Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mmunyi muudi mua kuambuluisha muana “mujimine”?

Mmunyi muudi mua kuambuluisha muana “mujimine”?

Mmunyi muudi mua kuambuluisha muana “mujimine”?

‘Sanka, bualu muanenu ewu uvua mujimine, mmumueneke.’​—LUKA 15:32, MMM.

1, 2. (a) Bamue bana bavua mu bulelela batu benze tshinyi? (b) Ntshinyi tshidi baledi ne bana badi mu ntatu eyi mua kumvua?

 “MEME ngalekedi bia bu Ntemu!” Padi baledi batshinyi ba Nzambi badi benze muabu muonso bua kukolesha bana mu njila wa buena Kristo bumvua muanabu wamba mêyi aa, bidi bibabungamija bikole! Bana bakuabu mene batu buobu ‘bapambuka’ kabayi nansha bamba tshidi mu meji abu to. (Ebelu 2:1) Bavule ba kudibu mbafuane muana mutulavi wa mu mufuanu wa Yezu, wakumbuka kumbelu kua tatuende ne kuyaye kutulakaja bumpianyi buende mu ditunga kampanda dia kule.​—Luka 15:11-16.

2 Nansha mudi Bantemu ba Yehowa ba bungi kabayi ne bana badi bumbuka mu bulelela, bua aba badi nabu, kakuena mêyi a kubasamba nawu adi mua kumbusha kanyinganyinga kabu konso to. Ne katuena ne bua kupua muoyo ntatu itu muana udi mutomboke mua kuya kupeta. Munda muende amu kuondo ka muoyo kadi mua kumulubakaja. Ndekelu wa bionso, muana muena bitulatula wa mu mufuanu wa Yezu ‘wakadiela meji mundamunda,’ ne tatuende wakasanka bikole. Mpindieu, mmunyi mudi baledi ne bantu bakuabu badi mu tshisumbu mua kuambuluisha bana bajimine bua ‘kudielabu meji mundamunda’?​—Luka 15:17, MMM.

Tshidi bamue bana bumbukila mu bulelela

3. Ng’amue malu kayi adi afikisha bana ku diangata dipangadika dia kumbuka mu tshisumbu tshia bena Kristo?

3 Kudi bana binunu nkama ne nkama badi ne disanka dia kuikala mu tshisumbu tshia bena Kristo. Kadi bua tshinyi bakuabu badi bumbukamu? Badi mua kuikala bela meji ne: badi bapangila tshintu kampanda tshidi bena panu mua kubapesha. (2 Timote 4:10) Peshi badi mua kuikala bamona ne: mu tshikumbi tshia mikoko tshia Yehowa mudi mikandu mipite bungi. Kuondo ka muoyo kapile, dijinga dikole dia kushala pamue ne mulume ta mukaji, peshi dikeba bua bamuanyishe kudi binende, bidi mua kusaka nsonga bua kumbuka mu tshisumbu tshia mikoko tshia Yehowa. Nsonga udi mua kulekela dienzela Yehowa mudimu bua tshidi mua kuikala tshimueneka bu lubombo kudi baledi bende anyi bena Kristo bakuabu.

4. Ntshinyi tshitu misangu mivule tshitamba kusaka bana bua kupambuka?

4 Ngikadilu wa buntomboji wa muana utu pa tshibidilu tshimanyinu tshia butekete bua mu nyuma, ne utu uleja malu adi mu mutshima wende. (Nsumuinu 15:13; Matayo 12:34) Nansha nsonga yeye mupambuke bua bualu kayi, tshiledi tshinene tshia lutatu elu ‘ndimanya [dijalame] dia bulelela’ didi kadiyi mu mutshima wende. (2 Timote 3:7, MMM) Pamutu pa kutendelela Yehowa anu bualu bantu badi bamutendelela, mbimpe bua bana badie nende malanda mashême. Tshiabambuluisha bua kudia nende malanda aa ntshinyi?

