukumbaja bidimu 70, mudimu wende au udi wimana. Bualu bukuabu, muanetu yeye ne bidimu 80 anyi kupita apu, kena mua kuikala kabidi mutangidi wa malu a kasumbu ka bakulu to. Bidimu bishale ebi kabidi, mbumbushe bantu ba bungi ku Betele, babatume bampanda-njila. Mudimu wa pa buawu wa ku dîba ne ku dîba wa bakuabu mmuimane bua masama, bua majitu a mu dîku, anyi bua malu makuabu adi atangila muntu nkayende.

16. Mmunyi muvua bana betu baleje budipuekeshi pakavuabu mu nsombelu mikuabu ivuabu benda bibidilangana nayi?

¹⁶ Kabivua bipepele bua bana betu aba kuibidilangana ne nsombelu ivua mishintuluke eyi to. Bidi bimueneka patoke ne: batshivua basue kuenza midimu ivuabu benza ayi, ne bua ba bungi, midimu ayi ngivuabu banange bikole kukavua bidimu bia bungi. Bivua bisame bamue ku muoyo pakavuabu mu nsombelu mikuabu ivuabu benda bibidilangana nayi. Kadi bakafika anu ku dibidila. Bua tshinyi? Bualu bavua banange Yehowa bikole. Bavua bamanye ne: kabavua badilambule kudi mudimu anyi kudi muanzu to, bavua badilambule kudi Yehowa. (Kolos. 3:23) Mpindieu badi ne disanka dia kutungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu ne budipuekeshi buonso mu mudimu wonso udibu. Badi ‘bamupuila ntatu yabu yonso,’ bamanye ne: udi ubatabalela.​—1 Pet. 5:6, 7.

17. Bua tshinyi tudi ne dianyisha bua mudi Dîyi dia Nzambi ditukankamija bua kuikala ne budipuekeshi?

¹⁷ Tudi ne dianyisha dia bungi bua mudi Dîyi dia Nzambi ditukankamija bua kuikala ne budipuekeshi. Tuetu ne ngikadilu muimpe eu, bidi bituambuluisha tuetu, biambuluisha ne bantu bakuabu. Tudi tupeta mushindu muimpe wa mua kupita ne ntatu ya mu nsombelu. Bualu bunene mbua ne: tudi tusemena pabuipi ne Tatu wetu wa mu diulu. Tudi ne disanka dia katshia bua kumanya ne: nansha mudiye “Munene ne Mutumbuke,” mmunange bantu bende bena budipuekeshi ne udi ubatua mushinga!​—Yesh. 57:15.