Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nusakidile dilamata Nzambi ku ditantamana dienu

Nusakidile dilamata Nzambi ku ditantamana dienu

Nusakidile dilamata Nzambi ku ditantamana dienu

‘Nusuikakaje ditaba dienu ne dinanukila, [ditantamana] ne muoyo wa dilamata [Nzambi].’​—2 PETELO 1:5, 6, Mukanda wa Mvidi Mukulu [katolike, MMM].

1, 2. (a) Ndikola dia mushindu kayi didi muana ne bua kukola? (b) Dikola dia mu nyuma didi ne mushinga kayi?

 TUDI bamanye ne: dikola didi ne mushinga bua muana, kadi ki ng’anu dikola dia mubidi nkayadi didi dikengedibua to. Udi kabidi ne bua kukola mu lungenyi ne mu meji. Mu bungi bua matuku, muana nealekele malu a buana ne neatantamane bua kulua muntu mukole. Mupostolo Paulo uvua mutume meji ku bualu ebu pakafundaye ne: ‘Pangakadi muana, ngakadi ngakula bu muana, ngakadi ngela meji bu muana, ngakadi njingulula malu bu muana; katataka pangakulua muntu mukole, ngakulekela malu a buana.’​—1 Kolinto 13:11.

2 Mêyi a Paulo aa adi aleja bualu bua mushinga budi butangila dikola dia muntu dia mu nyuma. Bena Kristo badi ne bua kukola, kumbuka ku buana bua mu nyuma bua kulua ‘bantu bakole mu meji.’ (1 Kolinto 14:20) Badi ne bua kuenza muabu muonso bua kufika ‘ku luidi lua dikola didi mu tshiuwidi tshia Kristo.’ Dîba adi kabakuikala ‘bu bana kabidi badi batshikishibua eku ne eku ne badi batambakajibua ku lupepele luonso lua diyisha’ to.​—Efeso 4:13, 14.

3, 4. (a) Tshitudi ne bua kuenza bua kulua bantu bakole mu nyuma ntshinyi? (b) Nngikadilu kayi idi isankisha Nzambi itudi ne bua kuleja, ne ngikadilu eyi idi ne mushinga kayi?

3 Mmunyi mutudi mua kulua bantu bakole mu nyuma? Nansha mudi dikola dia mubidi didienzekela padi nsombelu muikale muimpe, dikola dia mu nyuma didi diodi dilomba bua muntu kudienzeja ne muoyo mujima. Didi dituadija patudi tupeta dimanya dijalame dia Dîyi dia Nzambi ne patudi tuenza malu mumvuangane ne bitudi tulonga. (Ebelu 5:14; 2 Petelo 1:3) * Pashishe dimanya edi didi ditupesha mushindu wa kuleja ngikadilu idi isankisha Nzambi. Anu mutubi bua dikola dia mubidi ne bimanyinu biadi bikuabu, dipeta ngikadilu kabukabu idi isankisha Nzambi ditu pa tshibidilu dienzeka musangu umue. Mupostolo Petelo wakafunda ne: ‘Nuenze muenu muonso bua kusuikakaja ditaba dienu ne malu mimpe, malu mimpe ne dimanya, dimanya ne didikolela, didikolela ne [ditantamana], [ditantamana] ne muoyo wa dilamata [Nzambi]; muoyo wa dilamata [Nzambi] ne [disuangana] dia buena-muntu, [disuangana] dia buena-muntu ne dinanga.’​—2 Petelo 1:5-7, MMM.

4 Ngikadilu yonso udi Petelo mutele muaba eu udi ne mushinga, kakuena utudi mua kulekela to. Petelo udi wamba kabidi ne: “Malu aa nuenu bikale nawo mavule, kaakunushiya mu lulengu nansha mu dipanga kumanya Mfumu wetu Yezu Kristo.” (2 Petelo 1:8, MMM) Tumonayi bua tshinyi tudi ne bua kusakidila dilamata Nzambi ku ditantamana dietu.

