Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mushindu muimpe wa kukepesha tunyinganyinga

Mushindu muimpe wa kukepesha tunyinganyinga

Mushindu muimpe wa kukepesha tunyinganyinga

‘Luayi kundi, bonso badi ne mudimu mukole, badi ne bujitu bunene, meme nennupe dikisha.’​—MATAYO 11:28.

1, 2. (a) Mmalu kayi adi mu Bible adi mua kukepesha tunyinganyinga tukole? (b) Malongesha a Yezu avua ne dikuatshisha kayi?

 PAMU’APA udi mumanye ne: tunyinganyinga tupitepite bungi ki ntuimpe to; tudi tukebesha masama. Bible udi uleja ne: bantu bonso mbazengele bikole ne majitu, ke bua tshinyi ba bungi mbindile disulakana ku tunyinganyinga tudiku lelu. (Lomo 8:20-22) Kadi Bible udi utuleja kabidi mushindu utudi mua kupeta disulakana divule ku tunyinganyinga kubangila anu ku mpindieu. Disulakana edi didi difumina ku dilonda mibelu ne tshilejilu tshia nsongalume mukuabu uvua ne muoyo kukadi ya bidimu 2 000. Uvua muena mabaya, kadi bantu ke bavuaye mutambe kunanga bikole. Wakamba malu akalenga mitshima ya bantu, wakakumbaja majinga abu, kuambuluishaye batekete ne kusambaye bakengi. Wakatamba nangananga kuambuluisha bantu ba bungi bua kumanya malu a mu nyuma avuabu bakengela. Mushindu’eu ke wakapetabu disulakana ku tunyinganyinga tukole; udi pebe mua kudipeta.​—Luka 4:16-21; 19:47, 48; Yone 7:46.

2 Muntu eu (Yezu wa mu Nazaleta) kavua mulombola kudi dimanya dia panu divua bamue baya kukeba mu Lomo, mu Atena anyi mu Alesandelia to. Pabi, malongesha ende mmamanyike bikole. Avua ne tshiena-bualu etshi: mbulamatadi wikala Nzambi mua kukokesha nende bimpe pa buloba. Yezu wakumvuija kabidi mêyi manene a nsombelu adi mikale ne mushinga wa bungi lelu. Bantu badi balonga ne batumikila malu avua Yezu mulongeshe badi bapeta masanka mpindieu ne badi bapeta disulakana ku tunyinganyinga tukole. Bualu ebu kabuenaku bukusankisha anyi?

3. Ndubila kayi lunene luakela Yezu?

3 Pamu’apa udi welakana, wamba ne: ‘Muntu wa kale nunku udi mua kuikala ne dikuatshisha mu nsombelu wanyi mpindieu anyi?’ Eyowa, teleja mêyi malenga a Yezu aa: ‘Luayi kundi, bonso badi ne mudimu mukole, badi ne bujitu bunene, meme nennupe dikisha. Angatayi mutshi wanyi wa tshikokedi pa nshingu yenu, nuyile malu kundi; bualu bua meme ndi ne kalolo ne kanemu mu mutshima wanyi; nunku nenusangane dikisha mu mitshima yenu. Bualu bua mutshi wanyi wa tshikokedi udi muakane ne bujitu buanyi budi bupepele.’ (Matayo 11:28-30) Ntshinyi tshivuaye musue kuamba? Tukonkononayi mêyi aa bimpe bimpe ne tumone mudiwu atunzuluila njila wa kupeta disulakana ku tunyinganyinga tukole.

4. Mbantu kayi bavua Yezu mulongeshe, ne bua tshinyi bateleji bende bavua ne bua kuikala bamone bibakolele bua kuenza malu avuabu babalomba?

