Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mushindu udi muoyo webe mua kupeta mushinga wa bungi

Mushindu udi muoyo webe mua kupeta mushinga wa bungi

Mushindu udi muoyo webe mua kupeta mushinga wa bungi

LUSUMUINU kampanda lua kale ludi luamba ne: “Kuditatshishi bua kupeta biuma, kuteki meji ebe kudibio. Wewe mumone biuma, bidi mua kukujimina, bualu bidi biasa masala, bu mudi nyunyu wa mukanku ubuka mulu, uya.” (Nsumuinu 23:4, 5, Mukanda wa Mvidi Mukulu) Mbuena kuamba ne: ki mbimpe kuditshiokesha bua kulua mubanji nansha, bualu biuma bidi mua kubuka anu mutu nyunyu wa mukanku ubuka.

Anu mudi Bible uleja, bubanji budi mua kujimina ne lukasa luonso. Budi mua kujimina diakamue mu tshipupu kampanda, peshi padi mfranga ijimija mushinga wayi anyi malu makuabu adi kaayi malongolola. Kabidi, nansha bantu batu bapeta bubanji batu misangu mivule balua kumona ne: kabuena bufila disanka muvuabu bela meji to. Angata tshilejilu tshia John. Mudimu wende uvua wa kuakidila bena tshididi, bantu bamanyike ba mu manaya ne bamfumu.

John udi wamba ne: “Ngakadifila mu mudimu wanyi ne muoyo mujima. Ngakapeta makuta a bungi, ngakasombela mu nzubu ya tshilala benyi ya mushinga mukole ne imue misangu mvua nya ku mudimu ne ndeke wanyi meme nkayanyi. Kumpala, mvua musue nsombelu eu, kadi wakabanga kuntonda ku kakese ku kakese. Bantu bamvua nsamishila mutu bavua bamueneka kabayi basue bimvua ngenza to. Muoyo wanyi kauvua ne mushinga to.”

Anu muakamona John, nsombelu udi kayi wa malu a mu nyuma kakutupesha disanka nansha. Yezu wakaleja mu muyuki wende wa pa mukuna mushindu wa kupeta disanka dia tshiendelele. Wakamba ne: ‘Ba diakalenga mbadi badimanye ne: mbapele [mu nyuma] bualu bua Bukalenge bua mu diulu mbuabu.’ (Matayo 5:3, Muanda Mulenga Lelu) Bushuwa, kuteka malu a mu nyuma pa muaba wa kumpala mu nsombelu mbualu bua meji. Kadi kudi malu makuabu adi mua kutuambuluisha kabidi bua kupesha muoyo mushinga wa bungi.

Dîku ne balunda bebe badi ne mushinga wa bungi mu muanda eu

Bu wewe kuyi usomba ne bena dîku dienu ne kuyi ne balunda ba pa muoyo uvuaku mua kumona muoyo ukusankisha anyi? Tòo. Mufuki wetu wakatufuka ne dijinga dia kunanga ne dia kunangibua. Ke bualu bumue buvua Yezu mulejile mushinga wa tuetu ‘kunanga muntu netu bu mutudi badinange.’ (Matayo 22:39, MMM) Dîku ndipa dia Nzambi ne mmuaba muakanyine utudi mua kulejila dinanga didi kadiyi dia budisunkaya.​—Efeso 3:14, 15.

Mmunyi mudi dîku dietu mua kupesha muoyo wetu mushinga wa bungi? Bulelela, tudi mua kufuanyikija dîku didi mu buobumue ne lupangu lulenga lua bilongo ludi muntu mua kuya kujikijilamu tunyinganyinga tua ku dituku dionso. Bia muomumue, tudi mua kupeta mu dîku bantu ba musangelu badi batukolesha bua kumbusha lungenyi lua didimona nkaya. Kadi dîku kaditu didiluila nkayadi muaba muimpe wa nunku nansha. Patudi tukolesha malanda a dîku, tudi tulamatangana bikole, ne muoyo udi ulua muimpe menemene. Tshilejilu, dîba ne diambuluisha bitudi tufila bua kuleja dinanga ne kanemu kudi muntu utudi nende mu dibaka mbintu bitudi tudibutshila ku dituku ku dituku bidi mua kulua kutupetesha masanka a bungi.​—Efeso 5:33.

Bituikala ne bana, tudi ne bua kudienzeja bua kuikale nsombelu udi mua kutuambuluisha bua kubakolesha bimpe. Kusomba nabu, kuikala kuyukila nabu ne kubalongesha malu a mu nyuma, mbintu bidi mua kuikala bilomba dîba ne makanda a bungi. Kadi dîba ne makanda aa bidi mua kutupesha disanka divule. Baledi bimpe batu bangata bana babu bu dibenesha anyi bupianyi bufume kudi Nzambi budibu ne bua kulama bimpe.​—Musambu 127:3.

