Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bua tshinyi tudi ne bua kunemeka badi batulombola?

Bua tshinyi tudi ne bua kunemeka badi batulombola?

Bua tshinyi tudi ne bua kunemeka badi batulombola?

NNGANYI utu kayi wanyisha bua mudi bampulushi bikale ne bukokeshi bua kukuata bashipi ba mikenji badi biba bintu bietu anyi baluisha dîku dietu? Ne katutuku tuanyisha bua mudi tubadi tuikale ne bukokeshi bua kunyoka bashipi ba mikenji bua bantu kusombabu ku matshi talala anyi?

Katuena mua kupua midimu mikuabu idi yambuluisha bantu muoyo, bu mudi wa dilongolola njila, wa bena malu a mankenda, ne wa dilongeshangana tulasa, itu bantu pa tshibidilu bafutshila bitadi bidi bakokeshi ba mbulamatadi bateke. Bena Kristo balelela batu ba kumpala bua kuitaba se: kunemeka bantu badibu bateke bua kulombola kudi ne mushinga. Kadi kanemu aka kadi ne bua kufikila too ne penyi? Ne mmu malu kayi mutudi ne bua kunemekela balombodi?

Balombodi ba mu misoko yetu

Bible udi wambila bantu bonso, bena Kristo ne badi kabayi bena Kristo bua kunemeka badi babalombola, badi benza mudimu bua diakalenga dia bantu buonso. Paulo, mupostolo muena Kristo wakafundila bena kuitabuja nende ba mu Lomo bualu ebu, ne nebituambuluishe bu tuetu mua kukonkonona malu akambaye, adi mu Lomo 13:1-7.

Paulo uvua muena-muabu wa mu Lomo, ditunga divua ne bukole kupita makuabu pa buloba bujima tshikondo atshi. Mukanda wa Paulo, wakafundaye bu mu tshidimu tshia 56 B.B., wakabela bena Kristo bua kuikala bena-muabu ba tshilejilu. Wakafunda ne: ‘Muntu yonso aditeke kunyima kua bakokeshi badi ku mutu kuende. Bua kakuena bukokeshi [budiku bu kabuyi bua bualu, NW] bua Nzambi; ne makokeshi adiku akajadikibua [ne dianyisha dia] Nzambi.’

Muaba eu Paulo udi umvuija ne: kakuvua mua kuikala bukokeshi bua bantu nansha bumue bu Nzambi kayi muitabe bua buikaleku. Mu ngumvuilu au ke mudi makokeshi adi ku mutu mateka malondangane bilondeshile mudi Nzambi mulongolole. Nanku bidi biumvuika ne: ‘Muntu udi upidia kudikokela kudi bukokeshi udi upidia mêyi majadikibue kudi Nzambi.’

Nansha mudi bakokeshi badi ku mutu mua kuela bantu badi benza malu mimpe kalumbandi, badi kabidi ne bukenji bua kupesha benji ba malu mabi dinyoka. Bantu batu benza malu mabi badi ne bua kutshina bukenji budi nabu bakokeshi bua “musombuedi,” bualu mbulamatadi itu isombuela bualu idi bu “muena mudimu wa Nzambi.”

Paulo udi ujikija wamba ne: ‘Bunudi nabu mbua kuditeka kunyima kuabu, ki ng’anu bualu bua tshiji atshi, kadi bua [kuondo kenu ka muoyo] kabidi. Bua bualu ebu nudi nulambula kabidi; bua buobu badi bakuatshi ba mudimu ba Nzambi balamata ku muanda eu mene.’

Bujitu bua tshivua mbulamatadi wenza ne makuta a bitadi buvua pambidi pende, ki mpa muntu uvua ubilambula to. Ke mudibi kabidi lelu’eu. Bena Kristo mbamanye se: padibu batumikila bakokeshi badi ku mutu ne balambula bitadi, kabena anu batumikila patupu mêyi ne mikandu bia muaba udibu basombele, kadi badi batumikila kabidi malu adi Nzambi ubalomba.

Dîku ne badi ku mutu kuadi

Kadi netuambe tshinyi bua badi ku mutu kua dîku? Mu matuku a kumpala a diledibua dia muana mutoke, utu pa tshibidilu udila anyi mene wela mbila bua bantu kumanyabu tshidiye ukeba. Kadi muledi wa meji neajingulule tshidi menemene dijinga dia muana, kayi wenza malu mu tshiji nansha. Batu balekelele bamue bana budikadidi bupite bungi ne babanyishile bua kudisunguila nkayabu tshidi tshimpe ne tshidi tshibi. Bu mudibu kabayi ne dimanya, badi mua kufika ku dishipa imue mikenji anyi ku dienza malu makuabu mabi, malu adi akebela dîku ne bantu bakuabu bonso ntatu, anu mudi bakokeshi ba bungi ba miaba mishilangane bamanye bimpe.