4 Yezu wakalongesha bantu bavule bavua badienzeja ne muoyo mujima bua kukumbaja malu avua mikenji ilomba, kadi eku bikale ne “bujitu bunene” bualu balombodi bena Yuda bavua bavuije tshitendelelu tshintu tshivua tshibanemenene bujitu. (Matayo 23:4) Bavua bela mikandu bungi tshianana pa malu pabuipi ne onso a mu nsombelu. Kuenaku umona binyingalaja bua kuikala umvua misangu yonso bakuambila ne: “kuena ne bua” kuenza etshi anyi tshiatshia anyi? Lubila lua Yezu elu luvua lufikisha bantu bavua bamuteleja ku bulelela, ku buakane ne ku nsombelu mulenga. Bushuwa, kumanya Nzambi mulelela kuvua kulomba kuteleja Yezu Kristo ne ntema, bualu bantu bavua ne badi mua kumanyina tshidi Yehowa mu yeye. Ke bualu kayi Yezu wakamba ne: “Muntu yonso udi mumane kummona meme, wakumona Tatu.”​—Yone 14:9, MML.

Nsombelu webe udi utamba kukunyingalaja anyi?

5, 6. Mmunyi mudi midimu ne mafutu bia mu matuku a Yezu bifuanangane ne bia mu matuku etu aa?

5 Lukonko elu ludi mua kuikala lukutangila bualu mudimu webe anyi nsombelu wa dîku diebe udi mua kuikala mukunemenene bujitu bua bungi. Peshi udi mua kuikala ne majitu makuabu makupite mutu. Bikalabi nanku, udi bu bantu bavua basue malu malelela bavua Yezu mupete ne muambuluishe. Tshilejilu, tangila tshilumbu tshia mushindu wa kudia. Lelu bantu ba bungi badi baluangana ne bualu ebu, ne ke muvua ba bungi benza mu tshikondo tshia Yezu.

6 Mu tshikondo atshi, muena mudimu uvua wenza mudimu mukole mêba 12 ku dituku, matuku 6 ku lumingu, misangu mivule bua kupeta anu ndenalio umue bua dituku dijima. (Matayo 20:2-10) Kudiku difuanangana pankatshi pa difutu edi ne diebe wewe peshi dia balunda bebe anyi? Bidi mua kuikala bikole bua kufuanyikija mafutu a kale ne a mu tshikondo tshietu etshi. Mushindu umuepele wa kuafuanyikija ngua kutshinka bidi mfranga mua kusumba lelu. Mumanyi mukuabu udi wamba ne: mu tshikondo tshia Yezu diampa dimue dienza ne makopo anayi a bukula bua blé divua ne mushinga wa difutu dia mudimu wa dituku dijima. Munga mumanyi udi wamba pende ne: dikopo dimue dia mvinyo mulenga divua ne mushinga wa difutu dia mudimu wa mêba abidi. Malu aa adi akuleja ne: bantu ba mu tshikondo atshi bavua benza mudimu mukole munkatshi mua mêba mavule bua kupeta mushindu wa kudia. Anu bu tuetu, bavua dijinga ne disulakana ne dikisha. Bikalabu bakuangate ku mudimu, pamu’apa badi mua kuikala bakuela mutoyi bua kuenza mudimu wa bungi. Misangu mivule katutu tupeta dîba dia kuela meji bimpe kumpala kua kuangata mapangadika. Pamu’apa udi witaba bua se: udi dijinga ne disulakana.

7. Mmunyi muvua bantu bangate lubila lua Yezu?

7 Bulelela, lubila luakela Yezu bantu bonso bavua “ne mudimu mukole, [ne bavua] ne bujitu bunene” luvua ne bua kuikala lusankishe bantu bavule bavua baluteleje tshikondo atshi. (Matayo 4:25; Mâko 3:7, 8) Vuluka kabidi bualu buakamba Yezu ne: ‘Meme nennupe dikisha.’ Dilaya dia muomumue ditshidiku lelu. Didi mua kutukumbanyina bituikala “ne mudimu mukole ne [bambule] bujitu bunene.” Ne didi mua kukumbanyina kabidi bananga betu badi pamu’apa mu nsombelu wa muomumue.

