Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuikalayi banowi ba disanka!

Tuikalayi banowi ba disanka!

Tuikalayi banowi ba disanka!

“Bia kunowa mbivule, kadi banowi mbakese. Lombayi Mfumu wa budimi, atume bena mudimu mu budimi buende.”​—MATAYO 9:37, 38, MMM.

1. Ntshinyi tshidi tshituambuluisha bua kutungunuka ne kuenza disua dia Nzambi?

 PATUDI tuvuluka dituku dituakatambula ne kulua basadidi ba Yehowa, ni kukadi bidimu bia bungi anyi bikese, tudi mua kumona anu bu se: bivua bienzeke makelela mushale eu. Tuakalambula Yehowa muoyo wetu mujima bua tuetu kuikala tumutumbisha. Tshipatshila tshietu tshinene tshivua tshia kuenzela Yehowa mudimu ne disanka patuakabanga kudisumbila dîba bua kuambuluisha bakuabu bua bumvue ne pamu’apa bitabe mukenji wa Bukalenge. (Efeso 5:15, 16) Too ne lelu tutu tumona dîba bu didi dinyema patudi ne mudimu wa bungi peshi “bivule bia kuenza mu mudimu wa Mukalenge.” (1 Kolinto 15:58, NW) Nansha mutudi tupeta ntatu, disanka ditudi tupeta patudi tuenza disua dia Yehowa didi ditusaka bua kutungunuka ne kuenza mudimu wa Mfumu wetu.​—Nehemiya 8:10.

2. Ntshinyi tshidi tshituambuluisha bua kupeta disanka mu mudimu wa dinowa dia mu tshimfuanyi?

2 Bu mutudi bena Kristo, tudi munkatshi mua dienza mudimu wa dinowa dia mu tshimfuanyi. Yezu Kristo wakafuanyikija disangisha bantu bua kupetabu muoyo wa kashidi ne dinowa. (Yone 4:35-38) Bu mutudi tuenza mudimu wa dinowa eu, ne bikale mua kutukolesha tuetu bakonkonone disanka divua nadi bena Kristo ba kumpala pavuabu benza mudimu eu. Netumone malu asatu adi atupetesha disanka mu mudimu wa dinowa utudi tuenza lelu. Malu au ngowu aa: (1) mukenji wetu wa ditekemena, (2) dipeta bantu batudi tuenda tukeba, ne (3) ngikadilu wetu wa banowi bena ditalala.

Mbabatume bua kuenza mudimu wa dinowa

3. Mmu mudimu kayi muvua bayidi ba kumpala ba Yezu bapetele disanka?

3 Nsombelu wa banowi ba kumpala, nangananga bapostolo ba Yezu ba lulamatu 11, wakashintuluka bikole mu tshidimu tshia 33 B.B., dituku diakayabu ku mukuna wa Galela bua kusangila ne Kristo mumane kubika ku lufu. (Matayo 28:16) “Bana betu tshisumbu bapite pa nkama itanu” bavua mua kuikalapu dituku adi. (1 Kolinto 15:6, MMM) Kabakapua muoyo mudimu wakabapesha Yezu to. Wakabambila ne: ‘Yayi, nuvuije ba bisamba bionso bayidi, nubabatize mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe; nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila; ne monayi, ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’ (Matayo 28:19, 20) Nansha muakabakengeshabu bikole, bakapeta disanka dia bungi mu mudimu wa dinowa pavuabu bamona bisumbu bia bayidi ba Kristo bienda bienzeka miaba ya bungi. Mu bungi bua matuku, ‘lumu luimpe luakambibua munkatshi mua bifukibua bionso bidi muinshi mua diulu.’​—Kolosai 1:23; Bienzedi 1:8; 16:5.

