Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 31

“Nuikale bashindame, kanuyi kunyungisha”

“Nuikale bashindame, kanuyi kunyungisha”

“Bana betu bananga, nuikale bashindame, kanuyi kunyungisha.”​—1 KOL. 15:58.

MUSAMBU WA 122 Nuikale bashindame, kanuyi kunyungisha!

KADIOSHA a

1-2. Muena Kristo mmufuanangane ne nzubu mule bikole menemene mushindu kayi? (1 Kolinto 15:58)

 KU NDEKELU kua bidimu bia 1970, bakibaka nzubu wa bisasa bia bungi mule bikole menemene mu tshimenga tshia Tokyo mu Japon. Bantu bavua badiebeja muvuaye mua kushala muimane bua muvua buloba butamba kukanka mu tshimenga atshi. Ntshinyi tshivua bibaki benze bua nzubu au ikale anu muimane? Baenjeniere mbamuenze bua ikale usendama kakese ku nseke yende yonso padi buloba bukanka kadi kayi mua kuupuka to. Bena Kristo badi anu bu nzubu au. Mushindu kayi?

2 Muena Kristo udi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi bua bidi bitangila dishala mushindame ne dibidilangana ne nsombelu. Udi ne bua kuikala mushindame kayi kunyungisha, mudisuike anu bua kutumikila mikenji ya Yehowa ne mêyi ende. (Bala 1 Kolinto 15:58.) ‘Mmudiakaje bua kutumikila’ ne kena ushipa mikenji ya Nzambi nansha. Ku lukuabu luseke, kena ne bua kuikala ‘muena malu makole,’ anyi ulamata anu ku dipangadika diende padiku kakuyi bualu peshi padi nsombelu ulomba kudishintulula to. (Yak. 3:17) Muena Kristo udi mumanye mua kuikala ne nkatshinkatshi neepuke bua kumisha malu anyi kulengulula tshidi tshikengela kuenza. Mu tshiena-bualu etshi, netumone mutudi mua kuikala katuyi kunyungisha, ne malu 5 atu Satana uteta kutekesha nawu dipangadika dietu dia kushala bashindame. Netumone kabidi mutudi mua kumukandamena.

MMUNYI MUTUDI MUA KUSHALA BASHINDAME?

3. Mmikenji kayi ya Muedi wa mikenji Mutambe Bunene idi mu Bienzedi 15:28, 29?

3 Bu mudi Yehowa Muedi wa mikenji Mutambe Bunene, utu welela bantu bende mikenji misunguluke. (Yesh. 33:22) Tshilejilu, kasumbu kaludiki ka mu matuku a bapostolo kakaleja mishindu 3 eyi idi bena Kristo ne bua kushala bashindame: 1) kubenga kutendelela mpingu, kutendelela anu Yehowa, 2) kunemeka mashi bu tshintu tshia tshijila, ne 3) kutumikila mikenji mitumbuke ya malu a bikadilu bilenga ya mu Bible. (Bala Bienzedi 15:28, 29.) Mmunyi mudi bena Kristo lelu mua kushala anu bashindame mu mishindu isatu eyi?

4. Mmunyi mututu tutendelela anu Yehowa nkayende? (Buakabuluibua 4:11)

4 Tudi tutendelela anu Yehowa, katuena tutendelela mpingu to. Yehowa wakatumina bena Isalele dîyi bua bamutendelele anu yeye nkayende. (Dut. 5:6-10) Pavua Diabolo mutete Yezu, Yezu wakaleja patoke ne: tudi ne bua kutendelela anu Yehowa. (Mat. 4:8-10) Ke bualu kayi, katutu tutendelela mpingu to. Katutu kabidi tutendelela bantu (nansha bobu bikale bamfumu ba bitendelelu, bamfumu ba tshididi, anyi bantu badi bende lumu mu malu a manaya ne a dipita kapepe) ne katutu tubatumbisha bu banzambi to. Tudi tulamata ku luseke lua Yehowa, tumutendelela anu yeye “wakafuka bintu bionso.”​—Bala Buakabuluibua 4:11.

