Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 32

MUSAMBU WA 44 Kulomba kua muntu mupuekele

Yehowa mmusue bua bantu bonso banyingalale bua mpekatu yabu

Yehowa mmusue bua bantu bonso banyingalale bua mpekatu yabu

“Yehowa . . . ki mmusue bua muntu nansha umue abutudibue, kadi mmusue bua bonso bafike ku dinyingalala bua mpekatu yabu.”2 PET. 3:9.

LUNGENYI LUNENE

Netumanye tshidi dinyingalala bua mpekatu diumvuija, mushinga wadi, ne muvua Yehowa muambuluishe bantu bonso bua kunyingalala bua mpekatu yabu.

1. Ndîba kayi ditudi mua kuamba ne: muntu mmunyingalale bua mpekatu wende?

 TUETU benze bualu bubi, mbimpe tunyingalale bua bualu abu. Bilondeshile Bible, muntu udi unyingalala bua mpekatu yende padiye utuadija kukina malu mabi adiye muenze, ualekela, ne udisuika bua kubenga kuenzulula.—Tangila tshiambilu tshia ne: “Dinyingalala bua mpekatu” mu tshitupa tshia Diumvuija dia miaku ya mu Bible.

2. Bua tshinyi tuetu bonso tudi ne bua kumanya malu adi atangila dinyingalala bua mpekatu? (Nehemiya 8:​9-11)

2 Muntu yonso udi ne bua kumanya malu adi atangila dinyingalala bua mpekatu. Bua tshinyi? Bualu tuetu bonso tutu tuenza malu mabi matuku onso. Bu mutudi ndelanganyi ya Adama ne Eva, yonso wa kutudi mmupiane bubi ne lufu. (Lomo 3:23; 5:12) Tuetu bonso tudi mu kantu kaluka. Nansha bantu bavua ne ditabuja dikole, bu mudi mupostolo Paulo, bavua baluangana ne dijinga dia kuenza mpekatu. (Lomo 7:​21-24) Abi bidi bisua kumvuija ne: tudi ne bua kushala babungame bikole bua mpekatu itudi benze anyi? Tòo. Yehowa nNzambi wa luse, mmusue bua tuikale ne disanka. Tuangate tshilejilu tshia bena Yuda ba mu tshikondo tshia Nehemiya. (Bala Nehemiya 8:​9-11.) Yehowa kavua musue bua bashale anu babungame bikole bua mpekatu yabu to, kadi uvua musue bua bamutendelele ne disanka. Yehowa mmumanye ne: tuetu banyingalale bua mpekatu yetu, netuikale ne disanka. Nunku udi utulongesha bua bualu abu. Tuikalayi bashindike ne: tuetu banyingalale bua mpekatu yetu, Tatu wetu wa luse neatubuikidile.

3. Mmalu kayi atuamona mu tshiena-bualu etshi?

3 Tumonayi malu makuabu adi atangila dinyingalala bua mpekatu. Mu tshiena-bualu etshi, netuakule bua malu asatu. Bua kumpala, netumone tshivua Yehowa mulongeshe bena Isalele bua dinyingalala bua mpekatu. Buibidi, netutambe kuakula bua muvua Yehowa ufikisha bantu ku dinyangalala bua mpekatu yabu. Buisatu, netumone tshivua Yezu mulongeshe bayidi bende bua dinyingalala bua mpekatu.

TSHIVUA YEHOWA MULONGESHE BENA ISALELE BUA DINYINGALALA BUA MPEKATU

4. Ntshinyi tshivua Yehowa mulongeshe bena Isalele bua dinyingalala bua mpekatu?

4 Pavua Yehowa mulongolole bena Isalele, mubavuije tshisamba, wakadia nabu tshipungidi. Pavuabu batumikila mikenji yende, uvua ne bua kubakuba ne kubabenesha. Wakabajadikila bua mikenji ayi ne: “Dîyi dindi nkuambila lelu edi ki ndikupite bukole anyi dikale kule nebe to.” (Dut. 30:​11, 16) Kadi pavuabu bamutombokela, tshilejilu baya kutendelela nzambi mikuabu, kavua ubakuba kabidi to, bavua ne bua kukenga bua bualu abu. Nansha nanku, kuvua anu mushindu wa yeye kubanyisha kabidi. Bavua mua ‘kupingana kudi Yehowa Nzambi wabu ne kuteleja dîyi diende.’ (Dut. 30:​1-3, 17-20) Mu mêyi makuabu, bavua ne mushindu wa kunyingalala bua mpekatu yabu. Dîba adi, Yehowa uvua usemena pabuipi nabu, ubabenesha kabidi.

