Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuambuluishayi bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila mu dikenga diabu

Tuambuluishayi bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila mu dikenga diabu

Tuambuluishayi bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila mu dikenga diabu

Kabiena bikole lelu bua kumona se: tudi basombe ne bantu badi kabayi banangangane to. Pavua mupostolo Paulo wakula bua bantu bavua ne bua kuikalaku mu ‘matuku a ku nshikidilu,’ wakamba ne: ‘Malu makole nealue. Bantu nebikale badisui, kabayi banangi ba bana babu.’ (2 Timote 3:1-3) Mêyi aa mmalelela menemene!

BIKADILU bibi bia bantu ba mu tshikondo tshietu etshi mbienzeje pabi bua bantu ba bungi bikale ne mitshima kayiyi ne luse. Bantu kabatshiena batamba kutangila disanka dia bakuabu, imue misangu nansha dia badibu nabu mu dîku dimue.

Malu aa atu atatshisha bantu ba bungi badi bashale bianza bitupu bua ntatu kabukabu idibu bapete. Bungi bua bakaji ba mu lufuila ne bana ba nshiya budi buenda buvula bikole bua mvita, bipupu ne bua bimuangi bia bantu badi benda bakeba muaba wa kupengama. (Muambi 3:19) Bena Unicef badi baleja ne: “[Bana] bapite pa muliyo umue mbashale bana ba nshiya anyi mbatapulukangane ne mêku abu bua mvita.” Pamu’apa udi mumanye kabidi bakaji bavule badi badikoleshila nkayabu bana babu, bakaji badibu balekele anyi bamamu badibu bipate ku mabaka, badi ne mudimu mukole wa kudisha ne kudikoleshila nkayabu bana babu. Lutatu elu ludi lutamba kukola bualu mu amue matunga mudi ntatu mikole mu malu a mpetu, ne ke tshidi tshienzeja bua bantu ba bungi kuikalabu mu bupele bukole.

Patudi tumona bionso ebi, kudiku ditekemena kampanda bua bantu badi dikenga dikuata anyi? Mmunyi mutudi mua kutekeshaku makenga a bakamba ne bana ba nshiya? Lutatu elu nelujikeku dimue dituku anyi?

Diambuluisha dia dinanga mu bikondo bitshivuabu bafunda Bible

Katshia mu bikondo bitshivuabu bafunda Bible, diambuluisha bakamba ne bana ba nshiya ne bintu anyi mu nyuma ditu misangu yonso bualu bua mushinga wa bungi mu ntendelelu wa Nzambi. Pavua bena Isalele bapola bia mu madimi anyi bimuma bia ku mitshi yabu, kabavua ne bua kupumbulula bivua bishala mu budimi to. Bivua bishala bivua ne bua kuikala bua ‘benyi ne bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila.’ (Dutelonome 24:19-21) Mikenji ya Mose ivua yamba bimpe ne: ‘Kanukengeshi bakaji ba mu lufuila anyi bana ba nshiya.’ (Ekesode 22:22, 23) Bakaji bakamba ne bana ba nshiya badibu bambe mu Bible bavua bantu bavua bakenga bikole, bualu kunyima kua lufu lua mulume anyi tatu, anyi mene lua baledi bonso babidi, bena dîku bakuabu bavua mua kuikala bashale nkayabu mu bulanda bukole. Nkambua Yobo wakamba ne: ‘Ngakasungila bapele bakadila dikuatshisha, ne muan’a nshiya ne mukuabu yonso wakadi kayi ne mukuatshishi.’​—Yobo 29:12.

Mu matuku a ku ntuadijilu a tshisumbu tshia bena Kristo, kuambuluisha bantu bavua ne ntatu ne bavua bashala bakenga bulelela kunyima kua lufu lua baledi babu anyi lua mulume kuvua ngikadilu uvua uleja ntendelelu mulelela. Muyidi Yakobo uvua uditatshisha bua bantu ba mushindu’au pakafundaye ne: ‘Bualu bua Nzambi bua bushuwa ne budi kabuyi bunyanguka ku mêsu kua Nzambi Tatu budi nunku: bua kuya kutangila bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila mu dikenga diabu, ne bua kudilama kayi ne ditoba dia ku malu a pa buloba.’​—Yakobo 1:27.