Semenayi pabuipi ne Nzambi

5. Tshidi tshikengedibua ntshinyi bua nsonga kudiaye malanda mashême ne Nzambi?

5 Muyidi Yakobo wakafunda ne: ‘Semenayi pabuipi ne Nzambi ne yeye neasemene pabuipi nenu.’ (Yakobo 4:8) Bua nsonga kusemenaye pabuipi ne Nzambi bidi bikengela kumuambuluisha bua kunangaye Dîyi dia Nzambi. (Musambu 34:8) Ku ntuadijilu neikale dijinga ne “mabele,” mmumue ne: malongesha a ntuadijilu a mu Bible. Kadi padiye unanga Dîyi dia Nzambi ne ku kakese ku kakese ubanga kuenda kunanga “bia kudia bikole,” mmumue ne: malu makole a mu nyuma, kakunenga bua kukola mu nyuma to. (Ebelu 5:11-14; Musambu 1:2) Nsonga kampanda wakitaba ne: uvua mudine bikole mu malu a panu wakatuadija kujingulula mushinga wa malu a mu nyuma. Kadi ntshinyi tshiakamuambuluisha bua kushintuluka? Pakumvuaye mubelu wa kubala Bible mujima, wakashala ulonda ndongamu wa dibala dia Bible pa tshibidilu. Kuitaba bua kubala Dîyi dia Nzambi kudi kuambuluisha bikole bua kudia malanda mashême ne Yehowa.

6, 7. Baledi badi mua kuambuluisha bana bua kunanga diyi dia Nzambi munyi?

6 Nanku mbimpe bua baledi bambuluishe bana babu bua kunangabu Dîyi dia Nzambi. Nansha muvuabu balonga Bible mu dîku pa tshibidilu, nsongakaji mukuabu wakabanga kututa tshibanza ne bana ba bikadilu bibi. Udi wamba bua dilonga diabu dia mu dîku ne: “Pavua Papa wela nkonko, mvua mbala anu mandamuna tshiyi nansha mmutangila ku mêsu to.” Pamutu pa kubala patupu tshitupa kampanda mu dilonga dia mu dîku, baledi ba meji batu bamanye mua kulongesha. (2 Timote 4:2) Bua muana kuanyishaye dilonga, udi ne bua kumvua ne: malu adibu balonga adi amutangila. Bua tshinyi kubenga kumuela nkonko bua aleje muende mudiye namu ne kumulekela wakula? Kankamija muana bua kulejaye mushindu muimpe wa kutumikila malu anudi nulonga. *

7 Enza kabidi bua dilonga dia Bible dikale tshikondo tshia musangelu. Padibi biakanyine, lomba bana bua kuenzabu manaya a malu ne miyuki ya mu Bible. Bambuluisha bua kumona muaba ne bimanyinu bia mu ditunga divua malu anudi nulonga menzekele. Tuarte tua miaba ne matunga tudi mua kunuambuluisha. Wewe mudianjile kuela meji ndambu, udi mua kuvuija dilonga dia mu dîku tshikondo tshia musangelu tshidi ne malu malenga kabukabu. Baledi badi kabidi ne bua kukonkonona malanda abu buobu bine ne Yehowa. Padibu basemena pabuipi ne Yehowa, badi mua kuambuluisha muanabu bua kuenzaye pende bia muomumue.​—Dutelonome 6:5-7.

