Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Lama disanka diebe mu mudimu wa Yehowa

Lama disanka diebe mu mudimu wa Yehowa

Lama disanka diebe mu mudimu wa Yehowa

‘Nusanke mu Mukalenge misangu yonso, nengambe tshiakabidi ne: Nusanke.’​—FILIPOI 4:4.

1, 2. Mmunyi muvua muanetu mukuabu wa balume ne dîku diende bafike ku dilama disanka diabu nansha muvuabu bajimije bintu biabu bionso?

 MUENA KRISTO mukuabu wa bidimu 70, diende James, uvua musombele mu ditunga dia Sierra Leone, uvua muenze mudimu mukole mu matuku ende a muoyo. Elabi meji bua disanka divuaye nadi pakaluaye kupeta makuta makumbane bua kusumba nzubu wa mushinga mukese wa mishiku inayi! Dimue dituku kunyima kua James ne dîku diende bamane kubuela mu nzubu eu, mvita e kujuka mu ditunga, ne nzubu wabu kuoshika yonso butubutu. Nzubu wabu wakajimina, kadi kabakajimija disanka diabu nansha. Bua tshinganyi?

2 Muanetu James ne dîku diende bakashala batume meji abu ku bintu bivua bishale, kadi ki nku bivua bijimine to. Udi wamba ne: “Nansha mu tshikondo atshi tshia dibungama dikole, tuvua anu tuenza bisangilu, tubala Bible, tusambila pamue, ne tuvua kabidi tupesha bakuabu bikese bituvua nabi. Tuvua balame disanka dietu bualu meji etu onso avua anu ku malanda mashême atudi badie ne Yehowa.” Pakabala bena Kristo aba malu malenga onso avuabu nawu, pamue ne dibenesha ditambe bunene dia kuikala balunda ba Yehowa, bakadimona ‘bikale [anu] ne disanka.’ (2 Kolinto 13:11, MMM) Ntatu ivuabu nayi kayivua mitekete bua kuyitantamena to. Nansha nanku kabakalekela kusankila mu Yehowa to.

3. Mmunyi muvua bamue bena Kristo ba kumpala balame disanka diabu?

3 Bena Kristo ba kumpala bakapeta ntatu bu yakapeta James ne dîku diende. Mupostolo Paulo wakafundila bena Kristo bena Ebelu mêyi aa: ‘Nuakitabuja ne disanka dipawula dia bintu bienu.’ (Tuetu mbadi baladike maleta.) Paulo wakalua kabidi kuleja tshivua tshibapeshe disanka ne: ‘Bualu bua nudi bamanye ne: Tudi ne tshintu tshitambe buimpe ne tshidi tshishala tshiendelele.’ (Ebelu 10:34) Bushuwa, ditekemena dia bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala abu divua dikole. Bavua batekemene ne muoyo mujima bua kupeta tshintu tshivuabu kabayi mua kupawula kudi muntu: “tshifulu tshia butumbi tshia muoyo” tshidi katshiyi tshifubidila mu Bukalenge bua Nzambi bua mu diulu. (Buakabuluibua 2:10) Lelu, ditekemena dietu dia bena Kristo, ni ndia muoyo wa mu diulu anyi wa pa buloba, didi mua kutuambuluisha bua kuikala anu ne disanka nansha patudi tupeta makenga.

“Nusanke mu ditekemena”

4, 5. (a) Bua tshinyi mubelu wa Paulo wa ‘kusanka mu ditekemena’ uvua mufikile bena Lomo pa dîba diakanyine? (b) Mmalu kayi adi mua kufikisha muena Kristo ku dijimija ditekemena?

4 Mupostolo Paulo wakankamija bena Kristo nende ba mu Lomo bua ‘basanke mu ditekemena’ dia muoyo wa tshiendelele. (Lomo 12:12) Mubelu au uvua mufikile bena Lomo pa dîba diawu. Bidimu bishadile ku dikumi kunyima kua Paulo mumane kubafundila mêyi aa, bakabanga kubakengesha bikole, Amperere Néron wakatuma dîyi bua bashipe bamue. Ditabuja divuabu nadi dia se: Nzambi uvua mubalaye bua kubapesha tshifulu tshia butumbi tshia muoyo diakabakolesha ku muoyo mu makenga abu aa. Kadi bidi munyi buetu tuetu lelu?

