Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ndiku muenze bua spiritu munsantu ikale muambuluishi wanyi anyi?

Ndiku muenze bua spiritu munsantu ikale muambuluishi wanyi anyi?

Ndiku muenze bua spiritu munsantu ikale muambuluishi wanyi anyi?

BENA TEOLOJI ne bantu bakuabu bonso, badi ne mumvuija kabukabu a tshidi spiritu munsantu wa Nzambi muikale. Pabi dielakana dionso edi kadiena ne mushinga nansha mukese to. Bible udi umvuija bimpe tshidi spiritu munsantu muikale. Ki mmuntu bu mudi bakuabu bamba to. Mbukole buenzeji budi Nzambi ukuata nabu mudimu bua kukumbaja disua diende.​—Musambu 104:30; Bienzedi 2:33; 4:31; 2 Petelo 1:21.

Bu mudi Nzambi wenza mudimu ne nyuma muimpe nangananga bua kukumbaja malu adiye mulongolole, tudi ne bua kuenza muetu muonso bua nsombelu wetu ikale umvuangana ne nyuma eu. Tudi ne bua kujinga bua ikale bu muambuluishi wetu.

Bua tshinyi tudi dijinga ne muambuluishi?

Bu muvua Yezu mudianjile kutuma meji ku diumbuka diende pa buloba, wakajadikila bayidi bende ne: ‘Nendombe Tatu, yeye neanupe [muambuluishi, NW] mukuabu, ikale nenu tshiendelele.’ Kuambaye kabidi ne: ‘Kadi ndi nnuambila bulelela ne: Meme muye mbimpe bienu; bingikala tshiyi nya, [muambuluishi, NW] kêna ulua kunudi; kadi bingaya, nennutumineye.’​—Yone 14:16, 17; 16:7.

Yezu wakapesha bayidi bende mudimu munene pakabambilaye ne: ‘Yayi bienu, nuvuije ba bisamba bionso bayidi, nubabatize mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe; nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila.’ (Matayo 28:19, 20) Mudimu eu uvua mukole bualu buluishi buvua ne tshia kujuka.​—Matayo 10:22, 23.

Pavua eku buluishi bua kudi bantu bavua kabayi ba mu tshisumbu buikaleku, dibenga kumvuangana mu malu kampanda divua ne bua kuikala munkatshi mua bantu bavua munda muatshi. Bivua amu bu mu tshidimu tshia 56 B.B., pakafundila Paulo bena Kristo ba mu Lomo ne: ‘Bana betu, ndi nnusengelela ne: dimukayi bua badi bavuija matapuluka ne malenduisha munkatshi muenu, adi kaayi bu diyisha dinuakayila; nubakome nyima.’ (Lomo 16:17, 18) Nsombelu eu uvua ne bua kunyanguka bikole kunyima kua lufu lua bapostolo. Paulo wakadimuija bena Kristo ne: ‘Ndi mumanye ne: pangumuka bianyi, nkashama idi ne luonji neilue munkatshi muenu, neyone tshisumbu tshia mikoko; bantu nebabike munkatshi muenu mene, bambila bantu malu adi kaayi malelela bua kukokabu bayidi kunyima kuabu.’​—Bienzedi 20:29, 30.

Bivua bikengela bua Nzambi ele tshianza mu malu aa bua kushishabu kuatshimuna. Wakenza nanku ku butuangaji bua Yezu. Kunyima kua dibika dia Yezu ku lufu, mu dituku dia Pentekoste wa mu 33 B.B., bayidi bende batue ku 120 ‘buonso buabu bakadi bûle tente ne nyuma muimpe.’​—Bienzedi 1:15; 2:4.

Bayidi bakajingulula ne: spiritu munsantu uvuabu babitshikijile musangu au uvua diambuluisha divua Yezu mulaye. Kakuyi mpata, bakajingulula dîba adi tshintu tshivua Yezu mufile: “Muambuluishi, spiritu munsantu, wikala Tatu ne bua kutuma mu dîna dianyi, yeye neanulongeshe malu onso ne neanuvuluije malu onso andi munuambile.” (Yone 14:26, NW) Wakamubikila kabidi ne: ‘[muambuluishi], nyuma wa bulelela.’​—Yone 15:26.

