Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Nuikale batabale”

“Nuikale batabale”

“Nuikale batabale”

Nuikale batabale, bualu kanuena bamanye dituku diafika Mfumu wenu.”​—MATAYO 24:42, MMM.

1. Mmunyi mudi bantu ba bungi badi basadile Yehowa mutantshi mule badiumvua bua bidimu bivule bidibu benze mu mudimu wa tshijila? Fila tshilejilu.

 BANTU ba bungi badi basadile Yehowa kukadi mpindieu bidimu bivule bavua balonge bulelela patshivuabu bansonga. Anu bu muendi wa mushinga wakamona busanga bua mushinga mukole ne wakasumbisha bintu bionso bivuaye nabi bua kubusumba, balongi ba Bible ba tshisumi abu bakadibenga e kulambula Yehowa mioyo yabu. (Matayo 13:45, 46; Mâko 8:34) Mmunyi mudibu badiumvua padibu bashale bindile mutantshi mule kupita muvuabu batekemene bua buobu kumona dikumbana dia malu adi Nzambi mulongolole bua buloba? Kabena banyingalala nansha kakese! Badi bitaba lungenyi lua Muanetu Alexander Macmillan, uvua, kunyima kua bidimu bitue ku 60 mu mudimu wa Nzambi wa tshijila muambe ne: “Ndi mupangadije bikole bua kulama ditabuja dianyi kupita ne pangakatuadija. Ndilengeje nsombelu wanyi. Ne ditshidi anu dingambuluisha bua kuindila tshiyi ntshina malu enzeka mu matuku atshilualua.”

2. (a) Mmubelu kayi wa pa dîba diawu uvua Yezu mupeshe bayidi bende? (b) Mmalu kayi atuakonkonona mu tshiena-bualu etshi?

2 Bidi munyi buebe wewe? Nansha wewe ne bidimu bungi kayi, tangila mêyi a Yezu aa: “Nuikale batabale, bualu kanuena bamanye dituku diafika Mfumu wenu.” (Matayo 24:42, MMM) Mu tshiambilu etshi tshipepele mudi bualu bulelela bua mushinga mukole. Katuena bamanye dituku diafika Mfumu bua kubutula ndongoluelu mubi eu, ne kabiena ne dikuatshisha kutudi bua kumanya dituku adi to. Kadi tshitudi ne bua kuenza nkushala ne nsombelu mulenga bua katulu kubungama dîba diafika Mfumu. Bua bualu ebu, mbilejilu kayi bia mu Bible biatuambuluisha bua kushala batabale? Mmufuanu kayi wakafila Yezu bua kuleja mudibi bikengela kuikala batabale? Ne mbijadiki kayi bitudi nabi lelu’eu bidi bileja ne: tudi mu matuku a ku nshikidilu a bukua-panu ebu bubi?

Tshilejilu bua kutudimuija

3. Mmunyi mudi bena lelu ba bungi bafuane bantu ba mu matuku a Noa?

3 Mu mishindu ya bungi, bena lelu badi anu bu balume ne bakaji bavuaku mu matuku a Noa. Mu tshikondo atshi, buloba buvua bûle ne tshinyangu ne meji avua bantu bela mu mitshima yabu avua “mabi matuku onso.” (Genese 6:5) Ba bungi bavua baditue anu mu midimu ya buatshia buila. Kadi bangabanga ne kulokesha Mvula wa kabutu, Yehowa wakashila bantu mpunga bua bamone mua kulekela malu mabi abu. Wakapesha Noa mudimu wa kuyisha, ne Noa wakamutumikila​—kuenzaye mudimu bu “muyishi wa buakane” pamu’apa bidimu 40 anyi 50 peshi bipite mene. (2 Petelo 2:5, NW) Kadi bantu kabakangata mukenji waNoa wa didimuija ne mushinga to. Kabavua batabale to. Kadi ku ndekelu, anu Noa ne bena dîku diende ke bakapanduka pakabutula Yehowa bantu babi.​—Matayo 24:37-39.

4. Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: mudimu wa buambi wa Noa uvua mupatule bipeta bimpe, ne ntshinyi tshidi mua kufikisha bantu ku diamba bia muomumue bua mudimu webe wa diyisha?

4 Mudimu wa buambi wa Noa uvuaku mupatule bipeta bimpe anyi? Katuwangatshi bilondeshile bungi bukese bua bantu bakawitaba to. Bulelela, kabiyi kutangila tshiakenza bantu, mudimu wa buambi wa Noa wakakumbaja tshipatshila tshiawu. Bua tshinyi? Ee, bualu wakapesha bantu mushindu muimpe wa kuleja né bavua mua kusadila anyi kubenga kusadila Yehowa. Bidi munyi bua bantu ba mu teritware webe? Nansha bikalaku anu bantu bakese badi banyisha bulelela, bipeta biudi upatulamu mbikumbane. Bua tshinyi? Bualu paudi uyisha, udi wenda umanyisha bantu malu adi Nzambi ubadimuija nawu, ne mushindu’eu, udi ukumbaja mudimu uvua Yezu mupeshe bayidi bende.​—Matayo 24:14; 28:19, 20.

Bakabuidia baprofete ba Nzambi

5. (a) Nnsombelu kayi ivua mitangalake mu Yuda mu matuku a Habakuka, ne ntshinyi tshiakenza bantu bua mukenji wende wa buprofete? (b) Leja mushindu uvua bantu bavua basombe mu Yuda baluishe baprofete ba Yehowa.

5 Nkama ya bidimu kunyima kua Mvula wa kabutu, nsombelu wakabipa bikole mu bukalenge bua Yuda. Ditendelela mpingu, kansungasunga, dikengeshangana ne dishipangana mene bivua bitangalake. Yehowa wakajula muprofete Habakuka bua kudimuija bantu ne: biabengabu kushintuluka, bena Kasada (ta bena Babulona) bavua ne bua kubabutula. (Habakuka 1:5-7) Kadi bantu kabakateya ntema to. Pamu’apa bavua badiambila ne: ‘Ee, kukadi mpindieu bidimu bipite pa lukama, muprofete Yeshaya uvua mudimuije mushindu wa muomumue, kadi bualu nansha bumue ki mbuanji kuenzeka!’ (Yeshaya 39:6, 7) Banene ba bungi ba mu Yuda bavua bapepeja mukenji ne bavua kabidi baluisha bantu bine bavua babatuadilawu. Umue musangu, bakamba kushipa muprofete Yelemiya bu Ahikama kayi mumusungile. Mukalenge Yehoyakima wakashipesha muprofete Uliya bualu uvua mumufiikishe munda.​—Yelemiya 26:21-24.

6. Mmunyi muvua Yehowa mukankamije Habakuka?

6 Bivua bikengela bua Habakuka kuikalaye ne dikima bualu bantu kabavua basue mukenji wende to. Nansha Yelemiya pende kabavua basue malu avuaye wamba to bualu wakamanyisha ku spiritu wa Nzambi ne: Yuda uvua ne bua kushala munda mutupu bidimu 70. (Yelemiya 25:8-11) Nenku, tudi mua kumvua kanyinganyinga ka Habakuka pakelaye lubila wamba ne: ‘Yehowa, nendile kûdi musangu bule bishi bua wewe unkuatshishe? Kuena ungumvuila anyi? Ndi ndila kûdi bua tshimbambila tshidiku, ne wewe kuena utupandisha.’ (Habakuka 1:2) Yehowa wakandamuna Habakuka ne mêyi aa malenga adi akolesha ditabuja: ‘Tshikena-kumona etshi ntshia tshikondo tshiakapangadijabu bua kumuenekatshi, tshidi tshienda lukasa ku tshikondo tshiatshi, katshiena tshidinga, biajangulukatshi, utshindile; bualu bua netshimueneke bulelela, katshiena tshipanga kulua.’ (Habakuka 2:3) Nenku Yehowa uvua ne ‘tshikondo tshipangadija’ anyi tshijadika tshivuaye ne bua kujikija kansungasunga ne dikengeshangana. Bu Habakuka mua kumona ne: bualu buvua Nzambi mulaye ebu buvua bujingakana, Habakuka kavua ne bua kuteketa mu mikolo anyi kukepesha mudimu wende nansha. Kadi uvua ne bua ‘kuindila,’ muikale ne mitalu dituku dionso. Dituku dia Yehowa kadivua ne bua kupanga kulua to!