Rosalind Miles, mufundi wa mukanda kampanda (Children We Deserve) wakamba ne: “Baledi batu balua kubanga bua kupesha bana dinyoka ku shòo. Mbimpe kutuadija anu padi muana uledibua.” Bikala ku ntuadijilu baledi bakula ne dîyi dia balombodi bimpe ba dinanga, bikala dîyi dimue mu malu adibu benza, bana babu nebalonge diakamue bua kuanyisha baledi badi ku mutu kuabu aba ne mibelu ya dinanga ya kudibu.

Mu Bible mudi malu a bungi adi atangila badi ku mutu kua dîku. Mu mukanda wa Nsumuinu, muena meji Solomo udi utuleja mudi baledi badi batshina Nzambi bikale mu buobumue kumpala kua bana babu, wamba ne: “Muananyi, uteleje tshidi tatuebe ukulongesha, kupepeji dilongesha dia kudi mamuebe.” (Nsumuinu 1:8, Mukanda wa Mvidi Mukulu) Baledi buobu bikale mu buobumue mushindu’eu kumpala kua bana babu, bana aba badi bamanya tshidibu ne bua kuenza kumpala kua baledi babu. Bana badi mua kukeba bua kusongakaja baledi bua kumona mua kuenza malu adibu buobu basue, kadi baledi buobu bikale mu buobumue, nebafike ku dikuba bana babu.

Bible udi wamba ne: mulume udi ne mudimu munene wa kuditatshisha bua se: ne bana bende, ne mukajende kabidi, bikale bimpe mu nyuma. Badi babikila mudimu eu ne: dikala ku mutu. Mmunyi mudi muntu udi ku mutu mua kuenza mudimu wende? Paulo udi uleja ne: anu mudi Kristo muikale Mutu wa tshisumbu ke mudi kabidi mulume mutu wa mukajende. Udi wamba kabidi ne: ‘Nuenu balume, nangayi bakaji benu bu muakadi Kristo munange ekeleziya [mukajende wa mu nyuma] ne mufile muoyo wende bua bualu buende.’ (Efeso 5:25, Muanda Mulenga Lelu) Padi mulume ulonda tshilejilu tshia Yezu ne uludika ne dinanga, mukajende ‘neamunemeke [bikole].’ (Efeso 5:33) Bana badi mu dîku dia mushindu’eu nebamone kabidi mushinga udi nawu bantu badi Nzambi mufile bua kubalombola ne nebibakankamije bua kubatumikila.​—Efeso 6:1-3.

Mmunyi mudi baledi badi kabayi ne bena dibaka nabu, ne aba badi bafuishe bavuabu nabu mu dibaka mua kupita ne tshilumbu etshi? Nansha muledi muikale tatu anyi mamu, udi mua kunyemena diakamue kudi Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo bua bamulombole. Yezu uvua misangu yonso wakula ne bukokeshi bua kudi Tatuende ne bua mu Mikanda mifundisha ne nyuma wa Nzambi.​—Matayo 4:1-10; 7:29; Yone 5:19, 30; 8:28.

Bible udi ufila mêyi a bungi a mushinga a kulonda bua kumanya tshia kuenza ne ntatu itu bana bapeta. Muledi yeye mujadike ne mulonde mêyi aa, nanku neamanye mua kupesha bana bende mibelu mimpe ne idi mua kubambuluisha. (Genese 6:22; Nsumuinu 13:20; Matayo 6:33; 1 Kolinto 15:33; Filipoi 4:8, 9) Baledi badi kabidi mua kuangata mikanda idi ne malu a mu Bible, idibu benze nangananga bua kubaleja mua kulongesha bana badibu balele bua bajingulule masanka adi muntu mua kupeta padiye unemeka malu adi Bible wamba. *

Tshisumbu tshia bena Kristo ne badi batshilombola

“Ewu udi Muananyi munanga undi nsanka bikole bua bualu buende. Mutelejayi!” (Matayo 17:5, MML) Mêyi aa, mamba kudi Yehowa nkayende akajadika patoke ne: Yezu uvua wakula ne bukokeshi bua kudi Nzambi. Malu akambaye mmafunda mu Evanjeliyo inayi itudi mua kubala kakuyi lutatu.

