Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Udi mua kutupandulula ku dinanga dia Nzambi nnganyi?

Udi mua kutupandulula ku dinanga dia Nzambi nnganyi?

Udi mua kutupandulula ku dinanga dia Nzambi nnganyi?

“Tuetu tudi ne dinanga, bualu bua yeye wakadianjila kutunanga.”​—1 YONE 4:19.

1, 2. (a) Bua tshinyi kumanya ne: mbatunange kudi ne mushinga? (b) Ndinanga dia nganyi ditudi nadi dijinga menemene?

 KUMANYA ne: mbakunange kudi ne mushinga kayi kuudi? Kubangila anu ku buana too ne ku bukulumpe, bantu batu banangangana. Ukadiku mumone muana mutoke mukongoloja bimpe mu maboko a mamuende anyi? Misangu mivule padi muana utangila mamuende utua mimuemue, utu udiumvua bimpe mu maboko ende nansha bualu kayi buobu buenzeka muaba au. Peshi utshidiku uvuluka kabidi muuvua uvumakana ku buana anyi? (1 Tesalonike 2:7) Imue misangu, kuena mua kuikala mumanye tshiuvua musue anyi mene muuvua umvua to, kadi tshidiku ntshia se: uvua ne disanka dia bungi dia kumanya ne: tatuebe ne mamuebe bavua bakunange! Kabivuaku ne mushinga bua kumanya ne: uvua mua kuya ne bualu buonso anyi lukonko luonso kudibu anyi? Bushuwa, mu matuku etu onso a muoyo, dimue dia ku majinga etu matambe bunene ndia kuikala banangibue. Dinanga dia nunku didi ditujadikila ne: tudi ne mushinga.

2 Dinanga dikole dia baledi didi diambuluisha muntu bua kukola bimpe ne kushindama. Kadi kuikala bajadike ne: Yehowa Tatu wetu wa mu diulu mmutunange kudi kutuambuluisha bikole bua kuikala bimpe mu nyuma ne mu lungenyi. Pamu’apa bamue babadi ba tshibejibeji etshi bavua ne baledi bavua kabayi babanange bikole to. Bikalabi bivua bikuenzekele nanku, kolesha muoyo. Nansha bikala baledi bebe kabavua bakunange, Nzambi yeye udi ukunanga ne dinanga dia lulamatu.

3. Mmunyi mudi Yehowa mujadikile bantu bende ne: mmubanange?

3 Yehowa wakamba mukana mua muprofete wende Yeshaya ne: mamu uvua mua ‘kupua [muanende utshidi wamua mabele] muoyo,’ kadi Yehowa yeye kavua mua kupua bantu bende muoyo nansha. (Yeshaya 49:15) Bia muomumue, Davidi wakamba ne dishindika dionso ne: “Nansha biandekela tatu wanyi ne mamu wanyi, Yehowa neangambule.” (Musambu 27:10) Mêyi aa kaenaku akolesha ku muoyo anyi? Eyowa, nansha wewe ne nsombelu kayi, biwikala mudilambule kudi Yehowa Nzambi, udi ne bua kuikala muvuluke dîba dionso ne: dinanga didiye nadi kuudi ndipite dia muntu kayi yonso!

Udilame mu dinanga dia Nzambi

4. Mmunyi muvuabu bajadikile bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala bua se: Nzambi uvua mubanange?

4 Ndîba kayi diwakamanya dinanga dia Yehowa bua musangu wa kumpala? Pamu’apa malu akakufikila adi asua kufuanangana ne akafikila bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala. Nshapita 5 wa mukanda uvua Paulo mutumine bena Lomo udi umvuija bimpe mushindu uvua bantu benji ba mpekatu bavua kumpala kule ne Nzambi bafike ku dimanya dinanga dia Yehowa. Tudi tubala mu mvese 5 (MMM) ne: “[Nyuma] wa Mfumu udibo batupeshe mmupumune dinanga dia [Nzambi] mu mioyo yetu.” Mu mvese wa 8 Paulo udi wamba kabidi ne: ‘Nzambi wakatamba kuleja [dinanga] diende kutudi mu muanda eu ne: Patutshivua bantu babi, Kristo wakatufuila.’