Mmunyi mudi spiritu muikale muambuluishi?

Spiritu eu uvua ne bua kuikala muambuluishi mu mishindu ya bungi. Tshia kumpala, Yezu wakalaya ne: spiritu uvua ne bua kuvuluija bayidi bende malu avuaye mubambile. Mbuena kuamba ne: kabivua anu bua dibambuluisha patupu bua kuvuluka mêyi ende to. Spiritu uvua ne bua kubambuluisha bua kupeta diumvuija dilelela ne mushinga wa malu avua Yezu mulongeshe. (Yone 16:12-14) Mu tshikoso, spiritu uvua ne bua kulombola bayidi bende bua kupetabu ngumvuilu mulenga wa bulelela. Mupostolo Paulo wakafunda pashishe ne: ‘Nzambi wakatubuluila malu aa mu nyuma muimpe; bualu bua nyuma udi ukebakeba malu onso, too ne ku malu male a Nzambi.’ (1 Kolinto 2:10) Bua bayidi ba Yezu bela manyi kupetesha bakuabu dimanya dijalame, bivua bikengela bua ngumvuilu wabu buobu bine ikale mushindame bimpe.

Mushindu muibidi, Yezu wakalongesha bayidi bende bua kabalekedi kusambila. Bu buobu mua kupanga tshia kuamba imue misangu mu disambila, spiritu uvua mua kubakuila anyi kubambuluisha. Bible udi wamba ne: ‘Muomumue kabidi, nyuma muimpe kabidi udi ukuatshishangana netu mu butekete buetu; bua katuena bamanye mua kulomba Nzambi bu mutudi nabu mbua kumulomba, kadi nyuma muine udi utuakuila ne mikemu idi kayiyi mua kuambibua.’​—Lomo 8:26.

Mushindu muisatu, spiritu uvua ne bua kukuatshisha bayidi ba Yezu bua kuakula ne dikima bua bulelela. Yezu wakabadimuija ne: ‘Nebanufile kudi balumbuludi babu, nebanukume mu nsunagoga yabu; bulelela nebaye nenu ku mêsu kua bangovena ne ku mêsu kua bamfumu bua bualu buanyi, nenuikale bu tshimanyishilu ku mêsu kuabu ne ku mêsu kua bisamba bia bende. Kadi panufilabu nunku, kanutambi kuelangana meji ne: Netuambe munyi? Netuambe tshinyi? Nebanupe bua kuamba pa dîba adi. Bualu bua nuenu kanuena nuamba, nyuma wa Tatu wenu udi wamba munda muenu.’​—Matayo 10:17-20.

Spiritu munsantu uvua kabidi ne bua kuambuluisha bua kujingulula tshisumbu tshia bena Kristo ne kufikisha benamu ku diangata muntu ne muntu mapangadika a meji. Tukonkononayi bimpe bimpe malu abidi aa ne tumone tshidiwu umvuija buetu tuetu lelu’eu.

Udi wambuluisha bu tshimanyinu tshisunguluke

Munkatshi mua bidimu nkama ne nkama, bena Yuda bavua tshisamba tshisungula tshia Nzambi tshivua ne Mikenji ya Mose. Yezu wakabamanyisha ne: mu katupa kîpi, Nzambi uvua ne bua kubabenga bualu bakamubenga yeye uvua Masiya. Wakamba ne: ‘Kanuena banji kubala mu Mukanda wa Nzambi anyi, ne: Dibue diakapidiabu kudi bibaki ba nzubu bakaditeka ku mutu kua ditumba; eu mmudimu wa Mukalenge, udi bu bualu bua kukema ku mêsu kuetu? Ndi nnuambila ne: Nebanunyenge bukalenge bua Nzambi, nebabupe tshisamba tshidi tshikuama mamuma abu.’ (Matayo 21:42, 43) Bayidi ba Kristo bakalua “tshisamba tshidi tshikuama mamuma” a Bukalenge diakamue pakasabu tshisumbu tshia bena Kristo mu dia Pentekoste wa mu tshidimu tshia 33 B.B. Anu pinapu, tshisumbu etshi e kulua njila uvua Nzambi umanyishila malu ende kudi bantu. Bua kuambuluisha bantu bua kujingululabu tshisumbu tshivuaye umanyishila malu ende atshi, Nzambi wakafila tshimanyinu tshisunguluke tshidi muntu kayi mua kuela mpata.