Pa kumbusha bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila, Yakobo wakaleja kabidi muvuaye uditatshisha bua disanka dia bakuabu bavua bakenga ne kabayi ne tshintu. (Yakobo 2:5, 6, 15, 16) Mupostolo Paulo uvua kabidi ne lungenyi lua muomumue elu. Pakabapeshabu yeye ne Bânaba mudimu wa kuyisha, bakabalomba kabidi bua ‘kuvuluka bapele.’ Paulo mene wakamba ne kuondo ka muoyo katoke ne: ‘Bualu mene bungakadi ne disuminyina dia kuenza.’ (Galatia 2:9, 10) Muyuki wa malu avua enzeka mu tshisumbu tshia bena Kristo matuku makese kunyima kua ditshijadika akaleja ne: ‘Munkatshi muabu kamuakadi muntu wakadi ukengela tshintu; bakadi babanyangana muntu ne muntu bu muakadiye natshi bualu.’ (Bienzedi 4:34, 35) Eyowa, diambuluisha bana ba nshiya, bakaji bakamba ne bakengi mushindu uvuabu balongolole mu Isalele wa kale diakatungunuka too ne mu tshisumbu tshia bena Kristo.

Diambuluisha divuabu bafila divua ne mikalu ne divua dilondeshila dimona dia tshisumbu ne tshisumbu. Kabavua batulakaja makuta to, ne bavua bambuluisha anu bantu bavua mu dikenga menemene. Muena Kristo nansha umue kavua ne bua kushima bua kupetaye diambuluisha adi to, ne kabavua ne bua kuambika tshisumbu bujitu buvua kabuyi butshitangila nansha. Aa ke malu avua Paulo mumvuije patoke mu mêyi adibu baleje mu 1 Timote 5:3-16. Tudi tumona mu mvese eyi ne: bikala balela ba bantu bavua mu dikenga bikale ne mushindu wa kubambuluisha, buobu ke bavua ne bua kuambula bujitu abu. Bakaji bakamba bavua bakumbaje malu kampanda ke bavuabu mua kupesha diambuluisha edi. Bionso ebi bidi bileja malu mimpe adi Yehowa mulongolole bua kuambuluisha badi mu dikenga. Kadi nansha nanku, bidi kabidi bileja ne: mbimpe kuikala ne budimu bua muntu nansha umue kashimi bua kumupeshabu diambuluisha edi.​—2 Tesalonike 3:10-12.

Tuambuluishayi bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila lelu

Mêyi avua basadidi ba Nzambi balonda kale batu baalonda kabidi mu bisumbu bia Bantemu ba Yehowa lelu pa bidi bitangila diambuluisha bantu badi mu dikenga. Dinanga dia buena-muntu nngikadilu udi utusunguluja, anu muakamba Yezu ne: “Binuanangangana nunku bantu bonso nebajingulule ne: nudi bayidi banyi.” (Yone 13:35, MML) Patu bamue bikale mu dikenga dia bintu anyi tshipupu kampanda tshibakuate anyi bapete ntatu bua mvita anyi bua bimvundu, bena Kristo bakuabu badi pa buloba bujima batu benza muabu muonso bua kubambuluisha mu nyuma anyi kubapesha bimue bintu. Tumonayi amue malu a mu tshikondo tshietu etshi adi aleja mutubu benza bualu ebu.

Pedro ki mmumanye mamuende bimpe to, bualu wakafua patshivuaye ne tshidimu tshimue ne tshitupa. Pakavua Pedro ne bidimu bitanu, tatuende wakafua pende. Nunku Pedro wakashala nkayende ne bana babu. Bu mukavua tshikondo atshi Bantemu ba Yehowa batuadije kuyikila ne tatuabu, ke bua tshinyi Pedro ne batutuende bakatuadija bonso kulonga Bible.