5 Bu mutudi bena Kristo, tudi bamanye ne: nebatukengeshe petu. (2 Timote 3:12) Tudi kabidi bamanye ne: kudi ‘bikondo bidi malu atutulukila’ buonso buetu. (Muambi 9:11) Muntu kampanda utudi banange udi mua kufua ku njiwu. Disama didi mua kushipa muledi anyi mulunda wetu wa pa muoyo. Tudi ne bua kushala batuishile mêsu ku ditekemena dietu dia Bukalenge, tshianana tudi mua kubuela mu njiwu ya mu nyuma padi ntatu ya mushindu’eu itukuata. Nanku muntu yonso adiebeje ne: Ndiku ‘nsanka mu ditekemena’ anyi? Mmisangu bungi kayi intu ngelangana meji bua ditekemena edi? Ntu mmona Mparadizu utshilualua bu bualu bulelela anyi? Ndiku ndimona bu nkadi mu Mparadizu eu anyi? Ntshitshidi njinga ne muoyo mujima bua nshikidilu wa tshikondo etshi alue bu mumvua njinga pangakatuadija kulonga bulelela anyi?’ Lukonko lua ndekelu elu ludi lukengela tuetu kuluelela meji a bungi. Bua tshinyi? Bualu tuetu bikale ne mubidi muimpe, bikale ne mfranga ya bungi, ne basombele muaba udi kauyi mvita, kauyi nzala anyi bipupu, tudi mua kupua muoyo, nansha mpindieu bua se: bidi bikengela bua bukua-panu bupiabupia bua Nzambi bulue pa lukasa.

6. (a) Pavua Paulo ne Sila mu makenga, nku tshinyi kuvuabu bashale batume meji abu? (b) Mmunyi mudi tshilejilu tshia Paulo ne Sila mua kutukankamija lelu?

6 Pashishe Paulo wakabela bena Lomo bua ‘bikale ne ditantamana mu makenga.’ (Lomo 12:12) Paulo kavua muenyi wa makenga to. Umue musangu, wakamona muntu umuambila mu tshikena-kumona bua ‘kuya mu Makedonia’ bua kuambuluishamu bantu bua balonge bulelela bua Yehowa. (Bienzedi 16:9) Nanku Paulo, pamue ne Luka, Sila ne Timote, kuenzabu luendu batangile ku Mputu. Ntshinyi tshivua tshindile ba-misionere ba lukunukunu aba? Makenga! Paulo ne Sila bamane kuyisha mu Filipoi, musoko wa mu Makedonia, bakabela mfimbu ne kubelabu mu buloko. Bushuwa, bamue bantu ba mu Filipoi kabavua anu bamona mukenji wa Bukalenge kauyi ubasankisha to, bavua kabidi baubenga ne muoyo mujima. Malu aa akafikisha ba-misionere ba lukunukunu aba ku dijimija disanka diabu anyi? Tòo, bualu kunyima kua bamane kubakuma ne babele mu buloko, “bu mundankulu, Paulo ne Sila bakadi batendelela, bakadi bimbila Nzambi misambu.” (Bienzedi 16:25, 26, tuetu mbadi baladike maleta.) Katuena mua kuamba ne: mitutu yakapesha Paulo ne Sila disanka to, kadi meji abu kaavua ku mitutu eyi nansha. Meji abu avua matuma kudi Yehowa ne ku mishindu ivuaye ubabenesha. Bua “ditantamana mu makenga” ne disanka dia Paulo ne Sila, bakashila bana babu ba mu Filipoi ne ba miaba mikuabu bilejilu bilenga bia kulonda.

7. Bua tshinyi tudi ne bua kusakidila kabidi Nzambi mu masambila etu?

7 Paulo wakafunda ne: “Nunanukile mu disambila.” (Lomo 12:12, MMM) Utu usambila pautu mu kanyinganyinga anyi? Mmalu kayi autu usambidila? Pamu’apa utu utela lutatu lusunguluke luudi nalu anyi ulomba Yehowa diambuluisha. Kadi udi mua kuelamu kabidi mêyi a disakidila nawu Yehowa bua masanka onso audi nawu. Padi ntatu ilua, kuelangana meji bua malu mimpe adi Yehowa utuenzela kudi kutuambuluisha bua ‘kusanka mu ditekemena.’ Davidi, eu wakamona mabika ne mala mu matuku ende a muoyo, wakafunda ne: ‘Yehowa Nzambi wanyi, wakuvudija malu a kukema awakuenza ne malu awakupangadija bua kutuenzela; kakuena mukuabu utudi bamanye mua kuelekeja nebe. Bingakeba kualondolola ne bua kuambila bantu malu aa, neampite bua kuabala.’ (Musambu 40:5) Bituikala bu Davidi tuelangana meji pa tshibidilu bua mabenesha adi Yehowa utupesha, mu mishindu yonso netuikale ne disanka dia bungi.