5. Mmunyi muvua Yehowa muleje ne: kavua mulekele bantu bende? (2 Bakalenge 17:​13, 14)

5 Bantu bavua Yehowa musungule abu bakamutombokela njila ne njila. Bavua batendelela mpingu ne benza malu makuabu mabi menemene. Bakakenga bua bualu abu. Kadi Yehowa kakabalekela to, wakabatumina baprofete misangu ne misangu, ubasengelela bua banyingalale bua mpekatu yabu ne bapingane kudiye.—Bala 2 Bakalenge 17:​13, 14.

6. Mmunyi muvua Yehowa mulongeshe bantu bende ku diambuluisha dia baprofete ne: kunyingalala bua mpekatu kuvua ne mushinga? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

6 Yehowa uvua utuma baprofete bua kudimuija bantu bende abu ne kubapingaja mu njila. Tshilejilu, wakasaka Yelemiya bua kubambila ne: “Pingana, wewe Isalele ntomboji . . . Tshiakukutangila ne tshiji to, bualu meme ndi ne lulamatu. Tshiakushala mulame tshiji kashidi to. Wewe itaba anu bubi buebe, bualu udi mutombokele Yehowa.” (Yel. 3:​12, 13) Wakabambila ku butuangaji bua Yoele ne: “Pinganayi kundi ne muoyo wenu wonso.” (Yoe. 2:​12, 13) Wakasaka Yeshaya bua kubambila ne: “Dikezulayi; umbushayi bienzedi bienu bibi ku mêsu kuanyi; lekelayi kuenza malu mabi.” (Yesh. 1:​16-19) Yehowa wakabebeja ku butuangaji bua Yehezekele ne: “Ndiku nsanka bua lufu lua muntu mubi anyi? . . . Tshienaku musue bua yeye umbuke mu njila yende mibi bua ashale ne muoyo anyi? Tshiena nsanka nansha kakese bua lufu lua muntu nansha umue to, . . . nunku kudimukayi, nushale ne muoyo.” (Yeh. 18:​23, 32) Bushuwa, Yehowa utu usanka padiye umona bantu banyingalala bua mpekatu yabu bualu mmusue bua bashale ne muoyo kashidi! Ke bualu kayi Yehowa katu ushala muvunge maboko, muindile bua bantu badi benze mpekatu bashintuluke kumpala kua yeye kubambuluisha to. Tumonayi bimue bilejilu.

Yehowa wakatuma baprofete misangu ya bungi, ulomba bantu bende bavua balue benzavi bua kunyingalala bua mpekatu yabu (Tangila tshikoso 6-7)


7. Ntshinyi tshivua Yehowa mulongeshe bantu bende ku diambuluisha dia tshilejilu tshia muprofete Hoshea ne mukajende?

7 Mona tshivua Yehowa mulongeshe bantu bende ku diambuluisha dia Gomê, mukaji wa muprofete Hoshea. Yeye mumane kuenda masandi, wakabenga Hoshea, kukebaye balume bakuabu. Kuende kuvua kujike, kayi mua kushintuluka anyi? Yehowa udi mumanye tshidi muoyo wa muntu, wakambila Hoshea ne: “Ndaku kabidi, unange mukaji udibu banange kudi mulume mukuabu ne udi wenda masandi, anu bu mudi Yehowa munange bantu ba Isalele padibu eku baya kudi nzambi mikuabu.” (Hosh. 3:1; Nsu. 16:2) Mukaji wa Hoshea utshivua anu muditue mu dienza mpekatu. Nansha nanku, Yehowa wakambila Hoshea bua kumupingaja kumbelu, kulengejangana nende ne kumubuikidila. a Bia muomumue, Yehowa kakela bantu bende bavua bamutombokela abu nyima to. Nansha mutshivuabu anu benza mpekatu mibi menemene, utshivua anu mubanange; wakatungunuka ne kubambuluisha bua kunyingalala bua mpekatu yabu ne bua bashintuluke. Bualu ebu budi buleja ne: bu mudi Yehowa muikale “mukonkononyi wa mioyo yetu,” neambuluishe muntu utshidi muditue mu dienza mpekatu munene bua afike ku dinyingalala bua mpekatu wende. (Nsu. 17:3) Tumonayi mudi Yehowa umuambuluisha.