8. Bua tshinyi dikolesha bana ne bukulakaje bidi bivudija tunyinganyinga?

8 Kudi malu makuabu adi manemenene bantu bujitu. Kukolesha bana mbualu bukole menemene. Nansha kuikala muana kudi mua kuikala kutatshisha. Bungi bua bantu ba milongo yonso badi benda bapeta masama a mpala ne makuabu budi buenda anu buvula. Ne nansha mudi bantu mua kushala ne muoyo bidimu bia bungi, bakulakaje badi ne ntatu ya pa buayi idibu baluangana nayi, nansha mudi malu a luondapu maye kumpala.​—Muambi 12:1.

Dienza mudimu ne tshikokedi

9, 10. Mu bikondo bia kale, tshikokedi tshivua tshileja tshinyi, ne bua tshinyi Yezu wakambila bantu bua kuangatabu tshikokedi tshiende pa nshingu yabu?

9 Mu mêyi adi mu Matayo 11:28, 29, Yezu wakamba ne: ‘Angatayi mutshi wanyi wa tshikokedi pa nshingu yenu, nuyile malu kundi.’ Mu tshikondo atshi, muntu yonso wa tshianana eu uvua ne bua kuikala mumvue anu bu uvua wenza mudimu ne tshikokedi. Kubangila mu bikondo bia kale, tshikokedi tshivua tshileja bupika. (Genese 27:40; Lewitiki 26:13; Dutelonome 28:48) Bantu bavule bavua benza mudimu wa ku dituku bavua Yezu mupetangane nabu bavua benza mudimu ne tshikokedi tshietu tshilelela etshi pa makaya abu, bambule majitu manene. Tshikokedi tshivua mua kuikala tshiumvuika tshimpe ku nshingu ne pa makaya anyi tshivua mua kupulula muntu bilondeshile mushindu uvuabu batshienze. Bu muvua Yezu muena mabaya, uvua mua kuikala muenze bikokedi, ne uvua ne bua kuikala mumanye mua kuenza tshikokedi tshivua ‘tshiakane.’ Pamu’apa uvua wela tshiseba anyi tshilamba miaba ivuatshi tshisombela ku nshingu ne pa makaya bua tshikale tshimpe menemene.

10 Pakamba Yezu ne: ‘Angatayi mutshi wanyi wa tshikokedi pa nshingu yenu,’ uvua mua kuikala udifuanyikija ne muntu uvua ufila bikokedi bienza bimpe bivua mua kuikala ‘biakane’ ku nshingu ne pa makaya a muena mudimu. Ke bualu kayi Yezu wakamba kabidi ne: ‘Bujitu buanyi budi bupepele.’ Mêyi aa avua aleja ne: mutshi wende wa tshikokedi kauvua mubi to, ne mudimu wende kauvua wa bupika nansha. Bulelela, pavua Yezu wambila bateleji bende bua kuitaba tshikokedi tshiende, kavua ufila musangu umue disulakana ku ntatu yonso ivuaku mu tshikondo atshi nansha. Kadi malu mashilangane akabambilaye avua ne bua kubapesha dikisha divule. Dishintulula malu a mu nsombelu wabu ne ngenzelu wabu wa malu bivua ne bua kubasulakaja kabidi. Tshivua ne mushinga wa bungi ntshia se: ditekemena ditoke ne dishindame divua ne bua kubambuluisha bua kukepesha tunyinganyinga tua mu nsombelu.

Udi mua kupeta pebe dikisha

11. Bua tshinyi Yezu kavua wamba bua dishintulula patupu bikokedi?

11 Ikala mumanye bua se: Yezu kavua wamba ne: bantu bavua ne bua kulekela etshi tshikokedi bua kuangata tshikuabu nansha. Bena Lomo bavua ne bua kutungunuka ne kukokesha ditunga diabu anu mudi mbulamatadi ya lelu mikale ikokesha miaba idi bena Kristo basombele. Dilambuisha bitadi dia bena Lomo kadivua ne bua kujika to. Masama ne ditata bua kupeta mfranga bivua anu ne bua kutungunuka. Dipanga bupuangane ne mpekatu bivua ne bua kutungunuka ne kutatshisha bantu. Nansha nanku, bavua mua kupeta dikisha pavuabu balonda malongesha a Yezu, ke mutudi petu lelu mua kupeta dikisha nunku.

