Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Udiku muena Kristo “mukole” mu nyuma anyi?

Udiku muena Kristo “mukole” mu nyuma anyi?

Udiku muena Kristo “mukole” mu nyuma anyi?

‘PANGAKADI muana, ngakadi ngakula bu muana, ngakadi ngela meji bu muana, ngakadi njingulula malu bu muana.’ Ke muakafunda mupostolo Paulo. Bushuwa, buonso buetu se tuvuaku bana batekete tshikondo kampanda katuyi ne bukole bua kuenza bualu nansha bumue. Kadi katuakashala anu bana kashidi to. Paulo wakamba ne: ‘Katataka pangakulua muntu mukole, ngakulekela malu a buana.’​—1 Kolinto 13:11.

Mu mushindu wa muomumue, bena Kristo bonso batu batuadija bikale bana mu nyuma. Kadi mu bule bua matuku, buonso buabu badi mua ‘[kufika ku] buobumue bua ditabuja ne bua kumanya kua Muana wa Nzambi, too ne ku mulongo wa muntu mukole, too ne ku luidi lua dikola didi mu tshiuwidi tshia Kristo.’ (Efeso 4:13) Mu 1 Kolinto 14:20 (MML), badi batubela ne: “Bana betu, kanuikadi bu bana mu ngelelu wenu wa meji . . . Ikalayi bantu bakole ku ngelelu wenu wa meji.”

Bena Kristo bapie ne bakole mu nyuma ndibenesha bua bantu ba Nzambi lelu’eu, nangananga bualu kudi bapiabapia ba bungi. Bena Kristo bakole badi bashindamija tshisumbu. Badi balengeja lungenyi ne nsombelu wa mu tshisumbu tshionso tshidibu mua kuikala.

Nansha mudi dikola dia mubidi dikale mu mushindu kampanda didienzekela nkayadi, dikola dia mu nyuma diodi ditu dilua anu ku kakese ku kakese dîba didi muntu udifila bikole. Kabiena bikemesha bua muvua kale, mu tshikondo tshia Paulo, bamue bena Kristo bapange mua ‘kuya kumpala batangile ku dikola,’ nansha mukavuabu basadile Nzambi bidimu bia bungi. (Ebelu 5:12; 6:1, NW) Kadi wewe? Nansha biwikala ukadi musadile Nzambi bidimu bia bungi anyi bikese patupu, tshidibi mbimpe wewe kuanji kudikonkonona ne muoyo umue. (2 Kolinto 13:5) Udi munkatshi mua bantu badibu mua kuangata menemene bu bena Kristo bapie peshi bakole mu nyuma anyi? Bikalabi kabiyi nanku, mmunyi muudi mua kulua muntu wa mushindu’eu?

‘Bantu bakole ku ngelelu wa meji’

Mbipepele bua muntu utshidi muana mutekete mu nyuma ‘kuambudibua ku mavuala ne kumutumabu eku ne eku ne ku tshipepele tshia dilongesha kayi didi ditangalaka kudi bena mashimi badi balenduisha bakuabu ku budimu budibu benza.’ Ke bua tshinyi Paulo wakafila mubelu eu: ‘Ne dinanga, tudi ne bua kudiunda mu bionso too ne kudi Kristo, udi muikale mutu.’ (Efeso 4:14, 15, MML) Mmunyi mudi muntu mua kukumbaja bualu ebu? Ebelu 5:14 (NW) udi wamba ne: “Biakudia bikole bidi bua bantu bapie, buobu badi bikale ne biumvuilu biabu bibidija ku dienza nabi mudimu, bua kusunguluja tshidi tshimpe ne tshidi tshibi.”