Pedro udi wamba ne: “Lumingu luakalonda, tuakatuadija kubuela mu bisangilu. Patuvua tudisangisha ne bana betu bena Kristo, tuvua tumona muvuabu batunange. Tshisumbu tshivua tshisokomenu tshianyi bualu bana betu ba balume ne ba bakaji bavua bandeja dinanga diabu, bienze anu bu se: bavua baledi banyi.” Pedro udi uvuluka ne: umue wa ku bakulu bena Kristo uvua umubikila kuende. Pedro uvua uyukila ne bena mu dîku dia mukulu eu ne bapitshisha kapepa pamue. Pedro wakabanga kumanyisha bakuabu malu a ditabuja diende pavuaye ne bidimu 11, ne kutambulaye ne bidimu 15. Nunku udi wamba ne: “Aa mmalu andi tshiyi mua kupua muoyo to.” Bakulu bende ba balume bakaya kumpala mu nyuma, bualu bakabambuluisha pabu bikole kudi bena Kristo bakuabu ba mu tshisumbu atshi.

Kudi kabidi tshilejilu tshia David. Yeye ne dipasa diende dia bakaji bavua balekelela kudi baledi babu pakatapulukabu. Bakakuabu ne tatuabu mukaji ke bakabakolesha. David udi wamba ne: “Patuakakola ne tuetu kumanya tshivua tshituenzekele, tuakadimona katuyi ne muntu wa kueyemena ne tuetu kushala babungame. Tuvua tukeba kua kueyemena. Tatu mukaji wakalua Ntemu wa Yehowa, ne etshi ke tshiakambuluisha bua tuetu kufika ku dilonga bulelela bua mu Bible. Bana betu bakatuleja dinanga ne bulunda. Bavua batunange bikole ne bavua batukankamija bua kukumbaja malu atuvua badifundile ne bua kutungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu. Pamvua ne bidimu bitue ku dikumi, musadidi wa mudimu mukuabu uvua ulua kungangata tuya nende bua kuyisha. Muanetu mukuabu ke uvua ungambuluisha ne bimvua nabi dijinga bua kubuela mu mpungilu. Anyi mapa amvua mfila ku Nzubu wa Bukalenge, muanetu mukuabu ke uvua mene uampesha.

David wakatambula ne bidimu 17, ne kutuadijaye kusadila ku Biro bia Bantemu ba Yehowa bia mu ditunga dia Mexique. Nansha mpindieu udi wamba ne: “Kudi bakulu ba bungi badi bandongesha malu a bungi ne bampesha mibelu mimpe mitambe. Mushindu’eu ke udi ungambuluisha bua kulekela lungenyi lua kutungunuka ne kudimona anu buana bua nshiya, ntshiyi ne wa kueyemena.”

Abel, mukulu wa mu Tshisumbu kampanda tshia mu Mexique mudi bakaji bakamba ba bungi badi dijinga ne diambuluisha, udi wamba ne: “Ndi mutuishibue ne: tshitu bakaji ba mu lufuila natshi dijinga nangananga nkuikala kubakankamija. Imue misangu kutu bikondo bitubu bumvua dibungama dikole, badimona bikale nkaya. Ke bualu kayi bidi bikengela kuikala kubateleja ne kubakuatshisha. Tuetu bakulu ba tshisumbu tutu ne tshibidilu tshia kuya kubamona. Bitu bimpe kuikala kulongolola tshikondo tshia kutangila malu ne ntatu idibu nayi. Bidi bibakolesha mu nyuma.” Kadi misangu mikuabu bitu bikengela kubambuluisha ne mfranga kabidi. Kukadi kupite matuku, Abel wakamba ne: “Mpindieu tudi tuibakila muanetu wa bakaji udi mukaji mukamba nzubu. Tudi tuenza mudimu wa nzubu wende eu mu amue matuku a Disambombo ne mu amue mêba a mapingaja munkatshi mua lumingu.”