12, 13. Mbualu kayi buakaleja Yezu buvua ne bua kupesha bantu dikisha, ne ntshinyi tshiakenza bamue?

12 Mushinga munene wa mufuanu wa Yezu wa tshikokedi wakamueneka patoke pa bidi bitangila mudimu wa divuija bantu bayidi. Kakuena mpata bua se: mudimu munene uvua nawu Yezu uvua wa kulongesha bantu nangananga malu a Bukalenge bua Nzambi. (Matayo 4:23) Nenku pakambaye ne: ‘Angatayi mutshi wanyi wa tshikokedi pa nshingu yenu,’ bivua ne bua kuikala biumvuija kumuidikija mu mudimu wa muomumue au. Muyuki wa mu Evanjeliyo udi uleja ne: Yezu wakasaka bantu bavua basue malu makane bua kushintululabu mudimu, uvua muikale tshintu tshia mushinga mu nsombelu wa bantu ba bungi. Vuluka muakabikilaye Petelo, Andele, Yakobo ne Yone ne: “Luayi kundi, meme nennuvuije balobi ba bantu.” (Mâko 1:16-20, MML) Wakaleja balobi abu disanka divuabu mua kupeta pavuabu mua kuenza mudimu uvuaye yeye muteke pa muaba wa kumpala, yeye muikale ubalombola ne ubambuluisha bua kuwenza.

13 Bamue bena Yuda bakumvua malongesha ende ne kuatumikilabu. Enza bu mumone mu lungenyi malu akenzeka ku muelelu wa mâyi atudi tubala mu Luka 5:1-11. Balobi banayi bavua benze mudimu mukole butuku bujima kabayi bakuate mushipa nansha umue to. Mutantshi eu makondo abu kuwula tente! Kabivua bienzeke mu mpukapuka to; Yezu ke uvua muenzeje bualu ebu. Pakatangilabu ku mukuna, bakamona bantu tshisumbu bateleja malongesha a Yezu. Muanda eu wakambuluisha bua kumvuija tshivua Yezu muambile bayidi banayi abu ne: ‘Katataka too ne tshiendelele [nuenu] nenukuate bantu [ne muoyo].’ Ntshinyi tshiakenzabu? ‘Pakaluabu ne matu abu ku mpata, bakaashiya, bakamulonda.’

14. (a) Mmunyi mutudi mua kupeta dikisha lelu? (b) Ndumu luimpe kayi ludi luikishisha luvua Yezu mumanyishe?

14 Nansha wewe pebe udi mua kuenza bia muomumue. Mudimu wa kulongesha bantu bulelela bua mu Bible utshidi utungunuka. Bantemu ba Yehowa batue ku miliyo isambombo pa buloba bujima mbitabe lubila lua Yezu lua ‘kuangata mutshi [wende] wa tshikokedi pa nshingu’ yabu ne mbalue “balobi ba bantu.” (Matayo 4:19, MML) Bamue mbavuije bualu ebu mudimu wabu wa ku dîba ne ku dîba; bakuabu badi bawenza bilondeshile mudibu bakokeshe. Bonso buabu badi bamona mudimu eu wikishisha, ne nsombelu wabu kêna utamba kubanyingalaja to. Padibu bawenza badi ne disanka, bambila bakuabu lumu luimpe, mmumue ne: ‘lumu luimpe lua Bukalenge.’ (Matayo 4:23) Bitu misangu yonso bienza disanka bua kuakula bua lumu luimpe kadi nangananga bua lumu luimpe elu. Bible udi ne malu manene atudi nawu dijinga bua kutuisha bantu ba bungi bua se: badi mua kukepesha tunyinganyinga tua mu nsombelu wabu.​—2 Timote 3:16, 17.

