Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mu katupa kîpi emu, ntatu ya bantu neyijike!

Mu katupa kîpi emu, ntatu ya bantu neyijike!

Mu katupa kîpi emu, ntatu ya bantu neyijike!

“DIAMBULUISHA badi mu dikenga kadiena ne mushinga to bikaladi kadiyi munkatshi mua malu mavule adibu balongolole ne kabayi baditue nyama ku mikolo kudi bena tshididi ne tshipatshila tshia kuluisha tshiledi tshinene tshia makokangana. Malu akadi menzeke mmaleje njila ne njila ne: diambuluisha patupu badi mu dikenga kadiena mua kujikija makenga adi makebesha nangananga kudi malu a tshididi.”​—The State of the World’s Refugees 2000.

Nansha mudibu bambuluisha bakengi bikole, ntatu ya bantu idi anu yenda ivulangana. Kudiku mushindu wa bena tshididi kujikijabu ntatu eyi bua kashidi anyi? Bua kuamba bulelela, kakuena mushindu menemene to. Kadi nkuepi kukuabu kutudi mua kuela katekemenyi? Mu mêyi malenga a ntuadijilu wa mukanda uvuaye mutumine bena Kristo ba mu Efeso, mupostolo Paulo udi umvuija mushindu walua Nzambi kujikija makenga onso a bantu. Udi mene ulejamu tshintu tshiakuata natshi Nzambi mudimu bua kujikija makenga aa, tshintu atshi netshibutule tshiledi tshinene tshia ntatu yonso idi itukuata lelu’eu. Bua tshinyi kubenga kukonkonona tshidi Paulo ukeba kutuambila? Mêyi ende au adi mu Efeso 1:3-10.

‘Bua kusangisha bintu bionso tshiakabidi mu Kristo’

Mupostolo udi wamba ne: disua dia Nzambi didi bua tshidiye ubikila ne: [ndombuelu (ndongoluelu wa malu) ku ndekelu menemene kua tshikondo tshijadika].” Ntshinyi tshidibi biumvuija? Bidi biumvuija ne: Nzambi mmulongolole tshikondo tshikalaye mua kuenza malu bua ‘kusangisha bintu bionso [tshiakabidi] mu Kristo, ne bidi mu diulu ne bidi panshi pa buloba.’ (Efeso 1:10) Bulelela, Nzambi mmujadike ndongoluelu kampanda bua kuvuija kabidi bintu bionso bidi mu diulu ne bidi pa buloba mu buobumue ku bulombodi buende. Bua muaku udibu bakudimune muaba eu ne: ‘kusangisha tshiakabidi,’ mukebuludi wa malu a mu Bible Joseph Thayer udi wamba ne: “Kudisangishila tshiakabidi . . . bintu ne bantu bonso kulua nabi (bapandulula kudi mpekatu too ne mpindieu) mu nsangilu umue wa buwetu mu Kristo.”

Bualu abu budi buleja tshidi Nzambi muenzele muanda eu pa kumona muvua matapuluka madianjile kujuka kumpala. Ku ntuadijilu kua muoyo wa bantu, baledi betu ba kumpala, Adama ne Eva bakalonda Satana Diabolo pakatombokelaye Nzambi. Bavua basue kuikala ne budikadidi, bua kuikalabu ne bukenji bua kudisunguila tshivua tshimpe ne tshivua tshibi. (Genese 3:1-5) Mu diumvuangana ne buakane bua Nzambi, wakabipata mu dîku diende ne buobu kujimija malanda abu nende. Bakabueja bukua-bantu mu dipanga bupuangane ne mu makenga makole atudi nawu lelu.​—Lomo 5:12.

Dilekela malu mabi bua tshitupa tshîpi

Bamue badi mua kukonka ne: ‘Bua tshinyi Nzambi wakalekela bantu benza nanku?’ ‘Bua tshinyi kakabenzeja disua diende ne bukole buende bua bungi ebu, mushindu’au uvua mua kupangisha ntatu ne makenga bitudi tupeta mpindieu bua?’ Mbipepele bua muntu kuela meji a mushindu’eu. Kadi ntshinyi tshivua dienza mudimu ne bukole buende bua bungi ebu mua kuleja? Udiku mua kuanyisha muntu udi, anu padiye umona ne: bakuabu ki mbitabe tshidiye muambe, umba uzaza buonso badi kabayi ku luseke luende anu bualu udi ne bukole bua bungi bua kuenza nanku anyi? Kabiena nanku to.

Bantomboji abu kabavua batontolole menemene bukole-buonso bua Nzambi nansha. Tshiakatambabu kutontolola nangananga mbukenji ne buakane bua nkokeshilu wende. Bua kukosa bilumbu binene bivua bijuke musangu umue bua kashidi, Yehowa mmulekele bifukibua biende bua kudikokeshabi nkayabi yeye kayi welamu dîyi munkatshi mua tshikondo kampanda tshijadika. (Muambi 3:1; Luka 21:24) Pafika tshikondo atshi ku ndekelu, neakose mpindieu bilumbu abi bua kudilombuelaye nkayende malu a pa buloba. Mu tshikondo atshi nebimueneke patoke ne: nkokeshilu wende ke njila umuepele udi upetesha bantu badi pa buloba ditalala, disanka ne diakalenga dia kashidi. Pashishe neumbushe bakengeshanganyi bonso badi pa buloba bua kashidi.​—Musambu 72:12-14; Danyele 2:44.