5. Ntshinyi tshidi tshikuambuluishe bua kujingulula ne kuanyisha bunene bua dinanga dia Nzambi?

5 Bia muomumue, pakakulejabu bulelela bua mu Dîyi dia Nzambi ne wewe kubanga kupeta ditabuja, nyuma muimpe wa Yehowa wakatuadija kuenza mudimu mu mutshima webe. Nenku wakatuadija kujingulula ne kuanyisha bunene bua tshivua Yehowa muenze pakatumaye Muanende munanga bua kukufuila. Nenku Yehowa wakakuambuluisha bua wewe kumanya bimpe ne: mmunange bantu bikole. Nansha muuvua muledibue muenji wa mpekatu ne muikale kule ne Yehowa, pawakajingulula ne: Nzambi ukavua mupeshe bantu mushindu wa kubavuija bakane ne kupeta ditekemena dia muoyo kauyi ndekelu, kabivuaku bikulenge ku muoyo anyi? Kuvuaku mumvue muoyo ukusaka bua kunanga Yehowa anyi?​—Lomo 5:10.

6. Bua tshinyi imue misangu tudi mua kudiumvua bu badi bikale kule ne Yehowa?

6 Udi mufike ku dilambula Tatu webe wa mu diulu muoyo webe bualu dinanga diende divua dikukoke, wewe kushintulula nsombelu webe bua kumusankisha. Mpindieu udi mu ditalala ne Nzambi. Kadi utuku udiumvua imue misangu muikale kule ne Yehowa anyi? Ebi bidi mua kufikila muntu yonso wa kutudi. Kadi ikala muvuluke dîba dionso ne: Nzambi katu ushintuluka to. Dinanga diende kaditu dishintuluka anu mudi dîba kadiyi dianji kulekela kutua nsense bua kutokesha pa buloba. (Malaki 3:6; Yakobo 1:17) Kadi tuetu bantu tudi mua kushintuluka, nansha bua tshitupa tshîpi. Patu buloba bunyunguluka, tshitupa tshiabu tshimue tshitu tshibuela mu mîdima. Bia muomumue, tuetu bele Nzambi nyima nansha anu kakese menemene, tudi mua kumona malanda etu nende akuata mashika. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kulongolola muanda eu?

7. Tudi mua kudiela nkonko kayi bua kudilama mu dinanga dia Nzambi?

7 Bituikala tudiumvua benze bu badi kule ne dinanga dia Nzambi, tudi ne bua kudiebeja muntu ne muntu ne: ‘Ndiku mupepeje dinanga dia Nzambi anyi? Ndiku mua kuikala mutuadije kuela Nzambi wa muoyo ne wa dinanga nyima ku kakese ku kakese, mubange kuleja mu malu kabukabu ne: ditabuja dianyi didi dienda diteketa anyi? Ndi muteke meji anyi ku “malu a mubidi” pamutu pa kuateka ku “malu a nyuma” anyi?’ (Lomo 8:5-8; Ebelu 3:12) Bituikala badisemeje kule ne Yehowa, tudi mua kuela bidia bidi bikengela bua kulongolola malu, bua kupingajangana nende kabidi malanda mashême ne a musangelu. Yakobo udi utubela ne: ‘Semenayi pabuipi ne Nzambi ne yeye neasemene pabuipi nenu.’ (Yakobo 4:8) Tumikila mêyi a Yuda a se: ‘Bananga, nudibake pa ditabuja dienu ditambe dia tshijila, nutendelele mu nyuma muimpe, nudilame mu dinanga dia [Nzambi].’​—Yuda 20, 21.