15. Mmunyi mudi malongesha a Yezu adi atangila nsombelu mua kukuambuluisha?

15 Nansha bantu badi batuadijilaku kulonga malu a Bukalenge bua Nzambi mbabambuluishe kudi malongesha a Yezu mu malu a mu nsombelu. Bantu ba bungi badi mua kuamba mu bulelela ne: malongesha a Yezu mmabapeshe dikisha ne mmabambuluishe bua kushintulula nsombelu wabu. Udi mua kudimuena nkayebe bualu ebu wewe mukonkonone amue mêyi a mu nsombelu adibu baleje mu miyuki ya mu nsombelu wa Yezu ne ya mudimu wende, nangananga Evanjeliyo mifunda kudi Matayo, Mâko ne Luka.

Mushindu wa kupeta dikisha

16, 17. (a) Mmuaba kayi uudi mua kupeta amue malongesha manene a Yezu? (b) Ntshinyi tshidi muntu ne bua kumanya bua kupetela dikisha mu ditumikila malongesha a Yezu?

16 Mu muvu wa printemps wa mu 31 B.B., Yezu wakenza muyuki udi muende lumu bikole pa buloba bujima lelu. Batu baubikila pa tshibidilu ne: Muyuki wa pa Mukuna. Mbaufunde mu Matayo nshapita 5 too ne wa 7 ne mu Luka nshapita 6, ne muyuki eu udi uleja mavule a ku malongesha ende mu tshikoso. Udi mua kupeta manga malongesha a Yezu miaba mikuabu mu Evanjeliyo. Malu mavule akambaye adi umvuika bimpe nkayawu nansha mudi diatumikila mua kuikala bualu bukole. Bua tshinyi kubenga kubala nshapita eyi bimpe bimpe ne kuelanganapu meji? Enza bua malongesha ende ashintulule ngelelu webe wa meji ne lungenyi luebe.

17 Bushuwa, tudi mua kuteka malongesha a Yezu mu mishindu mishilangane. Tutekayi malongesha manene pa wawu muaba bua kuikale dilongesha dimue dituku dionso dia ngondo, bua wewe kuatumikila. Mmushindu kayi? Kuabadi pa mutu pa mutu nansha. Vuluka mfumu mubanji wakebeja Yezu Kristo ne: ‘Nengenze tshinyi bua kupiana muoyo wa tshiendelele?’ Pakamuambuluila Yezu malu manene avua Nzambi ulomba mu Mikenji, muntu eu wakamuandamuna ne: ukavua utumikila malu au. Kadi wakajingulula ne: kavua ne bua kushikidila anu apu to. Yezu wakamuambila bua adienzeje bua kutumikila mêyi a Nzambi mu mushindu mulelela, bua kuikalaye muyidi wa tshisumi. Bidi bimueneka ne: muntu eu kavua mudilongolole bua kuenza bionso abi to. (Luka 18:18-23) Ke bualu kayi muntu udi musue kulonga malongesha a Yezu lelu udi ne bua kuikala mumanye ne: kudi dishilangana pankatshi pa kuanyisha malongesha a Yezu ne kuatumikila, kuenza nunku ke kudi kukepesha tunyinganyinga.

18. Umvuija mushindu uudi mua kuenza mudimu bimpe ne malu adi mu kazubu kadi kalamakaja ku tshiena-bualu etshi.

18 Bua kutuadija kukonkonona ne kutumikila malongesha a Yezu, tangila bualu bua 1 mu kazubu kadi kalamakaja ku tshiena-bualu etshi. Badi batutuma mu Matayo 5:3-9. Mu bulelela, muntu yonso wa kutudi udi ne bua kupeta dîba dia kuelangana meji bua mibelu milenga idi mu mvese eyi. Kadi paudi uyikonkonona yonso, ntshinyi tshiudi wamba bua ngelelu webe wa meji? Wewe musue kutshimuna tunyinganyinga tupite bukole, ntshinyi tshiakuambuluisha? Mmunyi mudi ditamba kutuma meji ku malu a mu nyuma ne dilekela malu aa angata muaba munene mu lungenyi luebe mua kulengeja nsombelu webe? Kudiku bualu buudi mua kupesha mushinga mukese bua kutamba kutuma meji ku malu a mu nyuma anyi? Wewe muenze nunku disanka diebe nedivule mpindieu.

19. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kupeta dimanya ne bujinguludi bua bungi?