7. Bua tshinyi Yelushalema uvua mufundila kabutu kakuabu mu bidimu lukama bia kumpala B.B.?

7 Bidimu bu 20 kunyima kua Yehowa mumane kumanyisha Habakuka bualu ebu, bakabutula Yelushalema, tshimenga tshikulu tshia Yuda. Pashishe, bakalua kuibakulula tshimenga etshi, ne malu mabi a bungi avua mabungamije Habakuka bakaalulamija. Kadi, mu bidimu lukama bia kumpala B.B., tshimenga etshi tshivua kabidi tshifundila kabutu bualu bantu bavuamu kabavua ne lulamatu to. Bu mudiye Nzambi wa luse, Yehowa wakenza bua bakane bapanduke. Musangu eu, wakatuma muprofete mutambe bunene, Yezu Kristo mene, bua kumanyisha mukenji Wende. Mu tshidimu tshia 33 B.B., Yezu wakambila balongi bende ne: ‘Panuatangila bena mvita banyunguluke musoko wa Yelushalema, numanye ne: dibutuka diawu diakulua. Badi mu Yudeya mu tshikondo atshi banyemene ku mikuna.’​—Luka 21:20, 21.

8. (a) Ntshinyi tshivua mua kuikala tshifikile bamue bena Kristo bu muvua dîba dienda dipita kunyima kua lufu lua Yezu? (b) Mmunyi muakakumbana mêyi a mulayi a Yezu bua Yelushalema?

8 Bu muvua bidimu bienda bipita, bamue bena Kristo bavua mu Yelushalema bavua mua kudiebeja bua kumanya dîba divua mulayi wa Yezu ne bua kukumbana. Tudi mua kuanji kuela meji bua amue malu avua bamue mua kuikala badipangishe. Pamu’apa bavua balekele midimu mimpe ivua mua kubapetesha bubanji bualu bavua bapangadije ne muoyo mujima bua kuikala batabale. Bu muvua dîba dienda diya, bakapungilaku anyi? Bakafikaku ku diela meji ne: bavua bajimija dîba diabu patupu, peshi ne: mulayi wa Yezu kauvua utangila tshipungu tshiabu anyi? Mu 66 B.B., mulayi wa Yezu wakatuadija kukumbana dîba diakalua biluilu bia bena Lomo kujingila Yelushalema. Bantu bavua bashale batabale bakajingulula tshimanyinu, kupatukabu mu tshimenga atshi ne kupanduka ku kabutu kakafikila Yelushalema.

Bua tshinyi mbimpe kuikala batabale

9, 10. (a) Umvuija mu mêyi makese mufuanu wa Yezu udi wakula bua bapika bavua bindile difika dia mfumuabu ufumina ku tshibilu tshiende tshia dibaka. (b) Bua tshinyi bivua mua kukolela bapika aba bua kuindilabu mfumuabu? (c) Bua tshinyi bapika bavua ne bua kuikala ne lutulu?