Ikala anu musanguluke

8. Ntshinyi tshidi tshiambuluisha muena Kristo bua kulama disanka padiye mu makenga?

8 Yezu udi ulomba bayidi bende bua kuikalabu basanguluke padibu bapeta ntatu kabukabu. Udi wamba ne: ‘Panupendabu ne panukengeshabu ne panushiminyinabu mashimi onso, bua bualu buanyi, nenuikale ne disanka.’ (Matayo 5:11) Bua tshinyi tudi ne bua kusanka patudi mu ntatu ya nunku? Bu mutudi mua kutuila buluishi nkanana, bidi bifila tshijadiki tshia se: tudi ne nyuma wa Yehowa. Mupostolo Petelo wakambila bena Kristo nende ba mu tshikondo tshiende ne: ‘Bianupendabu bua dîna dia Kristo, nudi ne disanka; bualu bua nyuma wa butumbi ne nyuma wa Nzambi udi unuikila pambidi penu.’ (1 Petelo 4:13, 14) Yehowa neatuambuluishe kabidi ne nyuma wende bua tuetu kutantamena ntatu, ne netumone mushindu wa kulama disanka dietu.

9. Ntshinyi tshiakambuluisha bamue bena Kristo bua kuikala anu ne disanka nansha pavuabu babele mu buloko bualu kabavua basue kulekela ditabuja diabu?

9 Nansha patudi mu ntatu mipite bukole, tudi anu mua kuikala ne malu a kusankila. Muena Kristo netu mukuabu, diende Adolf, wakitaba bualu abu. Mmusombele mu ditunga muvuabu bakandike mudimu wa Bantemu ba Yehowa munkatshi mua bidimu bia bungi. Bakakuata Adolf ne balunda bende bakuabu ne kubafundilabu tshibawu tshia buloko bua matuku a bungi bualu bavua babenga kulekela mitabuja abu a mu Bible. Nsombelu wa mu buloko uvua mukole be, kadi anu bu Paulo ne Sila, Adolf ne balunda bende abu bakela Nzambi tuasakidila bua amue malu. Badi bamba ne: malu avuabu bamone mu buloko akabambuluisha bua kukolesha ditabuja diabu ne bua kupeta ngikadilu ya bena Kristo bu mudi kalolo, luse ne dinanga dia bana betu. Tshilejilu, pavua muena buloko upeta dibuki kampanda difuma pambelu, uvua wabanyangana bivuamu ne bena Kristo nende, bavua bamona bintu ebi bu bivua bifume kudi Yehowa, Mufidi munene wa ‘kupa kuonso kuimpe ne dipa dionso diakane tshishiki.’ Malu malenga a mushindu’eu avua afila disanka kudi eu uvua upesha bakuabu ne kudi bavuaye upesha. Nenku buloko buvuabu babele ne tshipatshila tshia kushipa ditabuja diabu buakabavuija bakole menemene mu nyuma!​—Yakobo 1:17; Bienzedi 20:35.

10, 11. Mmunyi muvua muanetu wa bakaji mukuabu mufike ku diandamuna nkonko mipite bungi kumpala kua kumuelabu mu buloko?

10 Ella, udi musombele pende mu dinga ditunga muvuabu bakandike mudimu wa Bukalenge matuku a bungi, bakamukuata bualu uvua umanyisha bakuabu malu a ditekemena diende dia bena Kristo. Munkatshi mua ngondo muanda-mukulu mijima, bakamupupija ne nkonko mipite bungi. Ndekelu wa bionso pakayabu nende ku kabadi, bakamukosela bidimu dikumi bia buloko muvua kamuyi mutendeledi mukuabu wa Yehowa nansha umue. Dîba adi Ella uvua ne bidimu 24 patupu.