Mukulu mukuabu udi wamba bua tshidiye mudimuenene mu diambuluisha bana ba nshiya ne bakaji bakamba ne: “Ndi ngitaba ne: bana ba nshiya badi dijinga ne diambuluisha dia bena Kristo kupita bakaji bakamba. Ndi mufike ku dimona ne: pamu’apa batu batamba kudimona bu bantu badi kabayi ne wa kubatangila kupita bana ne bansonga badi ne baledi babu bonso babidi. Batu bajinga bua bikale babaleja dinanga dia buena-muntu ne malu a mishindu ne mishindu. Bidi bimpe kubakeba kunyima kua bisangilu bua kumanya ni badi munyi. Kudi muanetu mukuabu wa balume ukadi mpindieu musele wakashala muana a nshiya patshivuaye muana mukese. Ntu mmuela muoyo misangu yonso ne musangelu mu bisangilu, ne utu ungela mu tshitupa patuye ummona. Ebi bidi bikolesha dinanga dia buena-muntu.”

Yehowa ‘neapandishe mukengedi wa bintu’

Kueyemena Yehowa ke bualu bunene budi bukengela kuenza budi mua kuambuluisha bakaji bakamba ne bana ba nshiya. Bible udi wamba bua Yehowa ne: ‘Yehowa udi ulama benyi, udi ukuatshisha bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila.’ (Musambu 146:9) Ntatu ya mushindu’eu neijike anu mu Bukalenge bua Nzambi budi mu bianza bia Yezu Kristo. Mufundi wa Misambu wakakula bua bukokeshi ebu mu mêyi a tshiprofete ne: ‘Bualu bua neapandishe mukengedi wa bintu padilaye kudiye, neapandishe muntu mupele udi kayi ne mukuatshishi. Neafuile udi mutekete ne udi ukengela dikuatshisha luse, neasungile mioyo ya bakengedi.’​—Musambu 72:12, 13.

Bu mudi nshikidilu wa tshikondo etshi wenda usemena pabuipi, makenga adi bena Kristo ba bungi bapeta adi ne bua kuvula. (Matayo 24:9-13) Ke bualu kayi mbimpe bua bena Kristo bikale batamba kuditatshisha bua bena Kristo nabu dituku dionso ne bua ‘kuikalangana ne dinanga dikole munkatshi muabu.’ (1 Petelo 4:7-10) Balume bena Kristo, nangananga bakulu, badi ne bua kuleja mudibu baditatshisha ne bumvuila bana ba nshiya luse. Ne bakaji bena Kristo bapie mu nyuma ba mu tshisumbu badi mua kukuatshisha bakaji bakamba bikole ne kuikala babasamba. (Tito 2:3-5) Bulelela, yonso wa kutudi udi mua kuambuluisha pende bikole, udi ne bua kuleja ne: udi uditatshisha bua bakuabu badi mu dikenga.

Bena Kristo balelela kabena ‘bakanda luse luabu’ padibu ‘batangila muanabu ukenga’ nansha. Badi badienzeja bua kutumikila mubelu wa mupostolo Yone wa se: ‘Bana bakese, katunanganganyi ku mêyi anyi ku ndimi; kadi tunangangane mu bienzedi ne mu bulelela.’ (1 Yone 3:17, 18) Nunku ‘[tuambuluishayi] bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila mu dikenga diabu.’​—Yakobo 1:27.

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 11]

‘Katunanganganyi ku mêyi anyi ku ndimi; kadi tunangangane mu bienzedi ne mu bulelela.’​—1 Yone 3:17, 18

[Bimfuanyi mu dibeji 10]

Bena Kristo balelela badi bambuluisha bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila ne bintu bia ku mubidi ne mu nyuma ne badi babakankamija