4. Malu avua mushindu kayi dîba divua Kristo mutume bayidi bende?

4 Ku ntuadijilu kua mudimu wa Yezu mu Galela, ukavua mubikile bapostolo 12 ne mubatume nangananga bua kumanyisha bantu ne: ‘Bukalenge bua mu diulu budi pepi.’ (Matayo 10:1-7) Yeye nkayende ‘wakendakana mu bimenga bionso ne misoko mikese [ya mu Galela], uyisha bantu mu nsunagoga yabu, ubambila bualu bua lumu luimpe lua bukalenge bua mu diulu, ukolesha bantu bakadi ne mabedi ne matekete onso.’ Yezu wakumvuila bantu luse ‘bualu bavua batata, bavua bamuangalake bu mikoko idi kayiyi ne mulami.’ (Matayo 9:35, 36) Bua luse lua bungi luvuaye nalu, wakambila bayidi bende ne: “Bia kunowa mbivule, kadi banowi mbakese. Lombayi Mfumu wa budimi, atume bena mudimu mu budimi buende.” (Matayo 9:37, 38, MMM) Mêyi akamba Yezu aa bua kuleja ne: kuvua dijinga dia kupeta banowi ngowu amue akambaye mu Yudaya pavuaku kumushadile anu ngondo isambombo bua kujikijaye mudimu wende wa pa buloba. (Luka 10:2) Misangu yonso ibidi ayi, wakatuma bayidi bende bua kuikalabu banowi.​—Matayo 10:5; Luka 10:3.

Mukenji wetu wa ditekemena

5. Mmukenji wa mushindu kayi utudi tumanyisha?

5 Bu mutudi basadidi ba Yehowa lelu, tudi tuitaba ne disanka lubila ludibu batuela bua tuetu kuikala banowi. Bualu bumue budi butupesha disanka dia bungi mbua se: tudi tutuadila bantu badi ne malu matekeshe mu maboko mukenji wa ditekemena. Anu bu bayidi ba Yezu ba mu bidimu lukama bia kumpala, mbatupeshe mudimu wa kumanyisha lumu luimpe peshi mukenji mulelela wa ditekemena kudi bantu ‘badi batata ne bamuangalake bu mikoko idi kayiyi ne mulami.’

6. Mmudimu kayi uvua bapostolo bamonangane nawu mu bidimu lukama bia kumpala?

6 Patuakafika pankatshinkatshi pa lukama lua kumpala lua bidimu, mupostolo Paulo uvua mudifile mu mudimu wa diamba lumu luimpe. Mudimu wende wa dinowa eu uvua wenda bimpe menemene, bualu pakafundilaye bena Kristo ba mu Kolinto bu mu tshidimu tshia 55 B.B., wakamba ne: ‘Bana betu, katataka ndi nnumanyisha lumu luimpe lungakanuambila, lunuakitabuja kabidi, lunudi nuimanamu kabidi.’ (1 Kolinto 15:1) Bapostolo ne bena Kristo bakuabu ba kumpala bavua banowi ba tshisumi tshia bungi. Nansha mudi Bible kayi utuambila bungi bua bapostolo bavua bashale ne muoyo mu tshikondo tshia kabutu ka Yelushalema mu 70 B.B., tudi bamanye ne: mupostolo Yone wakayisha bidimu bitue ku 25 pashishe.​—Buakabuluibua 1:9.

7, 8. Mmukenji kayi wa ditekemena udi basadidi ba Yehowa bamanyisha ne mitalu ya bungi mpindieu kupita kumpala?

7 Pashishe kuakalua bidimu biakabangabu kukuatshila malu ku bianza kudi balombodi ba mu Bukua-buena-Kristo, badi Bible ubikila ne: ‘muntu wa bupidia’ anyi mutontolodi. (2 Tesalonike 2:3) Kadi ku ndekelu kua lukama lua bidimu lua 19, bantu bavua badienzeja bua kulonda malongesha a Buena-Kristo bua kumpala bakangata mukenji wa ditekemena, kuyabu benda bamanyisha Bukalenge. Bulelela, katshia ku nimero wa kumpala (wa mu Kashipu 1879) wa Tshibumba tshia Nsentedi, tshiena-bualu tshiatshi tshitu ne miaku eyi: “Tshidi tshimanyisha dikalaku dia Kristo,” “Tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Kristo” anyi “Tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa.”

