Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ndîba kayi ditu Yehowa ubenesha muntu padiye udienzeja ne muoyo mujima?

Ndîba kayi ditu Yehowa ubenesha muntu padiye udienzeja ne muoyo mujima?

Ndîba kayi ditu Yehowa ubenesha muntu padiye udienzeja ne muoyo mujima?

“NDEKELE, butuku bukadi butshia.”

“Tshiena nkulekela kuyi mumbeneshe.”

“Dina diebe nnganyi?”

“Ndi [Yakoba].”

“Kabakukubikila kabidi [Yakoba], kadi nebakubikile ne: [Isalele], bualu uvua muluangane ne [Nzambi] ne bantu, wewe kubapita bukole.”​—Genese 32:26-28, MMM.

Diyuki dilenga edi diakenzeka panyima pa Yakoba (uvua dîba adi ne bidimu 97) mumane kuleja bulobo anyi mujobo wa buena wa benji ba manaya. Nansha mudi Bible kayi umuamba ne: uvua muenji wa manaya, tshidibi wakaluangana ne muanjelu butuku bujima. Bua tshinyi? Yakoba uvua uditatshisha bikole bua bumpianyi buende buvua Yehowa mulaye kakuende.

Bidimu bia bungi kumpala, muanabu Esau wakamusumbisha buana bute buende ku dilonga dia nsupu. Dimue dituku bakambila Yakoba ne: Esau uvua wenda ulua ne balume 400. Ne buôwa buonso, Yakoba wakakeba bua bamushindikile dilaya divua Yehowa mumulaye dia se: dîku diende nedivulangane mu buloba bua dia muamua dia Musulu wa Yadene. Yakoba wakenza bualu bua mushinga mukole buvua bumvuangane ne masambila ende. Wakatumina Esau uvua wenda usemena bintu. Wakabanga kabidi kuenda ne budimu, yeye kutapulula bantu bavuaye nabu mu bitupa bibidi, ne kuangataye bakaji bende ne bana bende, kubasabulaye ku dilobo dia Yaboka. Ne muende muonso ne binsonji ku mêsu, wakaluangana ne muanjelu butuku bujima, yeye ‘kumutendekena [bua amubeneshe].’​—Hoshea 12:4; Genese 32:1-32.

Tangila bualu bukavua buenzeke kumpala, bua Lakele mukaji muibidi wa Yakoba uvuaye mutambe kunanga. Lakele uvua mumanye bimpe dilaya dia Yehowa dia kubenesha Yakoba. Muanabu Lea, mukaji wa kumpala wa Yakoba wakalela bana ba balume banayi, kadi Lakele yeye uvua nkumba. (Genese 29:31-35) Pamutu pa Lakele kubungama, wakatungunuka ne kutendekena Yehowa mu masambila ne wakenza bualu bua mushinga mukole buvua bumvuangane ne masambila ende. Anu muvua nkambua wende Sala muenzele Hagâ, Lakele wakatuadila Yakoba mupika wende mukaji Bileha bua ikale mukajende muibidi, anu mudi Lakele wamba se: “Meme ngikale ne bana kudiye.” * Bileha wakalelela Yakoba bana ba balume babidi: Dana ne Nafatale. Pakaledibua Nafatale, Lakele wakamba mêyi avua aleja mushindu uvuaye udienzeja bikole mundamunda ne: ‘Ngakuluangana bibula bikole ne mukuluanyi wa bakaji, ngakumutamba bukole.’ Lakele wakalua kulela bana ba balume babidi: Yosefe ne Benyamina.​—Genese 30:1-8; 35:24.

Bua tshinyi Yehowa wakabenesha bionso biakenza Yakoba ne Lakele ne makanda ne muoyo wabu mujima? Bualu bakashala bangate dilaya dia Yehowa ne mushinga ne bavua banange bumpianyi buabu. Bavua basambila ne muoyo mujima bua kupeta mabenesha a Yehowa mu nsombelu wabu ne bakenza malu avua akengedibua biumvuangane ne disua dia Nzambi ne milombu yabu.