Kumpala kua Yezu kubanda mu diulu, wakambila balongi bende ne: ‘Bakumana kumpa bukokeshi buonso mu diulu ne pa buloba.’ (Matayo 28:18) Bu mudiye Mutu wa tshisumbu tshiende, wakatungunuka ne kulama balondi ba dikasa diende bela manyi bavua pa buloba, kabidi kutuadijila katshia babitshikijila spiritu munsantu mu Pentekoste wa tshidimu tshia 33 B.B., udi ubangata bu njila udiye ufidila bulelela, mmumue ne: “mupika wa lulamatu ne wa budimu.” (Matayo 24:45-47, NW; Bienzedi 2:1-36) Ntshinyi tshidi Yezu muenze bua kukumbaja malu onso aa bua kumona mua kukolesha tshisumbu tshia bena Kristo? “Pakabandaye muulu . . . , wakafila mapa mikale bantu.” (Efeso 4:8, NW) “Mapa mikale bantu” aa mbakulu badi bateka kudi spiritu munsantu ne badibu bapeshe bukenji anyi mudimu wa kukumbaja majinga a bena Kristo nabu a mu nyuma.​—Bienzedi 20:28.

Ke bua tshinyi Paulo udi utubela ne: ‘Nuvuluke bantu [badi banulombola, NW], bakanuambila dîyi dia Nzambi; nuele meji a nshikidilu wa tshikadilu tshimpe tshia mioyo yabu, nuidikije ditabuja diabu.’ Bu mudi balume ba lulamatu aba balonda mu makasa a Yezu kabayi basesuka, kuidikija ditabuja diabu nnjila wa meji. Paulo udi ulua kuamba kabidi ne: ‘Nutumikile badi [banulombola, NW], nubakokele; [“kanuyi nupua muoyo bukenji buabu bua kunulombola nansha,” The Amplified Bible] bua buobu badi bikale ne tshitabela bua mioyo yenu, bu bantu balua kubadila Nzambi bintu; bua buobu benze bualu ebu ne disanka, kabayi ne manunganyi, bua bualu ebu kabuena bunukuatshisha.’​—Ebelu 13:7, 17.

Ntshinyi tshitu tshienzeka padi bantu kabayi batumikila mibelu eyi? Bamue bantu bavua mu tshisumbu tshia kumpala tshia bena Kristo bakabenga kuyitumikila, kuluabu batontolodi. Bible udi utela Humenayo ne Fileto bu bantu bakanyanga ditabuja dia bamue ne biakulakula biabu bivua “kabiyi biakanangane ne ditabuja.” Amue a ku mêyi avuabu bambe avua se: dibika dia bafue, ni ndia mu nyuma anyi dia mu tshimfuanyi, dikavua dimane kuenzeka ne kakuvua kabidi dibika dikuabu divua ne bua kulua kuenzeka mu Bukalenge bua Nzambi to.​—2 Timote 2:16-18, MML.

Bantu bavuabu bateke bua kulombola tshisumbu bakafila diambuluisha. Bakulu bena Kristo bavua ne bukokeshi bua kuleja patoke muvua mêyi aa mikale a dishima bualu bu muvuabu baleji-mpala ba Yezu Kristo, bakalonda tshivua Mifundu [minsantu] yamba. (2 Timote 3:16, 17) Ke tshidi tshienzeka kabidi lelu mu tshisumbu tshia bena Kristo, tshidi tshikale ‘dikunji ne tshishindamenu bia malu malelela.’ (1 Timote 3:15) Bakulu kabakulekela malongesha a dishima anyangakaja ‘tshidikijilu tshia mêyi malenga,’ avuabu batulamine bu tshiuma tshilenga mu Bible nansha.​—2 Timote 1:13, 14.

Nansha mudi kanemu kudi balombodi kenda kajimina ne lukasa pa buloba, tuetu bena Kristo tumanye ne: bantu badi batulombola mu musoko wetu, mu dîku ne mu tshisumbu tshia bena Kristo mbateka bua diakalenga dietu. Kunemeka badi batulombola kudi kutuambuluisha bua kuikala bimpe mu mubidi, mu lungenyi ne mu nyuma. Patudi tuitaba ne tunemeka bantu badi Nzambi muteke aba, Yehowa ne Yezu Kristo badi balombodi batambe bunene nebatulame bua tupete disanka dia kashidi.​—Musambu 119:165; Ebelu 12:9.

[Mêyi adi kuinshi]

^ Bala mukanda wa Les jeunes s’interrogent​—Réponses pratiques ne wa Nsapi wa disanka mu dîku, mipatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 5]

Mu Bible mudi malu a bungi adi atangila badi ku mutu kua dîku

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Baledi badi kabayi ne bena dibaka nabu badi mua kunyemena diakamue kudi Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo bua kubalombolabu

[Bimfuanyi mu dibeji 7]

Bena Kristo mbamanye ne: bantu badi balombola mu dîku, mu tshisumbu tshia bena Kristo ne mu musoko mbateka bua diakalenga dietu

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 4]

Foto mukuata kudi Josh Mathes, Collection of the Supreme Court of the United States