Dinanga dia Nzambi kadiena diteketa padi nsombelu wetu ushintuluka

8. Mmalu kayi adi mua kutuenzekela mu tshimpitshimpi?

8 Nsombelu wetu mu tshikondo etshi udi wenda ushintuluka bikole. Mukalenge Solomo wakamba ne: ‘buonso buetu tudi ne bikondo bidi malu atutulukila.’ (Muambi 9:11) Nsombelu wetu mujima udi mua kushintuluka mu mupodi wa dîsu. Lelu tudi mua kuikala ne makanda a mubidi, ne makelela tuetu kubanga kusama bikole. Lelu tudi mua kuikala tuenza mudimu udi umueneka mushindame, kadi makelela tudi mua kudimona tukadi balofua. Munanga wetu kampanda udi mua kufua lufu lua tshikoso. Bena Kristo ba mu ditunga kampanda badi mua kuikala mu ditalala munkatshi mua bimue bidimu, kadi mutantshi eu badi mua kubanga kubakengesha ne tshikisu tshikole. Pamu’apa badi batubanda ne malu a dishima ne batukengesha katuyi ne tshitudi benze. Bushuwa, muoyo wa muntu udi ne mpukapuka ya bungi.​—Yakobo 4:13-15.

9. Bua tshinyi mbimpe bua kukonkonona tshitupa tshia Lomo nshapita wa 8?

9 Padi malu a dibungama atukuata, tudi mua kubanga kudimona bu bantu bela nyima, anyi mene kuela meji ne: dinanga dia Nzambi ndikepe. Kadi bu mutu malu a buena aa atufikila bonso, tukonkononayi bimpe bimpe mêyi malenga a mupostolo Paulo adi mu Lomo nshapita wa 8. Mêyi aa avua mafundila bena Kristo bela manyi a nyuma. Kadi adi atangila kabidi bantu ba mu mikoko mikuabu, badibu babingishe bu balunda ba Nzambi anu bu Abalahama wa mu tshikondo tshia kumpala kua Buena-Kristo.​—Lomo 4:20-22; Yakobo 2:21-23.

10, 11. (a) Mmalu kayi atu baluishi babanda nawu imue misangu bantu ba Nzambi? (b) Bua tshinyi malu aa adibu babanda nawu bena Kristo kaena ne tshidiwu mua kubenzela?

10 Bala Lomo 8:31-34 (MML). Paulo udi ukonka ne: “Bikala [Nzambi] netu, nganyi watuenzela bualu bubi?” Bulelela, Satana ne bukua-panu buende bubi badi batuluisha. Baluishi badi mua kutubanda ne malu a dishima ne badi mua kutubanda nawu nanku nansha ku tubadi tua mu ditunga ditudi. Batu bashiminyine bamue baledi bena Kristo ne: mbakine bana babu bualu kabena bitaba ngondapilu idi ishipa mikenji ya Nzambi anyi bualu kabena banyishila bana babu bua kubuela mu mafesto a bena panu to. (Bienzedi 15:28, 29; 2 Kolinto 6:14-16) Batu babande bena Kristo bakuabu ba lulamatu ne malu a dishima ne: bavua batombokela mbulamatadi bualu bavua babenge bua kushipa bantu nabu mu mvita anyi babenge bua kubuela mu malu a tshididi. (Yone 17:16) Bamue baluishi mbatangalaje malu a dishima ku tudiomba ne mu bikandakanda, bashiminyina Bantemu ba Yehowa babamba mudibu kasumbu ka nzambi ka njiwu.

11 Kadi kupu muoyo bua se: bakamba mu tshikondo tshia bapostolo ne: ‘Bua tshisumbu etshi, tudi bamanye ne: badi batshibanda kuonso.’ (Bienzedi 28:22) Malu a dishima adibu batubanda nawu kaena ne tshidiwu mua kutuenzela nansha tshimue to. Nzambi ke udi ubingisha bena Kristo balelela bualu mbitabuje mulambu wa Kristo. Mmunyi mudi Yehowa mua kulekela kunanga batendeledi bende yeye mumane kubapesha dipa dia mushinga mutambe bukole: Muanende munanga? (1 Yone 4:10) Mpindieu bu mukadi Kristo mubike ku lufu ne musombe ku tshianza tshia balume tshia Nzambi, udi wakuila bena Kristo ne muoyo mujima. Nnganyi udi mua kukokesha bua kupisha Kristo padiye ubingisha bayidi bende peshi nnganyi udi mua kutontolola Nzambi bua dianyisha didiye uleja bena lulamatu bende? Kakuena muntu nansha umue udi mua kuidikija!​—Yeshaya 50:8, 9; Ebelu 4:15, 16.