8 Nzambi wakapesha Yezu Kristo Bukalenge buende bua mu diulu mu 1914, ne mpindieu tudi tumanyisha mukenji wa ditekemena ne mitalu ya bungi kupita kumpala. Bua tshinyi? Bualu munkatshi mua malu mimpe enza Bukalenge ebu mudi nshikidilu wa ndongoluelu eu mubi ukadi pabuipi. (Danyele 2:44) Kakuena mukenji mukuabu mulenga mupite eu to. Ne kakuena disanka dinene dipite ditudi mua kupeta patudi tumanyisha Bukalenge kumpala kua “dikenga dinene” kuluadi.​—Matayo 24:21; Mâko 13:10.

Tudi tupeta bantu batudi tuenda tukeba

9. Mmêyi kayi avua Yezu muambile bayidi bende, ne mmunyi muvua bantu bangata mukenji wa Bukalenge?

9 Bualu bukuabu budi butupesha disanka mu mudimu wetu wa dinowa ndipeta dia bantu batudi tuenda tukeba, badi kunyima balua bayidi ne babanga kuenza netu mudimu wa dinowa. Kale mu tshidimu tshia 31-32 B.B., Yezu Kristo wakambila bayidi bende ne: ‘Panuabuela mu tshimenga anyi mu musoko mukese, nukebe bantu bimpe badimu.’ (Matayo 10:11) Mushindu uvua bantu bakidila mukenji wa Bukalenge uvua uleja ne: bonso kabavua bimpe to. Nansha nanku, bayidi ba Yezu bakayisha lumu luimpe ne lukunukunu muaba wonso uvua bantu.

10. Mmushindu kayi uvua Paulo ukeba bantu bimpe?

10 Kunyima kua lufu ne dibika dia Yezu, dikeba dia bantu bimpe diakatungunuka ne bukole. Paulo uvua weleshangana meji ne bena Yuda mu nsunagoga ne bantu bavua mu tshisalu mu tshimenga tshia Atena. Pakayishaye mu Aleopago mu tshimenga etshi tshia bena Gelika, ‘banga balume bakamulamata, bakitabuja; munkatshi muabu kabidi muakadi Dionusio, muena Aleopago, ne mukaji, dîna diende Damali, ne bakuabu nabu.’ Muaba wonso uvua Paulo uya, uvua kabidi ufila tshilejilu mu diyisha ‘pavua bantu bunguile, ne ku nzubu ne ku nzubu.’​—Bienzedi 17:17, 34; 20:20.

11. Mmishindu kayi ya kuyisha ivuabu balonda mu bidimu bishale?

11 Mu bidimu bia ku ndekelu kua lukama lua 19 lua bidimu, bena Kristo bela manyi bakaditua mu dikeba bantu bimpe ne dikima dionso. Mu tshiena-bualu tshivua tshiamba ne: “Bela manyi bua kuyisha,” Tshibumba tshia Nsentedi tshia Siona tshia Kashipu ne Tshimungu 1888 (Angl.) tshiakamba ne: “Diyisha dia lumu luimpe . . . didi dienda ditungunuka ‘too ne kudi bena bupuekele,’ aba badi bitabe ne badi bateleja, bua kuenza munkatshi muabu mubidi wa Kristo, bapianyi nende.” Banowi ba Nzambi bavua misangu mivule basambakena ne bantu pavuabu bafuma mu bitanda biabu, ne babapesha trakte mikale ne malu a mu Bible mafunda ne tshipatshila tshia kusaka bantu bimpe ku ditaba malu avuamu. Tshibumba tshia Nsentedi tshia 15 Lumungulu 1903 (Angl.) tshimane kuleja bulenga bua nyishilu eu, tshiakabela banowi bua kuabanyabu trakte “ku nzubu ne ku nzubu”, mu Dia lumingu kumpala kua midi.”