Mu dituku dia Pentekoste, spiritu munsantu wakakuisha bayidi miakulu ivuabu katshia kabayi bamanye, kukemeshabi bikole bantu bavua balue kubandila bualu ebu, kukonkanganabu ne: “Mmunyi mudi wonso wa kutudi ubumvua bakula mu muakulu wa kuetu kutulela?” (Bienzedi 2:7, 8, MMM) Bukokeshi bua kuakula miakulu kayiyi mimanya, pamue ne ‘malu a kukema a bungi ne bimanyinu biakenza bapostolo,’ biakafikisha bantu bu binunu bisatu ku dijingulula ne: bushuwa nyuma wa Nzambi ke uvua wenza mudimu.​—Bienzedi 2:41, 43.

Kabidi, pa kupatula “mamuma a nyuma” (dinanga, disanka, ditalala, muoyo-mule, bulenga, buimpe, ditabuja, bupole-malu ne didikanda), bayidi ba Kristo bakamanyika bimpe ne: mbasadidi ba Nzambi. (Galatia 5:22, 23) Bushuwa, dinanga diakamanyisha tshisumbu tshilelela tshia bena Kristo mu mushindu wa pa buawu. Yezu uvua mudianjile kumanyisha ne: “Bonso nebanumanye munudi balongi banyi ku dinanga dinuikala banangangane.”​—Yone 13:34, 35, MMM.

Bena mu tshisumbu tshia kumpala tshia bena Kristo bavua bitabuja bulombodi bua spiritu munsantu wa Nzambi ne spiritu eu wakabambuluisha bushuwa. Nansha mudi lelu’eu bena Kristo bamanye ne: Nzambi kêna ujula bafue ne kêna wenza bishima mpindieu bu mu bidimu lukama bia kumpala, badi benza muabu muonso bua kumanyika ku mamuma a nyuma wa Nzambi ne: mbayidi balelela ba Yezu Kristo.​—1 Kolinto 13:8.

Udi wambuluisha muntu bua kuangata mapangadika

Bible mmufunda ku diambuluisha dia spiritu munsantu. Nunku, patudi tuitaba malu adi Bible wamba, mbienze anu bu se: spiritu munsantu udi utulongesha. (2 Timote 3:16, 17) Udi mua kutuambuluisha bua kuangata mapangadika a meji. Kadi tutuku tumupesha muaba bua atuambuluishe tuangate mapangadika a meji anyi?

Netuambe tshinyi bua malu atudi tusungula anyi midimu itudi tujinga kuenza? Nyuma muimpe neatuambuluishe bua kuikala ne mmuenenu bu wa Yehowa pa mudimu utudi tujinga kuenza. Mudimu wetu udi ne bua kumvuangana ne mêyi a mu Bible, kabidi kutuambuluisha nangananga bua kuipatshila malu a Nzambi. Difutu anyi lumu ne butumbi bidi muntu mua kupeta ku mudimu, mushinga wabi mmukese menemene. Tshidi ne mushinga wa bungi nkumanya bikala mudimu eu mua kutupetesha bintu bitudi nabi dijinga menemene ne kutushila dîba dikumbane bua tuamona mua kukumbaja malu etu a bena Kristo.