‘Diambedi kayi muanji kufuka buloba’

Yehowa ukavua mulongolole bua kuenza bionso ebi kuonso aku. Paulo udi wamba ne: ‘diambedi yeye kayi muanji kufuka buloba.’ (Efeso 1:4) Kabivua kumpala kua yeye kufuka buloba anyi Adama ne Eva to. Buloba abu buvua ‘buimpe be,’ ne buntomboji kabuvua buanji kujuka nansha. (Genese 1:31) Kadi ‘mbuloba’ kayi buvua mupostolo Paulo wamba? Mbuloba bua bana ba Adama ne Eva, buloba bua bantu bapange bupuangana bikale ne ditekemena dia kupikudibua. Kumpala kua buobu kulela muana nansha umue, Yehowa ukavua mumanye mushindu uvuaye mua kuenza malu bua kumona mua kufila disulakana kudi ndelanganyi ya Adama ivua miakanyine bupikudi.​—Lomo 8:20.

Kadi katuena tusua kuamba ne: Mukalenge wa diulu ne buloba udi ne bua kuenza malu bu mutu bantu benza nansha. Padi bantu bajingulula ne: tshipupu kampanda tshidi mua kuenzeka, badi balongolola malu kabukabu bua kumona mushindu wa kutshipanduka. Kadi Nzambi wa-bukole-buonso yeye udi wangata dipangadika diende ne udi udikumbaja. Nansha nanku, Paulo udi umvuija mushindu udi Yehowa mupangadike bua kuenza bua kupesha bantu dikisha dia kashidi. Mmapangadika kayi adiye muangate au?

Nnganyi wafila dikisha?

Paulo udi umvuija ne: bayidi ba Kristo bela manyi a nyuma badi ne mudimu wa pa buawu wa kumbusha ntatu idi mpekatu wa Adama mukebesha. Paulo udi wamba ne: Yehowa ‘wakatusungula munda mua [Kristo],’ bua kukokesha ne Yezu mu Bukalenge bua mu diulu. Paulo udi umvuija kabidi bualu ebu ne: Yehowa ‘wakadianjila kutusungula bua kuikala ne bupianyi kudiye bu bana bua Yezu Kristo.’ (Efeso 1:4, 5) Bushuwa, Yehowa kakabasungula anyi kudianjila kubasungula muntu ku muntu nansha. Kadi wakadianjila kusungula kasumbu ka bena lulamatu ne bena didifila bavua ne bua kuenza mudimu pamue ne Kristo bua kumbusha ntatu idi Satana Diabolo pamue ne Adama ne Eva bakebele bukua-bantu buonso.​—Luka 12:32; Ebelu 2:14-18.

Mbualu kayipu bua dikema! Pakatontololaye bukokeshi bua Nzambi ku ntuadijilu, Satana wakasua kuamba ne: bantu bavua Nzambi mufuke bavua ne butekete, bua se: buobu mu lutatu lukole, buonso badi mua kutombokela bukoleshi bua Nzambi. (Yobo 1:7-12; 2:2-5) Pavuaye uleja ‘butumbi bua ngasa wende wakatupaye patupu’ mu mushindu wa dikema, Yehowa Nzambi wakaleja muvuaye mueyemene bifukibua biende bia pa buloba pakangataye bamue ba mu dîku dia Adama dia bena mpekatu bua kuikalabu bana bende ba mu nyuma. Bantu badi mu kasumbu kakese aka uvua ne bua kubangata bua kuenza mudimu mu diulu. Bua tshipatshila kayi?​—Efeso 1:3-6; Yone 14:2, 3; 1 Tesalonike 4:15-17; 1 Petelo 1:3, 4.

Mupostolo Paulo udi wamba ne: bana aba badi Nzambi muangate badi balua ‘bapianyi tshiapamue ne Kristo’ mu Bukalenge buende bua mu diulu. (Lomo 8:14-17) Bu muikalabu bakalenge ne bakuidi, nebenze pabu mudimu wa kupikula bantu ku ntatu ne makenga bidibu nabi mpindieu. (Buakabuluibua 5:10) Bushuwa, ‘bifukibua bionso bidi bitua mikemu popamue ne bidi bidinyenga popamue too ne katataka.’ Kadi mu katupa kakese emu, bana ba Nzambi aba badiye musungule nebalonde Yezu, ne bantu bonso bena butumike ‘nebapikudibue kabidi ku bupika bua dibola ne nebabuejibue [kabidi] mu budishikaminyi bua butumbi bua bana ba Nzambi.’​—Lomo 8:18-22.