12. Ntshinyi tshitudi benze bua mudimu wa diyisha kuendawu bimpe menemene? Fila tshilejilu.

12 Mu bidimu bidi panshi ebi, tudi bavudije mudimu wetu patudi baye kuyukila ne bantu miaba mikuabu pa kumbusha ku nzubu yabu. Dienza nenku ndipatuishe mamuma a bungi mu matunga mudi dikeba mfranga ne manaya bilomba bantu bua kuikala mu ngendu imue misangu mêba atutu tuetu tuya kubatangila. Mu ditunga dia Angleterre, pavua Ntemu mukuabu ne mulunda wende bamona misangu ya bungi benyi baya ne bise kunyima kua bamane kuendakana dituku dijima kumpenga kua mâyi, bakapeta dikima dia kuikala kubuela mu bise ayi ne kuleja bena ngendu abu bibejibeji bia Tshibumba tshia Nsentedi ne bia Réveillez-vous! Mu ngondo umue, bakabanya bibejibeji 229. Badi bamba ne: “Katuena tutshina bua kuyisha kumpenga kua mâyi, anyi mu miaba ya bangenda-mushinga, peshi katuena tutshina lutatu lukuabu luonso ludi mua kutuvuila, bualu tudi bamanye ne: Yehowa udi anu netu.” Bakapeta bantu bavuabu batuadila bibejibeji pa tshibidilu, kutuadijabu kulonga Bible ne muntu kampanda; bana betu bonso babidi aba bakenza mudimu wa bumpanda-njila buambuluishi.

13. Mmalu kayi adi amueneka mpindieu imue miaba adi atulomba bua kushintulula ngenzelu wetu wa mudimu?

13 Bu mudi dikeba bantu bimpe dienda ditungunuka, imue misangu bidi bitulomba bua kukonkonona ne ntema mushindu udi mudimu wetu wenzeka imue miaba. Nansha mutu Bantemu ba bungi bayisha ku nzubu ne ku nzubu mu ma-Dia lumingu mu dinda, imue miaba batu bamona ne: diya kutangila bantu ku mabu mu dinda kaditu dimpe to, bualu dîba adi bantu batshitu mua kuikala balale tulu. Bantemu ba bungi mpindieu batu badilongolole bua kukeba bantu mu mêba a mapingaja, pamu’apa kunyima kua bisangilu bia tshisumbu. Ne bushuwa tudi bapete bantu batudi tuenda tukeba. Tshidimu tshishale bungi bua bamanyishi ba Bukalenge pa buloba bujima buakavula ne bantu 2,3 pa lukama. Bionso ebi bidi bitumbisha Mukalenge wa dinowa ne bitupesha tuetu disanka.

Tulamayi ditalala mu mudimu wa dinowa

14. Nngikadilu kayi utudi nende patudi tumanyisha mukenji wetu, ne mbua tshinyi?

14 Bualu bukuabu budi butupesha disanka nngikadilu wa bena ditalala utudi nende mu mudimu wa dinowa. Yezu Kristo wakamba ne: ‘Panutshidi nubuela mu nzubu, nuele bena nzubu muoyo. Bikala nzubu muimpe, ditalala dienu diluemu.’ (Matayo 10:12, 13) Muoyo uvuabu belangana mu tshiena-Ebelu ne muaku udibu baukudimune nawu mu tshiena-Gelika mu Bible bidi biumvuija ne: ‘Malu ebe onso ende bimpe.’ Ngikadilu eu ke udi ulombola mushindu utudi tuyikila ne bantu patudi tuyisha lumu luimpe. Tudi batekemene bua se: nebateleje mukenji wa Bukalenge. Badi bauteleja badi bapeta ditekemena dia kupunga ne Nzambi padibu banyingalala bua mpekatu yabu, bayilekela ne benza disua diende. Pashishe, dikala diabu mu ditalala ne Nzambi didi dibafikisha ku muoyo wa tshiendelele.​—Yone 17:3; Bienzedi 3:19; 13:38, 48; 2 Kolinto 5:18-20.

15. Mmunshindu kayi utudi mua kulama ditalala dietu patudi tupeta bantu badi kabayi basue kututeleja mu mudimu wa buambi?

15 Mmunyi mutudi mua kulama ditalala dietu padi bantu kabayi batuteleja? Yezu wakamba ne: ‘Bikala nzubu kayi muimpe, ditalala dienu dipingane kunudi.’ (Matayo 10:13) Muyuki wa Luka udi wakula bua dituma bayidi 70 udi ne mêyi a Yezu aa: ‘Bikalamu [mulunda] wa ditalala, ditalala dienu nedikale nende; kadi bikalaye kayimu, nedipingane kunudi kabidi.’ (Luka 10:6) Patudi tuambila bantu lumu luimpe, tudi tubayishalu mu mushindu muimpe ne wa ditalala. Muntu yeye mubenge kuteleja, anyi utuipata peshi utuamba mêyi mabi, mukenji wetu udi ‘upingana kutudi.’ Kadi katulekedi nansha bumue bua ku malu aa butujimijila ditalala dietu, didi dikale dimuma dia nyuma wa Yehowa nansha.​—Galatia 5:22-23.