Tangila ne: bantu bapie mu nyuma badi ne biumvuilu bibidija ku dienza nabi mudimu, peshi bualu bakadi batumikila njila ne njila mikenji ya mu Bible. Nunku muntu katu ulala butuku ne utabala mu dinda udimona ukadi mupie mu nyuma to; bidi bikengela ndambu wa matuku bua kushishaye kukola mu nyuma. Nansha nanku, bua wewe kukola lukasa mu nyuma, bidi bikengela wewe kuenza muebe muonso bua kudilongela, kudilongela nangananga malu a mu Dîyi dia Nzambi adi amueneka bu makole. Matuku aa Tshibumba tshia Nsentedi ntshipatule biena-bualu bia bungi bidi ne malu adi amueneka bu makole. Bantu bapie mu nyuma kabatu bepela biena-bualu bia mushindu’eu bualu bidi ne ‘manga malu adi makole pa kuajingulula’ nansha. (2 Petelo 3:16) Kadi batu badia basukumina biakudia bikole bia mu nyuma ebi!

Bayishi ne balongeshi ba tshisumi

Yezu wakatumina balongi bende dîyi ne: ‘Yayi bienu, nuvuije ba bisamba bionso bayidi, nubabatize mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe; nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila.’ (Matayo 28:19, 20) Kuyisha ne tshisumi kudi kabidi mua kukufikisha ku buntu bukole bua mu nyuma. Bua tshinyi kubengaku kudienzeja bua kuenza mudimu eu bikole bilondeshile nsombelu webe?​—Matayo 13:23.

Imue misangu, ntatu idi mua kukupangisha dîba dia kuyisha. Kadi, paudi ‘udikolesha’ bua kuyisha, udi uleja ne: bua buebe wewe “lumu luimpe” ludi ne mushinga. (Luka 13:24, MML; Lomo 1:16) Nanku udi mua kulua ‘tshilejilu kudi bena ditabuja.’​—1 Timote 4:12.

Bantu badi balama muoyo-mutoke

Bua kukola mu nyuma bidi kabidi bikengela kudienzeja muebe muonso bua kushala ne muoyo-mutoke. Anu mudi Musambu wa 26:1 uleja, Davidi wakamba ne: ‘Yehowa, unkosele tshilumbu tshianyi ne kulumbulula kuakane, bualu bua ngakuenda mu [muoyo-mutoke wanyi].’ Kuikala ne muoyo-mutoke nkuikala mulamate ku malu makane, kuikala katakata. Kadi ki nkuikala mupuangane to. Davidi yeye muine wakenza mpekatu ya bungi. Kadi bu muakitabaye mibelu ne kulekelaye malu ende mabi, wakaleja ne: mutshima wende utshivua anu munange Yehowa Nzambi bikole. (Musambu 26:2, 3, 6, 8, 11) Kuikala ne muoyo-mutoke kudi kumvuija kudifila ne mutshima webe wonso, kudifila ne mutshima webe mujima. Davidi wakambila muanende Solomo ne: “Umanye Nzambi wa tatu’ebe, umukuatshile mudimu ne mutshima mutoke.”​—1 Kulondolola 28:9.

Kulama muoyo-mutoke kudi kumvuija kubenga kuikala ku “ba panu,” kubenga kubuelakana mu malu a tshididi ne mu mvita ya matunga. (Yone 17:16, MMM) Udi kabidi ne bua kubenga bua kuenza malu mabi bu mudi dimanyangana dia bantu badi kabayi baselangane, diangatangana ne muntu udi kayi mbayebe anyi mukajebe. Udi ne bua kubenga bua kunua makanya anyi diamba. (Galatia 5:19-21) Kadi kulama muoyo-mutoke kakuena kumvuija anu kuepuka malu aa to. Solomo wakatudimuija ne: ‘Njiji mifue idi inunkisha manyi a muenji wa manananshi mupuya mubi; nunku bupote bukese budi bujimija lungenyi ne butumbi.’ (Muambi 10:1) Bushuwa, nansha ‘bupote bukese,’ bilele bibole, bia diambisha bakaji peshi ditekeshila balume mêsu bidi mua kunyanga lumu lua muntu wa “lungenyi.” (Yobo 31:1) Nunku leja muudi muntu ukadi mupie mu nyuma ne keba bua kuikala tshilejilu mu tshikadilu tshiebe tshionso, wepuka bua kuenza “malu mabi a mushindu wonso.”​—1 Tesalonike 5:22.