9 Bua kushindika buimpe bua kuikala batabale, Yezu wakafuanyikija bayidi bende ne bapika bikale bindila difika dia mfumuabu ufumina ku difesto diende dia dibaka. Bavua bamanye ne: uvua ne bua kualukila butuku kampanda​—kadi mpa dîba kayi? Mpa tshilu tshia kumpala anyi? Tshilu tshibidi? Tshisatu anyi? Kabavua bamanye to. Yezu wakamba ne: “[Mfumu] yeye mufike pa tshilu tshibidi nansha tshisatu, mubasangane amu batabale, nebikale ba diakalenga.” (Luka 12:35-38, MMM) Anji elabi meji bua ditekemena divua bapika aba ne bua kuikala nadi. Mutoyi kayi wonso, mundidimbi wa tshintu kayi tshionso uvua upitakana bivua ne bua kukolesha dijinga dia kumumona, badiebeja ne: ‘Udi ulua au udiku mua kuikala mfumuetu anyi?’

10 Bivua mua kuikala munyi bu mfumu mufike pa tshilu tshibidi, tshivua tshituadija pa dîba 9 butuku too ne mundankulu? Bapika bende bonso, nansha aba bavua benze mudimu mukole katshia ku dinda, bavuaku ne bua kuikala badiakaje bua kumusekelela anyi peshi bamue bavua mua kuikala bafue tulu? Ntshinyi tshivua mua kubafikila bu mfumu ne bua kupingana pa tshilu tshisatu​—tshivua tshituadija mundankulu too ne pa dîba bu 3 wa butuku? Bamue bapika bavua ne bua kuikala batekete mu mikolo anyi kabayi basanka mene bua dilua diende divua dimueneka bu didi dinenga anyi? * Anu aba bavuabu basangane batabale dîba diakafika mfumu ke bavua ba diakalenga. Buabu buobu, mêyi aa adi mu Nsumuinu 13:12 mmakanyine menemene: ‘Ditekemena didibu balayidila didi disamisha mutshima, kadi kukumbaja kua dijinga kudi bu mutshi wa muoyo.’

11. Mmunyi mudi disambila mua kutuambuluisha bua kuikala batabale?

11 Mu tshikondo tshivuaye mua kumueneka bu uvua ujingakana, ntshinyi tshivua ne bua kuambuluisha bayidi ba Yezu bua kushala batabale? Pavuaye mu budimi bua Getesemane katupa kîpi kumpala kua kumukuatabu, Yezu wakambila basatu ba ku bapostolo bende ne: “Ikalayi batabale, sambilayi, bua kanuponyi mu ditetshibua.” (Matayo 26:41, MMM) Kunyima kua bidimu bia bungi, Petelo, umue wa ku bapostolo basatu aba wakapesha bena Kristo nende mubelu wa muomumue. Wakafunda ne: “Nshikidilu wa bionso ukadi pabuipi. Ikalayi bantu ba meji ne badimuke bua numone mua kusambila.” (1 Petelo 4:7, MMM) Nunku, masambila menza ne muoyo umue adi ne bua kuikala bumue bua ku malu atudi ne bua kuenza dituku dionso mutudi bena Kristo. Tusengelelayi Yehowa dîba dionso bua atuambuluishe bua tuikale batabale.​—Lomo 12:12; 1 Tesalonike 5:17.

12. Ndishilangana kayi didi pankatshi pa didifuikakajila malu ne dishala mutabale?

12 Petelo wakamba kabidi ne: “Nshikidilu wa bionso ukadi pabuipi.” Mmunyi mudi nshikidilu wa bionso pabuipi? Bantu kabena ne mushindu wa kujadika dituku ne dîba adi dilelela to. (Matayo 24:36) Kadi, kudi dishilangana pankatshi pa didifuikakajila malu dinekesha, didi Bible kayi ukankamija, ne dishala batekemene nshikidilu didi Bible ukankamija. (Tangila 2 Timote 4:3, 4; Tito 3:9.) Mmushindu umue kayi utudi mua kushala batekemene nshikidilu? Mpa kuteya ntema mikole ku bijadiki bidi bileja ne: nshikidilu ukadi pabuipi. Bua bualu ebu, tukonkononayi tubingila tusambombo tudi tuleja ne: tudi mu matuku a ku nshikidilu a bukua-panu ebu bubi.

