Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tudi tuenza muetu muonso

Tudi tuenza muetu muonso

Tudi tuenza muetu muonso

“ENZA muebe muonso mua kuenza.” Eu ke mubelu mulenga uvua muanetu kampanda wa mu Kasumbu Kaludiki ka Bantemu ba Yehowa mupeshe misionere mukuabu. Kadi bua tshinyi kupesha muenji wa mudimu wa Nzambi wa dimanya dia bungi mubelu munene wa nunku? Ba-misionere ba bungi ki mbantu ba muoyo mukole wa wawu mushindu badi batuilangana dituku dionso ne tuishi ne nyoka ne minya mikole, masama ne ntatu mikuabu ya bungi anyi?

Bua kuamba bulelela, ba-misionere ba Bantemu ba Yehowa mbalume ne bakaji anu bu mutu bantu bakuabu bonso, mbena Kristo badi dinanga Yehowa ne muntu nabu dibasake bua kuya kusadila ku ba bende. Batu badienzeja bua kusadila Yehowa muabu muonso, ne batu kabidi bamulomba diambuluisha.​—Efeso 6:10.

Bua tuetu kumanya malu a bungi a mudimu wa bu-misionere, tufuanyikijabi se: tudi baye kuendakana dituku dijima ku nzubu wa ba-misionere mu Afrike wa ku Ouest.

Malu adi ba-misionere benza dituku dionso

Tudi dîba muanda-mutekete wa dinda. Tudi bafike ku nzubu wa ba-misionere pa dîba menemene ditubu bakonkonona mvese wa ku dituku. Ba-misionere dikumi badi batuakidila ne musangelu ne batulongoluela muaba ku mesa a kudila. Tuetu bamane kumanyangana nabu, umue wa kudibu ukadi muenze bidimu bia bungi mu mudimu wa bu misionere udi utuadija kulonda bualu kampanda bua tuseku buvuaye mumone pavuaye uyisha. Kadi muyuki wetu udi ukoseka padi muanetu udi ne bua kulombola dikonkonona dia mvese dituku adi wamba ne: mpindieu dîba diakumbanyi. Dikonkonona dia mvese edi didi dienzeka mu Mfualansa. Nansha mutudi katuyi bamanye Mfualansa, bidi bimueneka ne: ba-misionere aba badi baditatshisha bikole bua kumanya muakulu eu bimpe.

Kunyima kua dikonkonona dia mvese, muanetu umue udi wenza disambila dia muoyo mujima, ne mpindieu tudi tubanga kunua tshiayi. Patudi eku tuenda tudia musabu mulenga apu, misionere udi musombe pabuipi netu udi utuambila bua kukoselamu tutupa tua bibote. Tudi tumuambila ne: katutu batambe kusua bibote to, kadi udi usuminyina utuambila ne: tuetu balabule bibote bia mu ditunga edi, netubinangidile bikole. Nunku tuetu kukosela ndambu wa bibote mu musabu au. Muanetu eu si mmuambilamu’s! Bibote ebi mbishême be, bitue nsukadi. Ne badi batujadikila ne: mampa muosha mu mushindu wa tshiena-France adibu bafila ku mesa aa mbaenze anu mu dinda emu mu ka-butike kakese kadi dinsambu dia njila.

Patudi tujikija kunua tshiayi, tudi tushala dituku adi dijima ne muanetu wa balume Ben ne mukajende Karen bonso ba-misionere. Tukadi bumvue bakula bua teritware wa bufuke bua bungi wa mu Afrike mu ditunga dia ku Ouest edi, ne tudi basue kudijadikila malu avuabu batuambile.

Patudi tufika muaba wa kuindila bise, tudi tusangana bantu batue ku dikumi ne babidi bindile pabu bise. Diakamue, bana betu ba-misionere aba badi babanga kuyikila bimpe ne muntu mukaji mukuabu ne muanende wa balume bualu kampanda bua mu Bible. Bu mutudi katuyi bamanye Mfualansa, tudi tushala babatangile ne tutua mimuemue! Padi anu muntu mukaji eu wangata Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous!, diakamue bise pende ufika, ne bantu bonso bafuilakana bua kubuelamu diatshimue. Patudi tuluangana bua kubanda mu bise eu, bakuabu bantu badi batusakila panyima. Tudi tuenda tutetuka patudi tuenda tuya batangile mu ndekelu mua bise. Diakamue padi kanyemesha ujula mashinyi panshi, tudi tuminyina ku mashinyi bikole. Musangu wonso udi bise wimana, bantu badi buulamu tente. Tudi tutuisha batudi nabu mu bise mimuemue, ne buobu pabu badi batutuishayi. Dijinga dietu divua dia kuyikila nabu.