8. Mmunyi mudi disambila diambuluisha muntu bua kusemena pabuipi ne Nzambi?

8 Disambila didi kabidi dituambuluisha bua kusemena pabuipi ne Nzambi. Muana wa bakaji mukuabu wa mvula dikumi ne bia mu njila uvua ulubakana bikole bua muvuaye kayi mumanye tshia kusungula: kulonda njila wa bena Kristo anyi kulamata balunda bende bavua kabayi mu tshitendelelu tshiende. (Yakobo 4:4) Wakenza tshinyi bua bualu ebu? Wakamba ne: “Musangu wa kumpala menemene, ngakasambila Yehowa bua kumuleja mumvua ngumvua.” Wakajikija wamba ne: disambila diende diakapeta diandamuna pakaluaye kupeta mulunda uvuaye mua kukuatshila yende ya munda mu tshisumbu tshia bena Kristo. Pakamonaye ne: Yehowa uvua umulombola, wakabanga kudia nende malanda makole. Baledi badi mua kuambuluisha bana padibu balengeja masambila abu buobu bine. Padibu basambila mu dîku, baledi badi mua kupumuna mutshima wabu bua bana bumvue bukole bua malanda adi pankatshi pa baledi babu ne Yehowa.

Ikalayi ne lutulu kadi kanuyi nutenkakana

9, 10. Ntshilejilu kayi tshidi Yehowa mufile pakalejaye lutulu kudi bena Isalele batomboke?

9 Padi nsonga utuadija kupambuka, udi mua kubanga kuditola pa nkayende ne ubenga bua baledi bende kuyikila nende malu a mu nyuma. Ntshinyi tshidi baledi mua kuenza mu lutatu elu lukole? Tangila tshiakenza Yehowa ne Isalele wa kale. Wakitaba bena Isalele ba “mutu mukole” munkatshi mua bidimu 900 bijima kumpala kua yeye kubalekela mu njila wabu wa buntomboji. (Ekesode 34:9, MMM; 2 Kulondolola 36:17-21; Lomo 10:21) Nansha ‘muakamutetabu’ njila ne njila, Yehowa “wakadi mûle tente ne luse” kudibu. ‘Wakakanda tshiji tshiende misangu ya bungi, kakasonsola tshiji tshiende tshionso nansha.’ (Musambu 78:38-42) Nzambi kavua ne tshilema mu malu avuaye mubenzele nansha. Baledi ba dinanga badi bidikija Yehowa ne badi ne lutulu padibu bambuluisha muana udi kayi ushintuluka diakamue.

10 Kuikala ne lutulu kakuena anu kumvuija “kukenga musangu mule”; kudi kabidi kumvuija kubenga kujimija ditekemena dionso dia se: muntu udi mua kulengeja malanda avua manyanguke. Yehowa mmutupeshe tshilejilu tshia mushindu wa kuikala ne lutulu. Wakatumina bena Isalele bamanyishi ba mikenji “misangu ne misangu.” Yehowa “[uvua ufuila bantu bende luse],” nansha muvuabu ‘basendeka bantu bavuaye ubatumina ne bapepeja mêyi ende.’ (2 Kulondolola 36:15, 16, MMM) Yehowa wakasengelela bena Isalele ne: ‘Buonso buenu, muntu ne muntu, nukudimune mitshima yenu, nulekele kuenda mu njila wenu mubi ne kuenza bienzedi bibi.’ (Yelemiya 25:4, 5) Kadi Yehowa kakatupa ku mêyi ende makane nansha. Wakambila bena Isalele bua ‘kupingana’ kudiye ne mu njila yende.

11. Mmunyi mudi baledi mua kuikala ne lutulu eku kabayi batenkakana padibu bambuluisha muana udi mupambuke?

11 Baledi badi mua kuidikija lutulu lua Yehowa buobu kabayi bafingilaku nsona padi muana upambuka. Buobu bikale anu ne ditekemena, badi mua kukeba bua kutungunuka ne kuyikila nende anyi kubangulula kuyikila nende. Nansha mudibu balamate ku mêyi makane, badi mua kulomba muana eu “misangu ne misangu” bua apingane mu njila wa bulelela.

Padibu bipata muana mu tshisumbu

12. Mbujitu kayi budi nabu baledi kudi muana mutekete udi kumbelu kuabu udibu bipate mu tshisumbu?

12 Netuambe tshinyi bienza muana udi kumbelu kua baledi mpekatu munene ne bamuipata mu tshisumbu bua dibenga kunyingalala? Bu mudi muana eu kumbelu kua baledi bende, batshidi ne bujitu bua kumulongesha ne kumubela biumvuangane ne Dîyi dia Nzambi. Badi mua kuenza bualu ebu munyi?​—Nsumuinu 6:20-22; 29:17.