12, 13. (a) Mmalu kayi anyi ntatu kayi idi kayiyi mua kutupandulula ku dinanga dia Nzambi? (b) Diabolo udi ne tshipatshila kayi padiye utukebela ntatu? (c) Bua tshinyi bena Kristo batu batshimuna ntatu ne malu adi abakuata?

12 Bala Lomo 8:35-37. Kudiku muntu anyi tshintu tshidi mua kutupandulula ku dinanga dia Yehowa ne Muanende Yezu Kristo anyi? Satana udi mua kusaka bantu bende ba pa buloba bua kukengeshabu bena Kristo bikole. Mu lukama lua bidimu lushale elu, batu bakengeshe bikole bana betu ba bungi ba balume ne bakaji mu matunga mavule. Imue miaba lelu, dituku dionso bana betu badi batata bua dipangila dia mfranga. Bamue badi bafiototoka ne nzala peshi mbansunsuke kabayi ne bilamba bia nsongo bia kuvuala. Diabolo udi ne tshipatshila kayi padiye utukebela ntatu eyi? Tshipatshila tshiende ntshia kutekesha batendeledi balelela ba Yehowa mu mikolo. Satana mmusue kutufikisha ku diamba ne: dinanga dia Nzambi ndikepe. Kadi mbia bushuwa anyi?

13 Tudi balonge petu Dîyi didi Nzambi mufundishe anu bu Paulo, wakatela mêyi a mu Musambu 44:22. Tudi bamanye bimpe ne: mbua dîna dia Nzambi ke budi malu aa atufikila tuetu “mikoko” yende. Ditumbisha dia dîna dia Nzambi ne dibingisha dia bukokeshi buende bidi mu tshilumbu etshi. Bua malu aa manene ke budi Nzambi mulekele makenga, kadi ki mbua se: katshiena mutunange kabidi to. Nansha kuoku bualu kayi bua dibungama, tudi bajadike ne: dinanga dia Nzambi bua bantu bende (pamue ne yonso wa kutudi) ki ndishintuluke to. Bualu buonso budi bumueneka bu budi bututshimune nebukudimuke ditshimuna dietu bitualama lulamatu. Mêyi adi Nzambi utujadikila nawu dinanga diende dikole adi atukolesha ku muoyo ne atukuatshisha.

14. Bua tshinyi Paulo uvua mutuishibue bua dinanga dia Nzambi nansha muvua bena Kristo bapeta ntatu?

14 Bala Lomo 8:38, 39. Ntshinyi tshiakatuisha Paulo bua se: tshintu nansha tshimue katshivua mua kupandulula bena Kristo ku dinanga dia Nzambi? Kakuyi mpata, malu avua Paulo mudimuene ne ende abidi mu mudimu wa buambi akakolesha dishindika divuaye nadi dia se: ntatu kayivua mua kushintulula dinanga dia Nzambi kutudi nansha. (2 Kolinto 11:23-27; Filipoi 4:13) Kabidi Paulo uvua mumanye disua dia Yehowa dia tshiendelele ne malu avuaye muenzele bantu Bende kale. Lufu ludiku mua kutshimuna dinanga didi nadi Nzambi kudi bantu badi bamuenzele mudimu ne lulamatu anyi? Nansha kakese! Bena lulamatu aba badi bafua Nzambi neabavuluke ne neababishe mu tshikondo tshidiye mulongolole.​—Luka 20:37, 38; 1 Kolinto 15:22-26.