19 Mpindieu mona bualu bukuabu buudi ne bua kuenza. Bua tshinyi kubenga kuyikila malu a mu mvese eyi ne musadidi mukuabu wa Nzambi bu mudi bayebe anyi mukajebe, anyi mulela webe peshi mulunda webe? (Nsumuinu 18:24; 20:5) Vuluka ne: mfumu mubanji wakebeja muntu mukuabu (Yezu) bualu bua mushinga. Diandamuna diakamupeshaye divua mua kuikala dikoleshe ditekemena diende dia kupeta disanka ne muoyo wa kashidi. Muena Kristo nebe uwayikila nende malu a mu mvese eyi kakuikala mumue ne Yezu to; kadi diyukila bua malongesha a Yezu nedinuambuluishe nuenu bonso babidi. Kunengeshi bua kuenza bualu ebu to.

20, 21. Nndongamu kayi uudi mua kulonda bua kulonga malongesha a Yezu, ne mmunyi muudi mua kujadika ne: udi uya kumpala?

20 Tangila kabidi mu kazubu aka kadi ne tshiena-bualu tshia se: “Malongesha adi mua kukuambuluisha.” Mbateke malongesha aa bua kukupesha mushindu wa kukonkonona dimue ku dituku. Tshia kumpala udi mua kuanji kubala malu adi Yezu muambe mu mvese idibu batele. Pashishe welangane meji bua mêyi ende au. Ela meji bua mushindu uudi mua kuatumikila. Biwamona ne: ukadi wenza malu aa, wele meji bua kumona malu makuabu audi mua kuenza bua kutumikila dilongesha dia Nzambi adi. Enza bua kutumikila dilongesha adi dituku adi. Biwikala kuyi udiumvua bimpe anyi kuyi ujingulula mushindu wa kuditumikila bimpe, elanganapu meji dituku dikuabu. Kadi ikala mumanye ne: kuena anu ne tshia bua kudishikuluja kumpala kua wewe kupita ku dilongesha dikuabu nansha. Dituku didi dilonda udi mua kukonkonona dilongesha dikuabu. Ku ndekelu kua lumingu, udi mua kuambulula bua kumona mushindu uudi mulonde malongesha a Yezu anayi peshi atanu. Lumingu luibidi, sakidila malongesha makuabu ku dituku ku dituku. Wewe mumone ne: udi mupangile bua kutumikila dilongesha kampanda, kuteketshi mu maboko to. Nebifikile muena Kristo yonso. (2 Kulondolola 6:36; Musambu 130:3; Muambi 7:20; Yakobo 3:8) Tungunuka nanku lumingu luisatu ne luinayi.

21 Kunyima kua ngondo umue anyi mivule, udi mua kujikija malu onso 31. Ntshinyi tshiwikala mua kumvua? Kuakuikalaku ne disanka anyi pamu’apa musulakane bikole anyi? Nansha wewe mudilengeje anu kakese tshianana, imue misangu kuakumvua tunyinganyinga tua bungi to, peshi neumanye mua kututantamena bimpe, ne neupete mushindu wa kutungunuka. Kupu muoyo bua se: kudi malu makuabu malenga a bungi a mu malongesha a Yezu adi kaayi mu kazubu aka to. Bua tshinyi kubenga kukeba amue a kudiwu ne kuteta bua kuatumikila?​—Filipoi 3:16.