13. Mmunyi mudi baledi mua kukeba mua kulenga mutshima wa muanabu padibu balonga nende Bible pa nkayende?

13 Kudi mua kuikala mushindu, ne bidi mua kuikala bitambe buimpe bua kumulongesha ne kumupesha mibelu eyi mu dilonga nende Bible pa nkayende. Muledi kêna ne bua kuimanyina anu pa mutu mukole wa muana eu to, kadi udi ne bua kutangila malu adi mu mutshima wende. Tshidi tshimukebele bubedi bua mu nyuma ebu ntshinyi? (Nsumuinu 20:5) Kudiku mushindu wa kumulenga ku muoyo menemene anyi? Mmvese kayi idi mua kumuambuluisha? Mupostolo Paulo udi utujadikila ne: ‘Dîyi dia Nzambi didi ne muoyo ne bukole, didi dipita muele wonso musakisha nseke ibidi kutua, didi ditubula too ne ku dipandulula dia muoyo ne nyuma, ne dia manungu ne buongo bua [mifuba], didi dijingulula lukasa meji ne malu adi mutshima musue kuenza.’ (Ebelu 4:12) Baledi badi mua kuenza bivule pamutu pa kuambila patupu muanabu bua kubenga kuenza kabidi mpekatu. Badi mua kubangisha kumuambuluisha bua kupinganaye.

14. Ntshidia kayi tshia kumpala tshidi muana mujimine ne bua kuela bua kupingaja malanda ende ne Yehowa, ne mmunyi mudi baledi mua kuambuluisha muana bua kuela tshidia etshi?

14 Muana mujimine udi dijinga ne kupingaja malanda ende ne Yehowa. Tshidia tshia kumpala bua kupingajaye nende malanda aa ntshia ‘kudilengeja ne kukudimuna muoyo.’ (Bienzedi 3:19, MMM; Yeshaya 55:6, 7) Padi baledi bambuluisha muana udi kumbelu kuabu bua kudilengeja, badi ne bua ‘kuikala ne lutulu ne kudimuija ne mutshima mupuekele’ muana udi usama mu nyuma. (2 Timote 2:24-26) Badi ne bua “kutandisha” muana eu mudi Bible umvuija. Muaku wa mu tshiena-Gelika mukudimuna ne: “kutandisha” badi mua kuukudimuna kabidi ne: “kufila bijadiki bidi bituisha.” (Buakabuluibua 3:19; Yone 16:8, MMM) Nenku kutandisha kudi kumvuija kuleja bijadiki bikumbane bua kutuisha muana ne: njila udiye ulonda mmubi. Ntshia bushuwa se: kuenza nunku ki nkutekete to. Kadi baledi badi mua kulenga mutshima wende buobu benze mudimu ne mishindu yonso idi Bible muleje bua kutuisha muanabu udi mutomboke. Badi ne bua kukeba bua kumuambuluisha bua ajingulule ne: bidi ne mushinga bua ‘kukina malu mabi, kunanga malu mimpe.’ (Amosa 5:15) Udi mua kupeta ‘meji tshia kabidi, yeye mumane kupatuka mu mateyi a Satana.’