MUDI YEHOWA UFIKISHA BANTU KU DINYINGALALA BUA MPEKATU YABU

8. Ntshinyi tshivua Yehowa muenze bua Kayina anyingalale? (Genese 4:​3-7) (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

8 Kayina uvua muanabute wa Adama ne Eva. Uvua mupiane dijinga dia kuenza mpekatu kudi baledi bende. Bible udi wamba bua bualu buende ne: “Midimu yende yeye ivua mibi.” (1 Yone 3:12) Pamuapa ke tshivua tshienze bua Yehowa ‘kanyishi Kayina ne mulambu wende nansha kakese.’ Pamutu pa kushintuluka, Bible udi wamba ne: “Kayina wakafiika munda bikole, kubungamaye.” Kadi tshiakenza Yehowa ntshinyi? Wakayukila nende. (Bala Genese 4:​3-7.) Mona ne: Yehowa wakayukila ne Kayina bimpe, kumupeshaye ditekemena ne kumudimuijaye ne: tshiji tshivuaye natshi tshivua mua kumufikisha ku dienza bualu bubi. Diakabi, Kayina wakabenga kuteleja. Kakalekela Yehowa umufikisha ku dinyangalala bua tshilema tshiende to. Kadi abi biakapangisha Yehowa bua kufikisha bakuabu ku dinyingalala bua mpekatu yabu anyi? Nansha kakese!

Yehowa wakayukila ne Kayina bimpe, kumupeshaye ditekemena ne kumudimuijaye ne: tshiji tshivuaye natshi tshivua mua kumufikisha ku dienza bualu bubi (Tangila tshikoso 8)


9. Mmunyi muvua Yehowa mufikishe Davidi ku dinyingalala bua mpekatu yende?

9 Yehowa uvua munange mukalenge Davidi bikole. Wakafika too ne ku dimubikila ne: “muntu uvua usankisha muoyo wanyi.” (Bien. 13:22) Kadi Davidi wakenza mpekatu minene, bu mudi wa masandi ne wa dishipangana. Bilondeshile Mikenji ya Mose, Davidi uvua mukumbanyine lufu. (Lew. 20:10; Nom. 35:31) Kadi Yehowa uvua musue kumuambuluisha bua anyingalale. b Ke bualu kayi wakatuma muprofete Natana bua aye kumutangila nansha muvuaye kayi muanji kuleja tshimanyinu tshia ne: uvua munyingalale bua mpekatu yende. Natana wakafila tshilejilu tshilongolola bua kulenga muoyo wa Davidi. Bushuwa, tshiakalenga muoyo wa Davidi bikole, kunyingalalaye bua mpekatu yende. (2 Sam. 12:​1-14) Wakafunda musambu uvua uleja muvuaye mumvue bibi bua bivuaye muenze. (Mis. 51, mutu wa mukanda) Musambu eu mmukankamije bantu ba bungi badi benze mpekatu ne mubasake bua kunyingalala. Kabienaku bituenza disanka bua muvua Yehowa mufikishe mutendeledi wende Davidi uvuaye munange ku dinyingalala bua mpekatu yende anyi?