Bantu bena lulamatu

Muena Kristo mukole mu nyuma udi kabidi muena lulamatu. Patudi tubala Efeso 4:24, mupostolo Paulo udi ubela bena Kristo ne: ‘Nudivuadike [bumuntu bupiabupia] buakafukibua mu tshimfuanyi tshia Nzambi ne buakane ne tshijila bidi bifuma ku malu malelela.’ Mu Mifundu ya tshiena-Greke, muaku wa ntuadijilu udibu bakudimune ne: “lulamatu” udi umvuija bunsantu, buakane ne kanemu. Muntu muena lulamatu mmudifidi wetu wa dikema, muntu udi unemeka Nzambi; udi ukumbaja bimpe midimu yonso idi Nzambi mumupeshe.

Mmu imue mishindu kayi muudi mua kuikala ne lulamatu lua mushindu’eu? Umue wa kudiyi ng’wa kueleshangana diboko ne bakulu ba mu tshisumbu tshienu. (Ebelu 13:17) Bu mudi bena Kristo badi bapie mu nyuma bamanye ne: Kristo ke udibu bateke Mutu wa tshisumbu tshia bena Kristo, badi balamata aba badibu bateke bua ‘kudiisha ekeleziya wa [Nzambi].’ (Bienzedi 20:28) Bulelela, kabiena bimpe bua kubenga anyi kupetula bulombodi bua bakulu badibu bateke mu tshisumbu nansha! Udi kabidi ne bua kuleja lulamatu kudi “mupika wa lulamatu ne wa budimu” ne mishindu yonso idiye ukuata nayi mudimu bua kufila “biakudia [bia mu nyuma] mu tshikondo tshiakanyine.” (Matayo 24:45, NW) Ikala ubala ne utumikila pa lukasa malu adi mu Tshibumba tshia Nsentedi ne mikanda mikuabu idi ne malu bu adimu.

Leja dinanga mu bienzedi biebe

Paulo wakafundila bena Kristo ba mu Tesalonike ne: “Dinanga dia buonso buenu muntu ne muntu dinudi nunangangana n’adi didi divulangana.” (2 Tesalonike 1:3) Kuvudija dinanga ntshitupa tshia mushinga mukole tshidi tshiambuluisha bua kukola mu nyuma. Yezu wakamba mu Yone 13:35 (MMM) ne: “Bonso nebanumanye munudi balongi banyi ku dinanga dinuikala banangangane.” Dinanga edi dia buena-muntu ki ndijinga patupu didi dilua mu mutshima anyi mu lungenyi mu lupitapita nansha. Nkonga-miaku kampanda udi wamba ne: “Dinanga didi mua kumanyika anu ku malu adidi disaka muntu bua kuenza.” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Bushuwa, bidi bimueneka ne: udi uya anu kumpala mutangile ku dikola dia mu nyuma mu muanda eu paudi uleja dinanga mu bienzedi biebe!

Tshilejilu, tudi tubala mu Lomo 15:7 (MML) ne: “Nuakidilangane.” Umue mushindu wa wewe kuleja dinanga ng’wa kuikala kuela bena Kristo nebe ne bapiabapia muoyo ne musangelu ne mimuemue mu mpala mu bisangilu bia tshisumbu! Enza bua umanye muntu ku muntu. ‘Tangila kabidi malu a bakuabu.’ (Filipoi 2:4) Pamu’apa udi mene mua kuleja ne: udi ne muoyo wa diakidilangana paudi ubikila bantu bashilashilangane bua kuluabu kukusombesha ku nzubu kuebe. (Bienzedi 16:14, 15) Bilema bia bakuabu bidi imue misangu mua kuikala mushindu muimpe wa kuteta bunene bua dinanga diebe, kadi paudi umanya mua ‘kulengulula bilema mu dinanga,’ udi uleja ne: udi wenda ulua muntu mukole mu nyuma.​—Efeso 4:2, MMM.