15, 16. Tela amue malu adi kaayi mua kufikisha Nzambi ku dilekela kunanga basadidi bende ba lulamatu.

15 Nansha tuetu bapete dikenga kayi lelu, ni njiwu kampanda mikole anyi disama dia lufu, peshi lutatu lukole lua kupeta mfranga, kakuena tshintu tshidi mua kunyanga dinanga didi nadi Nzambi kudi bantu bende nansha. Banjelu ba bukole bu mudi muanjelu wa bupidia wakalua Satana kabena mua kupangisha Yehowa bua kunanga basadidi bende ba lulamatu nansha. (Yobo 2:3) Mbulamatadi idi mua kukandika basadidi ba Nzambi, kubela mu maloko, kubakengesha anyi kubamba mudibu “bantu badi kabayi bakumbanyine.” (1 Kolinto 4:13) Ditukina dia matunga nunku kapayi bualu didi mua kusaka bantu bua kutukengesha, kadi kadiena mua kusaka Mukalenge wa diulu ne buloba bua kutulekela to.

16 Bu mutudi bena Kristo, katuena ne bua kutshina bualu nansha bumue bua ku aa akabikila Paulo ne: “malu atshidiku,” mbuena kuamba ne: mianda, ntatu ne nsombelu bia mu tshikondo etshi, peshi “malu atshilualua” kaena mua kukosolola Nzambi ne bantu bende to. Nansha mudi makole a nyuma mibi atuluisha, dinanga dia lulamatu dia Nzambi didi ditukuatshisha. Paulo wakamba ne: kakuena “bule, kakuena ndondo,” bidi mua kupangisha Nzambi bua kutunanga. Tshintu tshionso tshidi tshifuanyike kututekesha mu mikolo peshi kutupita bukole katshiena mua kutupandulula ku dinanga dia Nzambi; ne kakuena tshifukibua tshikuabu nansha tshimue tshidi mua kunyanga malanda a Mufuki ne basadidi bende ba lulamatu to. Dinanga dia Nzambi kaditu difua; ndia tshiendelele.​—1 Kolinto 13:8.

Anyisha luse lujalame lua Nzambi tshiendelele

17. (a) Bua tshinyi kuikala ne dinanga dia Nzambi ‘nkupite muoyo bulengele’? (b) Mmunyi mutudi tuleja ne: tudi tuanyisha luse lujalame lua Nzambi?

17 Dinanga dia Nzambi didi dikukuatshisha ku tshinyi? Udiku ne meji a buena a Davidi wakafunda ne: ‘Bualu bua luse luebe lujalame ludi lupita muoyo bulengele, mishiku yanyi neyikutumbishe. Nunku nenkuvudijile disanka pantshidi ne muoyo; nengolole bianza bianyi kulu bua kutendelela mu dîna diebe.’ (Musambu 63:3, 4) Kudiku tshintu tshidi nsombelu wa panu mua kutupesha tshidi tshipite kunangibua kudi Nzambi ne kudia nende bulunda bua lulamatu anyi? Tshilejilu, kuenza mudimu wa makuta a bungi nkupite kuikala ne ditalala dia mu mutshima ne disanka bidi bifumina ku malanda mashême ne Nzambi anyi? (Luka 12:15) Bamue bena Kristo bakadi badimone kumpala kua lutatu lukole: kulekela Yehowa peshi kuitaba bua kufua. Ke tshiakenzekela Bantemu ba Yehowa ba bungi mu maloko manene a bena Nazi mu tshikondo tshia Mvita Mibidi ya Buloba bujima. Pa kumbusha bantu bakese menemene, bana betu ba balume bakapangadika bua kushala mu dinanga dia Nzambi ne kuitababu bua kufua nansha kufua. Aba badi bashala mu dinanga dia Nzambi ne lulamatu bikale bajadike ne: neabapeshe tshintu tshidi bena panu kabayi mua kutupa to: muoyo wa tshiendelele mu matuku atshilualua. (Mâko 8:34-36) Kadi kabakupeta anu muoyo wa tshiendelela nkayawu to.

