Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Peta mutshima udi Yehowa musue

Peta mutshima udi Yehowa musue

Peta mutshima udi Yehowa musue

‘Nzambi, umfukile mutshima mutoke munda muanyi, ungenzele nyuma mujalame munda muanyi.’​—MUSAMBU 51:10.

1, 2. Bua tshinyi katuena ne bua kulengulula mutshima wetu?

 UVUA muntu munene mule wa mpala mulenga. Muprofete Samuele wakakema bikole pakamumonaye ne kuambaye ne: muanabute wa Yishai eu ke uvua Nzambi musungule bua kulua mukalenge kunyima kua Shaula. Kadi Yehowa wakamba ne: ‘Kutangidi mpala [wa muana eu], anyi bule buende, bualu bua meme ngakamupidia; bualu bua bantu badi batangila anu mubidi, kadi Yehowa udi utangila mu mutshima.’ Yehowa yeye wakasungula muana wa mukala wa Yishai: Davidi, ‘muntu [uvua] mutshima wende musue.’​—1 Samuele 13:14; 16:7.

2 Nzambi udi mua kumona malu adi mu mutshima wa muntu; ke tshiakaluaye kuleja patoke pakambaye ne: ‘Meme Yehowa, ndi ntangila meji a muntu, ndi nteta malu adi mu mutshima, bua kufuta muntu yonso bu mudi bienzedi biende, ne bu mamuma a bienzedi biende.’ (Yelemiya 17:10) Bushuwa, “Yehowa udi uteta mitshima.” (Nsumuinu 17:3) Kadi mmutshima wa mushindu kayi udi munda mua muntu udi Yehowa uteta? Ne ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kupeta mutshima udiye musue?

“Muntu musokoma wa mu mutshima”

3, 4. Muaku “mutshima” udi umvuija nangananga tshinyi mu Bible? Fila bilejilu.

3 Muaku “mutshima” udi mu Mifundu Minsantu misangu mitue ku tshinunu. Misangu ya bungi udi ne ngumvuilu wa mu tshimfuanyi. Tshilejilu, Yehowa wakambila muprofete wende Mose ne: ‘Wambile bena Isalele bua kumpeshabu bintu bia kuntendelela nabi, nenuangate kudi muntu ne muntu bintu bidi mutshima wende musue bua kuntendelela nabi.’ Ne ‘muntu yonso wakadi mutshima wende umuenzeja’ wakafila bintu. (Ekesode 25:2; 35:21) Bushuwa, ngikadilu umue wa mutshima wa mu tshimfuanyi mbukole bua munda budi butusaka bua kuenza malu. Mutshima wetu wa mu tshimfuanyi udi kabidi uleja meji etu, majinga etu ne malu atudi banange. Mutshima udi mua kumvua tshiji anyi buôwa, kumvua kanyinganyinga anyi disanka. (Musambu 27:3; 39:3; Yone 16:22; Lomo 9:2) Mutshima udi mua kuikala ne diambu anyi budipuekeshi, udi mua kuikala ne dinanga ta lukinu.​—Nsumuinu 16:5; Matayo 11:29; 1 Petelo 1:22.

4 Nunku “mutshima” utu misangu mivule uleja bukole bua munda ne majinga a muntu, kadi “meji” wowu atu nangananga atangila lungenyi lua muntu. Mushindu eu ke utudi ne bua kumvua miaku eyi padibu bayitela mu mvese kampanda. (Matayo 22:37; Filipoi 4:7) Kadi mutshima ne meji ki mbintu bidi bibengangana to. Tshilejilu, Mose wakambila bena Isalele ne: ‘Numanye bienu lelu, nubueje bualu ebu mu mitshima yenu [anyi “nudi ne bua kuvuluka mu meji enu,” diumvuija kuinshi kua dibeji mu NW] ne: Yehowa udi Nzambi wa mu diulu ne panshi pa buloba kabidi; kakuena mukuabu.’ (Dutelonome 4:39) Yezu wakambila Bafundi bavua bamuelela meji mabi ne: ‘Nudi nuelangana meji a bualu bubi [mu mitshima yenu] bua tshinyi?’ (Matayo 9:4) “Lungenyi,” “dimanya,” ne ‘kuelangana meji’ bidi kabidi mua kuleja mutshima. (1 Bakelenge 3:12; Nsumuinu 15:14; Mâko 2:6, MMM) Nenku mutshima wa mu tshimfuanyi udi kabidi mua kuleja tshiumvuilu tshietu, meji anyi lungenyi.

