Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bena Kristo badi bayisha lumu luimpe mu Sénégal

Bena Kristo badi bayisha lumu luimpe mu Sénégal

Tudi ba ku badi ne ditabuja

Bena Kristo badi bayisha lumu luimpe mu Sénégal

MISHIPA itu tshiakudia tshinene katshia ku kale. Kukadi bidimu binunu ne binunu, bantu mbatungunuke ne kuloba mishipa mu mâyi manene, mu majiba ne mu misulu. Bamue bapostolo ba Yezu Kristo bavua baloba mu Dijiba dia Galela. Kadi Yezu wakabaleja diloba dia mushindu mukuabu. Diloba dia mu nyuma diodi divua mua kuambuluisha balobi, kuambuluisha kabidi ne mishipa.

Bua bualu abu, Yezu wakambila Petelo (uvua mulobi) ne: “Kutuadijila mpindiewu, wewe newikale mulobi wa bantu.” (Luka 5:10, MML) Diloba dia mushindu’eu nditungunuke mu matunga mapite pa 230 lelu, kusangisha ne dia Sénégal. (Matayo 24:14) Tangila lelu mudi “balobi ba bantu” bamanyisha ne dikima ditekemena diabu dia bena Kristo kudi bantu bakuabu mu ditunga edi.​—Matayo 4:19, MML.

Ditunga dia Sénégal didi ku muelelu menemene ku Ouest kua Afrike. Ndibangile ku bimue bitupa bia lusenge bidi pabuipi ne Tshipela tshia Sahara ku Nord too ne ku metu a tshitalela tshikole adi mu tshitupa tshia Casamance ku Sud. Mpepele ya mushipu idi ifumina mu tshipela ne mpepele mitalale idi ifumina mu Mbuu wa Atlantike itu ituta mu Sénégal. Bantu bapite pa miliyo tshitema batu basombelamu. Bantu badi basombele mu Sénégal mbamanyike bua diakidila benyi. Bavule kabatu bena Kristo to. Ba bungi mbalami ba mikoko, bakuabu pabu mbalami ba ngombe, ba tumelu ne mbuji. Kudi kabidi bantu badi badima tumbela, badima ndanda ne losa. Kudi ne balobi badi balua ne makondo mûle tente ne bikele bia mu Mbuu wa Atlantike ne mu misulu minene idi mu ditunga edi dijima. Mudimu wa diloba udi wendesha malu a lupetu lua ditunga dia Sénégal bimpe. Tshiakudia tshinene ne tshishême tshidi tshitambe kumanyika mu ditunga edi ntshia: ceebu jën, tshidibu balamba ne losa, basambakaja ne mishipa ne bisekiseki.

“Balobi ba bantu”

Mu Sénégal mudi bantu 863 badi bayisha Bukalenge bua Nzambi ne tshisumi. Diloba dia mu nyuma diakatuadijamu ku mbangilu kua bidimu bia 1950. Bakunzulula biro bia filiale wa Société Watch Tower mu tshimenga tshikulu tshia Dakar mu 1965. “Balobi” ba-misionere bafumina mu matunga mavule a kule bakatuadija kufikamu. Midimu ya “diloba” dia mu nyuma yakatuadija, ne dimanyisha bakuabu ditekemena dia bena Kristo mu Sénégal nditungunuke ne kuya anu kumpala. Pashishe, bakibaka nzubu mipiamipia ya Betele ku Ouest dia ku muelelu menemene kua tshimenga tshia Dakar ne kuyibanjija bua mudimu wa Yehowa mu ngondo muisambombo, mu 1999. Adi divua dituku dia disanka divule.

Bantu kabena bitaba bulelela bipepele to

Pa tshibidilu Bantemu batu bayishamu bantu ba miaba ne nsombelu mishilangane, bamue mbitabe mukenji wa mu Dîyi dia Nzambi udi ufila ditekemena. Nansha mudi bavule kabayi bamanye Bible, badi basanka padibu bumvua ne: malu avua Yehowa Nzambi mulaye baprofete ba kale bena lulamatu akadi pa kukumbana.

Misangu mivule bitu bikengela kuikala ne dikima bua kushala balamate bikole ku mêyi a bena Kristo, nangananga mu malu adi atangila bilele ne bibidilu bia bankambua. Tshilejilu, disela bakaji ba bungi ntshilele tshidi tshitangalake bikole mu Sénégal. Mona, muntu mukuabu uvua ne bakaji babidi pakatuadijaye kulonga Bible. Uvua mua kupeta dikima dia kuitaba bulelela bua bena Kristo ne kutumikila mukenji wa mu Bible wa kuikala ne mukaji anu umuepele anyi? (1 Timote 3:2) Ne uvuaku mua kushala ne mukaji wa ku bunsongalume buende, mukaji wa kumpala wakaselaye anyi? Ke tshiakenzaye. Mpindieu udi mukulu mu tshimue tshia ku bisumbu binene bia mu Dakar mudiye wambuluisha ne lukunukunu. Mukajende mukalenge-muadi mmuitabe pende bulelela pamue ne bana bende bonso 12: bana 10 ba kudi mukajende mukalenge-muadi ne bana 2 ba kudi uvua mukajende muibidi.

