Mvua muledibue mu 1934. Baledi banyi bavua bumbuke mu Suisse balue kusombela mu katshimenga kakese ka Timmins, mu Ontario mu Canada; katshimenga aku kavua ne mabanji a muinshi mua buloba. Bu mu 1939 mamuanyi wakabanga kubala Tshibumba tshia Nsentedi ne kubuela mu bisangilu bia Bantemu ba Yehowa. Uvua uyamu nanyi pamue ne bana betu bakuabu basambombo. Wakalua Ntemu wa Yehowa mu matuku makese.

Tatu kakasanka pavuaye mulue Ntemu to, kadi mamu uvua munange bulelela ne uvua mudisuike bua kushala mulamate Yehowa. Wakashala anu mumulamate nansha pavuabu bakandike mudimu wetu mu Canada ku ntuadijilu kua bidimu bia 1940. Uvua anu wenzela tatu malu mimpe ne umunemeka, nansha muvua tatu umuamba mêyi mabi. Tshilejilu tshiende tshimpe tshiakatuambuluisha tuetu bana bua tuitabe petu bulelela. Tuakumvua disanka dia bungi pavua tatu mulue kushintuluka, mutuadije kuenzela bena mu dîku dietu bonso malu mimpe.

Mu 1950, ngakabuela mu mpuilu wa Bantemu ba Yehowa wa didiunda dia Teokrasi mu New York. Dituilangana ne bena Kristo nanyi ba pa buloba bujima ne diteleja malu mimpe avua balongi ba mu kalasa ka Gilada bambe pavuabu babela nkonko, diakampetesha dijinga dikole dia kuenza bia bungi mu mudimu wa Yehowa. Ngakadisuika ne muoyo mujima bua kuenza mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Pangakapingana kuetu, ngakuwuja formilere wa bumpanda-njila bua pa tshibidilu. Betele wa mu Canada wakamfundila, wamba ne: bivua bikengela nganji kubatijibua. Ngakabatijibua mu  dia 1/10/1950. Ngondo umue pashishe, ngakalua mpanda-njila wa pa tshibidilu, kuntumabu mu teritware wa Kapuskasing. Ntshimenga tshivua mu kilometre ya bungi ne muaba utuvua tshikondo atshi.

Mu 1951, Betele wakalomba Bantemu bavua bakula Mfualansa ni bavua mua kuitaba bua kuya mu provense wa Québec mutubu bayakula. Muvua dijinga dia bamanyishi ba bungi. Bu mumvua ngakula Mfualansa ne Anglais, ngakitaba, bobu kuntuma mu tshimenga tshia Rouyn. Tshivua mumanyamu muntu to. Mvua anu ne adrese uvuabu bampeshe anu munkavua muambe kuntuadijilu. Malu akenda bimpe. Meme ne Marcel tuakalua balunda, tuetu kuenza nende mudimu mu Québec bidimu binayi biakalonda; ndekelu wa bionso bakanteka mpanda-njila wa pa buende.

Pamvua mu Québec, ngakasanka bikole pamvua mupete dibikila dia kubuela mu Kalasa ka Gilada ka 26 mu South Lansing mu New York. Tuakajikija kalasa aku mu dia 12/2/1956, bobu kuntuma mu Ghana, b ku ouest kua Afrike. Kumpala kua kuyaku, ngakanji kupingana mu Canada bua “ngondo mikese” bua kuindila mikanda ya luendu.

Ngakashala muindile mikanda ayi mu Toronto munkatshi mua ngondo 7. Kuvua dîku dia muanetu Cripps divua dingakidile bimpe tshikondo atshi. Ngakamanyangana ne muanende wa bakaji Sheila, tuetu kunangangana. Pankamvua ne meji a kumuela dîyi dia dibaka, mukanda wa viza kukuluka pa mêsa. Meme ne Sheila tuakasambila bua bualu abu, tuetu kupangadija bua ne: mvua anu ne bua kuya. Kadi tuvua anu ne bua kuikala tufundilangana bua kumona ni tuvua mua kulua kuselangana. Kadivua dipangadika dipepele to. Kadi mushindu uvua malu mende, biakamueneka ne: divua dipangadika dimpe.

Tuakenza luendu lua ngondo mujima mu kawulu, mu mazuwa a mabuki ne mu ndeke, tuetu kufika mu Accra. Bakangambila bua kuenza mudimu bu mutangidi wa distrikte muntu amu. Mvua mua kuenza mudimu wa butangidi au mu Ghana mujima,  mu Côte d’Ivoire, ne mu Togo. Misangu ya bungi, mvua ngenza ngendu ayi nkayanyi ne mashinyi a Betele. Bivua binsankisha be!

Ku ndekelu kua lumingu luonso, mvua ne mudimu mu mpuilu wa tshijengu. Katuvua ne Nzubu ya mpuilu to. Nunku bana betu bavua benza bitanda bia malala bua katusombi pa munya to. Bumuvuaku kakuyi tshiamu tshia mashika tshia kulamina bintu, bavua balama nyama ne muoyo bua kulua kuyishipela bana betu bavua balua mu mpuilu.