5. Mutshima wa mu tshimfuanyi udi umvuija tshinyi?

5 Bilondeshile tshibejibeji kampanda, mutshima wa mu tshimfuanyi eu udi umvuija “tshitupa tshia mushinga mukole, ngenyi, nenku mutshima wa mu tshimfuanyi udi umvuija muntu wa munda munda udi umuenekela ku malu ende kabukabu, malu adiye musue, adiye umvua, majinga ende, meji ende, malu adiye mumanye, adiye witabuja, adiye welangana meji ne adiye uvuluka.” Udi uleja tshitudi menemene munda muetu, “muntu musokoma wa mu mutshima.” (1 Petelo 3:4) Eu ke mutshima udi Yehowa umona ne uteta. Ke bualu kayi Davidi wakasambila ne: ‘Nzambi, umfukile mutshima mutoke munda muanyi, ungenzele nyuma mujalame munda muanyi.’ (Musambu 51:10) Mmunyi mutudi mua kupeta mutshima mutoke?

‘Filayi mitshima yenu’ ku Dîyi dia Nzambi

6. Mmubelu kayi uvua Mose mupeshe bena Isalele pavuabu batudile mu Mpata ya Moaba?

6 Pavua Mose ubela bana ba Isalele mu Mpata ya Moaba kumpala kua kubuelabu mu Buloba Bulaya, wakabambila ne: ‘[Filayi mitshima yenu ku] mêyi onso angakunuambila lelu, mêyi onso a mikenji mene inudi nuambila bana benu bua bobu kuyenza.’ (Dutelonome 32:46) Bena Isalele bavua ne bua ‘kuteya ntema bimpe.’ (Bible de Jérusalem) Bua kufikabu ku dilongesha bana babu mikenji ya Nzambi, buobu bine bavua ne bua kuikala bayimanye bimpe menemene.​—Dutelonome 6:6-8.

7. ‘Kufila mutshima wetu’ ku Dîyi dia Nzambi kudi kumvuija tshinyi?

7 Bua kupeta mutshima mutoke, bidi bikengela kupeta dimanya dijalame dia disua dia Nzambi ne dia bidiye mulongolole bua kuenza. Dîyi dia Nzambi didiye mufundishe ku nyuma wende ke mpokolo umuepele wa dimanya edi. (2 Timote 3:16, 17) Kadi dimanya nkayadi kadiena mua kutuambuluisha bua kupeta mutshima udi Yehowa musue to. Bua dimanya edi kushintululadi tshitudi menemene munda muetu, tudi ne bua ‘kufila mutshima wetu’ ku malu atudi tulonga anyi ‘kudifilamu ne tshisumi.’ (Dutelonome 32:46, Louis Segond) Mmunyi mutudi mua kukumbaja bualu ebu? Davidi Mufundi wa Misambu udi wamba ne: ‘Ndi mvuluka matuku a diambedi, ndi ngelangana meji a bienzedi biebe bionso; ndi ngelangana meji a mudimu wa bianza biebe.’​—Musambu 143:5.

8. Nnkonko kayi itudi mua kudiela patudi tulonga?

8 Tuetu petu tudi ne bua kuelangana meji bua midimu ya Yehowa ne dianyisha dionso. Patudi tubala mikanda yetu ya malu a Nzambi anyi tubala Bible, tudi ne bua kuelangana meji bua nkonko bu mudi eyi: ‘Bualu ebu budi bundongesha tshinyi pa bidi bitangila Yehowa? Nngikadilu kayi ya Yehowa indi mmona baleje muaba eu? Muyuki eu udi undongesha tshinyi bua tshidi Yehowa musue ne tshidiye kayi musue? Mmalu kayi adi muntu upeta padiye ulonda njila udi Yehowa musue, ne padiye ubenga kulonda njila udiye mukine? Mmunyi mudi malu andi mbala aa apetangana ne ankadi mumanye?’

