Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bible mmukanda udi ulengeja nsombelu ya bantu

Bible mmukanda udi ulengeja nsombelu ya bantu

Bible mmukanda udi ulengeja nsombelu ya bantu

‘DÎYI dia Nzambi didi ne muoyo ne bukole, didi dipita muele wonso musakisha nseke ibidi kutua, didi dijingulula lukasa meji ne malu adi mutshima musue kuenza.’ (Ebelu 4:12) Diumvuija dia tshidi Dîyi dia Nzambi mua kuenza edi didi dileja bushuwa mudi Bible kayi anu mukanda muimpe patupu, kadi muikale kabidi wa mushinga mukole.

Munga mufundi wa malu a bitendelelu wakafunda mu tshikoso wamba bua Bible ne: “Mukenji udimu udi ne mushinga kutudi anu bu mudi udi nawu mueyelu wetu bua mioyo yetu.” Kuambaye kabidi ne: “Wewe muangate bu mudi dijinga ditudi nadi lelu’eu dia luondapu ne mubale Bible ne lungenyi elu mu mutu, neumone malu a kukema.” Anu bu muendu udi utema ne bukenke bukole, Bible udi ufila butoke bua kuandamuna nkonko ya kapanda-mutu ne kuleja muajika ntatu mivule itudi nayi matuku etu aa.​—Musambu 119:105.

Bulelela, malu adi mu Bible adi ne bukole bua kutushintulula lungenyi, kutuambuluisha bua kujikija ntatu, kulengeja nsombelu ne kutupesha dimanya didi mua kutuambuluisha bua kutantamena nsombelu itudi katuyi mua kushintulula. Bible udi kabidi utuambuluisha bua kumanya Nzambi ne kumunanga; ke bualu mene budi ne mushinga wa bungi.

Mmukanda udi utumvuija bua tshinyi tudi ne muoyo

Yehowa Nzambi (Muena Bible muine) ‘mmumanye njila yetu yonso.’ Mmumanye malu a bungi pa bidi bitangila bintu bitudi nabi dijinga, bidi mutshima wetu ukeba ne bitudi nabi dijinga mu nyuma kutupita kule ne kule. (Musambu 139:1-3, Mukanda wa Mvidi Mukulu) Utu ne meji mimpe padiye welela bantu mikalu miumvuike mu bienzedi biabu. (Mika 6:8) Kudienzeja bua kumvua mêyi ne mikalu eyi ne kumanya mua kubitumikila mbualu bua meji menemene. Mufundi wa misambu udi wamba ne: wa diakalenga mmuntu udi upetela ‘disanka diende mu mikenji ya Yehowa,’ ne “malu onso adiye wenza adi atuta diakalengele.” (Musambu 1:1-3) Mbimpe bua tuetu kukonkonona ditekemena dia mushindu’eu.

Maurice (mulongeshi ukadi muangate pansio) uvua witabuja ne: Bible uvua ne amue malu a kale ne a bufundi bua mikanda a mushinga. Kadi, uvua wela mpata bua kuitaba ne: Bible mmufundisha ku bukole bua Nzambi. Pakamumvuijabu bimpe tshivua Nzambi mupeshile bantu Dîyi diende divuaye mufundishe, wakaditua mu dikonkonona dia milayi mishilashilangane ya mu Bible. Patshivuaye nsongalume, uvua mulonge miyuki ya malu a kale, malu a mikanda, siyanse ne malu a buloba ne bidipu. Udi wamba ne: uvua udimona muikale ne lungenyi lua bungi be, nenku kavua mua kuitaba malu a bungi avua ajadika ne: Bible mmukanda mulelela to. “Mvua mubuele mu buteyi bua malu a lukutukutu a dikeba nsombelu mulenga, bubanji, ne masanka a mubidi. Diakabi ndia se: ngakashala tshiyi mumanye bualu, mupange bulenga ne bulelela bua mukanda munene eu udi mupite mikuabu yonso.”