Padi bise uvudija lubilu, tudi tutangidila pa madidishi tumona malu adi enzeka ku njila tuenda tuya. Bantu bakaji babidi badi benda baya pamue mu njila bambule majitu bunenawu mu mitu. Umue wa kudibu mmuambule tshindundu tshinene tshia mâyi. Muntu mukuabu mmuadije mbulankete ku muelelu wa njila ne mmutekapu tukanu tua bantu bakaji tudiye upanyisha. Miaba yonso tudi tumona bantu badi basumba ne basumbisha bintu bionso bitu bantu mua kusumba anyi kusumbisha.

Diakamue, Ben (udi muimane pamue nanyi) udi umvua tshintu tshimutua ku mukolo. Tshidi mua kuikala tshinyi? Bise mmûle ne bantu, kadi tshintu atshi tshidi tshimutua kabidi. Udi wenza muende muonso bua kutangila panshi. Udi umona dibata mu tshibuta ku makasa kuende didi anu dipatula mutu ne dimutua muinu. Ben udi utumvuija ne: pamu’apa muena dibata edi udi uya nadi mu tshisalu bua kudipanyisha.

Patudi tufika mu teritware wetu, bidi bitupesha disanka bua kumvua ne: netuye kuyisha mu tshitupa tshitu anu ne bena mu Afrike nkayabu. Patudi tubuela mu lupangu lua kumpala, Ben udi ukuma tshikashi bikole ku mushiku wa mbelu. Eu ke mushindu utu bantu bakokola ku tshiibi muaba eu. Nsongalume mukuabu udi upatuka, utuambila ne: udi ne mudimu wa bungi, kadi utuambila bua kumupinganyina dîba dikuabu bangabanga ne midi kukumbanayi.

Patudi tufika ku lupangu ludi lulonda, tudi tupeta muntu mukaji mukuabu wakula muakulu udi Ben kayi mumanye to. Udi ubikila muanende wa balume ne umuambila bua kumumvuija bidi Ben wamba. Padi Ben ujikija kuakula, muntu mukaji eu udi wangata broshire wa malu a mu Bible, ne muanende wa balume au udi utuambila ne: neashale kumumvuija malu adimu. Ku lupangu luisatu, tudi tusangana bansonga ba bungi basombe mu lubanza kumpala kua nzubu. Babidi ba kudibu badi bajuka mu nkuasa lubilu bayishila benyi. Pashishe tudi tuyikila nabu bimpe be bua tshilumbu tshia kusambila Nzambi ne nkuruse. Tudi tumvuangana nabu bua kulua kuyikila kabidi lumingu ludi kumpala. Mpindieu tudi ne bua kupinganyina nsongalume uvua ne mudimu wa bungi utuvua basangane ku nzubu wa kumpala au. Pamu’apa ukadi mumvue bakula bua malu atudi bayikile ne bansonga bakuabu abu mu njila. Udi utuela nkonko ya bungi ya malu a mu Bible, ne ujinga bua kulonga Bible. Kunyima kua Ben mumane kutangila programe wende, udi witaba bua kulua kumumona lumingu ludi kumpala pa dîba dimuedimue adi. Patudi tuasa luendu bua kupingana ku nzubu wa ba-misionere bua kudia mu midi, Ben ne Karen badi bamba ne: badi ne bua kuakaja bimpe menemene mêba adibu ne bua kulonga Bible ne bantu, bualu mbimueneke ne: badi mua kubanga malonga a Bible a bungi kupita adibu mua kukokesha bua kulombola.

Tudi tubela kalumbandi bua mudibu bakula Mfualanse bimpe. Ben udi utumvuija ne: yeye ne Karen bakadi benze bidimu bisambombo mu mudimu wa bu-misionere, ke bua tshinyi bakadi batuadija kuakula Mfualanse bimpe mpindieu. Badi batuambila ne: kabivua bipepele bua kulonga muakulu mukuabu, kadi dinanukila ndituambuluishe.

Pa dîba dia 12 ne minite 30, ba-misionere bonso badi basomba ku mesa bua kudia. Badi batuambila ne: dituku dionso kutu misionere udi ne bua kulamba mu dinda ne mu midi ne pashishe kusukula malongo. Lelu, umue wa ku ba-misionere aba mmulambe nzolo ne bilunga bia mpatata bikanga bimbe biminyisha too ne mata mukana, ne bisekiseki bibishi bisambakaja ne tumata tubishi tukosolola bitupabitupa, tutuye mumanye kuenza bimpe menemene!