9. Didilongela ne dielangana meji bidi ne mushinga kayi?

9 Lisa * (nsongakaji wa bidimu 32) udi umvuija muakafikaye ku diangata dilonga ne dielangana meji dimpe ne mushinga wamba ne: “Kunyima kua batismo wanyi mu 1994, ngakashala ne tshisumi munkatshi mua bidimu bitue ku bibidi patupu. Mvua mbuela mu bisangilu bionso bia tshisumbu, mvua ngenza mêba 30 anyi 40 ngondo yonso mu mudimu wa budimi, ne mvua mudie bulunda ne bena Kristo bakuabu. Pashishe ngakatuadija kupambuka. Ngakadina ne kasuki mu malu mabi, kufika too ne ku dishipa mukenji wa Nzambi. Kadi meji akamvuila, ne meme kupangadika bua kulengeja nsombelu wanyi. Ndi ne disanka dia bungi bua mudi Yehowa muitabe dinyingalala dianyi ne munganyishe tshiakabidi! Misangu ya bungi ntu mudiebeje ne: ‘Bua tshinyi ngakapambuka?’ Diandamuna didi anu dimvuila mu lungenyi ndia se: ngakapambuka bualu ngakalengulula didilongela ne dielangana meji dimpe. Bulelela bua mu Bible kabuvua bulenge mutshima wanyi to. Kadi kubangila ku mpindieu, nengikale anu ndilongela ne ngelangana meji bua malu andi ndonga.” Padi dimanya dia Yehowa, dia Muanende ne dia Dîyi diende ditudi nadi divula, bidi bikengela bua tuetu kuikala ne dîba dia kuikala kuelangana meji bimpe!

10. Bua tshinyi tudi ne bua kukeba ne lukasa luonso dîba dia kudilongela ne kuelangana meji?

10 Bu mudi lelu bantu bikale ne bivule bia kuenza, kabitu bipepele bua kupeta dîba dia kulonga ne kuelangana meji nansha. Pabi lelu wa ndaya bena Kristo bakadi bimane ku mushiku wa mbelu wa Buloba Bulaya bua bintu bilenga, mmumue ne: bukua-panu bupiabupia ne buakane bua Nzambi. (2 Petelo 3:13) Malu a dikema bu mudi dibutuka dia “Babulona Munene” ne mvita ikala “Gogo wa buloba bua Magoga” mua kuela bantu ba Yehowa bikadi pabuipi. (Buakabuluibua 17:1, 2, 5, 15-17; Yehezekele 38:1-4, 14-16; 39:2) Malu enzeka kumpala eku adi mua kulua kuela dinanga ditudi nadi kudi Yehowa mu diteta. Ke bualu kayi bidi bikengela tudisumbile tshikondo tshiakanyine ne lukasa luonso mpindieu ne kabidi tufile mutshima wetu ku Dîyi dia Nzambi!​—Efeso 5:15, 16.

‘Longolola mutshima webe bua kukeba Dîyi dia Nzambi’

11. Mmushindu kayi udi mutshima wetu mufuanangane ne buloba?

11 Tudi mua kufuanyikija mutshima wa mu tshimfuanyi ne buloba budibu mua kukuna ntete ya bulelela. (Matayo 13:18-23) Bua buloba buetu bua bushuwa ebu, tudi bamanye ne: pa tshibidilu batu banji kubudima bua bikunyibua kukolabi bimpe. Bia muomumue, tudi ne bua kulongolola mutshima wetu kumpala bua wikale wakidila Dîyi dia Nzambi bimpe menemene. Ezela muakuidi ‘[wakalongolola] mutshima wende bua kukeba mikenji ya Yehowa ne bua kuyenza.’ (Ezela 7:10) Mmunyi mutudi mua kulongolola mutshima wetu?

12. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kulongolola mutshima wetu bua kulonga?

12 Mushindu mulenga wa kulongolola mutshima wetu bua kubala Dîyi dia Nzambi ngua kuanji kusambila ne muoyo mujima. Bisangilu bia tshisumbu bitu bituadija ne bijika ne disambila. Nenku tuetu petu, dîba dionso ditudi tudilongela Bible mbimpe bua tuetu kubanga ne disambila dia muoyo mujima ne pashishe kushala badifile muetu muonso munkatshi mua dilonga dietu!

13. Tudi ne bua kuenza tshinyi bua kupeta mutshima udi Yehowa musue?

13 Tudi ne bua kulongolola mutshima wa mu tshimfuanyi bua kumbusha malu onso atukavua nawu mu lungenyi. Balombodi ba bitendelelu ba mu tshikondo tshia Yezu kabavua basue kuenza bualu ebu to. (Matayo 13:15) Kadi Mariya mamuende wa Yezu wakelangana meji mu ‘[mutshima] wende’ bua malu malelela akavuaye mumvue. (Luka 2:19, 51, MMM) Wakalua muyidi wa lulamatu wa Yezu. Ludia wa mu musoko wa Tuatila wakateleja Paulo, ne ‘[Yehowa] wakabulula mutshima wende.’ Yeye pende wakalua muena Kristo. (Bienzedi 16:14, 15) Nenku katushadi balamate kashendende ku ngenyi yetu tuetu nkayetu anyi ku malongesha atuvua banange kumpala nansha. Kadi tuikalayi badilongolole bua kuitaba ne: “Nzambi [udi] muena bulelela, kadi muntu yonso [udi] muena mashimi.”​—Lomo 3:4.