11 Bushuwa, Ella kavua muele meji bua kushala mu buloko abu matuku a bungi a bunsonga buende to. Kadi bu muvuaye kayi mua kupatuka mu buloko amu, wakapangadija bua kushintulula lungenyi luende. Ke yeye kutuadija kumona buloko abu bu muaba wende wa kuenzela buambi. Udi wamba ne: “Mudimu wa diyisha uvua wa bungi, bidimu bivua bipita lubilu be.” Kunyima kua bidimu bipite pa bitanu, bakela kabidi Ella nkonko. Pakamona bantu bavua bamuela nkonko abu ne: buloko kabuvua bushipe ditabuja diende, bakamuambila ne: “Katuena mua kukulekela to bualu kuena mushintuluke nansha.” Ke Ella kubandamunaye ushindika ne: “Kadi se ndi mushintuluke! Ndi ne lungenyi lulenga mpindieu kupita pangakabuela mu buloko, ne ditabuja dianyi ndikole menemene kupita muvuadi kumpala!” Wakabambila kabidi ne: “Nuenu kanuyi basue kundekela, nenshalamu too ne pamona Yehowa bikumbane bua kumpatulamu.” Bidimu bitanu ne tshitupa biakenza Ella mu buloko kabiakajimija disanka diende nansha! Wakamanya mua kuikala ne disanka mu nsombelu kayi yonso. Tshilejilu tshiende etshi tshidiku mua kukulongesha bualu kampanda anyi?​—Ebelu 13:5.

12. Ntshinyi tshidi mua kupesha muena Kristo ditalala dia mu mutshima padiye mu ntatu?

12 Kuambi musangu umue ne: Ella udi ne tshipedi kampanda tshidi tshimuambuluishe bua kutantamena ntatu ayi nansha. Udi wamba bua tshikondo tshivuabu bamupupije ne nkonko munkatshi mua ngondo mivule kumpala kua buobu kumukosela tshibawu atshi ne: “Ndi mvuluka muvua mênu anyi azakala ne mumvua ndiumvua bu kanyunyi kabole mvula.” Kadi, Ella udi ne ditabuja dikole kudi Yehowa. Mmufike ku dimanya mua kumueyemena. (Nsumuinu 3:5-7) Ke bua tshinyi mpindieu udi umona Nzambi bu muntu mulelela menemene kupita muvuaye umumona kumpala. Udi umvuija ne: “Dîba dionso dimvua mbuela mu nzubu muvuabu bangelela nkonko, mvua ngumvua ditalala dingikila pambidi. . . . Pamvua anu mbanga kumvua buôwa bua bungi, mvua mpeta ditalala dia bungi menemene.” Yehowa ke uvua umupesha ditalala adi. Mupostolo Paulo udi wamba ne: ‘Lekelayi kuditatshisha ku bualu [nansha] bumue; kadi mu malu onso ku ditendelela ne ku disengelela numanyishe Nzambi bua milombu yenu ne disakidila. Ne ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu, nedilame mitshima yenu ne meji enu mu Kristo Yezu.’​—Filipoi 4:6, 7.

13. Ntshinyi tshidi tshitujadikila ne: ntatu yoyi mitukuate, netuikale ne bukole bua kuyitantamena?

13 Ella eu ukadibu bapatule mu buloko kuonso aku, wakalama disanka diende nansha muvuaye ne ntatu. Bukole bua kudi Yehowa ke buakamuambuluisha bua kuyitantamena, kadi ki mbuende yeye to. Ke tshivua tshifikile mupostolo Paulo. Wakafunda ne: ‘Nunku ndi ne disanka pa kuditumbisha mu matekete anyi, bua bukole bua Kristo buikale munda muanyi. Bua pangikala mutekete, mpandi ne bukole.’​—2 Kolinto 12:9, 10.

14. Fila tshilejilu tshia mushindu udi muena Kristo mua kuangata nsombelu wa lutatu ne lugenyi luimpe, ne tshipeta tshidibi mua kupatuisha.