5. Bua tshinyi tudi tutumikila mukenji wa Yehowa wa kuangata muoyo ne mashi bu bintu bia tshijila?

5 Tudi tutumikila mukenji wa Yehowa wa kuangata muoyo ne mashi bu bintu bia tshijila. Bua tshinyi? Bualu Yehowa mmuleje ne: mashi adi aleja muoyo udi dipa dia mushinga mukole didi difumina kudiye. (Lew. 17:14) Pavua Yehowa muanyishile bantu bua kudia munyinyi bua musangu wa kumpala, wakabakandika bua kudia mashi. (Gen. 9:4) Wakambulula mukenji au pavuaye mupeshe bena Isalele Mikenji ya Mose. (Lew. 17:10) Wakambila kasumbu kaludiki ka mu tshikondo tshia bapostolo bua kambile bena Kristo bonso ne: ‘nudikande ku mashi.’ (Bien. 15:28, 29) Patudi tuangata mapangadika adi atangila luondapu, tudi tutumikila mukenji au ne muoyo mujima. b

6. Ntshinyi tshitudi tuenza bua tuetu kutumikila mikenji mitumbuke ya Yehowa ya malu a bikadilu?

6 Tudi tutumikila mikenji mitumbuke ya Yehowa ya malu a bikadilu ne muoyo mujima. (Eb. 13:4) Mupostolo Paulo udi utubela mu ngakuilu wa mu tshimfuanyi ne: ‘tufuishe’ bitupa bietu bia mubidi, mmumue ne: tuangate mapangadika makole bua kumbusha majinga mabi onso a mubidi. Katuena tutangila tshintu nansha tshimue tshidi mua kutufikisha ku dienda masandi anyi tutshienza to. (Kolos. 3:5; Yobo 31:1) Tuetu kumpala kua diteta, tudi tumbusha diakamue meji onso anyi tuepuka tshienzedi tshionso tshidi tshifuane kunyanga malanda etu ne Nzambi.

7. Ntshinyi tshitudi ne bua kudisuika bua kuenza? Bua tshinyi?

7 Yehowa mmusue bua tuikale ‘tumutumikila ne muoyo mujima.’ (Lomo 6:17) Buludiki buende butu anu buimpe misangu yonso, nanku katuena ne bua kupepeja mikenji yende to. (Yesh. 48:17, 18; 1 Kol. 6:9, 10) Tudi tudienzeja bua kumusankisha ne tuleja lungenyi lua buena lua mufundi wa misambu wakamba ne: “Ndi mudisuike bua kutumikila mêyi ne mikandu biebe bikondo bionso, too ne ku ndekelu.” (Mis. 119:112) Kadi Satana neakebe bua kutekesha dipangadika dietu dia kushala balamate Yehowa. Mmalu kayi atuye wenza nawu mudimu?

MALU ATU SATANA WENZA NAWU MUDIMU BUA KUTEKESHA DIPANGADIKA DIETU

8. Ntshinyi tshitu Satana wenza bua kutekesha dipangadika dietu dia kushala balamate Yehowa?

8 Dikengeshibua. Diabolo utu wenza bua bantu batukengeshe ne tshikisu ne batutatshishe mu lungenyi bua kutekesha dipangadika dietu dia kushala balamate Yehowa. Tshipatshila tshiende ntshia ‘kutudia,’ mmumue ne: tshia kunyanga malanda etu ne Yehowa. (1 Pet. 5:8) Bavua bafunyina bena Kristo ba mu tshikondo tshia bapostolo bua kubenzela bibi, babatuta ne babashipa bualu bavua badisuike bua kushala bashindame. (Bien. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Satana udi utungunuka ne kutukengesha lelu. Mushindu udi baluishi betu bakengesha bana betu ba mu Russie ne ba mu matunga makuabu muntu pa nkayende udi ujadika bualu ebu.

9. Leja mudibi ne mushinga bua kumanya buluishi bua muinshi muinshi.

9 Buluishi bua muinshi muinshi. Pa kumbusha dikengeshibua, Satana utu kabidi ne “bienzedi bia budimu.” (Ef. 6:11) Tuangate tshilejilu tshia muanetu Bob uvuabu baye nende mu lupitadi bua kumupanda. Wakambila baminganga ne: kavua mua kuitaba diedibua dia mashi to. Munganga uvua ne bua kumupanda wakitaba bua kunemeka dipangadika diende. Kadi butuku kumpala kua kumupandabu, munganga utu utuangana buanga bua tulu wakalua kumumona pakavua bena mu dîku diende bapingane kumbelu. Wakambila Bob ne: pamuapa kabakumuela mashi to, kadi bobu nawu dijinga, nebikale nawu ku luseke. Pamuapa munganga au uvua wela meji ne: Bob uvua mua kushintulula dipangadika diende bu muvua bena mu dîku diende kabayipu. Kadi kakadishintulula nansha. Wakambila munganga au muvuaye kayi mua kuitaba bua bamuele mashi nansha bia kumona lufu.