Tshipatshila tshilenga tshia banowi

16, 17. (a) Ntshipatshila kayi tshitudi natshi patudi tupinganyina bantu? (b) Mmunyi mutudi mua kuambuluisha bantu badi ne nkonko ya malu a mu Bible?

16 Bu mutudi banowi, tudi ne disanka dia kuenza mudimu wa disangisha bantu bua kupetabu muoyo wa tshiendelele. Ne ndisankapu kayi ditudi nadi padi muntu witaba bitudi tuyisha, ujinga bua kulonga malu a bungi ne udileja “mulunda wa ditalala”! Pamu’apa udi ne nkonko ya bungi ya malu a mu Bible ne tudi tumona ne: kakuena mushindu wa tuetu kuyandamuna yonso patudi tumupinganyina to. Bu mudibi kabiyi bimpe bua kushala mutantshi mule ne muntu patudi tumupinganyina musangu wa kumpala, ntshinyi tshitudi mua kuenza? Tudi mua kuikala ne tshipatshila tshia buena tshivuabu baleje kukadi bidimu bitue ku 60.

17 “Bantemu ba Yehowa bonso badi ne bua kudilongolola bua kulombola malonga a Bible a tshilejilu.” Mêyi aa avua mu kakanda kisatu ka ku tukanda tua mibelu ya mushindu wa kulombola Dilonga dia Tshilejilu, tuakapatulabu kubangila mu 1937 too ne mu 1941. Kakanda aku kavua kamba kabidi ne: “Bamanyishi bonso [ba Bukalenge] badi ne bua kuikala ne tshisumi tshia kuambuluisha mu mishindu yonso bantu badi basankisha Nzambi ne bajinga kumanya mukenji wa Bukalenge. Badi ne bua kupinganyina bantu aba, kuandamuna nkonko kabukabu . . . , ne pashishe kutuadija dilonga dia tshilejilu . . . kabayi bajingakana to. Bushuwa, tshipatshila tshietu patudi tupinganyina bantu ntshia kutuadija dilonga dia Bible ne kutungunuka ne kudilombola. * Ngikadilu wa bulunda ne dijinga dia kuambuluisha muntu udi usankidila bulelela bidi bitusaka bua kudilongolola bimpe ne kulombola dilonga biakane.

18. Mmunyi mutudi mua kuambuluisha bapiabapia bua kuluabu bayidi ba Yezu Kristo?

18 Ku diambuluisha dia mukanda wa Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi ne dia broshire bu mudi wa Ntshinyi tshidi Nzambi utulomba?, tudi mua kulombola malonga a Bible mimpe ne kuambuluisha bapiabapia bua kuluabu bayidi. Bu mutudi tukeba bua kuidikija Mulongeshi Munene Yezu Kristo, ngikadilu wetu wa bantu bena ditalala, bantu ba disanka, ba malu majalame ne badi banemeka mikenji ne mêyi a Yehowa udi pamu’apa mua kulongesha balongi ba Bible aba. Patudi tuandamuna nkonko idi bapiabapia aba bela, tuenzayi kabidi muetu muonso bua kubalongesha mudibu mua kuandamuna bantu badi babela nkonko eyi. (2 Timote 2:1, 2; 1 Petelo 2:21) Bu mutudi banowi ba mu tshimfuanyi, tudi mua kuikala ne disanka dia bungi bua mutudi balombole malonga a Bible matue ku 4 766 631 pa buloba bujima mu tshidimu tshia mudimu tshiashadi etshi. Tudi tupeta disanka dia pa buadi patudi munkatshi mua banowi badi benza mudimu wa dilongesha bantu Bible.