14. Mmunyi mutudi mua kulongolola mutshima wetu bua kuteleja malu adibu bamba mu bisangilu bia tshisumbu?

14 Kudianjila kulongolola mutshima wetu bua kuteleja malu adibu bamba mu bisangilu bia tshisumbu kudi ne mushinga wa bungi. Bitanaji bidi mua kumbusha meji etu ku bidibu bamba. Bikala meji etu matuma ku malu avua mapitakane munda munya peshi ku malu adi matuindile makelela, mêyi adibu bamba kaakutamba kutuambuluisha nansha. Tudi ne bua kupangadika bua kuteleja ne kulonga bituikala basue bua malu adibu bamba kutuambuluishawu. Tudi mua kupeta masanka a bungi bituikala bapangadike bua kujingulula diumvuija dia mvese idibu babala.​—Nehemiya 8:5-8, 12.

15. Mmunyi mudi budipuekeshi butuambuluisha bua kulua bantu badibu mua kulongesha kakuyi lutatu?

15 Anu mutu manga a bufuke makanyine mua kufukisha buloba, kuikala ne budipuekeshi, ne nzala ya mu nyuma, ne dieyemena, ditshina ne dinanga Nzambi bidi mua kulengeja mutshima wetu wa mu tshimfuanyi. Budipuekeshi budi buvuija mutshima wetu munefuke, butuambuluisha bua kulua bantu badibu mua kulongesha kakuyi lutatu. Yehowa wakambila Yoshiya Mukalenge wa bena Yuda ne: ‘Wewe wakatekesha mutshima webe, wakadipuekesha kumpala kua Yehowa; pawakumvua mêyi angakamba, wakadila kumpala kuanyi; nunku Yehowa udi wamba ne: Ngakukumvuila.’ (2 Bakelenge 22:19) Yoshiya uvua ne mutshima wa budipuekeshi ne wa lumvu. Budipuekeshi buakambuluisha bayidi ba Yezu bavua ‘kabayi bamanye mikanda ne bantu ba patupu’ bua kumvua ne kutumikila malu malelela a mu nyuma avua ‘bena meji ne bena budimu’ bapangile bua kumvua. (Bienzedi 4:13; Luka 10:21) Nenku ‘tudipuekeshayi ku mêsu kua Nzambi wetu’ patudi tukeba bua kupeta mutshima udi Yehowa musue.​—Ezela 8:21.

16. Bua tshinyi tudi ne bua kudienzeja bua kumvua nzala ya biakudia bia mu nyuma?

16 Yezu wakamba ne: “Ba disanka mbadi bamanye majinga abu a mu nyuma.” (Matayo 5:3, NW) Nansha mutudi ne tshipedi tshia kumvua ne kuanyisha malu a mu nyuma, ntatu ya panu anyi bikadilu bibi bu mudi lulengu bidi mua kutshipaja tshiumvuilu tshietu tshia majinga a mu nyuma. (Matayo 4:4) Tudi ne bua kuikala tumvua nzala ya biakudia bia mu nyuma itusuma. Nansha bikala dibala Bible ne didilongela kabiyi bitusankisha ku ntuadijilu, tuetu basuminyine netumone ne: ‘dimanya nedisankishe mu muoyo wetu,’ ne netuikale ne muoyo kulukulu bua kulonga kabidi musangu udi ulonda.​—Nsumuinu 2:10, 11, MMM.

17. (a) Bua tshinyi Yehowa ke utudi ne bua kueyemena ne muoyo wetu mujima? (b) Mmunyi mutudi mua kufika ku dieyemena Nzambi?