Mushinga wa ditantamana

5. Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne ditantamana?

5 Petelo ne Paulo bakaleja mudiku diumvuangana pankatshi pa dilamata Nzambi ne ditantamana. (1 Timote 6:11) Kutantamena kakuena anu kumvuija kukolela ntatu ne kushala ne muoyo mukole patupu to. Kudi kumvuija kuikala ne lutulu, dikima ne kushala bashindame katuyi tujimija ditekemena padiku ntatu, bipumbishi, mateta anyi ditukengesha. Bu mutudi ‘[balamate Nzambi] mu Kristo Yezu,’ tudi batekemene se: nebatukengeshe. (2 Timote 3:12) Tudi ne bua kutantamena malu aa bituikala basue kuleja ne: tudi banange Yehowa ne bituikala basue kuikala ne ngikadilu idi ikengedibua bua kupeta lupandu. (Lomo 5:3-5; 2 Timote 4:7, 8; Yakobo 1:3, 4, 12) Tuetu katuyi ne ditantamana, katuakupeta muoyo wa tshiendelele to.​—Lomo 2:6, 7; Ebelu 10:36.

6. Kunanukila too ne ku nshikidilu kudi kumvuija tshinyi?

6 Nansha tuetu batuadije bilenga mushindu kayi, tshidi ne mushinga menemene nkunanukila. Yezu wakamba ne: “Wananukila tô ne kunshikidilu neasungidibue.” (Matayo 24:13) Bushuwa, tudi ne bua kutantamana anyi kunanukila too ne ku nshikidilu, nansha yeye nshikidilu wa muoyo utudi nawu mpindieu anyi wa bukua-panu ebu bua malu mabi. Nansha bu nshikidilu kayi mua kulua ku ibidi eyi, tudi ne bua kushala ne lulamatu kudi Nzambi. Kadi tuetu katuyi basakidile ditantamana ku dilamata Nzambi, katuena mua kusankisha Yehowa, ne katuakupeta muoyo wa tshiendelele to. Kadi dilamata Nzambi ntshinyi?

Tshidi dilamata Nzambi diumvuija

7. Dilamata Nzambi ntshinyi, ne didi ditusaka ku dienza tshinyi?

7 Dilamata Nzambi ndinemekela Yehowa Nzambi, dimutendelela ne dimusadila bualu tudi ne lulamatu ku bumfumu buende bunene. Bua tuetu kuleja ne: tudi balamate Nzambi ne tudi tunemeka Yehowa, tudi ne bua kuikala ne dimanya dijalame dia bumuntu buende ne njila yende. Tudi ne bua kukeba bua kumanya bimpe menemene tshidi Nzambi. Dimanya edi neditusake bua kushala bamulamate ne muoyo mujima, ne dimulamata edi nedimuenekele ku bienzedi ne ku nsombelu wetu. Tudi ne bua kukeba bua kufuana Yehowa bikole menemene, kuidikija njila yende ne kuleja ngikadilu yende ne bumuntu buende. (Efeso 5:1) Bushuwa, dilamata Nzambi didi ditusaka bua kukeba bua kusankisha Nzambi mu malu onso atudi tuenza.​—1 Kolinto 10:31.

8. Ndiumvuangana kayi didi pankatshi pa dilamata Nzambi ne dilamata anu Nzambi nkayende?

8 Bua kumona mua kuleja dilamata Nzambi dia bushuwa, tudi ne bua kutendelela anu Yehowa nkayende, katuyi tulekela tshintu tshikuabu tshiangata muaba wende mu mitshima yetu nansha. Bu mudiye Mufuki wetu, mmuakanyine bua tuetu kumulamata anu yeye nkayende. (Dutelonome 4:24; Yeshaya 42:8) Kadi Yehowa kêna utuenzeja ku bukole bua tuetu kumutendelela to. Mmusue bua tuetu kumulamata ku budisuile. Dinanga ditudi nadi kudi Nzambi dishindamene pa dimanya dijalame dia bumuntu buende, ke didi ditusaka bua kulengeja nsombelu wetu ne kudilambula kudiye kakuyi dielakana ne pashishe kuenza tshitudi badilambuile kudiye.