18. Bua tshinyi muoyo wa tshiendelele newikale mulenga menemene?

18 Nansha mutudi katuyi mua kuikala ne muoyo wa kashidi mpindieu, tetabi bua kutshinka bule bua muoyo utuvua mua kuikala nawu bu Yehowa Mufuki wetu yeye kayiku. Uvua ne bua kuikala muoyo wa tshianana, kauyi ne tshipatshila tshilelela. Yehowa mmupeshe bantu bende mudimu mulenga mu matuku a ku nshikidilu aa. Nenku tuikalayi bajadike ne: pikala Yehowa, Mukumbaji Munene wa disua diende mua kutupesha muoyo wa tshiendelele, newikale muoyo wa malu mimpe a dikema ne a mushinga wa bungi a tuetu kulonga ne kuenza. (Muambi 3:11) Nansha tuetu mua kulonga malu bungi kayi mu binunu bia bidimu bitshilualua, katuakumvua tshishiki ‘ndondo wa bubanji bua meji ne lungenyi bia Nzambi’ to.​—Lomo 11:33.

Tatu mmununange

19. Yezu Kristo wakambila bayidi bende mêyi kayi pakavuaye ulayangana nabu?

19 Mu dia 14 Nisana 33 B.B., dilolo dia ndekelu divua Yezu ne bapostolo bende ba lulamatu 11, wakabambila malu a bungi bua kubakolesha bua malu avua alua kumpala. Buonso buabu bavua bananukile nende mu makenga ende, ne yonso wa kudibu uvua mudimuene muvuaye mubanange. (Luka 22:28, 30; Yone 1:16; 13:1) Pashishe Yezu wakabajadikila ne: “Tatu mene mmununange.” (Yone 16:27, MMM) Mêyi aa avua ne bua kuikala mambuluishe bayidi bua kujingulula ne: Tatu wabu wa mu diulu uvua mubanange bikole.

20. Ntshinyi tshiudi mupangadike bua kuenza, ne mbualu kayi buudi ne bua kuikala mujadike?

20 Ba bungi badi ne muoyo mpindieu mbenzele Yehowa mudimu ne lulamatu kukadi bidimu bia bungi. Kakuyi mpata, kumpala kua nshikidilu wa tshikondo tshibi etshi kulua, netupete ntatu mikuabu ya bungi. Kulekedi ntatu eyi ikupesha dielakana bua dinanga dia lulamatu dia Nzambi to. Ikala anu mumanye ne: Yehowa mmukunange. (Yakobo 5:11) Yonso wa kutudi atungunuke ne kuenza muende muonso bua kutumikila mikenji ya Nzambi ne lulamatu luonso. (Yone 15:8-10) Tuikalayi tutumbisha dîna diende dîba dionso. Tukoleshayi dipangadika dietu dia kutungunuka ne kusemena pabuipi ne Yehowa mu masambila ne mu dilonga dia Dîyi diende. Nansha bu bualu kayi mua kutukuata makelela, bituikala tuenza muetu muonso bua kusankisha Yehowa, netushale mu ditalala, bajadike bimpe ne: mmutunange ne dinanga didi kadiyi ne ndekelu.​—2 Petelo 3:14.

Newandamune munyi?

• Bua tuetu kuikala bashindame mu nyuma ne mu lungenyi, ndinanga dia nganyi ditudi nangananga nadi dijinga?

• Mmalu kayi adi kaayi mua kupangisha Yehowa bua kulekela kunanga basadidi bende nansha kakese?

• Bua tshinyi kunangibua kudi Yehowa ‘nkupite muoyo bulengele’?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 13]

Bituikala tudiumvua bapanduluke ku dinanga dia Nzambi, tudi mua kuenza muetu muonso bua kulongolola malu

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Paulo wakajingulula tshivuabu bamukengeshila