‘Kupikudibua bua mashi’

Bionso ebi mbikumbane ku diambuluisha dia tshintu tshidi ne bua kuikala mushindu mutambe bunene udi Nzambi muleje ngasa anyi bulenge buende bukena butuakanyine kudi bantu ba pa buloba badi bakanyine bupikudi, tshintu atshi ke mulambu wa Yezu Kristo udi upikula bantu. Paulo wakafunda ne: ‘Tudi ne kupikudibua kuetu kudiye [Yezu Kristo] bua mashi ende, ne kubuikidibua kua malu mabi etu bu mudi bubanji bua ngasa wende.’​—Efeso 1:7.

Yezu Kristo ke muntu wa kumpala udi ne mushinga mu dikumbaja dia dipangadika dia Nzambi. (Ebelu 2:10) Mulambu wende udi ufila mushindu muakane wa Yehowa kuangataye bamue bana ba Adama bua kubabueja mu dîku diende dia mu diulu ne bua kupikula bantu ku ntatu idi mpekatu wa Adama mukebesha, kayi utekesha bantu mu mikolo bua kueyemena mikenji ne mêyi Ende. (Matayo 20:28; 1 Timote 2:6) Yehowa mmuenze malu mu mushindu udi ubingisha buakane buende ne ukumbaja tshivuabu bulomba.​—Lomo 3:22-26.

‘Bualu busokoka’ bua Nzambi

Munkatshi mua bidimu binunu ne binunu, Nzambi kavua musokolole bimpe menemene mushindu uvuaye mua kukumbaja dipangadika diende bua buloba to. Mu bidimu lukama bia kumpala mu bikondo bietu ebi, ‘wakamanyisha [bena Kristo] bualu busokoka bua disua diende.’ (Efeso 1:9) Paulo ne bena Kristo nende bela manyi bakumvua bimpe mudimu munene udibu bapeshe Yezu Kristo bua kukumbaja dipangadika dia Nzambi. Bakabanga kabidi kujingulula mudimu wabu wa pa buawu bu bapianyi pamue ne Kristo mu Bukalenge buende bua mu diulu. (Efeso 3:5, 6, 8-11) Bulelela, Bukalenge budi mu bianza bia Yezu Kristo ne bakokeshi nende ke tshintu tshiakuata natshi Nzambi mudimu bua kufila ditalala dia kashidi mu diulu ne pa buloba. (Matayo 6:9, 10) Ku diambuluisha dia Bukalenge ebu, Yehowa neavuije tshiakabidi buloba ebu mushindu uvuabu ku ntuadijilu muvuaye mulongolole.​—Yeshaya 45:18; 65:21-23; Bienzedi 3:21.

Tshikondo tshidiye mulongolole bua kumbusha makenga onso ne tunsungansunga pa buloba tshikadi pabuipi menemene. Kadi Yehowa wakabanga mudimu wa dipingajilula malu onso tshiakabidi mu Pentekoste wa mu tshidimu tshia 33 B.B. Mmushindu kayi? Mu tshikondo atshi wakabanga kusangisha “bintu bidi mu diulu,” mmumue ne: aba bakokesha ne Kristo mu diulu. Munkatshi muabu mudi bena Kristo ba mu Efeso. (Efeso 2:4-7) Matuku adi panshi aa, mu tshikondo tshietu etshi, Yehowa udi muikale usangisha ‘bintu bidi panshi pa buloba.’ (Efeso 1:10) Ku diambuluisha dia mudimu wa diyisha pa buloba bujima, udi umanyisha bisamba bionso lumu luimpe lua Bukalenge buende budi mu bianza bia Yezu Kristo. Bantu badi baluitaba badi babasangisha nansha mpindieu mu muaba wa bukubi ne luondapu lua mu nyuma. (Yone 10:16) Mu katupa kîpi emu, nebapikudibue kashidi ku tunsungansunga ne makenga onso pa buloba buandamuna mparadizu.​—2 Petelo 3:13; Buakabuluibua 11:18.

“Malu a dikema a bungi” mmenzeke mu mudimu wa diambuluisha bantu badibu bakengesha. (The State of the World’s Children 2000) Kadi, bualu bua dikema menemene nebuikale muanda ukadi pabuipi wenzabu kudi Kristo Yezu ne aba bakokesha nende mu Bukalenga bua mu diulu. Nebumbushe tshiledi tshionso tshia makokangana ne malu mabi onso adi atukengesha. Nebajikije makenga onso a bantu.​—Buakabuluibua 21:1-4.

[Bimfuanyi mu dibeji 4]

Bintu bidibu bambuluishangana nabi ki mbijikije makenga a bantu nansha

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Mulambu wa Kristo wakapikula bantu ku mpekatu wa Adama

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Kudi mushindu wa kupeta bukubi ne luondapu lua mu nyuma lelu

[Bimfuanyi mu dibeji 7]

Mu katupa kîpi emu Bukalenge bua Masiya nebujikije makenga onso nkong