Mpindieu ukadi Maurice ne bidimu 70 ne bia pa mutu, udi uvuluka muvua Yezu mumuenekele mupostolo Toma, ne wamba ne dianyisha dionso ne: “Mbafikishe tshianza tshianyi ku dilenga mu ‘mputa upueka mashi’ udi mukamishe mpata yonso imvua nayi mu mutu muanyi bua kashidi, meme kuitaba se: Bible mbulelela pa bulelela.” (Yone 20:24-29) Anu muvua mupostolo Paulo muambe, Bible udi usunguluja malu adi mu mutshima, utuambuluisha mua kuikala ne muoyo ne nsombelu wa disanka. Bushuwa, mmukanda udi ulengeja nsombelu ya bantu.

Udi ujalamija nsombelu ya badi balubakana

Bible udi kabidi ufila mibelu idi yambuluisha bantu bua kulekelabu bibidilu bibi. Daniel wakapeta bukole bua kulekela tshibidilu tshibi tshia dinua dia mfuanka, kulekelaye diya mu mafesto mabi ne bunuavi bua maluvu. (Lomo 13:13; 2 Kolinto 7:1; Galatia 5:19-21) Kadi bua kulekela bibidilu bia mushindu’eu ne kuvuala ‘muntu mupiamupia,’ bidi bikengela kudienzeja bikole. (Efeso 4:22-24) Daniel udi wamba ne: “Bivua bualu bukole, bualu tudi bapange bupuangane be.” Nansha nanku, wakalekela malu aa. Daniel udi mpindieu ubala Dîyi dia Nzambi dituku dionso, ne udi ne malanda mimpe ne Yehowa.

Kubangila anu patshivua Daniel mupuekele, uvua unemeka Bible bikole, nansha muvuaye kayi muanji kumubala, ne uvua kabidi usambila Nzambi butuku buonso. Kadi, uvua mupangile tshintu tshimue. Kavua ne disanka to. Nsombelu wende wakakudimuka pakadimuenaye musangu wa kumpala dîna dia Nzambi mu Bible. (Ekesode 6:3; Musambu 83:18) Wakatuadija kutela dîna dia Yehowa mu masambila (nunku wakabanga kusambila muntu musunguluke bimpe). “Yehowa e kulua muntu utuvua banangangane nende bikole, ne utshidi anu mulunda wanyi wa pa muoyo.”

Pavua Daniel kayi muanji kutuadija kulonga Bible, kavua ne tshia nsongo tshivuaye utekemena. Udi wamba ne: “Bua muntu kumona malu adi enzeka pa buloba apa kabiena bimukengela meji mapite bungi to. Ngakateta mua kuenza midimu ya bungi bua tshipetshi dîba dia kuvuluka malu au to, bualu mvua ne buôwa bua bungi.” Ke yeye kumanya se: Nzambi neenze bua ne: bantu bonso badi bamutumikila basanke bua kashidi mu ditalala ne buakane pa buloba bulengeja bimpe. (Musambu 37:10, 11; Danyele 2:44; Buakabuluibua 21:3, 4) Daniel udi mpindieu ne ditekemena dishindika. Malu a mu Bible a nunku adi amuambuluisha bua kuikalaye anu ne disanka.

Udi wambuluisha bantu bua balekele buôwa

George uvua ne bidimu muanda-mutekete pakafua mamuende. Uvua utshina bua kulala butuku wela meji ne: pamu’apa kavua mua kujuka mu dinda ne muoyo to. E kubalaye pashishe mêyi akamba Yezu bua lufu ne dibiika dia bafue a se: ‘Dîba nedilue diumvua bonso badi mu nkita [ya tshivulukidi] dîyi [dia Yezu], nebajuke.’ Mêyi makuabu a Yezu akamutuila ku muoyo adi ne: ‘Ndi bianyi dibisha, ndi bianyi muoyo: udi ungitabuja, nansha biafuaye, neikale ne muoyo kabidi.’ (Yone 5:28, 29; 11:25) Wakumvua mêyi aa mikale malelela, a meji ne amukolesha ku muoyo. George udi wamba ne: “Ebu mbulelela budi busankisha mutshima, butuila ne ku muoyo kabidi.”