Tukoleshe malanda etu ne Nzambi

9, 10. Mmunyi mutudi mua kukolesha ne kulama malanda makole ne Nzambi?

9 Kunyima kua tuetu bamane kutambula bua kuleja ne: tudi badilambule kudi Nzambi, yonso wa kutudi utshidi ne bua kuenza muende muonso bua kukolesha malanda adiye mudie ne Nzambi. Dijinga dietu dia kukolesha malanda aa ne dia kuenzela Yehowa mudimu ne lulamatu didi ditusaka bua kutungunuka ne kulonga Dîyi diende ne kuelanganapu meji. Patudi tulekela nyuma wa Nzambi ulombola ngenyi ne mitshima yetu, tudi tufika ku dinanga Yehowa bikole. Malanda etu nende adi atungunuka ne kuikala tshintu tshia mushinga mukole mu nsombelu wetu. Tudi tumona Yehowa bu mulunda wetu wa pa muoyo ne tudi tujinga bua kumusankisha dîba dionso. (1 Yone 5:3) Disanka dietu bua malanda malenga atudi badie ne Nzambi didi divula, ne tudi ne dianyisha bua mudiye utulongesha ne dinanga ne utubela padibi bikengedibua.​—Dutelonome 8:5.

10 Tuetu katuyi batungunuke ne kudienzeja bua kukolesha malanda etu a mushinga mukole atudi badie ne Yehowa, adi mua kuteketa tshia bushuwa. Biobi bienzeke nanku, katshiakuikala tshilema tshia Nzambi to, bualu ‘yeye kêna kule kudi muntu ne muntu’ nansha. (Bienzedi 17:27) Tudi ne disanka dia bungi bua mudi Yehowa kayi muvuije disemena pabuipi nende bualu bukole! (1 Yone 5:14, 15) Bushuwa, yonso wa kutudi udi ne bua kuenza muende muonso bua kushala mu malanda makole ne Yehowa. Bulelela, Yehowa udi utuambuluisha bua kusemena pabuipi nende padiye utupesha bionso bitudi nabi dijinga bua kukolesha ne kulama dilamata Nzambi dietu. (Yakobo 4:8) Kadi mmunyi mutudi mua kuenza mudimu tshishiki ne bintu bionso ebi bidiye utupesha ne dinanga?

Tushalayi bakole mu nyuma

11. Ng’amue malu kayi atudi mua kuenza bua kuleja dilamata Nzambi dietu?

11 Dinanga dikole ditudi nadi kudi Nzambi neditusake bua kuleja buondoke bua dilamata Nzambi dietu, biumvuangane ne mubelu wa Paulo wa se: ‘Unanukile bua kudifila mujalame, bu muena mudimu udi kayi ne bua kufua bundu, uludikile bantu njila mululame mu dîyi dia Nzambi dia bushuwa.’ (2 Timote 2:15) Bua kuenza bualu ebu bidi bitulomba bua tuetu kuikala ne tshibidilu tshimpe tshia kulonga Bible, kubuela mu bisangilu ne kuenza mudimu wa buambi. Tudi kabidi mua kushala pabuipi ne Yehowa patudi ‘tusambila dîba dionso.’ (1 Tesalonike 5:17, MMM) Aa mmalu mimpe atudi mua kuenza bua kuleja dilamata Nzambi dietu. Kulengulula nansha bumue bua ku malu aa kudi mua kutukebela bubedi bua mu nyuma ne kututeka mu njiwu ya kukuatshika mu mateyi a Satana bipepele.​—1 Petelo 5:8.