15. Mmunyi mudi disambila diambuluisha muana mujimine bua kupingaja malanda ende ne Yehowa?

15 Disambila didi ne mushinga wa bungi bua muntu kupingajaye malanda ende ne Yehowa. Bulelela, muntu nansha umue kêna ne bua ‘kusambidila’ muntu uvua mu tshisumbu tshia bena Kristo kadi muenze mpekatu ku bukole kayi unyingalala nansha kakese to. (1 Yone 5:16, 17, MMM; Yelemiya 7:16-20; Ebelu 10:26, 27) Kadi baledi badi mua kulomba Yehowa bua abapeshe meji bua kumanyabu tshia kuenza ne lutatu elu. (Yakobo 1:5) Bikala muana muipata mu tshisumbu ufila bijadiki bia dinyingalala kadi kayi ne “dikima ku mesu kua Nzambi,” baledi badi mua kusambila ne: bikala Nzambi umona bijadiki bidi bilomba bua kubuikidila muanabu tshilema tshiende, disua Diende dienzeke. (1 Yone 3:21) Diteleja masambila aa didi ne bua kuambuluisha muana bua kumona Yehowa bu Nzambi mufuidianganyi wa luse. *​—Ekesode 34:6, 7; Yakobo 5:16.

16. Mmunyi mutudi mua kuambuluisha bena mu mêku adi ne bana bipata mu tshisumbu?

16 Buobu bipate muana ukadi mutambule, bena mu tshisumbu kabena ne bua ‘kubuelakana’ nende to. (1 Kolinto 5:11; 2 Yone 10, 11) Bualu ebu budi mua kulua kumuambuluisha bua “kudielaye meji mundamunda” ne kupingana mu lupangu lua bukubi lua Nzambi. (Luka 15:17, MMM) Nansha yeye mupingane mu bulongolodi anyi kayi mupinganamu, bena mu tshisumbu badi mua kukankamija dîku diabu. Tuetu bonso tudi mua kukeba mishindu ya kuleja “muoyo wa buwetu” ne wa “luse” kudi bena mu dîku edi.​—1 Petelo 3:8, 9, NW.

Mushindu udi bakuabu mua kuambuluisha

17. Ntshinyi tshidi bena mu tshisumbu ne bua kuvuluka padibu bakeba kuambuluisha muana mujimine?

17 Bidi munyi bua muana udibu kabayi bipate mu tshisumbu tshia bena Kristo, kadi udi mutekete mu ditabuja? Mupostolo Paulo wakafunda ne: “Padi tshitupa tshimue tshisama, bitupa bikuabo bionso bidi bisama pamue natshio.” (1 Kolinto 12:26, MMM) Bakuabu badi mua kudifila bua kuambuluisha muana eu. Kadi bidi bikengela kuikala ne ndambu wa budimu, bualu nsonga udi usama mu nyuma udi mua kukoka bakuabu bansonga mu malu ende mabi. (Galatia 5:7-9) Mu tshimue tshisumbu, bantu bakole bavua ne tshipatshila tshimpe bakajinga kuambuluisha bamue bansonga bavua batekete mu nyuma, buobu kubabikila bua kuimbabu nabu mijiki pamue. Nansha muakitaba bansonga abu ne lukasa ne kuanyishabu mijiki ayi, ditantshilangana diabu diakabafikisha ndekelu wa bionso ku dikosa makasa mu tshisumbu. (1 Kolinto 15:33; Yuda 22, 23) Tshidi mua kuambuluisha muana udi usama mu nyuma bua kumvuaye bimpe ki ndisangila pamue didi kadiyi ne malu a mu nyuma to, kadi ng’edi didi diambuluisha bua kunanga malu a mu nyuma. *

18. Mmunyi mutudi mua kuidikija lungenyi lua buena lua tatuende wa muana mutulavi wa mu mufuanu wa Yezu?

18 Padi nsonga uvua mumbuke mu tshisumbu ulua ku Nzubu wa Bukalenge anyi ubuela mu mpuilu kampanda, elabi meji bua mushindu udiye mua kuikala umvua. Katuenaku mua kumuakidila bu muakenza tatuende wa muana mutulavi wa mu mufuanu wa Yezu anyi? (Luka 15:18-20, 25-32) Muana mukuabu wa bidimu dikumi ne bia mu njila uvua mumbuke mu tshisumbu ne pashishe kubuelaye mu mpungilu wa distrike wakamba ne: “Mvua ngela meji ne: bantu bonso bavua mua kuikala bampue muoyo, kadi bana betu ba balume ne ba bakaji bakalua kungakidila. Biakandenga ku muoyo bikole.” Wakatuadija kulonga Bible tshiakabidi ne pashishe kutambulaye.