Ntshinyi tshidi Ben ne Karen balongolole bua kuenza mu mapingaja? Badi batumvuija ne: bantu bonso batu banyema munya kubangila pa diba umue too ne pa dîba isatu wa dilolo, nunku ba-misionere batu ne tshibidilu tshia kudilongela anyi kulala mu mêba aa bua kuikisha. Kabiena bitukemesha padi Karen utuambila ne: patu ba-misionere bapiabapia balua, kabitu bilomba matuku a bungi bua kuibidilanganabu ne tshilele etshi to.

Kunyima kua tuetu bamane kulala ka-tulu ka mu midi, tudi tupingana mu mudimu wa budimi. Muntu mukuabu uvua musankidile bulelela uvua Ben mukebe bua kuyikila nende musangu mukuabu kêna anu umueneka kumbelu to, kadi lelu padi Ben ukuma bikashi, bansongalume babidi badi bapatuka mu nzubu mua muntu au. Badi batuambila ne: muena ku nzubu uvua mubambile bua dilua dia Ben, ne mmushiye dîyi bua atupeshe mukanda wa kulonga nawu Bible wa Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi. Tuetu kubashila mukanda eu ne disanka dionso. Pashishe, tudi tuangata bise bua kuya muaba wikala Karen ne bua kulonga Bible ne muntu mukaji mukuabu udi musankidile bulelela.

Mu misesu itudi tupitshila ne bise eu mudi bantu bapite bungi, ne Karen udi utuambila ne: wakayikila ne muntu mukaji au dimue dituku pavuabu mu taksi ne bantu bakuabu. Karen wakamupesha trakte mu mashinyi amu bua kubalaye. Muntu mukaji au wakamubala yonso kumujikija, kulombaye ne mukuabu. Wakabala mukuabu eu ne muoyo mujima. Pakafikabu kuvuabu baya, Karen wakumvuangana nende bua kuya kumutangila kuende, ne buobu kutuadija kulonga Bible mu broshire wa Ntshinyi tshidi Nzambi utulomba? Lelu, Karen udi uya kujikija nende nshapita muitanu wa broshire eu.

Mudimu wa budimi utudi benze lelu mmutusankishe bikole, kadi tutshidi ne imue nkonko idi itangila mudimu wa bu-misionere itudi tujinga bua kuela. Bana betu batudi balue kuendela buenyi aba badi batuambila ne: patudi tupingana kumbelu nebatulambile biakudia ne batulaya bua kuandamuna nkonko yetu idi mishale.

Mushindu udibu basomba

Patudi tuenda tudia mayi makanga, mampa menza mushindu wa buena-France ne fromaje, badi benda batulondela malu makuabu adi atangila nsombelu wa ba-misionere. Misangu ya bungi mu Dimue, ba-misionere batu bikisha anyi benza muntu ne muntu ende malu adi amutangila. Ba-misionere ba bungi batu bangata dituku edi bua kufundila balela ne balunda babu mikanda. Ngumu ya ku mabu idi ne mushinga wa bungi kudibu, ke bualu kayi ba-misionere batu basue kufunda mikanda ne kupeta mikuabu.

Bu mutu ba-misionere basomba pamue ne benza mudimu pamue, bidi ne mushinga bua kuikalabu bumvuangana bimpe ne ba-misionere nabu, basomba ne bayikila nabu malu a mu nyuma. Bua kukumbaja bualu ebu, badi ne tshibidilu tshia kudilongela Bible muntu ne muntu pa nkayende, ne mu Dimue dionso dilolo batu balonga Bible ku diambuluisha dia tshibejibeji tshia Tshibumba tshia Nsentedi. Ben udi uleja ne: padi ba-misionere bafumine miaba mishilangane basomba pamue, dibenga kupetangana ku mêyi mu tumue tu-malu kaditu dipangika to, kadi dilonga dia Bible mu dîku didi dibambuluisha bua kusomba mu ditalala ne mu buobumue. Ben udi utujadikila ne: didi diambuluisha kabidi bua kubenga kudiangata ne mushinga mupitshidile.