14 Ntatu iudi upeta lelu idi mua kuikala mishilangane ne itudi bamone eyi. Kadi nansha yoyi mikale ya mushindu kayi, ntatu itu anu mikole bua kuyitantamena. Tshilejilu, mfumuebe wa mudimu udi mua kuikala utobolola mudimu webe bikole kupita wa bena mudimu bakuabu badi mu binga bitendelelu. Pabi kabiena mua kuikala bitekete bua wewe kupeta mudimu mukuabu nansha. Kadi mmunyi muudi mua kulama disanka diebe? Vuluka Adolf ne balunda bende, bavua balonge mua kupeta ngikadilu ya mushinga pavuabu mu buloko. Wewe mudienzeje ne muoyo mujima bua kusankisha mfumuebe wa mudimu, nansha yeye muikale muena “malu makole,” neupete ngikadilu ya bena Kristo bu mudi ditantamana ne lutulu. (1 Petelo 2:18, MMM) Kabidi, udi mua kulua muena mudimu muimpe menemene, ne udi mua kulua kupeta mudimu muimpe dimue dituku. Mpindieu tumonayi imue mishindu itudi mua kulama disanka dietu mu mudimu wa Yehowa.

Kupepeja malu kudi kupetesha disanka

15-17. Ntshinyi tshivua mulume mukuabu ne mukajende bamone ne: tshivua mua kukepesha kanyinganyinga, nansha muvuaku kakuyi mushindu wa kumbusha tshiledi tshiaku tshionso nkong?

15 Pamu’apa kuena ne mushindu wa kudisunguila mudimu uudi musue kuenza anyi muaba uudi ne bua kuwenzela to, kadi kudi mua kuikala amue malu a mu nsombelu webe audi mua kuenza anyi kuakandamena wewe nkayebe. Tangila bualu budi bulonda ebu.

16 Muanetu mukuabu ne mukajende bakabikila mukulu kampanda bua kuluaye kudia nabu biakudia kuabu. Dituku adi mu dilolo, muanetu wa balume eu ne mukajende bakambila mukulu au ne: matuku mashale au bavua badimone ne malu mabapite mutu. Nansha muvuabu bonso babidi ne mudimu uvua ubalomba dîba ne makanda a bungi, kabavua ne mushindu wa kukeba mudimu mukuabu to. Bavua badikonka bungi bua matuku avuabu ne bua kutungunuka ne kutantamena lutatu alu.

17 Pakalombabu mukulu eu mibelu, wakabandamuna ne: “Pepejayi malu.” Mmushindu kayi? Mulume eu ne mukajende bavua benza mêba matue ku asatu dituku dionso bua kuya ne kufuma ku mudimu. Bu muvua mukulu eu mumanye muanetu eu ne mukajende bimpe, wakabapesha lungenyi lua kuya kusombela pabuipi ne muaba uvuabu benzela mudimu, bua kumonabu mua kukepesha bungi bua dîba divuabu benza bua kuya ne kufuma ku mudimu dituku dionso. Dîba divua dishala bavua mua kudiangata bua kuenza malu makuabu a mushinga peshi nansha bua kuanji kuikishaku. Bikala malu a mu nsombelu akupangisha ndambu wa disanka diebe, bua tshinyi kubenga kushintulula amue malu bua kumona ni udi mua kupeta disulakana?

18. Bua tshinyi bidi ne mushinga wa bungi bua kuela meji bimpe menemene kumpala kua kuangata dipangadika?

18 Mushindu mukuabu wa kukepesha ntatu ngua kuela meji bimpe menemene kumpala kua kuangata mapangadika. Tshilejilu, muena Kristo mukuabu wakapangadija bua kuasa nzubu. Nansha muvuaye kayi muanji kuibaka nzubu katshia, wakasungula plan mukole wa dikema. Mpindieu udi ujingulula ne: uvua mua kuikala muepuke ntatu ya patupu bu yeye ‘mutangile kuvuaye uya’ kumpala kua kusungula plan au. (Nsumuinu 14:15) Muena Kristo mukuabu pende wakitaba bua kuambula bujitu bua dibanza diangata kudi munga muena Kristo nende. Bilondeshile muvuabu bumvuangane, pavua musombi wa mfranga upangila bua kuyipingaja, eu uvua wambula bujitu abu ke uvua ne bua kuyifuta. Ku mbangilu, malu onso akenda anu bimpe, kadi ku ndekelu, musombi wa mfranga wakatuadija kupingana tshianyima. Musombeshanganyi wakafika munda bikole ne kuambilaye eu uvua mu dituta pa tshiadi bua kuambula bujitu bua dibanza adi bua kufuta mfranga yonso misomba. Muanda eu wakamumuenesha mabika ne mala. Uvuaku mua kuikala muepuke lutatu elu bu yeye mukonkonone malu onso bimpe menemene kumpala kua kuitabaye bujitu bua dibanza edi anyi?​—Nsumuinu 17:18.