12. Mmunyi mutudi mua kufika ku ditantamena ntatu bimpe?

12 Kushala bakole mu nyuma ne kutungunuka ne kuenza buambi kudi kutuambuluisha bua kutantamena ntatu mivule idi itukuata. Ntatu idi mua kufumina ku malu adi mua kutuela mu mateta makole menemene. Dibenga kuteleja diyisha dietu, dituluisha ne ditukengesha bidi mua kumueneka bikole bua kubitantamena nangananga padibi bifumina kudi bena mu dîku dietu, balela anyi bena mutumba. Bena mudimu netu anyi balongi netu badi mua kubanga kutusaka muinshimuinshi bua tuetu kutupa ku mêyi a buena Kristo. Diteketa mu mikolo, disama ne dibungama dikole bidi mua kututekesha ne kutupangisha bua kutantamena mateta adi akuata ditabuja dietu. Kadi tudi mua kufika ku ditantamena ntatu yonso eyi bimpe tuetu bananukile ‘mu bienzedi bia tshijila ne bia [dilamata] Nzambi, patudi batekemene ne patudi tuendesha lukasa dilua dia dituku dia Nzambi.’ (2 Petelo 3:11, 12) Tuetu benze nanku tudi mua kulama disanka dietu, bajadike ne: Nzambi neatubeneshe.​—Nsumuinu 10:22.

13. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bituikala basue kutungunuka ne kuleja dilamata Nzambi?

13 Nansha mudi Satana uluisha bantu badi baleja dilamata Nzambi, abi kabiena ne bua kutshingisha to. Bua tshinyi? Bualu ‘[Yehowa] udi mumanye mua kupandisha bantu [ba dilamata Nzambi mu mateta] abu.’ (2 Petelo 2:9) Bua kutantamena ntatu ne kupeta lupandu elu, tudi ne bua ‘kupidia malu adi kaayi a Nzambi ne nkuka ya pa buloba, kuikala ne meji mapuekele ne makane ne a Nzambi patutshidi pa buloba ebu.’ (Tito 2:12) Bu mutudi bena Kristo, tudi ne bua kudimuka bua butekete kayi buonso (bu mudi majinga ne malu a mubidi) kabunyangi dilamata Nzambi dietu to. Mpindieu tumonayi bimue bia ku bintu bia njiwu ebi.

Tudimukile bintu bidi mua kunyanga dilamata Nzambi

14. Ntshinyi tshitudi ne bua kuvuluka bikala buteyi bua lukuka lua biuma butulobesha?

14 Lukuka lua biuma mbuteyi kudi bantu ba bungi. Tudi mua kudishima tuetu ‘[bele meji] ne: [dilamata Nzambi] ntshipetelu tshia lupetu.’ Nunku tudi mua kupeta dikima dia kubuelela mu ditueyemena didibu batuleja kudi bana betu bua kudila pambidi pabu. (1 Timote 6:5) Tudi mene mua kufika ku ditupakana bua kuamba ne: ki mbibi to bua kusaka muena Kristo mubanji ku ditusombesha mfranga ituikala pamu’apa katuyi mua kukokesha bua kumupingajilayi. (Musambu 37:21) Kadi dilamata Nzambi (ki ndipeta dia biuma to) ke ‘didi ne mulayi wa muoyo wa mpindieu ne wa muoyo ukadi pa kulua.’ (1 Timote 4:8) Bu mutudi ‘katuyi bavue ne kantu panuapa, ne katuyi tumbukapu kabidi ne kantu,’ tuikalayi bapangadike bua kuikala ne “[dilamata Nzambi] ne tusanke ne bitudi nabi,’ ne tudienzejayi bua ‘kusanka ne biakudia ne bia kuvuala.’​—1 Timote 6:6-11, MMM.

15. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bikala dikeba masanka disua kukutakaja dilamata Nzambi dietu?