Kanupungidi to

19, 20. Tudi ne bua kuikala anu ne ditekemena pa bidi bitangila muana mujimine bua tshinyi?

19 Kuambuluisha muana “mujimine” bua “kudielaye meji mundamunda” kudi kulomba lutulu ne kudi mua kutatshisha baledi ne bantu bakuabu. Kadi kanupungidi to. “Mfumu kena ujingakana bua kukumbaja tshidiye mulaye bu mudi bakuabo bamuamba ne: udi ne njingakanyi; apo udi ne lutulu kunudi nuenu bonso, musue ne: muntu kajiminyi, kadi bonso bafike ku didilengeja.” (2 Petelo 3:9, MMM) Mukanda wa Nzambi udi utujadikila ne: Yehowa mmusue bua bantu badilengeje bua kupeta muoyo. Ukadi mene mulongolole mushindu udi bantu mua kupunga nende tshiakabidi. (2 Kolinto 5:18, 19) Lutulu luende nduambuluishe bantu miliyo mivule bua kudielabu meji mundamunda.​—Yeshaya 2:2, 3.

20 Baledi kabenaku ne bua kuenza mudimu ne bionso bidi Mukanda wa Nzambi uleja bua kuambuluisha muanabu mujimine bua kudielaye meji mundamunda anyi? Idikijayi Yehowa, ikalayi ne lutulu panudi nuangata mapangadika mimpe bua kuambuluisha muanenu bua kupinganaye kudi Yehowa. Nushale balamate bikole ku mêyi a mu Bible, ne nuikale nuleja ngikadilu ya Yehowa bu mudi dinanga, buakane ne meji panudi numulomba diambuluisha. Anu bu muvua bantomboji ba bungi ba mutu mukole bitabe lubila lua dinanga lubela kudi Yehowa bua kupinganabu, muanebe mujimine udi pende mua kupingana mu tshikumbi tshia bukubi tshia Nzambi.​—Luka 15:6, 7.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 6 Bala Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 1 Kashipu 1999, dibeji 13-17 bua kupeta ngenyi mikuabu ya mushindu wa kulongesha bana bimpe.

^ tshik. 15 Katuena mua kuenza masambila a nunku patoke mu bisangilu bia tshisumbu bua kulombela muana mutekete udibu bipate mu tshisumbu nansha, bualu bakuabu badi mua kuikala kabayi bamanye tshilumbu tshiende to.​—Bala Tshibumba tshia Nsentedi, 15 Tshiongo 1980, dibeji 31 (Mfual.).

^ tshik. 17 Bua kupeta mumvuija masunguluke, bala Réveillez-vous! wa dia 22 Kasuamansense 1972, dibeji dia 13-16 ne wa dia 22 Kabitende 1996, dibeji dia 21-23.

Udi muvuluke anyi?

• Nshinyi tshidi mua kuikala bualu bunene budi bana bumbukila mu tshisumbu?

• Mmunyi mudi baledi mua kuambuluisha bana bua kudiabu malanda mashême ne Yehowa?

• Bua tshinyi baledi badi ne bua kuikala ne lutulu ne kabayi belakana padibu bambuluisha muanabu udi mujimine?

• Mmunyi mudi bawetu badi mu tshisumbu mua kuambuluisha muana mujimine bua kupingana mu bulongolodi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Baledi badi ne bua kusambila mu mushindu udi bana mua kumvua bukole bua malanda adi pankatshi pabu ne Yehowa

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Kubala Dîyi dia Nzambi kudi kukuambuluisha bua kudia malanda mashême ne Yehowa

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Akidilayi muana mujimine padiye ‘udiela meji mundamunda’

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Angata mapangadika mimpe bua kuambuluisha muanebe bua apingane kudi Yehowa