Balunda bimpe badi kabidi bambuluisha muntu bua kupeta muoyo udi usankisha ne wa mushinga. (Nsumuinu 27:9) Tudi mua kupeta balunda ba bungi bituikala tulejangana muoyo wa buwetu. (1 Petelo 3:8) Balunda balelela badi batujula kuulu patudi tukuluka. (Muambi 4:9, 10) Ne ‘mulunda mmuanetu utu waleja bulela mu tshikondo tshia dikenga.’​—Nsumuinu 17:17.

Bushuwa, bulunda bulelela budi busankisha muntu! Muntu utu utamba kukatshila mubuelelu wa dîba, umvua bushême bua biakudia ne wanyisha bulenga bua mijiki padiye ne mulunda wende. Dîku didi mu buobumue ne balunda ba kueyemena mmalu abidi patupu adi ambuluisha bua muoyo kuikalawu usankisha. Mbintu kayi bikuabu bidi Nzambi mufile bidi mua kupesha mioyo yetu mushinga wa bungi?

Dikumbaja majinga etu a mu nyuma

Anu mutukadi bamone, Yezu Kristo wakaleja mudi disanka difumina ku dijingulula majinga etu a mu nyuma. Bavua batufuke ne bukole bua kumanya malu a mu nyuma ne a tshianana. Ke bua tshinyi Bible udi wakula bua “muntu [wa mu] nyuma” anyi ‘muntu musokome wa mu mutshima.’​—1 Kolinto 2:15; 1 Petelo 3:3, 4.

Nkonga-miaku mufunda kudi William Vine udi uleja ne: mutshima wa mu tshimfuanyi udi umvuija “lungenyi ne tshikadilu tshionso tshia muntu, ngelelu muimpe wa meji ne bidi muntu umvua mu mutshima wende.” William Vine udi usakidila diumvuija dikuabu ne: “Tudi mua kuamba kabidi ne: batu bakula bua mutshima wa mu tshimfuanyi bua kuleja muaba musokome udi malu a muntu afumina.” Nkonga-miaku eu udi wamba kabidi ne: “bu mudiwu munda menemene, mutshima ke muaba udi ‘muntu musokome,’ . . . muntu wa tshia bushuwa.”​—An Expository Dictionary of New Testament Words.

Mmunyi mutudi mua kukumbaja majinga a “muntu wa mu nyuma” anyi “muntu musokome” peshi kabidi ‘muntu musokome wa mu mutshima’? Tudi tutuadija kukumbaja majinga etu a mu nyuma aa patudi tujingulula bualu buakamba mufundi wa misambu pakimbaye ne: ‘Numanye bienu ne: Yehowa udi Nzambi! Nyeye mene wakatufuka, tudi bantu bende; tudi bantu bende ne mikoko ya mu mpata wende.’ (Musambu 100:3) Kujingulula bualu ebu kudi kutufikisha ku diamba ne: tudi bena dibanza kumpala kua Nzambi. Bituasua kuikala munkatshi mua ‘bantu bende ne mikoko ya mu mpata wende,’ tudi ne bua kuenza malu adi umvuangana ne Bible.

Kuikala ne dibanza kumpala kua Nzambi mbualu bubi anyi? Tòo, bualu kumanya ne: tshikadilu tshietu tshidi tshisankisha Nzambi kudi kupesha mioyo yetu mushinga. Kudi kutukankamija bua kuikala bantu ba tshitembu, ne mene ke bualu buimpe butudi ne bua kuipatshila. Musambu wa 112:1 udi wamba ne: ‘Disanka didi kudi muntu udi [utshina] Yehowa, udi usanka bikole bua mikenji yende.’ Kutshina Yehowa ne kutumikila mikenji yende ne muoyo mujima kudi mua kupesha mioyo yetu mushinga wa bungi.

Bua tshinyi kutumikila Nzambi kudi kutupetesha masanka? Bualu tudi ne kuondo ka muoyo, tshintu tshidi Nzambi mupeshe bantu bonso. Kuondo ka muoyo ndungenyi ludi luanyisha anyi lubenga bualu butudi benze anyi butudi tukeba kuenza. Bonso buetu tukadiku bumvue bibi patu kuondo ka muoyo kalubakana. (Lomo 2:15) Kadi kuondo ketu ka muoyo kadi kabidi mua kutusankisha. Patudi tuenza malu adi asankisha Nzambi ne bantu netu, tudi tumvua disanka. Tudi tujingulula ne: “Disanka dia kupa ndipite dia kupeta.” (Bienzedi 20:35, MMM) Kuenza bualu ebu kudi ne mushinga.

Mufuki wetu wakatufuka mu mushindu wa se: majinga ne malu adi bantu netu bakeba bikale bitulenga ku muoyo. Kuambuluisha bantu bakuabu kudi kusankisha mitshima yetu. Bible udi kabidi utujadikila ne: patudi tupesha mukengi tshintu, Nzambi udi umona ne: tudi bamupeshe yeye.​—Nsumuinu 19:17.