Tubingila tusambombo

13. Mmunyi mudi mulayi wa Paulo mufunda mu 2 Timote nshapita 3 ukutuisha ne: tudi mu ‘matuku a ku nshikidilu’?

13 Kabingila ka kumpala: tudi tumona bimpe dikumbana dia mulayi wa mupostolo Paulo bua ‘matuku a ku nshikidilu.’ Paulo wakafunda ne: “Matuku a nshikidilu neikale matuku makole. Bantu nebikale amu badinangi, bena mutshima wa biuma, badiambi, bena ditambisha, banyangidianganyi ba lumu, batombokedi ba baledi babo, bena kadiwu, bapepeji ba bintu bia tshijila; kabayi dinanga, kabayi luse, bena bijanu, bena muoyo wa zukuzuku, bena luonji, baluishi ba malu malenga, bapangidianganyi, kabayi bundu, buule ne ditambisha, banangi ba masanka mabi pa mutu pa kunanga [Nzambi], baleja dinemeka dia [Nzambi] ku mesu, kadi bikale bavila bukole buadio. Bonso abo kabidi, ubepuke. Bua benji ba bibi ne bena didinga, nebatungunuke ne dienza dia bibi bipite, eku badingangana, eku babadinga pabo.” (2 Timote 3:1-5, 13, MMM) Katuenaku tumona mudi mulayi eu wenda ukumbana mu tshikondo tshietu etshi anyi? Anu bantu badi babenga bua kujingulula bualu ebu ke badi mua kubuvila! *

14. Mmunyi mudi mêyi adi mu Buakabuluibua 12:9 adi akula bua Diabolo enda akumbana lelu’eu, ne ntshinyi tshiamufikila mu katupa kîpi emu?

14 Kabingila kibidi: tudi tumona mianda mibi idi yenda yenzeka katshia bipata Satana ne ba-demon bende mu diulu bu dikumbana dia Buakabuluibua 12:9. Badi bambamu ne: ‘Dragon munene wakedibua panshi, nyoka au wa kale, yeye udi muidikibue ne: Diabolo ne Satana, mudingi wa ba pa buloba bonso; wakedibua panshi pa buloba, ne banjelu bende bakedibua nende panshi.’ Mbifikishe ku mulawu munene bua buloba. Bulelela, kudi mulawu munene bua bukua-bantu, nangananga kubangila mu 1914. Kadi mulayi wa mu Buakabuluibua udi usakidila ne: padibu bela Diabolo panshi pa buloba, mmumanye ne: ‘udi ne musangu muîpi.’ (Buakabuluibua 12:12) Mu tshikondo etshi, Satana udi wela bayidi ba Kristo bela manyi mvita. (Buakabuluibua 12:17) Bushuwa tudi bamone bipeta bia mvita idiye ubela eyi mu tshikondo tshietu etshi. * Kadi mu katupa kîpi emu, nebele Satana mu dijimba bua “yeye kadingi bisamba bia bantu kabidi.”​—Buakabuluibua 20:1-3.