Budipuekeshi budi kabidi ne mushinga. Batu batuma ba-misionere ki mbua babasadile to, kadi mbua bobu basadilangane. Balunda betu aba badi baleja ne: bumue bua ku malu makole mu miakulu yonso mbua kuamba ne: “Mfuilaku luse,” nangananga padi muntu ulomba luse bua bualu kampanda bubi budiye muambe anyi muenze mu mpukapuka. Ben udi utuvuluija tshilejilu tshia mu Bible tshia Abigayila wakalombela bayende luse bua ngikadilu mubi uvuaye nende ne kutalajaye bualu buvua mua kuikala bukebeshe dikenga dinene. (1 Samuele 25:23-28) Bua kuikala misionere muimpe bidi bikengela kumanya mua ‘kusomba mu bupole’ ne bantu.​—2 Kolinto 13:11, MMM.

Ba-misionere batu benza tshisangilu musangu umue ku ngondo bua kuakula malu adi atangila dîku diabu, ne dishintuluka dia programe wa malu adibu benza mu nzubu wabu. Pashishe, badi balamba biakudia bia pa buabi ne babidia. Ndongoluelu eu udi utusankisha be!

Diakamue patudi tujikija kudia dilolo adi, tudi tunyunguluka kakese bua kumona nzubu wa ba-misionere. Tudi tumona ne: nansha mudi nzubu eu mukese, ba-misionere batu bakuatshishangana bua kumulama ne mankenda. Mudi frigo, mashinyi a kusukula nawu bilamba ne ditshiuwa dia nzembu. Karen udi utuambila ne: kudi kabidi mushindu wa kuikala ne tshiamu tshidi tshifila mashika mu nzubu mu matunga a luya bu mudi dia mu Afrike wa ku Ouest edi. Miaba mimpe ya kulala, biakudia bilenga ne budimu bua kuepuka amue masama bidi biambuluisha ba-misionere bua kuikalabu ne bukole bua mubidi ne kutungunuka ne kuenza mudimu bimpe.

Batu bimanyina pa malu malenga

Malu onso atudi bamone adi atukemesha bikole. Tudiku mua kuenza petu mudimu wa bu-misionere anyi? Mmunyi mutudi mua kujadika bualu ebu? Bana betu badi batuakidile aba badi batuleja malu makese adi elesha meji.

Tshia kumpala badi batuambila ne: ba-misionere bena Kristo kabatu bapatuka bua kukeba mapiamapia adiku to. Batu baya kukeba bantu badi banange bulelela badi basue kumanya malu malenga adi Nzambi mulaye. Ba-misionere batu benza mêba matue ku 140 ku ngondo yonso mu mudimu wa budimi, ke bualu kayi bidi bikengela kunanga mudimu wa diyisha.

Tudi tudikonka ne: ‘Kadi bua nyoka, misodi ne bishishi bikuabu?’ Ben udi utuambila ne: nansha mutu bintu ebi miaba ya bungi itubu batume ba-misionere, batu balua kuibidilangana nabi. Udi wamba kabidi ne: muaba wonso utubu batuma ba-misionere utu ne buawu bulenga, ne kunyima kua matuku, ba-misionere batu bimanyina pa malu malenga a muaba udibu babatume. Malu avuabu bamona mashilangane kumpala, mpindieu badi baamona mikale miaba yonso, ne imue misangu abasankisha mene. Misionere umue uvua musadile mu Afrike wa ku Ouest bidimu bia bungi kumpala kua yeye kupinganaye mu ditunga diabu bua amue malu avua amutangila wakamba ne: bivua bimukolele be bua kumbuka muaba uvuabu bamutume au kupita muvuabi kumpala bua kumbuka mu ditunga diabu kukadi bidimu bia bungi. Ditunga divuaye wenzela mudimu dikavua dilue diabu.

Udi pabuipi mua kuya anyi?

Ben ne Karen mbatuambile malu a bungi adi elesha meji. Kadi wewe? Ukadiku muele meji bua kuya kuenza bu-misionere mu budimi bua ku ba bende anyi? Biwikala ukadi muenze nanku, udi mua kuikala pabuipi ne tshipatshila atshi kuyi mumanye to. Bumue bua ku malu manene adi akengedibua nkunanga mudimu wa ku dîba ne ku dîba ne kunanga kuambuluisha bantu bakuabu. Ikala mumanye ne: ba-misionere ki mbantu ba pa buabu to, kadi mbantu balume ne bakaji anu bu mudi bantu bakuabu bonso. Badi benza muabu muonso bua kukumbaja mudimu wa mushinga mukole.

[Bimfuanyi mu dibeji 27]

Dituku dionso ditu dituadija ne dikonkonona dia mvese wa mu Bible

[Bimfuanyi mu mabeji 28, 29]

Mu Afrike

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Kuikala misionere kudi mua kufila disanka dia bungi