Tutungunukayi ne kusanka mu mudimu wa dinowa

19. Bua tshinyi kuvua ne bua kuikala disanka mu dinowa mu tshikondo tshivua Yezu wenza mudimu wende ne mu matuku makese akalonda kunyima?

19 Kuvua malu avua asankisha mu dinowa dia mu tshikondo tshia mudimu wa Yezu ne mu matuku makese akalonda panyima. Mu tshikondo atshi bantu ba bungi bakitaba lumu luimpe. Disanka divua dinene nangananga mu Pentekoste wa mu 33 B.B., bualu bantu batue ku 3 000 bakitaba mêyi akabambila Petelo dîba adi, kupetabu nyuma muimpe wa Yehowa, ne kubuelabu mu tshisamba tshia mu nyuma tshia Isalele wa Nzambi. Bushuwa, bungi buabu buakatungunuka ne kuvula, ne disanka diabu kuvulangana pavua ‘Mukalenge [Yehowa] usangisha kudibu bakadi basungidibua.’​—Bienzedi 2:37-41, 46, 47; Galatia 6:16; 1 Petelo 2:9.

20. Ntshinyi tshidi tshitupesha disanka divule mu mudimu wetu wa dinowa?

20 Mu tshikondo atshi, mulayi wa Yeshaya uvua wenda ukumbana: ‘Wewe [Yehowa] wakuvudija ba mu tshisamba etshi, wakudiundisha disanka diabu. Badi basanka kumpala kuebe bu mudi bantu basanka papuolabu biakudia mu madimi, bu mudi bena mvita basanka pabanyanganabu bintu binyenga mu mvita.’ (Yeshaya 9:3) Nansha mutudi tumona mpindieu ne: ‘tshisamba etshi tshidibu bavudije benamu’ tshienza ne bela manyi tshikadi anu bu tshikumbaje bungi bua bantu batshi, disanka dietu didi divula patudi tumona bungi bua banowi bakuabu buenda buvula ku tshidimu ne ku tshidimu.​—Musambu 4:7; Zekâya 8:23; Yone 10:16.

21. Ntshinyi tshituamona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?

21 Kakuyi mpata, tudi ne malu adi atupesha disanka mu mudimu wetu wa dinowa. Mukenji wetu wa ditekemena, dikeba dietu dia bantu bimpe, ne ngikadilu wetu wa bena ditalala, malu onso aa adi atupesha disanka bualu tudi tuenza mudimu wa dinowa. Kadi, adi atukebela ndululu kudi bantu ba bungi. Ke tshiakafikila mupostolo Yone. Bakamuela mu buloko mu tshisanga tshia Patemo ‘bua dîyi dia Nzambi ne bua dimanyisha dia Yezu.’ (Buakabuluibua 1:9) Kadi mmunyi mutudi mua kulama disanka dietu padibu batukengesha anyi batuluisha? Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kutantamena mutshima mupape udi nawu bamue bantu bavule batudi tuyisha lelu? Tshiena-bualu tshietu tshidi tshilonda tshidi tshifila mibelu ya mu Bible idi yandamuna nkonko eyi.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 17 Kumpala Bantemu bavua balonga ne bantu miaba ivuabu mua kusangila tshisumbu. Mutantshi eu buobu kubanga kulonga ne muntu pa nkayende ne mu mêku.​—Bala mukanda wa Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu, dibeji dia 574, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

Newandamune munyi?

• Mudimu wa dinowa dia mu tshimfuanyi ntshinyi?

• Mmukenji wa mushindu kayi utudi tumanyisha?

• Bua tshinyi tudi tufika ku dipeta bayidi batudi tukeba?

• Mmushindu kayi utudi tulama ditalala mu mudimu wa dinowa?

• Bua tshinyi tudi tutungunuka ne kusanka mu mudimu wa dinowa?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu mabeji 12, 13]

Diyisha mu bidimu lukama bia kumpala ne mu lukama lua 20 lua bidimu

[Bimfuanyi mu dibeji 13]

Anu bu Paulo, banowi ba lelu badi bakeba bantu muaba wonso udibu

[Tshimfuanyi mu dibeji 13]

Manyisha lumu luimpe ne ngikadilu muimpe