15 Dikeba masanka didi mua kukutakaja dilamata Nzambi. Bidiku bitukengela pamu’apa bua kushintulula amue malu ne lukasa mu muanda eu anyi? Bushuwa, dibidija mubidi ne dijikija lutetuku bidi bitupetesha amue malu mimpe. Kadi, malu mimpe aa katuena mua kuelekeja ne muoyo wa tshiendelele to. (1 Yone 2:25) Lelu, bantu ba bungi ‘mbanangi ba masanka, kabayi banangi ba Nzambi; bikale ne tshimuenekelu tshia [dilamata] Nzambi, kadi bamane kudiula bukole buadi,’ bantu ba mushindu’eu tudi ne bua kubepuka. (2 Timote 3:4, 5) Bantu badi bangata dilamata Nzambi ne mushinga badi ‘badibutshila bidi bitekibua bimpe bua matuku alualua, bua buobu balamate muoyo udi muoyo wa bushuwa mene.’​—1 Timote 6:19.

16. Mmajinga mabi kayi adi apangisha bamue bua kukumbaja malu makane adi Nzambi ubalomba, ne mmunyi mutudi mua kutshimuna majinga aa?

16 Maluvu makole ne dinua dia diamba, tshiendenda ne majinga mabi bidi mua kunyanga dilamata Nzambi dietu. Dipona mu malu aa didi mua kutupangisha bua kuenza malu makane adi Nzambi utulomba. (1 Kolinto 6:9, 10; 2 Kolinto 7:1) Nansha Paulo uvua ne bua kutantamena mvita ya munanunanu ivuaye uluangana ne mubidi wa mpekatu. (Lomo 7:21-25) Bua kumbusha majinga mabi aa, bidi bikengela kuangata mapangadika makole. Tshilejilu, tudi ne bua kuikala badisuike bua kushala ne ngikadilu muimpe. Paulo udi utuambila ne: ‘Nufuishe bitupa bia mibidi yenu ya pa buloba: masandi, malu a bukoya, nkuka ya mubidi, disamina dibi dia mutshima, ne dikuma dia mutshima ku bintu didi kutendelela kua mpingu mene.’ (Kolosai 3:5) Kufuisha bitupa bia mibidi yetu pa bidi bitangila malu mabi aa kudi kutulomba bua kuangata dipangadika dikole bua kumona mua kuumbusha. Kusambila ne muoyo mujima bua kulomba Nzambi diambuluisha nekutupeshe mushindu wa kumbusha majinga mabi bua kulonda buakane ne dilamata Nzambi mu bukua-panu ebu bua malu mabi.

17. Mmushindu kayi utudi ne bua kuangata mibelu?

17 Diteketa mu mikolo didi mua kutekesha ditantamana dietu ne kunyanga dilamata Nzambi dietu. Basadidi ba Yehowa ba bungi bakadiku bumvue mu mikolo mubatekete. (Nomba 11:11-15; Ezela 4:4; Yona 4:3) Diteketa mu mikolo didi mua kutamba kutuenzela bibi nangananga tuetu bikale kabidi ne tshiji tshikole bualu tudi tumona ne: mbatuenzele bibi peshi mbatutandishe anyi mbatubele. Kadi ditukanyina ne ditupesha mibelu mmalu adi ajadika ne: Nzambi mmutunange. (Ebelu 12:5-7, 10, 11) Katuena ne bua kumona padibu batubela bu badi batukengesha to, kadi atshi mmushindu udibu batulongesha mua kuendela mu njila wa buakane. Bituikala bena budipuekeshi, netuanyishe ne netuitabe mibelu, bamanye ne: ‘kubela kudi ne diyisha kudi njila wa muoyo.’ (Nsumuinu 6:23) Bualu ebu budi mua kutuambuluisha bua kudiunda bimpe mu nyuma eku bikale ne dilamata Nzambi.