Pa kumbusha ditupesha disanka dia mu mutshima, kukumbaja majinga etu a mu nyuma kudiku mua kutuambuluisha mu nsombelu wetu anyi? Raymond, ngenda-mushinga wa ku Proche-Orient udi witaba ne: Eyowa, bidi mua kuenzeka nanku. Udi wamba ne: “Tshipatshila tshianyi tshinene tshivua tshia kupeta makuta. Kadi kubangila ku tshikondo tshingakitaba mu mutshima wanyi ne: Nzambi utuku ne Bible udi uleja malu adiye musue, ngakashintuluka. Mpindieu kukeba makuta nkulue pa muaba muibidi. Kudienzeja bua kusankisha Nzambi nkungepule ku lungenyi lubi lua dikinangana. Nansha muakafua tatu mu mvita, tshiena ne dijinga dia kusombuela bantu bakamushipa nansha.”

Anu muakajingulula Raymond, kukumbaja bimpe majinga a “muntu [wa mu] nyuma” kudi mua kujikija tunyinganyinga tukole. Kadi muoyo neutambe kutusankisha anu bituamanya mua kutantamena ntatu ya ku dituku ne ku dituku.

Tudi mua kupeta “ditalala dia Nzambi”

Mu buloba ebu mudi malu mikale tshimbondambonda, matuku makese patupu ke atu apita bimpe. Njiwu itu yenzeka, malu atudi tulongolola atu anyanguka ne bantu batu batuenzela malu mabi. Malu aa adi mua kujimija disanka dietu. Kadi Bible udi ulaya bantu badi basadila Yehowa Nzambi disanka dia mu mutshima peshi “ditalala dia Nzambi.” Mmunyi mutudi mua kupeta ditalala edi?

Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Lekelayi kuditatshisha ku bualu [nansha] bumue; kadi mu malu onso ku ditendelela ne ku disengelela numanyishe Nzambi bua milombu yenu ne disakidila. Ne ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu, nedilame mitshima yenu ne meji enu mu Kristo Yezu.’ (Filipoi 4:6, 7) Pamutu pa tuetu kukeba bua kuikala badiambuile ntatu yetu, tudi ne bua kusambila bikole ne kupuila Nzambi majitu etu onso a ku dituku ne ku dituku. (Musambu 55:22) Tuetu tuitaba ne: Nzambi utu wandamuna milombu ya mushindu’eu ku butuangaji bua Muanende Yezu Kristo, ditabuja dietu nedikole patudi tuenda tukola mu nyuma ne tujingulula mushindu udi Nzambi utuambuluisha.​—Yone 14:6, 14; 2 Tesalonike 1:3.

Netutantamene ntatu bu mudi disama dia munanunanu, bukulakaje anyi difuisha muntu kampanda bituikala beyemene Yehowa Nzambi, bualu ‘utu umvua milombu.’ (Musambu 65:2) Kadi bua muoyo wetu kuikalawu ne mushinga menemene, tudi kabidi ne bua kuela meji bua malu a matuku atshilualua.

Sanka bua malu atudi batekemene alua kumpala eku

Bible udi ulaya ‘diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia’ anyi bukalenge buakane bua mu diulu buakokesha bena butumike. (2 Petelo 3:13) Mu bukua-panu bupiabupia abu budi Nzambi mulaye, pamutu pa mvita ne kansungansunga, nekuikale ditalala ne buakane. Edi ki ndijinga dia lupitapita nansha, kadi nditabuja didi mua kuenda kukola dituku dionso. Elu ndumu luimpe ne mbualu budi bufila disanka, ki mmuomu anyi?​—Lomo 12:12; Tito 1:2.

John utudi batele ku ntuadijilu udi mpindieu umona ne: muoyo wende udi ne mushinga wa bungi. Udi wamba ne: “Nansha mumvua tshiyi ntamba kutendelela, mvua anu ngitabuja Nzambi. Kadi tshivua ngenza bualu nansha bumue buvua buleja ditabuja edi to. Bantemu ba Yehowa babidi bakalua kunyisha bakangambuluisha. Ngakabela nkonko bu mudi eyi: ‘Bua tshinyi tudi pa buloba apa? Tudi tuya batangile penyi?’ Mandamuna abu mimpe a mu Bible akangumvuija bua musangu wa kumpala bua tshinyi ndi ne muoyo. Atshi tshivua anu ntuadijilu. Ngakapeta nyota ya bulelela, yakansaka bua kushintulula malu anyi onso. Nansha mundi tshiyi kabidi muena biuma, ndi ndimona ne bubanji bua mu nyuma bua bungi menemene.”

Anu bu John, pamu’apa muoyo webe kautshiena ukusaka bua kulonga malu a mu nyuma bu muvuabi kumpala to. Kadi wewe mupete “mutshima udi ne meji,” udi mua kulua ne nzala ya kulonga. (Musambu 90:12) Wewe mudifile ne muenze muebe muonso, udi mua kupeta disanka, ditalala ne ditekemena dia bulelela. (Lomo 15:13) Ne muoyo webe udi mua kupeta mushinga wa bungi.

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Disambila didi mua kutupesha “ditalala dia Nzambi”

[Bimfuanyi mu dibeji 7]

Udi mumanye tshia kuenza bua kuvuija nsombelu wa mu dîku wa disanka dia bungi anyi?