10. Bu mudi Yehowa netu lutulu ne utubuikidila mpekatu, bidi bikusaka bua kuenza tshinyi?

10 Yehowa mmukine mpekatu, katu nansha musue kumvua mupuya wayi to. (Mis. 5:​4, 5) Mmumanye ne: tuetu bonso tudi bena mpekatu, kadi bu mudiye mutunange, udi utuambuluisha bua kuyiluisha. Utu udienzeja bua kuambuluisha too ne benji ba mpekatu banene bua kunyingalala ne bua basemene pabuipi nende. Bualu ebu budi butukankamija bikole be! Patudi tuela meji a mudi Yehowa ne lutulu ne mudiye ubuikidilangana, bidi bitusaka bua kushala bamulamate ne kubenga kujanguluka bua kunyingalala patudi benze mpekatu. Tumonayi mpindieu tshivua Yezu mulongeshe bayidi bende bua dinyingalala bua mpekatu

TSHIVUA BAYIDI BA YEZU BALONGE BUA DINYINGALALA BUA MPEKATU

11-12. Ntshilejilu kayi tshivua Yezu mufile bua kulongesha bantu ne: Tatuende utu ubuikidila bantu mpekatu? (Tangila tshimfuanyi tshia pa .)

11 Masiya wakamueneka mu 29. Anu mutuvua bamone mu tshiena-bualu tshishale, Yehowa wakalongesha bantu ku diambuluisha dia Yone mubatiji ne dia Yezu Kristo mudibi ne mushinga bua kunyingalala bua mpekatu yabu.—Mat. 3:​1, 2; 4:17.

12 Pavua Yezu uyisha, uvua ulongesha bantu ne: Tatu wende utu ubuikidilangana mpekatu. Wakapesha bantu tshilejilu tshia dikema tshia muana mujimine bua kubalongesha bualu abu. Muana mujimine au wakumbuka kuabu, kuenzaye malu mabi munda mua tshipolu kampanda. Kadi “pakamuluila meji,” wakapingana kuabu aku. Ntshinyi tshiakenza tatuende pakamumonaye? Yezu wakamba ne: “Patshivuaye kule, tatuende wakamumona, kumvuaye luse, kuyaye lubilu, kumupukila ne kumutuaye mishiku ne bulenga.” Muana au uvua ne meji a kulomba tatuende bua ashale nansha mupika wende, kadi tatuende wakamubikila ne: “muananyi,” kuenzaye anu bua adiumvue muana kuabu. Tatuende wakamba ne: “Uvua mujimine, mmumueneke.” (Luka 15:​11-32) Pavua Yezu kayi muanji kulua pa buloba, uvua bushuwa umona muvua Tatuende umvuila bantu bavua banyingalala bua mpekatu yabu luse. Yezu mmufile tshilejilu tshimpe tshia dikema tshidi tshitujadikila mudi Yehowa muikale Tatu wetu wa luse lua bungi!

Muana mujimine muenzavi wa mu tshilejilu tshia Yezu upingana kuabu, tatuende uya lukasa bua kumuela mu tshitupa. (Tangila tshikoso 11-12)


13-14. Ntshinyi tshivua mupostolo Petelo mulonge bua dinyingalala bua mpekatu? Ntshinyi tshivuaye mulongeshe bakuabu bua bualu abu? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)

13 Yezu wakalongesha mupostolo Petelo dilongesha dia mushinga edi: Yehowa utu ufuila bantu badi banyingalala bua mpekatu yabu luse. Bivua bikengela kufuila Petelo luse bua bilema bia bungi bivuaye muenze. Yezu wakamufuilalu. Tshilejilu, Petelo mumane kuvila Yezu misangu isatu, wakumvua bibi menemene. (Mat. 26:​34, 35, 69-75) Kadi pakabishibua Yezu ku lufu, wakamuenekela Petelo pavuaye nkayende. (Luka 24:​33, 34; 1 Kol. 15:​3-5) Bu muvuaye mumunange, kakuyi mpata, wakamujadikila dîba adi ne: uvua mumufuile luse.—Tangila Mâko 16:7.