Daniel utukadi batele uvua pende ne buôwa. Bu muvua mamuende kayi mukokeshe mua kumukolesha, wakamutuma bua kusombelaye miaba mivule ya dikoleshila bana ba nshiya. Uvua anu udiumvua muikale kua bende ne ujinga bua kuikala mu dîku mudi dinanga ne bukubi. Ndekelu wa bionso, wakapeta tshivuaye ukeba pakabangaye kulonga Bible. Daniel wakabuela mu tshisumbu (tshia bena Kristo) tshia Bantemu ba Yehowa, e kubuelaye mu dîku dia mu nyuma, mudiye mupete bantu badi bamuanyisha ne bamunange. Bible udi bushuwa ne diambuluisha mu nsombelu ne udi uuja mutshima wa muntu ne disanka.

Umanye ne: Yehowa udi umona tshidi mu mitshima yetu ne mmumanye bitudi tujinga. Nzambi udi “uteta mitshima,” ne udi ufuta ‘muntu yonso bu mudi bienzedi biende.’​—Nsumuinu 21:2; Yelemiya 17:10.

Udi ne mibelu mimpe bua dîku

Bible utu ufila mibelu mimpe idi itangila mushindu wa kusomba ne bantu. George udi wamba ne: “Dipangakanangana dia bantu bua ngikadilu yabu anyi dipanga kumvua muntu bimpe ng’amue a ku malu atu atamba kunyingalajangana.” Mmunyi mutu George wenza? “Meme mumone ne: muntu kampanda udi nanyi tshilumbu, ndi ntumikila mubelu muimpe udi mu Matayo 5:23, 24 wa se: ‘Uye kulengejangana ne muanenu.’ (MMM) Diyikila ne muntu patupu bua tshilumbu tshietu nende ditu dipatula malu mimpe. Ndi mpeta ditalala dia Nzambi didi Bible wamba adi. Mmubelu muimpe! Udi ne mushinga wa bungi be!”​—Filipoi 4:6, 7.

Mulume ne mukaji buobu kabayi bapetangane ku mêyi, badi ne bua kudienzeja bua muntu yonso wa kudibu “ikale ne lukasa ku diteleja, ne lujoko ku diakula ne ku difika munda.” (Yakobo 1:19, MMM) Mubelu eu udi ubambuluisha bua kuikalabu bayikila bimpe. George udi wamba kabidi ne: “Pandi ntumikila mubelu udi undomba bua kunanga mukajanyi ne kumuenzela malu muntu ndienzela meme muine, ntu mmona malu akumbana anu lukasa. Kêna utata bua kunnemeka to.” (Efeso 5:28-33) Tshia bushuwa, Bible udi utulongesha mushindu utudi mua kuitaba bilema bietu tuetu bine ne mua kubijikija ne mushindu wa kupita ne bilema bia bakuabu mu buimpe.

Mibelu itu kayiyi ipitshila matuku

Solomo Mukalenge wa meji wakamba ne: ‘Eyemena Yehowa ne mutshima webe wonso, kueyemenyi dijingulula diebe dia mianda. Umumanye yeye bimpe mu bienzedi biebe bionso, yeye neakululamijile njila yebe.’ (Nsumuinu 3:5, 6) Miaku eyi mmipepele, kadi mmiambe malu male be!

Bible mbukole budi busakangana ku malu mimpe. Udi wambuluisha badi banange Yehowa Nzambi bua kuakaja nsombelu wabu mu diumvuangana ne disua diende ne bua kupeta disanka padibu ‘balonda mikenji yende.’ (Musambu 119:1) Bible udi utulombola ne utupesha mibelu itudi nayi dijinga mu nsombelu ya mishindu yonso. (Yeshaya 48:17, 18) Ikala umubala dituku dionso, welangana meji a biudi ubala, ne pashishe ubitumikila. Nealame lungenyi luebe bua lushale anu luimpe, lutangija anu ku malu malengele. (Filipoi 4:8, 9) Kuakumanya anu mua kuikala ne muoyo ne nsombelu wa disanka patupu to, kadi neumanye kabidi mua kunanga Mufuki muine wa muoyo.

Wewe mushale ukumbaja malu aa, neumone pebe anu bu mudi bantu bakuabu miliyo mivule bamona se: Bible ki mmukanda mulenga patupu, udi kabidi ne mushinga wa bungi! Bushuwa neumone se: mmukanda udi ulengeja nsombelu wa bantu!

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Bible udi mua kukuambuluisha bua kukolesha dipangadika diebe dia kulekela bibidilu bibi

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Bible udi ukulongesha mua kubuela mu malanda mimpe ne Nzambi