Dijinga dia kusanka ki ndibi to, ndiakanyine. (Muambi 2:24; 11:9) Nenku muena Kristo wa meji udi mua kujikija lutetuku ne tshipatshila tshia kupeta makanda ne kusankisha mubidi. Kadi udi ne bua kukeba dijikija lutetuku didi dileja mamuma a nyuma, ki ndidi dileja “bionso bidi mubidi wenza” to. Paulo udi wamba ne: “Bionso bidi mubidi wenza, tudi babimanye: ke malu a bundu, buenzavi, buendenda, dinemekela dia mpingu, dipaka dia manga, nkuna, matandu, lubabu, biji, difuilakana, diabulukangana, dipandulukangana, dikinangana, budiavi, bunuavi ne bikuabo kabidi bia muomumue.” Tudi kabidi ne bua kulekela ‘kukeba lumu lua patupu, kufikishangana munda ne kutekelangana lubabu.’​—Galatia 5:16-26, MMM.

Mbia muomumue kabidi bua bidi bitangila disungula balunda. Mbimpe kubasungula bilondeshile ngikadilu wabu wa mu nyuma, ki mbua mubidi wabu anyi bua bintu bidibu nabi nansha. Tudi tumona ne: Davidi uvua mulunda wa Nzambi, bualu Nzambi wakamba ne: uvua “muntu udi mutshima [wende] musue.” (Bienzedi 13:22) Nzambi wakasungula Davidi bua kuikalaye mukalenge wa Isalele kayi utangila mubidi wende, bilondeshile dîyi edi: “Yehowa kena utangila bu mudi bantu batangila, bualu bua bantu badi batangila anu mubidi, kadi Yehowa udi utangila mu mutshima.”​—1 Samuele 16:7.

Malunda binunu ne binunu mmafue bualu avua mashindamene pa malu a mubidi anyi bintu. Bulunda budia ne bantu anu bua buima budi mua kufua mu mupodi wa dîsu. (Nsumuinu 14:20) Dîyi dia Nzambi didiye mufundishe ku spiritu wende didi ditubela bua kudia bulunda ne bantu badi mua kutuambuluisha bua kukuatshila Yehowa mudimu. Didi ditulomba bua kuikala ne tshibidilu tshia kupesha bakuetu bintu pamutu pa kuindila bua batupeshabi, bualu tudi tupeta disanka dia bungi patudi tupa bakuetu bintu. (Bienzedi 20:35) Dîba ne dinanga mbimue bia ku bintu bia mushinga wa bungi bitudi mua kupesha balunda betu.

Mibelu idi mu Bible mifundisha ku spiritu wa Nzambi idi kabidi mua kuambuluisha muena Kristo udi ukeba muntu wa kuselangana nende. Bua tuetu basue kutangila bimpe, Bible udi uleja ne: ‘Kutangidi anu mpala to. Tangila kabidi makasa.’ Kutangila ku makasa? Makasa aa adiku enza mudimu udi Yehowa mutupeshe wa kuyisha lumu luimpe ne adiku amueneka malengele ku mêsu kua Nzambi anyi? Mmavuadika bisabata bia lumu luimpe lua bulelela ne ditalala anyi? Tudi tubala mu Bible ne: ‘Mona makasa a muntu udi ulua ne lumu luimpe bu mudiwu malengele pa mikuna, udi umuangalaja lumu lua ditalala, udi ulua ne lumu lua diakalengele, udi umuangalaja lumu lua lupandu, udi wambila Siona ne: Nzambi webe udi ukokesha!’​—Yeshaya 52:7; Efeso 6:15.

Bu mutudi mu ‘matuku a malu makole,’ tudi dijinga ne diambuluisha bua tuetu kuenza disua dia Nzambi. (2 Timote 3:1) Muambuluishi anyi spiritu munsantu wa Nzambi, wakakuatshisha bikole mudimu wa bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala, kufika too ne ku diambuluisha kabidi muntu ne muntu. Kulonga Dîyi dia Nzambi (difunda ku diambuluisha dia spiritu munsantu) ne tshisumi, ke mushindu mutambe buimpe utudi tuetu petu mua kuvuija spiritu munsantu muambuluishi wetu. Ke tshitudi tuenza anyi?

[Tshimfuanyi dibeji dijima mu dibeji 23]