22. Ntshinyi tshitudi mua kupeta tuetu balonde malongesha a Yezu, kadi mbualu kayi bukuabu butudi ne bua kulonga?

22 Udi umona ne: nansha mudi tshikokedi tshia Yezu katshiyi ne bujitu, ntshiakane bushuwa. Bujitu bua malongesha ende ne bua buyidi buende mbupepele. Kunyima kua mupostolo Yone (muyidi uvua Yezu mutambe kunanga) mumane kudimuena bualu ebu munkatshi mua bidimu bipite pa 60, wakamba ne: ‘Bua edi ndinanga dia Nzambi, bua tuetu tutumikile mikenji yende; ne mikenji yende kayena itunemena bujitu.’ (1 Yone 5:3) Udi mua kupeta pebe dishindika dia muomumue. Wewe mutungunuke ne kutumikila malongesha a Yezu, neufike ku dimona ne: malu atu atamba kupesha bantu tunyinganyinga lelu kaakukunyingalaja bikole to. Neumone ne: udi mupete disulakana dia bungi. (Musambu 34:8) Kadi kudi bualu bukuabu budi butangila tshikokedi tshiakane tshia Yezu buudi ne bua kukonkonona. Yezu wakamba kabidi ne: udi “mupole malu ne muena bupuekele mu muoyo.” Mmunyi mudi mêyi aa atuambuluisha bua kulongela malu kudi Yezu ne kumuidikija? Netumone bualu ebu mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.​—Matayo 11:29, MMM.

Diandamuna diebe didi tshinyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kunyemena kudi Yezu patudi tukeba disulakana ku tunyinganyinga tupite bungi?

• Tshikokedi tshivua tshileja tshinyi, ne bua tshinyi?

• Bua tshinyi Yezu wakambila bantu bua kuangatabu tshikokedi tshiende?

• Mmunyi muudi mua kupeta dikisha dia mu nyuma?

[Nkonko ya dilonga]

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 14]

Mvese wa tshidimu wa Bantemu ba Yehowa mu 2002 neikale ne: ‘Luayi kundi, meme nennupe dikisha.’​—Matayo 11:28.

[Kazubu/​Tshimfuanyi mu mabeji 12, 13]

Malongesha adi mua kukuambuluisha

Mmalu mimpe kayi audi mua kupeta mu Matayo nshapita 5 too ne wa 7? Mu nshapita eyi mudi malongesha avua Mulongeshi Munene Yezu mulongeshe pa mukuna wa mu Galela. Suaku ubale mvese mitela kuinshi eku mu Bible webe wewe, ne udiele nkonko idibu bele bua mvese eyi.

1. 5:3-9 Ntshinyi tshidi mvese eyi indongesha bua ngelelu wanyi mujima wa meji? Ntshinyi tshindi mua kuenza bua kupeta disanka dia bungi? Mmunyi mundi mua kutamba kuenza bua kubenga kulengulula majinga anyi a mu nyuma?

2. 5:25, 26 Ntshinyi tshidi tshimpe kupita kuidikija tshilele tshia kutandangana tshidi natshi bantu ba bungi?​—Luka 12:58, 59.

3. 5:27-30 Ntshinyi tshidi mêyi a Yezu aa aleja bua dialakana bakaji (ta balume)? Mmunyi mudi diepuka meji aa mua kuvudija disanka ne ditalala dianyi dia mu mutshima?

4. 5:38-42 Bua tshinyi ndi ne bua kudienzeja bua kuepuka lungenyi ludi bantu batambe kusua lelu lua dikala ne luonji lukole?

5. 5:43-48 Mmunyi mudi dimanyangana bimpe ne balunda bamvua mua kuikala ngangata bu baluishi mua kumpetesha masanka? Mmunyi muikala pamu’apa bualu ebu mua kukepesha anyi kujikija bilumbu?

6. 6:14, 15 Bingikala ne tshilele tshia kubenga kufuilangana luse, lubabu anyi njiya ke bidi mua kuikala bingenzeja nunku anyi? Mmunyi mundi mua kushintuluka?

7. 6:16-18 Ndiku ne tshilele tshia kutamba kuditatshisha bua tshimuenekelu tshianyi kupita tshindi muikale munda anyi? Ntshinyi tshindi ne bua kutamba kudimukila?

8. 6:19-32 Ntshinyi tshidi mua kuenzeka bingikala mubange kuditatshisha bipitshidile bua kupeta makuta ne bintu? Ndielangana meji bua malu kayi dikala mua kungambuluisha bua kuikala ne nkatshinkatshi mu muanda eu?

9. 7:1-5 Ntu ngumvua munyi pantu munkatshi mua bantu badi batamba kubipishangana anyi kujanangana, batalula anu bakuabu bilema? Bua tshinyi bidi ne mushinga bua meme kubenga kubafuana?