10. Bua tshinyi ngelelu wa meji wa buntu udi ne njiwu? (1 Kolinto 3:19, 20)

10 Ngelelu wa meji wa buntu. Tuetu ne ngelelu wa meji eu, tudi mua kubanga kulengulula Yehowa ne mikenji yende. (Bala 1 Kolinto 3:19, 20.) Misangu ya bungi “meji a panu apa” atu afikisha bantu ku dikumbaja majinga a mubidi. Bena Kristo ndambu ba mu tshisumbu tshia mu Pêgamo ne tshia mu Tuatila bakavua pabu batendelela mpingu ne benda masandi bu bantu ba mu bimenga abi. Yezu wakabela bena mu bisumbu bibidi abi ne dîsu dikole bua muvuabu balekele bamue ba kudibu benda masandi. (Buak. 2:14, 20) Lelu, bantu badi batusaka bua kuitaba ngenyi mibi. Balela betu ne bamanyangana nabu badi mua kutufikisha ku ditaba bua kushipa mikenji ya Yehowa. Tshilejilu badi mua kuamba ne: kabiena ne mushinga bua kushala mukezuke mu bikadilu to. Badi kabidi mua kuamba mudi mikenji ya mu Bible ya malu a bikadilu kayitshiyi ne mushinga.

11. Ntshinyi tshitudi ne bua kuepuka patudi tushala bashindame?

11 Imue misangu tudi mua kuela meji ne: buludiki budi Yehowa utupesha kabuena bumvuika menemene to. Tudi mene bafuane ‘kuya dia muamua dia malu adi mafunda.’ (1 Kol. 4:6) Ke mpekatu uvua bamfumu ba bitendelelu ba tshikondo tshia Yezu benza. Bavua basakidila yabu mikenji ku Mikenji ya Mose, bikolela bantu bua kuyitumikila. (Mat. 23:4) Yehowa udi utupesha buludiki budi bumvuika bimpe ku diambuluisha dia Dîyi diende ne dia bulongolodi buende. Kakuena bualu bua kusakidila yetu mikenji to. (Nsu. 3:5-7) Nunku katuena tuya dia muamua dia malu adi mafunda anyi tuelela bena Kristo netu mikenji mu malu adi abatangila to.

12. Mmushindu kayi udi Satana umuangalaja “mashimi a patupu”?

12 Mashimi. Satana udi upambuisha bantu ne ubatapulula ku diambuluisha dia malu aa: “mashimi a patupu” ne “malu a ntuadijilu a panu.” (Kolos. 2:8) Mu tshikondo tshia Yezu, mu malu au muvua malongesha a nkindi mimanyine pa ngelelu wa meji wa buntu, pa malongesha a buena Yuda avua kaayi a mu Mifundu misantu, ne pa dilongesha dia ne: bena Kristo badi ne bua kutumikila Mikenji ya Mose. Malongesha au avua ashimakaja bantu bualu avua umbusha meji abu kudi Yehowa Mpokolo wa meji malelela. Lelu Satana udi umuangalaja malu a mashimi ku diambuluisha dia tudiomba, bikandakanda, Enternete ne dia malu adi bamfumu ba tshididi bamba. Tudi bumvue malu a nunku a bungi mu tshipupu tshia korona. c Bantemu ba Yehowa bavua balonde buludiki bua kudi bulongolodi kabavua bapete tunyinganyinga tuvua bantu bavua bateleja ngumu ya dishima bapete to.​—Mat. 24:45.

13. Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne budimu bua katubuedi mu ditanaji?