15. Mmunyi mudi Buakabuluibua 17:9-11 utujadikila kabidi se: tudi mu tshikondo tshia ku nshikidilu?

15 Kabingila kisatu: tudi mu tshikondo tshia ‘mukalenge’ wa muanda-mukulu ne wa ndekelu udibu batele mu mulayi udi mu Buakabuluibua 17:9-11. Mu mulayi eu, mupostolo Yone udi utela bakalenge muanda-mutekete badi tshimfuanyi tshia makalenge muanda-mutekete adi makokeshe buloba bujima—Ejipitu, Assyrie, Babulona, Medo-Perse, Grèce, Roma ne bukokeshi budisange bua bena Angleterre ne bena États-Unis. Yone udi umona kabidi ‘mukalenge wa muanda-mukulu, udi mupatukile ku [bakalenge abu] muanda-mutekete.’ Mukalenge wa muanda-mukulu eu (wa ndekelu udi Yone umona mu tshikena-kumona) udi uleja mpindieu Bulongolodi bua Matunga Masanga. Yone udi wamba ne: mukalenge wa muanda-mukulu eu “udi uya mu dibutuka,” ne kunyima kuende ki mbatele kabidi bakalenge ba pa buloba apa to. *

16. Mmunyi mudi malu adi akumbaja tshilota tshia Nebukadenesâ tshia lupingu aleja ne: tudi mu matuku a ku nshikidilu?

16 Kabingila kinayi: tudi mu tshikondo tshileja mu tshimfuanyi kudi makasa a lupingu luvua Nebukadenesâ mumone mu tshilota. Muprofete Danyele wakumvuija tshilota etshi katshiyi kujingulula tshia lupingu lunenanenayi luikale ne tshimfuanyi tshia muntu. (Danyele 2:36-43) Bitupa binayi bia biamu bia lupingu elu bidi bileja makalenge mashilangane adi makokeshe buloba bujima, bituadijile ku mutu (Bukalenge bua bena Babulona) tuya batangile ku makasa too ne ku bana ba nkasa (mbulamatadi idi ikokesha lelu’eu). Makalenge manene onso a pa buloba bujima avua maleja mu lupingu alu akadi mamane kukokesha. Tudi mpindieu mu tshikondo tshileja kudi makasa a lupingu elu. Ki mbatele makalenge makuabu adi ne bua kulua to. *

17. Mmunyi mudi mudimu wetu wa diyisha Bukalenge ufila tshijadiki tshikuabu tshia se: tudi mu tshikondo tshia ku nshikidilu?

17 Kabingila kitanu: badi benda benza mudimu wa buambi pa buloba bujima, mudimu uvua Yezu muambe ne: uvua ne bua kuenzeka kumpala mene kua nshikidilu wa ndongoluelu eu kufika. Yezu wakamba ne: “Lumu luimpe elu lua bukalenge neluyishibue pa buloba buonso buasa bu bumanyishi kudi matunga onso; ne pashishe nshikidilu nealue.” (Matayo 24:14NW) Lelu’eu, mulayi au udi wenda ukumbana mu mushindu uvuabi kabiyi bianji kuenzeka to. Bulelela, lumu luimpe ki nduanji kufika imue miaba to, ne pamu’apa mu tshikondo tshidi Yehowa mujadike, tshiibi tshinene tshidi tshifikisha ku mudimu wa bungi netshiunzuluke. (1 Kolinto 16:9) Nansha nanku, Bible kêna wamba ne: Yehowa neindile too ne padibu bayisha muntu yonso udi pa buloba to. Tshidibi, badi ne bua kuyisha lumu luimpe too ne padi Yehowa umona ne: biakumbanyi. Pashishe nshikidilu nealue.​—Tangila Matayo 10:23.

18. Mbualu kayi budi bumueneka ne: nebuenzekele bamue bela manyi dîba didi dikenga dinene dituadija, ne mmunyi mutudi mua kubujadika?

18 Kabingila kisambombo: bungi bua bayidi bela manyi balelela ba Kristo budi buenda bukepela, nansha mudibi bimueneka se: bamue nebikale batshidi pa buloba padi dikenga dinene dituadija. Bavule ba ku bashadile aba bakadi mpindieu bakulakaje, ne mu kupita kua bidimu, bungi bua aba badi menemene bedibue manyi budi buenda bukepela bikole. Pabi, pavuaye wakula bua dikenga dinene, Yezu wakamba ne: “Bu bobo kabayi bakepeshe matuku awu, muntu nansha umue kavua mua kupanda, kadi bua basungula nebakepeshe matuku awu.” (Matayo 24:21, 22, MMM) Nenku bidi bimueneka se: bamue ba ku “basungula” ba Kristo nebikale batshidi pa buloba dîba didi dikenga dinene dituadija. *

Mmalu kayi adi kumpala eku?