18. Mbujitu kayi butudi nabu pa bidi bitangila bilema bitudi benzelangane?

18 Dipangakana ku mêyi ne dienzelangana bilema bidi mua kuela dilamata Nzambi dietu mu diteta. Bidi mua kulela kanyinganyinga anyi kusaka bamue ku diangata dipangadika didi kadiyi dia meji dia kuditapulula ne bana babu ba mu nyuma. (Nsumuinu 18:1) Kadi tudi ne bua kuvuluka ne: kushala balaminangane munda anyi kushala ne muoyo ujabala munda kudi mua kunyanga bikole menemene malanda etu ne Yehowa. (Lewitiki 19:18) Bushuwa, muntu “udi kayi unanga muanabo udiye umona, mmunyi mudiye mua kunanga [Nzambi] udiye kayi umona?” (1 Yone 4:20, MMM) Mu Muyuki wende wa pa Mukuna, Yezu wakaleja mudibi ne mushinga bua kujikija bilumbu ne lukasa. Wakambila bavua bamuteleja ne: “Nenku, paudi ulambula webe mulambo pa tshilambuilu, wewe muvuluke ne, muanetu udi nanyi bualu, anji lekela mulambo webe ku tshilambuilu aku, uye kulengejangana ne muanenu awu, pashishe uvue kulambula mulambo webe.” (Matayo 5:23, 24, MMM) Dilomba luse didi mua kuambuluisha bua kumbusha kanyinganyinga kalela kudi mêyi anyi malu avua kaayi makane. Malanda ne ditalala bivua binyanguke bidi mua kulongoloka tuetu balombe luse ne bitabe ne: tuvua benze bibi. Yezu wakafila kabidi mibelu mikuabu ya mushindu wa kujikija bilumbu. (Matayo 18:15-17) Tutu tumvua disanka dia bungi patudi tufika ku dijikija bilumbu!​—Lomo 12:18; Efeso 4:26, 27.

Tulondayi tshilejilu tshia Yezu

19. Bua tshinyi bidi ne mushinga wa bungi bua tuetu kuidikija tshilejilu tshia Yezu?

19 Ntatu neikale anu mua kutukuata, kadi kayena ne bua kutupangisha bua kunyema lubilu lutudi tunyema bua kupeta muoyo wa tshiendelele nansha. Vuluka ne: Yehowa udi mua kutupandisha mu ntatu. Bu mutudi ‘bumbushe bujitu buonso’ ne ‘tunyema ne ditantamana lubilu ludi lututekela kumpala,’ tushalayi ‘batangile Yezu, Musadidi Ntunga-mulongo ne Mupuangaji wa ditabuja dietu.’ (Ebelu 12:1-3, NW) Kukonkonona tshilejilu tshia Yezu bimpebimpe ne kudienzeja bua kumuidikija mu mêyi ne mu bienzedi nekutuambuluishe bua kupeta dilamata Nzambi ne bua kutamba kuleja ngikadilu eu.

20. Mmasanka kayi adi afumina ku dikala ne ditantamana ne dilamata Nzambi?

20 Ditantamana ne dilamata Nzambi bidi bituambuluisha bionso bibidi bua tuetu kupeta lupandu. Tuetu tuleja ngikadilu ya mushinga mukole eyi, tudi mua kutungunuka ne lulamatu mu mudimu wa tshijila utudi tuenzela Nzambi. Nansha patudi mu ntatu, netuikale ne disanka bualu Yehowa mmutunange ne utubenesha bua mutudi bayitantamene ne tuleja dilamata Nzambi. (Yakobo 5:11) Kabidi, Yezu nkayende udi utujadikila ne: “Nenudiangatshile mioyo yenu bualu bua [ditantamana] dienu.”​—Luka 21:19.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 3 Mu Mukanda wa Nzambi peshi mu Mukanda wa Mvidi Mukulu, mbakudimune kabidi dilamata Nzambi ne: buimpe bua Nzambi, dinemeka Nzambi, ne miaku mikuabu kabidi.

Newandamune munyi?

• Bua tshinyi ditantamana didi ne mushinga?

• Dilamata Nzambi ntshinyi, mmushindu kayi udidi dimueneka?

• Mmunyi mutudi mua kukolesha ne kushala mu malanda makole ne Nzambi?

• Ng’amue malu kayi adi anyanga dilamata Nzambi, ne mmunyi mutudi mua kuepuka?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu mabeji 12, 13]

Dilamata Nzambi didi dimuenekela mu malu a bungi

[Bimfuanyi mu dibeji 14]

Dimukila malu adi mua kunyanga dilamata Nzambi diebe