19. Ng’imue mishindu kayi itudi mua kukepesha ntatu mu nsombelu wetu?

19 Patudi tupungila, tuadimuka bua katuambi musangu umue ne: tudi mua kukepesha lutatu lutudi nalu ne kupetulula disanka dietu tuetu bakepeshe dîba ditudi tudilongela Bible, ditudi tuenza mudimu wa buambi ne ditudi tubuela mu bisangilu. Aa mmalu a mushinga adi mua kutupetesha nyuma muimpe wa Yehowa udi ufila disanka. (Galatia 5:22) Midimu ya bena Kristo itu misangu mivule ikolesha ne kayitu itshiokesha ipitshisha nansha. (Matayo 11:28-30) Bidi mua kuikala pamu’apa se: mmalu a tshianana peshi a kujikija nawu lutetuku ke adi atamba kututshiokesha, kadi ki nga mu nyuma to. Kulala kumpala kua dîba kudi mua kutuambuluisha bua kupetulula makanda. Kuikisha kudi mua kuambuluisha bikole. Nathan Homer Knorr, uvua mu Kasumbu Kaludiki ka Bantemu ba Yehowa too ne pakafuaye, uvua ne tshibidilu tshia kuambila ba-misionere ne: “Paudi umvua mu mikolo mukutekete, tshintu tshia kumpala tshia wewe kuenza nkuikisha. Neukeme bua kumona bualu buonso bulua bupepele kunyima kua wewe mumane kulala bimpe butuku!”

20. (a) Leja mu tshikoso imue mishindu itudi mua kulama disanka dietu. (b) Mmalu kayi adi afila disanka audi mua kuvuluka? (Tangila mu kazubu mu dibeji dia 17.)

20 Bena Kristo badi ne diakalenga dia kusadila “Nzambi wa disanka.” (1 Timote 1:11, NW) Anu mutudi bamone, tudi mua kulama disanka dietu nansha patudi mu ntatu mipite bukole. Tutekayi ditekemena dia Bukalenge kumpala kuetu, tushintululayi lungenyi luetu padibi bikengela kulushintulula, ne tupepejayi malu a mu nsombelu wetu. Pashishe, nansha tuetu ne lutatu lua mushindu kayi, mbimpe tulonde meyi a mupostolo Paulo a se: ‘Nusanke mu Mukalenge misangu yonso, nengambe tshiakabidi ne: Nusanke’!​—Filipoi 4:4.

Ela meji bimpe bua nkonko eyi:

• Bua tshinyi bena Kristo badi ne bua kushala batuishile mêsu bimpe ku ditekemena dia Bukalenge?

• Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kulama disanka dietu patudi mu ntatu?

• Bua tshinyi tudi ne bua kupepeja malu a mu nsombelu wetu?

• Mmu malu kayi mudi bamue bapepeje nsombelu wabu?

[Nkonko ya dilonga]

[Kazubu/​Bimfuanyi mu dibeji 17]

Malu makuabu atudi ne bua kusankila

Bu mutudi bena Kristo, tudi ne malu a bungi a kusankila. Tangila adi alonda aa:

1. Tudi bamanye Yehowa.

2. Tudi balonge bulelela bua mu Dîyi dia Nzambi.

3. Tudi mua kulomba Nzambi bua atubuikidile mpekatu yetu bualu tudi bitabuje mulambu wa Yezu.

4. Bukalenge bua Nzambi budi bukokesha; mu katupa kîpi emu bukua-panu bupiabupia nebulue!

5. Yehowa mmutubueje mu mparadizu wa mu nyuma.

6. Tudi munkatshi mua bana betu bena Kristo.

7. Tudi ne diakalenga dia kuenza mudimu wa diyisha.

8. Tudi ne muoyo ne tudi ne bukole bua mubidi ndambu.

Mmalu bungi kayi makuabu a kusankila audi mua kutela?

[Tshimfuanyi mu dibeji 13]

Paulo ne Sila bavua ne disanka nansha pavuabu mu buloko

[Bimfuanyi mu dibeji 15]

Mêsu ebe mmatuishile ku ditekemena dia disanka dia bukua-panu bupiabupia bua Nzambi anyi?