13 Dipita kapepe. Katuena ne bua kulengulula “malu adi ne mushinga wa bungi” to. (Filip. 1:9, 10) Malu a kupita nawu kapepe adi mua kutudia dîba dia bungi menemene ne kumbusha meji etu ku malu adi ne mushinga wa bungi. Malu a buatshia buila bu mudi kudia, kunua, kudiolola, ne kuenza mudimu wa bianza adi mua kutubueja mu ditanaji tuetu badiinamu ne kasuki. (Luka 21:34, 35) Bualu bukuabu, dituku dionso edi tudi tumvua ngumu mipite bungi ya mudi bantu bakokangana ne ya malu a tshididi. Tudi ne bua kudienzeja bua malu aa kaatubueji mu ditanaji to. Mbimpe tubenge kabidi kulamata ku luseke kampanda mu muoyo wetu. Satana udi wenza mudimu ne malu onso atudi batele aa bua kutekesha dipangadika dietu dia kuenza tshidi tshiakane. Tumonayi mutudi mua kumukandamena ne kushala bashindame.

MALU A KUENZA BUA KUSHALA BASHINDAME

Bua kushala mushindame, elangana meji a didilambula diebe ne baptismo webe, longa Dîyi dia Nzambi ne welangane meji a malu adimu, ikala ne muoyo mushindame, ne eyemena Yehowa (Tangila tshikoso 14-18)

14. Mbumue bualu kayi budi mua kutuambuluisha bua kushala bashindame ku luseke lua Yehowa?

14 Ela meji a tshivua tshikusake bua kudilambula ne kubatijibua. Uvua muenze nanku bualu uvua musue kuikala ku luseke lua Yehowa. Vuluka tshivua tshikutuishishe ne: uvua mupete bulelela. Wakamanya Yehowa bimpe, wewe kutuadija kumunemeka ne kumunanga bu Tatuebe wa mu diulu. Wakapeta ditabuja, wewe kunyingalala bua mibi yebe. Wakalekela malu mabi auvua wenza ne kutuadija kuenza malu bilondeshile disua dia Nzambi. Wakumvua disanka pawakajingulula ne: Nzambi uvua mukufuile luse. (Mis. 32:1, 2) Uvua ubuela mu bisangilu bia bena Kristo ne uvua mutuadije kuambila bantu bakuabu malu malenga auvua mulonge. Bu muudi mudilambule kudi Nzambi ne mubatijibue, udi mpindieu wendela mu njila udi ufikisha ku muoyo, mudisuike bua kubenga kupambukamu.​—Mat. 7:13, 14.

15. Bua tshinyi kudilongela ne kuelangana meji a bitudi tulonga kudi ne mushinga?

15 Longa Dîyi dia Nzambi ne welangane meji a malu adimu. Anu mutu mutshi ushindama padi miji yawu miye mu buloba bikole, ditabuja dietu diodi diele miji mu Dîyi dia Nzambi, netushale petu bashindame. Padi mutshi wenda ukola, miji yawu itu iya muinshi mule ne itangalaka kabidi bikole. Patudi tudilongela ne tuelangana meji a bitudi tulonga, tudi tukolesha ditabuja dietu ne dishindika dietu dia ne: njila ya Nzambi itu anu mitambe buimpe. (Kolos. 2:6, 7) Ela meji a muvua dilongesha dia Yehowa, buludiki buende ne bukubi buende biambuluishe batendeledi bende ku kale. Tshilejilu, Yehezekele uvua ne ntema ya bungi pavua muanjelu wenda upima ntempelo uvuaye mumone mu tshikena kumona. Tshikena kumona atshi tshiakakolesha Yehezekele. Tshidi tshitupetesha petu malongesha a mushinga a mua kutumikila mikenji ya Yehowa idi itangila ntendelelu mukezuke. d (Yeh. 40:1-4; 43:10-12) Patudi tudilongela ne tuelangana meji a malu male a mu Dîyi dia Nzambi, bidi bituambuluisha petu.

16. Mmunyi muvua muoyo mushindame wa Bob mumukube? (Misambu 112:7)

16 Ikala ne muoyo mushindame. Mukalenge Davidi wakaleja muvuaye kayi mua kulekela kunanga Yehowa pakambaye ne: “Muoyo wanyi mmushindame, Nzambi wanyi.” (Mis. 57:7) Tuetu petu tudi mua kushindamija muoyo wetu, tueyemena Yehowa ne muoyo mujima. (Bala Misambu 112:7.) Mona muvuabi biambuluishe Bob utukadi batele. Pakamuambilabu ne: bobu dijinga ne mashi nebikale nawu ku luseke, wakabaleja diakamue ne: bobu bajinge kumuelawu, uvua ne bua kumbuka mu lupitadi alu. Panyima pa matuku, wakamba ne: “Tshivua ne dielakana nansha dikese ne tshivua ne buôwa bua tshivua mua kuenzeka to.”