Tshintu tshikuabu tshidi mua kuikala tshipangisha bantu bua kuitaba lumu luimpe ndipanga mukanda. Bidi bisua kumvuika ne: muntu mupange mukanda kêna mua kuitaba bulelela ne kubutumikila anyi? Kabiena nanku to. Angata tshilejilu tshia Marie, mamu muenji wa mudimu mukole udi ne bana batekete muanda-mukulu. Wakamona ne: bivua ne mushinga bua kukonkonona mvese kampanda wa mu Bible ne bana bende dituku dionso kumpala kua kuyabu mu kalasa ne kua yeye kuya pende ku mudimu. Kadi mmunyi muvuaye mua kukonkonona nabu mvese wa dituku pende kayi mumanye kubala? Dituku dionso pa dinda menemene, uvua wangata kakanda ka Tukonkononayi Mifundu dituku dionso wimana naku ku njila wa lusenga uvua kumpala kua nzubu wende. Pavua bantu bapita, uvua webeja bavua bamanye kubala. Pavuaye upeta muntu uvua mumanye kubala, uvua umupesha kakanda aku, umusengelela ne: “Tshiena mumanye kubala to, kuenaku mua kumbadila katupa aka kadi kalongolola bua lelu?” Uvua ushala muteleje ne ntema pavuabu bamubadila. Pashishe uvua wela muntu au tuasakidila ne ubuela diakamue mu nzubu ne musangelu bua kukonkonona mvese au pamue ne bana bende kumpala kua kuyabu mu kalasa.

Bantu ba mishindu yonso badi bitaba bulelela

Mu Sénégal, udi mua kupeta bantu basombe ku njila bapanyisha mishipa, basumbisha bisekiseki anyi bimuma mu tshisalu, peshi bikisha muinshi mua mitshi mile ya baobab banua ataya (tshiayi tshienze bu tshidi ne bululu). Bu muvuabu bapangadike bua kuambila muntu yonso uvuabu mua kupeta lumu luimpe, bana betu babidi bakayikila ne mulema mukuabu uvua mulombi wa ka-pa-luse mu njila. Bamane kumuela muoyo, bakamuambila ne: “Bantu ba bungi batu bakupesha makuta, kadi kabatu bimana bua kuyukila nebe to. Tuetu tudi balue kuyikila nebe bualu bua mushinga mukole budi butangila matuku ebe atshidi kumpala.” Mulombi wa ka-pa-lusa eu wakakema. Bana betu aba bakatungunuka bamba ne: “Tudi basue kukuebejaku: Buebe wewe, bua tshinyi kudi makenga mapite bungi pa buloba?” Ke muntu au kuandamuna ne: “Ke tshidi Nzambi mulongolole.”

Pashishe bana betu abu bakamuelesha meji ku diambuluisha dia Bible, kumumvuijabu Buakabuluibua 21:4. Mukenji eu udi ufila ditekemena ne mushindu wakabamonaye bimana bua kuyikila nende malu a mu Bible biakamulenga ku muoyo bikole. Binsonji biakamutengabala mu mêsu. Pamutu pa kulomba bana betu aba mfranga, wakabasengelela bua kuangatabu makuta onso a bijanja avuaye nawu mu kashete kende ka diela bintu bivuabu bamupesha. Wakabasengelela bikole, kukokabi ne ntema ya bantu bavua bapita mu njila. Bana betu aba bakabenga bua kuangata makuta kadi muntu eu kavua witaba to. Ndekelu wa bionso wakitaba bua kushala nawu, kadi wakabalomba ne disuminyina bua balue kumutangila kabidi.

Iniversite munene wa mu Dakar udi pende uvudija bungi bua mishipa idi ikuatshika mu bukondo bua mu nyuma. Nsongalume mukuabu diende Jean-Louis (wa mu Iniversite au uvua ulonga tulasa tua bu-munganga) wakatuadija kulonga Bible. Ne lukasa luonso wakitaba bulelela, kudilambulaye kudi Yehowa ne pashishe kutambulaye. Uvua ujinga kulua mpanda-njila bua kuenzela Nzambi mudimu ku dîba ne ku dîba pende eku muikale munange tulasa tuende tua bu-munganga bikole. Bilondeshile tshipungu tshivuabu badie ne bena mu ditunga diabu, uvua anu ne bua kujikija tulasa tuende. Nansha nanku, wakatuadija mudimu wa bumpanda-njila buambuluishi eku ulonga. Matuku makese panyima pa yeye mumane kupeta dipoloma dia bu-munganga, bakamubikila ku Betele kampanda munene wa mu Afrike bua kuikalaye wondapa bana betu. Nsongalume mukuabu uvuabu bayishe mu Iniversite wa mu Dakar udi pende wambuluisha mpindieu ku Betele wa mu ditunga diabu.

Bushuwa, diloba dia mu nyuma didi dipatula bipeta bimpe mu Sénégal. Bantu badi banyisha bikole mikanda idi yumvuija Bible idi Bantemu ba Yehowa bapatula, ne mpindieu badi bayipatula mu muakulu wa Wolof udibu bakula mu ditunga edi. Bantu ba bungi ba muoyo umue bavua bitabe lumu luimpe ne dianyisha bualu bavua babayishelu mu muakulu wabu. Kakuena mpata bua se: bikala Yehowa mua kuambuluisha, ne bu mudi bana betu “balobi ba bantu” ba lukunukunu mu Sénégal batungunuka ne kumanyisha ne dikima lumu luimpe, nebakuate mishipa ya bungi ya mu tshimfuanyi.

[Karte/​Tshimfuanyi mu dibej 31]

(Bua kumona malu bimpe, tangila mu mukanda)

SÉNÉGAL

[Tshimfuanyi]

Bena Kristo badi bayisha lumu luimpe mu Sénégal

[Mêyi a dianyisha]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.