Kuvua malu avua asekesha bana betu mu mpuilu ayi. Umue musangu pavua misionere nanyi Herb Jennings c wenza muyuki, ngombe uvuabu basuikile muaba uvua bantu badiila, wakapatuka lubilu, kupitshilaye kumpala kua bantu, pankatshi pabu ne tshiakuidi. Muanetu Herb kuimanyika muyuki; ngombe au kubangaye kupampakana. Kadi bana betu ba makanda a bungi bakamukuate, kumupingajabu muaba uvuabu bamusuikile au; bantu kututabu bikashi.

Munkatshi mua lumingu, mvua ndeja bantu ba mu misoko ya miaba ituvua tuenzela mpuilu filme wa La Société du Monde Nouveau en action. Mvua suika tshilamba tshitoke ku mitshi ibidi, tshishala tshilembelele; pashishe mbalejilayi pa tshilamba atshi ku diambuluisha dia tshiamu tshia projektere. Bena mu misoko ayi bavua banyisha be! Ba bungi ba kudibu bavua bamba ne: tshivua musangu wabu wa kumpala wa kumona filme. Pakamonabu bantu babatijibua mu filme au, bakatuta bikaji bikole. Filme au wakambuluisha bantu bonso bavua bamutangile bua kumona ne: Bantemu ba Yehowa badi mu buobumue pa buloba bujima.

Meme mumane kuenza bidimu bitue ku bibidi mu Afrike, ngakasanka bua kubuela mu mpungilu wa bantu bafume mu matunga a bungi uvua wenzeka mu New York mu 1958. Ngakasanka bikole pangakamona Sheila. Uvua ufumina mu Québec muvuaye mpanda-njila wa pa buende. Tuvua tufundilangana mikanda, kadi mpindieu bu mutuvua balue kumonangana mpala ne mpala, meme kumuela dîyi bua kumusela, yeye kuitaba. Ngakafundila muanetu Knorr d, kumulomba ni Sheila uvua mua kubuela mu kalasa ka Gilada ne kundonda mu Afrike. Wakitaba. Ndekelu wa bionso Sheila wakalua mu Ghana. Tuetu kuselangana nende mu Accra mu dia 3/10/1959. Tuakamona ne: Yehowa uvua mutubeneshe bua mutuvua bateke malu ende pa muaba wa kumpala.

Mu 1961, bakatutuma mu Cameroun. Kumpeshabu mudimu wa kuambuluisha mu Betele mupiamupia. Ngadimona ne mudimu wa bungi wa kuenza. Bu mutshivuabu bantekelaku mutangidi wa Betele au, mvua ne malu a bungi a kulonga. Pashishe mu 1965 bakangambila ne: Sheila mmupete difu. Bushuwa, biakatulomba dîba bua kuitaba ne: tuvua mua kulua baledi. Kadi patukavua ne disanka bua bualu abu ne tudilongolola bua kupingana mu Canada, bualu bubi buakatuenzekela.

Difu divua Sheila nadi diakatuka. Doktere wakatuambila ne: muana uvua wa balume. Nansha mukavuaku kupite bidimu 50, tutshivua anu tuvuluka bualu abu. Nansha muvuabu butunyingalaja bikole, tuakatungunuka anu ne mudimu wetu bualu tuvua bawunange bikole.

Batu bakengesha bana betu ba mu Cameroun bua mudibu babenga kubuelakana mu malu a tshididi. Batu batamba kubakengesha nangananga patuku masungula a mfumu wa ditunga. Mu dia 13/5/1970, tuakapeta buôwa bua bungi pavua mbulamatadi mukandikamu midimu ya Bantemu ba Yehowa. Mbulamatadi wakanyenga nzubu milenga ya Betele mupiamupia. Ke mutuvua basombele, tutshivua ne ngondo 5 tshianana. Lumingu lumue kaluyi luanji kukumbana, kutuipatabu meme ne Sheila, ne bamisionere bonso mu ditunga adi. Biakatukolela bua kushiya bena Kristo netu, bualu tuvua babanange bikole ne tusamisha meji bua tshivua mua kubafikila.

Tuakapitshisha ngondo isambombo yakalonda ku Betele wa mu France. Nansha nanku mvua ngenza muanyi muonso bua kutabalela majinga a bana betu bavua bashale mu Cameroun. Mu ngondo wa 12 wa tshidimu atshi, bakatutuma ku Betele wa mu Nigéria. Betele eu wakatuadija kutangila midi ya mu Cameroun. Bena Kristo netu ba mu Nigéria bakatuakidila ne disanka, tuetu kuenzamu mudimu bidimu bia bungi.

Mu 1973, tuvua ne bua kuangata dipangadika dikole menemene. Sheila uvua usama bikole. Patuvua baye kubuela mu mpungilu mu New York, wakatuadija kudila ungambila ne: “Tshiena nkumbana kabidi to! Ngatshioki, masama mmampite bukole.” Tuvua benze nende mudimu ku Ouest kua Afrike bidimu bipite pa 14. Mvua nsanka bikole bua muvuaye wenza mudimu wende ne lulamatu, kadi tuvua ne bua kushintulula amue malu. Tuetu bamane kuyukila bua nsombelu wetu ne basambile bikole mutantshi mule, tuakapangadija bua kupingana mu Canada bua apete luondapu luvua lukengela. Kulekela mudimu wa bumisionere anyi wa ku dîba ne ku dîba, kuvua dipangadika dikole menemene dituvua ne bua kuangata.