19, 20. Bua tshinyi mbimpe menemene bua kushala badimuke ne batabale mpindieu kupita muvuabi kumpala?

19 Ntshinyi tshidi matuku atshilualua matulamine? Bikondo bia mpatshi bitshidi kumpala eku. Paulo wakadimuija ne: ‘Dituku dia [“Yehowa,” NW] dilualua bu mudi muivi ulua butuku.’ Udi wakula bua bantu badi bamueneka bikale ne meji a bena panu, wamba ne: ‘Patshidibu bamba ne: Tudi ne ditalala, katuyi ne bualu; apu dibutuka dia tshintuluntulu dilualua kudibu.’ Ke bua tshinyi Paulo udi udimuija bantu badi babala mukanda wende ne: ‘Katuladi tulu bu mudi bakuabu benza; kadi tutabale, tuikale ne meji mapole.’ (1 Tesalonike 5:2, 3, 6) Bushuwa, aba badi batekemene ndongoluelu ya bantu bua ibatuadile ditalala ne ibakube ki mbajingulule nsombelu udiku to. Bantu aba badi mu tulu tukole!

20 Ndongoluelu wa malu eu neabutuke mu tshimpitshimpi mu mushindu wakemesha bantu. Nenku tutungunukayi ne kuindila dituku dia Yehowa. Nzambi nkayende wakambila Habakuka ne: ‘Kadiena dipanga kulua’! Ee, mpindieu tudi ne bua kushala batabale kupita ne muvuabi kumpala.

[Mêyi adi kuinshi]

^ Mfumu kavua mumvuangane ne bapika bende bua dîba divuaye ne bua kupingana to. Ke bua tshinyi kabivua ne mushinga bua kubambilaye malu avua atangila diya ne dipingana diende, anyi kavua muenzejibue bua kumvuija bapika bende bua tshinyi uvua umueneka bu uvua ujingakana to.

^ Bua kukonkonona malu onso a mulayi eu, tangila nshapita 11 mu mukanda wa Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

^ Bua mamanyisha makuabu, tangila mabeji 180-186 mu mukanda wa Buakabuluibua​—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

^ Tangila Buakabuluibua​—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!, mabeji 251-254.

^ Tangila nshapita 4 mu mukanda wa Tutumayi ntema ku mulayi wa Danyele!, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

^ Mu mufuanu wa mikoko ne mbuji, Muana wa muntu udi ufika mu butumbi buende mu tshikondo tshia dikenga dinene ne udi usomba bua kulumbuluisha bantu. Udi ukosa tshilumbu tshiabu bilondeshile muikalabu bakuatshishe bana babu ne Kristo bela manyi. Bua kushindamenabu pa muanda eu bua kujikija tshilumbu tshia bantu, nebikengele bua bana babu ne Kristo bela manyi bonso kabikadi bamane kushiyangana ne buloba mutantshi mule ne dîba diakosabu tshilumbu atshi.​—Matayo 25:31-46.

Udi muvuluke anyi?

• Mbilejilu kayi bia mu Mifundu bidi mua kutuambuluisha bua kushala batabale?

• Mmufuanu kayi wakafila Yezu bua kumvuija buimpe bua kushala batabale?

• Ntubingila kayi tusambombo tudi tujadika ne: tudi mu matuku a ku nshikidilu?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 9]

A. H. Macmillan wakasadila Yehowa ne lulamatu bidimu bitue ku makumi asambombo

[Tshimfuanyi mu dibeji 10]

Yezu wakafuanyikija bayidi bende ne bapika badi bikale batabale