10. 7:7-11 Bikala dinanukila dikale dimpe pandi ndomba Nzambi, kadi bidi munyi bua malu makuabu a mu nsombelu?​—Luka 11:5-13.

11. 7:12 Nansha mundi mumanye Dîyi dia mushinga mukole, mmisangu bungi kayi indi ntumikila mubelu eu mu malanda anyi ne bakuabu?

12. 7:24-27 Bu mundi meme ke udi ne bukokeshi pa nsombelu wanyi, mmunyi mundi mua kudilongolola bimpe ku ntatu ne ndululu bidi bikale bu bipupu? Bua tshinyi ndi ne bua kutuadija kuela meji bua bualu ebu mpindieu?​—Luka 6:46-49.

Malongesha makuabu andi mua kukonkonona:

13. 8:2, 3 Mmunyi mundi mua kuleja bakengi luse anu muvua Yezu ne tshibidilu tshia kubalejalu?

14. 9:9-38 Kufuilangana luse kudi ne mushinga kayi mu nsombelu wanyi, ne mmunyi mundi mua kutamba kufuila bantu luse?

15. 12:19 Bu mudi mulayi eu udi utangila Yezu undongesha, ndiku ndienzeja bua kuepuka matandu anyi?

16. 12:20, 21 Mbualu buimpe kayi bundi mua kuenza pandi tshiyi mbungamija bakuabu ne mêyi ta bienzedi bianyi?

17. 12:34-37 Mmalu kayi antu ntamba kuakula misangu ya bungi? Ndi mumanye ne: pandi nkama tshimuma tshia oranje, mâyi atshi adi apatuka, nunku bua tshinyi ndi ne bua kukeba bua kumanya malu adi munda muanyi peshi mu mutshima wanyi?​—Mâko 7:20-23.

18. 15:4-6 Bilondeshile mêyi a Yezu, ndiku ngela meji kayi bua kuambuluisha bakulakaje?

19. 19:13-15 Mbualu kayi bundi ne bua kukeba dîba dia kubuenza?

20. 20:25-28 Bua tshinyi kukeba kulombola bantu anu bua kupeta lumu kakuena ne mushinga? Mmunyi mundi mua kuidikija Yezu mu muanda eu?

Malongesha makuabu akafunda Mâko:

21. 4:24, 25 Ntshinyi tshidi malu andi ngenzela bakuabu aleja?

22. 9:50 Bikala malu andi ngamba ne andi ngenza mikale mimpe, mbipeta kayi bilenga bikalawu pamu’apa mua kupatula?

Bua kujikija, amue malongesha makese akafunda Luka:

23. 8:11, 14 Meme mulekele tunyinganyinga, bubanji, ne masanka biangata muaba munene mu nsombelu wanyi, ntshinyi tshidi mua kungenzekela?

24. 9:1-6 Nansha muvua Yezu ne bukole bua kuondapa babedi, ntshinyi tshivuaye muteke kumpala kua bionso abi?

25. 9:52-56 Ntu mfika munda ne lukasa anyi? Ndiku ngepuka tshilele tshia kudisombuela anyi?

26. 9:62 Mmunyi mundi ne bua kuangata mudimu wanyi wa kuambila bakuabu malu a Bukalenge bua Nzambi?

27. 10:29-37 Mmunyi mundi mua kuleja ne: ndi muena luse, tshiena ndengulula malu a bakuabu?

28. 11:33-36 Mmalu kayi andi mua kushintulula bua nsombelu kuluaye mupepele?

29. 12:15 Mmalanda kayi adi pankatshi pa muoyo ne biuma?

30. 14:28-30 Meme muikale ne dîba dia kuanji kukonkonona mapangadika anyi bimpe, ntshinyi tshindi mua kuepuka, ne mmasanka kayi angapeta?

31. 16:10-12 Mmasanka kayi andi mua kupeta mu dikala ne lulamatu?

[Bimfuanyi mu dibeji 10]

Kuenza mudimu wa dipandisha mioyo ya bantu ne tshikokedi tshia Yezu kudi kufila dikisha