Tuetu bikale ne ditabuja dikole, netushale bashindame nansha mu ntatu ya mushindu kayi (Tangila tshikoso 17)

17. Bualu bua Bob budi butulongesha tshinyi? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

17 Bob uvua mushindame bualu matuku a bungi kumpala kua kuyaye ku lupitadi, ukavua mupangadije bua kushala mushindame. Tshia kumpala, uvua musue kusankisha Yehowa. Tshibidi, uvua udilongela bimpe tshivua Bible ne mikanda yetu idi imumvuija yamba bua mudi muoyo ne mashi bikale bintu bia tshijila. Tshisatu, uvua mutuishibue ne: kutumikila mikenji ya Yehowa kuvua ne bua kumupetesha mabenesha a kashidi. Tuetu petu tudi mua kuikala ne muoyo mushindame nansha mu ntatu ya mushindu kayi.

Balaka ne basalayi bende bipata tshiluilu tshia Sisela ne dikima dionso (Tangila tshikoso 18)

18. Mmunyi mudi tshilejilu tshia Balaka tshitulongesha bua kueyemena Yehowa? (Tangila tshimfuanyi tshia pa tshizubu.)

18 Eyemena Yehowa. Tumonayi muvua kulonda buludiki bua Yehowa kuambuluishe Balaka bua kutshimuna mvita. Nansha muvua bena Isalele kabayi ne bia mvita ne kabayi bamanye mua kuluangana, Yehowa wakambila Balaka bua aye kuluangana ne tshiluilu tshia Sisela, mfumu muena Kanâna. Bavua bobu ne bia mvita. (Bal. 5:8) Muprofete mukaji Debola wakambila Balaka bua kupueka mu tshibandabanda bua kukungamangana ne Sisela ne makalu ende a mvita 900. Kabivua bipepele bua bena Isalele kuluangana mu tshibandabanda amu ne bantu bavua ne makalu avua anyema bikole abu to. Nansha muvua Balaka mumanye nanku, wakitaba anu bua kupuekamu. Pavua basalayi ba Sisela bapueka ne mukuna wa Tabô, Yehowa wakalokesha mvula mukole. Makalu a Sisela akajama mu bitotshi, Yehowa kuambuluisha Balaka, yeye kutshimuna. (Bal. 4:1-7, 10, 13-16) Yehowa neatuambuluishe petu bua kutshimuna tuetu tumuenyemena ne tulonda buludiki budiye utupesha mu bulongolodi buende.​—Dut. 31:6.

IKALA MUDISUIKE MUA KUSHALA MUSHINDAME

19. Bua tshinyi udi musue kushala mushindame?

19 Bu mututshidi mu ndongoluelu wa malu eu, netutungunuke anu ne kuluangana bua kushala bashindame. (1 Tim. 6:11, 12; 2 Pet. 3:17) Bana betu, tuikalayi anu badisuike bua dikengeshibua, buluishi bua muinshi muinshi, ngelelu wa meji wa buntu, mashimi ne dipita kapepe kabitunyungishi to. (Ef. 4:14) Tushalayi anu bashindame, balamate Yehowa ne tutumikila mikenji yende. Nansha nanku, katuikadi bena malu makole to. Mu tshiena-bualu tshialonda, netuakule bua mudi Yehowa ne Yezu bikale tshilejilu tshipuangane bua mudibu kabayi bena malu makole.

MUSAMBU WA 129 Netushale anu bananukile

a Katshia pavua Adama ne Eva ne muoyo, Satana utu anu usaka bantu bua kuikala ne lungenyi lua ne: badi ne bua kudisunguila tshidi tshimpe ne tshidi tshibi. Mmusue bua tuikale ne lungenyi alu bua bidi bitangila mikenji ya Yehowa ne buludiki buonso budi bulongolodi buende butupesha. Tshiena-bualu etshi netshituambuluishe bua kudilama ku lungenyi lua bena panu lua kuikala badikadile ne kukolesha dipangadika dietu dia kulamata anu ku luseke lua Yehowa.

b Bua kumanya malu makuabu a mudi muena Kristo mua kumona mashi anu mutu Nzambi uamona, tangila dilongesha dia 39 mu mukanda wa Shala ne muoyo kashidi!

c Tangila tshiena-bualu tshia mu jw.org tshia ne: “Dikuba ku ngumu ya dishima.”