Patuakafika mu Canada, ngakapeta mudimu mu kumpanyi wa dipanyisha mashinyi wa mulunda wanyi wa kale mu tshimenga tshia Toronto tshidi ku nord kua Canada. Tuakafutshila nzubu, tuetu kusumba bia mu nzubu bikavua bia kale. Tuvua mua kuenza malu etu katuyi tubuela mabanza. Katuvua basue kuikala ne bintu bipite bungi to, bualu tuvua batekemene ne: dimue dituku tuvua mua kupingana kabidi mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Mu matuku makese, bualu butuvua batekemene abu  buakakumbana mu mushindu utuvua katuyi belele meji.

Bu muvuabu bibaka Nzubu wa Mpuilu mu Norval mu Ontario, ngakatuadija kuambuluisha bu mudisuile Disambombo dionso. Panyima pa matuku, bakanteka mutangidi wa Nzubu wa Mpuilu au. Bu muvua Sheila wenda wumvua bimpe, tuakamona ne: tuvua anu mua kuenza mudimu mupiamupia eu. Nunku mu ngondo 6/1974, tuakaya kusombela ku Nzubu wa Mpuilu au; tuetu kusanka bikole bua mutuvua bapingane mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba.

Biakansankisha bua muvua disama dia Sheila dienda dijika. Bidimu bibidi pashishe, tuakakumbana bua kuenza mudimu wa butangidi bua tshijengu. Tuvua tuwenzela mu Provense wa mu Canada wa Manitoba. Nansha mutumu mashika, katuvua tuumvua to, bua musangelu uvua nawu bana betu. Biakatulongesha ne: ki mmuaba utudi tuenzela Yehowa mudimu udi ne mushinga to, kadi tshidi ne mushinga nkutungunuka ne kumuenzelawu.

Tuetu bamane kuenza bidimu ndambu mu mudimu wa butangidi bua tshijengu, bakatutuma ku Betele wa mu Canada mu 1978. Matuku makese pashishe, ngakapeta bualu buvua lutatu kundi kadi buikale dilongesha dia mushinga. Bakangambila bua kuenza muyuki wa dîba dimue ne minite 30 mu tshisangilu tshia pa buatshi tshivua tshienzeka mu Montréal mu muakulu wa Mfualansa. Diakabi, muyuki au kawakakoka ntema ya bantu to; nunku muanetu wa balume wa mu Tshibambalu tshia mudimu wakampesha mibelu bua bualu abu. Mu bulelela, mvua ne bua kuikala mujingulule ne: tshitu ngamba-malu wa dipoko to. Tshiakateleja anu mubelu au to. Katuakapetangana nende ku mêyi to. Mvua ngela meji ne: uvua ubipisha muyuki wanyi, ne kavua mmungele kalumbandi to. Ngakafika ku dibenga mubelu au bualu mvua muimanyine pa mushindu uvuaye muwumpeshe ne pa tshivuaye yeye. Tshivua tshilema tshimvua muenze.

Matuku makese pashishe, muanetu wa mu Komite wa filiale wakayukila nanyi bua bualu abu. ngakitaba ne: tshivua muteleje mubelu au to, ke meme kulomba luse. Pashishe meme kuyukila ne muanetu uvua mumbele au. Wakamfuila luse. Bualu ebu buakandongesha mudibi ne mushinga bua kuikala ne budipuekeshi. Tshiena mua kubupua muoyo nansha kakese. (Nsu. 16:18) Ngakasambila Yehowa misangu ya bungi bua bualu abu, meme kudisuika bua kubenga kumona mubelu mu mushindu mubi.

Patudi tuakula apa, nkadi ne bidimu bipite pa 40 ku Betele wa mu Canada. Katshia ku 1985, ndi ne diakalenga dia kuikala mu Komite wa filiale. Mu ngondo 2/2021, Sheila wanyi wakafua. Nansha mundi ne kayinganyinga bua lufu luende, ndi kabidi ne masama adi antshiokesha. Kadi ndi ne bia bungi bia kuenza mu mudimu wa Yehowa ne ndi ne disanka, bienza bua ‘tshitambi kumona mudi matuku apita’ to. (Muam. 5:20) Nansha mundi mutuilangane ne ntatu, masanka andi mupete mmayijibikile. Kuteka Yehowa pa muaba wa kumpala mu nsombelu wanyi ne kuenza bidimu 70 mu mudimu wa ku dîba ne dîba nkupeteshe disanka dilelela. Ndi nsambila bua bena Kristo nanyi batshidi bansonga batungunuke pabu ne kuteka Yehowa pa muaba wa kumpala bualu ndi mutuishibue ne: nebapete pabu disanka dilelela ne nsombelu mulenga bidi muntu mua kupeta anu padiye wenzela Yehowa mudimu.