Tufile bintu bietu bua ntendelelu mukezuke aye kumpala

Mu bikondo bia kale, ki mbantu bonso ba Nzambi bakenza tshivuabu babalomba bua kukuatshisha mudimu wa mu ntempelo nansha. Ke bua tshinyi Nzambi wakatuma baprofete bu mudi Hagai ne Malaki bua kutabuluja bantu Bende bua bualu ebu. (Hagai 1:2-6; Malaki 3:10) Bena Kristo badi bapie mu nyuma badi lelu bafila bintu biabu ne disanka bua kukuatshisha ntendelelu wa Yehowa. Ubidikije ne ulonde pebe dîyi didi mu 1 Kolinto 16:1, 2, didi ditulomba bua kuikala ne tshibidilu tshia ‘kudibutshila bintu’ bia kufila mu tshisumbu ne kuambuluisha mudimu wa buloba bujima wa Bantemu ba Yehowa. Dîyi dia Nzambi didi dilaya ne: ‘Udi ukuna maminu a bungi neapuole a bungi.’​—2 Kolinto 9:6.

Kulenguludi bintu bikuabu biudi nabi, tuamba ne: dîba ne makanda ebe. Keba mua ‘kudisumbila tshikondo’ ku malu adi ne mushinga mukese. (Efeso 5:15, 16; Filipoi 1:10) Manya mua kuenza mudimu bimpe ne dîba diebe. Kuenza nunku nekukuambuluishe bua kuenza midimu ya kulongolola Nzubu wa Bukalenge ne mikuabu ya buena eyi idi iyisha ntendelelu wa Yehowa kumpala. Kuenza mudimu ne bintu biebe mu mushindu’eu nekufile tshijadiki tshikuabu tshia se: udi wenda ulua muena Kristo mukole.

Tuyayi anu kumpala batangile ku dikola!

Balume ne bakaji badi balonga ne tshisumi ne badi ne dimanya, badi bayishi ba tshisumi, badi ne muoyo-mutoke udi muntu kayi mua kudiwula, badi ne lulamatu ne badi ne dinanga, ne badi ne dijinga dia kufila makanda abu ne bintu biabu bua kukuatshisha mudimu wa Bukalenge badi bushuwa dibenesha dinene. Nunku, kabiena bikemesha pakamba mupostolo Paulo ne: “Mpindieu utukadi bashiye malongesha a ntuadijilu adi atangila Kristo, tuyayi anu kumpala batangile ku dikola”!​—Ebelu 6:1, NW.

Udiku muena Kristo mukole, mupie mu nyuma anyi? Peshi mu malu kampanda utshidi umueneka anu bu muana mu nyuma? (Ebelu 5:13) Mu mishindu yonso, udisuike mukaba bua kuikala udilongela pa nkayebe, uyisha ne kabidi unanga bana benu bena Kristo. Itaba mibelu ne malongesha onso adibu bakupesha kudi bena Kristo badi bapie mu nyuma. (Nsumuinu 8:33) Enza bionso bidi mudimu wa bena Kristo ukulomba bua kuenza. Mu bule bua matuku ne didikolesha, wewe pebe udi mua ‘[kufika ku] buobumue bua ditabuja ne bua kumanya kua Muana wa Nzambi, too ne ku mulongo wa muntu mukole, too ne ku luidi lua dikola didi mu tshiuwidi tshia Kristo.’​—Efeso 4:13.

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 27]

Bena Kristo bakole badi bashindamija tshisumbu. Badi balengeja lungenyi ne nsombelu watshi

[Bimfuanyi mu dibeji 29]

Bantu badi bapie mu nyuma badi bakuatshisha tshisumbu pa kutangila majinga a bakuabu