14 Bu muvua Petelo mudimuenene muvua Yezu mumubuikidile pavuaye munyingalale bua mpekatu yende, biakamusaka bua kulongesha bakuabu ne: mbimpe kunyingalala bua kufuidibua luse. Matuku makese panyima pa tshibilu tshia Pentekoste, Petelo wakenza muyuki kumpala kua bena Yuda ba bungi bavua kabayi bitabuje Yezu, ubumvuija ne: bavua bashipe Masiya. Kadi wakabasengelela, wamba ne: “Nyingalalayi bua mpekatu, shintulukayi bua mpekatu yenu ijimijibue, bua bikondo bia dikoleshibua bifume kumpala kua Yehowa nkayende.” (Bien. 3:​14, 15, 17, 19) Nunku Petelo wakabalongesha ne: muntu udi unyingalala bua mpekatu yende, udi ushintuluka, ushintulula ngelelu wende mubi wa meji, ulekela bienzedi biende bibi, ne utuadija kuenza malu adi asankisha Nzambi. Wakabalongesha kabidi ne: Yehowa uvua mua kubabuikidila mpekatu yabu yonso anyi kuyijimija. Petelo wakajadikila bena Kristo, bidimu bia bungi pashishe ne: “Yehowa . . . udi nenu lutulu, bualu ki mmusue bua muntu nansha umue abutudibue, kadi mmusue bua bonso bafike ku dinyingalala bua mpekatu yabu.” (2 Pet. 3:9) Bualu ebu budi butupetesha ditalala dia bungi mu muoyo bua mutudi bamanye ne: tuetu benze mpekatu minene kadi balue kunyingalala, Yehowa udi utubuikidila.

Dinanga disaka Yezu bua kujadikila Petelo ne: mmumufuile luse bualu mmunyingalale bua tshilema tshiende (Tangila tshikoso 13-14)


15-16. a) Mmushindu kayi uvua mupostolo Paulo mulonge bualu bua difuidibua luse? (1 Tim. 1:​12-15) b) Ntshinyi tshituamoma mu tshiena-bualu tshialonda?

15 Shaula wa ku Tâso uvua muenze malu mabi a bungi. Uvua ukengesha bayidi ba Kristo bikole menemene. Pamuapa bena Kristo ba bungi bavua bamumona bu muntu uvua kayi mua kushintuluka to. Kadi Yezu yeye kavua ne ngelelu wa meji wa kuimanyina pa bilema bia bantu to. Yeye ne Tatuende bakimanyina pa ngikadilu mimpe ivua nayi Shaula. Yezu wakamba bua Shaula ne: “Muntu au udi tshivuadi tshindi musungule.” (Bien. 9:15) Yezu wakenza too ne tshishima bua kufikisha Shaula ku dinyingalala bua mpekatu yende. (Bien. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) Shaula mumane kulua muena Kristo, bakabanga kumubikila ne: mupostolo Paulo. Misangu ya bungi, uvua uleja dianyisha bua muvuabu bamuenzele ngasa ne bamufuile luse. (Bala 1 Timote 1:​12-15.) Wakamba bua bungi bua dianyisha divuaye nadi ne: “Nzambi mu bulenga buende udi ukeba mua kukufikisha ku dinyingalala bua mpekatu.”—Lomo 2:4.

16 Pakumvua Paulo ne: mu tshisumbu tshia bena Kristo tshia mu Kolinto muvua muntu uvuabu balekele wenda masandi, wakakosa tshilumbu atshi mushindu kayi? Wakatshikosa mu mushindu uvua uleja ne: padi Yehowa utunyoka, bidi bileja ne: mmutunange ne udi utubuikidila patudi tunyingalala bua mpekatu yetu. Mu tshiena-bualu tshialonda, netuakule bua tshivua tshienzeke mu tshisumbu tshia mu Kolinto atshi.

MUSAMBU WA 33 Upuila Yehowa bujitu buebe

a Ebu buvua bualu bua pa buabu. Lelu Yehowa katu ulomba muena dibaka udibu bele mâyi ku makasa kudi muena dibaka nende udi muende masandi bua ashale nende mu dibaka to. Kadi Yehowa wakasaka Muanende bua kumvuija bantu ne: muena dibaka udibu bele mâyi ku makasa au, udi ne mushindu wa kushipa dibaka diabu yeye musue.—Mat. 5:32; 19:9.

b Tangila tshiena-bualu tshia ne: “Masanka audi mua kupeta bua mudi Yehowa ufuilangana luse?” mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15/11/2012, dib. 21-23, tshik. 3-10.