17 Mukalenge Solomo wakamba ne: “Eyemena Yehowa ne mutshima webe wonso, kueyemenyi dijingulula diebe dia mianda.” (Nsumuinu 3:5) Mutshima wa muntu udi mueyemene Yehowa mmumanye bimpe ne: bualu buonso budiye ulomba anyi uleja mu Dîyi diende budi anu buakane. (Yeshaya 48:17) Yehowa ke utudi ne bua kueyemena ne muoyo wetu mujima. Udi ne bukole bua kukumbaja bionso bidiye mulongolole bua kuenza. (Yeshaya 40:26, 29) Bua kujadika bualu ebu, mona se: dîna diende didi mene diumvuija ne: “Udi Uvuija,” muanda eu udi utusaka bua kueyemena bukole budiye nabu bua kukumbaja malu adiye mulaye! Yeye udi ‘muakane mu njila yonso idiye uyilamu, udi uleja dinanga mu bienzedi biende bionso.’ (Musambu 145:17) Bua kufika ku dimueyemena, bidi bikengela bua tuetu ‘kuteta, kulabula, kumvua ne: Yehowa udi muakane’ patudi tutumikila bitudi tulonga mu Bible ne patudi tuelangana meji bua masanka adi ditumikila dia malu aa difila.​—Musambu 34:8.

18. Mmunyi mudi ditshina dia Nzambi dituambuluisha bua kutumikila mikenji yende?

18 Solomo wakaleja ngikadilu mukuabu udi usaka mutshima wetu bua kutumikila mikenji ya Nzambi pakambaye ne: “Utshine Yehowa, umuke ku malu mabi.” (Nsumuinu 3:7) Yehowa wakamba bua Isalele wa kale ne: ‘O, ngakadi kusua bua mutshima eu wikale munda muabu, bua kuntshina ne bua kuenza mikenji yanyi yonso matuku onso, ne bobu bikale ne dikasa dimpe, ne bana babu badi balonda kunyima tshiendelele!’ (Dutelonome 5:29) Bushuwa, bantu badi batshina Nzambi badi bamutumikila. Yehowa udi ne bukokeshi ‘bua kuleja bukole buende kudi bantu badi ne mitshima miakane kudiye’ ne bua kunyoka bantu badi kabayi bamutumikila. (2 Kulondolola 16:9) Tuikalayi tutshina bua kubungamija Nzambi mu bienzedi bietu bionso, mu meji ne mu malu atudi tujinga kuenza.

‘Nanga Yehowa ne mutshima webe wonso’

19. Mmunyi mudi dinanga diambuluisha mutshima wetu bua kutumikila mikenji ya Yehowa?

19 Dinanga ndipite ngikadilu mikuabu yonso bualu diodi didi disaka mutshima wetu bua kutumikila mikenji ya Yehowa. Mutshima udi munange Nzambi udi upesha muntu dijinga dikole dia kulonga malu adi asankisha Nzambi ne adi kaayi amusankisha. (1 Yone 5:3) Yezu wakamba ne: “Udi ne bua kunanga Mfumu [Yehowa] webe ne mutshima webe wonso ne muoyo webe wonso ne lungenyi luebe luonso.” (Matayo 22:37, MML) Nunku tukoleshayi dinanga dietu kudi Nzambi pa kuikala ne tshibidilu tshia kuelangana meji bua buimpe buende, pa kuikala kuyikila nende bu mulunda wetu wa pa muoyo, ne pa kuikala kuambila bakuabu malu ende ne tshisumi.

20. Mmunyi mutudi mua kupeta mutshima udi Yehowa musue?

20 Tuambululayi ne: Kupeta mutshima udi Yehowa musue kudi kumvuija kulekela Dîyi dia Nzambi dishintulula tshitudi munda muetu, muntu musokome wa mu mutshima. Bidi bikengela kudilongela Mukanda wa Nzambi ne kuelangana meji bimpe ne dianyisha dionso bua malu atudi tulonga. Mushindu mutambe buimpe wa kuenza malu aa nkulongolola mutshima; mbuena kuamba ne: kuikala ne mutshima mumbusha malu atuvua nawu, udi mûle tente ne ngikadilu idi ifila mushindu wa kutulongeshabu kakuyi lutatu! Bushuwa, Yehowa udi mua kutuambuluisha bua kupeta mutshima udiye musue. Kadi mmapangadika kayi atudi mua kuangata bua kulama mutshima wetu?

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 9 Tudi bashintulule mêna.

Newandamune munyi?

• Mmutshima kayi wa mu tshimfuanyi udi Yehowa uteta?

• Mmunyi mutudi mua ‘kufila mutshima wetu’ ku Dîyi dia Nzambi?

• Mmunyi mutudi ne bua kulongolola mutshima wetu bua kubala Dîyi dia Nzambi?

• Tshiena-bualu etshi ntshikusake ku dienza tshinyi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Davidi uvua welangana meji bua malu a mu nyuma ne dianyisha dionso. Utu wenza pebe nanku anyi?

[Bimfuanyi mu dibeji 18]

Ikala ulongolola mutshima webe kumpala kua kulonga Dîyi dia Nzambi