Anu bu Yakoba ne Lakele, bantu ba bungi lelu badi mua kujadika ne: bidi bikengela kudienzeja bikole bua kupeta mabenesha a kudi Yehowa. Misangu ya bungi batu badienzeja nunku ne binsonji ku mêsu, bapeta malu adi abatekesha mu mikolo anyi ababungamija. Mamu mukuabu muena Kristo diende Elizabeth udi ulonda mushindu wakadienzejaye ne muoyo mujima bua kubangulula dibuela mu bisangilu bia bena Kristo pa tshibidilu, kunyima kua mumane kuenza matuku a bungi katshiyi ubuelamu. Kabivua bipepele to bualu uvua ne bana ba balume batekete batanu, bayende kavua Ntemu, uvua ne bua kuenza kilometre 30 ne mashinyi bua kufika ku Nzubu wa Bukalenge uvua pabuipi. Udi wamba ne: “Bua kuikala kubuela mu bisangilu pa tshibidilu bivua bilomba kudienzeja bikole, ne mvua mumanye bimpe ne: didienzeja dia nunku divua dimpe buanyi meme ne bua bana banyi. Didienzeja edi diakabambuluisha bua kumona ne: eu ke njila uvuabu ne bua kulonda.” Yehowa wakamubenesha bua didienzeja diende. Ku bana bende basatu badi badifile mu tshisumbu tshia bena Kristo, babidi badi mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Bua disanka didiye nadi bua didiunda diabu dia mu nyuma, Elizabeth udi wamba ne: “Mbakole mu nyuma kumpita ne meme.” Ndibenesha kayipu bua didienzeja diende ne muoyo mujima!

Didienzeja ne muoyo mujima didi Yehowa ubenesha

Bushuwa, muntu udi upeta mabenesha padiye udienzeja ne muoyo mujima ne wenza mudimu mukole. Patudi tudienzeja muetu muonso bua kuenza mudimu kampanda, tudi tupeta kabidi disanka dia bungi. Ke mushindu udi Yehowa mutufuke nunku. Mukalenge Solomo wakafunda ne: ‘Muntu yonso adie biende, anue biende, asanke biende mu midimu yende yonso, bua eku nkupa kua Nzambi.’ (Muambi 3:13; 5:18, 19) Kadi bua tuetu kupeta mabenesha a kudi Nzambi, mbimpe tuikale bajadike ne: tudi tudienzeja bua malu adi makane. Tshilejilu, bidiku bimpe bua kutekemena bua Yehowa abeneshe muntu udi uteka malu a mu nyuma pa muaba muibidi anyi? Muena Kristo mudilambule kudi Yehowa udiku mua kutekemena bua yeye kumuanyishaye padiye witaba bua kuenza midimu anyi kupeta mianzu ikala dîba dionso imupangisha bua kubuela mu bisangilu bia bena Kristo mutudi tupetangana ne bawetu ne tumvua malongesha adi akolesha ditabuja anyi?​—Ebelu 10:23-25.

Kuenza mudimu mukole wa bianza bua kupeta biuma kakuena kuleja anu ne: ku ndekelu muntu au ‘neasanke’ bikalaye uwenza kayi utuka bualu bua mu nyuma nansha bumue. Yezu wakaleja bipeta bibi bidi bipatuka padi muntu udienzeja bua bualu budi kabuyi buakane mu mufuanu wende wa mumiaminyi wa ntente. Pa bidi bitangila ntete ivuabu ‘bamiamine mu mionji ya meba,’ Yezu wakumvuija ne: mmuntu ‘udi umvua dîyi dia Nzambi; kadi meji a malu a pa buloba ne mashimi a biuma bidi binyengela dîyi, yeye udi wikala kayi ne maminu.’ (Matayo 13:22) Paulo wakadimuija kabidi bua buteyi bua buena ebu ne kuambaye ne: bantu badi bakeba bua kuikala anu ne biuma badi ‘bapona mu kutetshibua kua munda ne mu buteyi ne mu nkuka ya bungi idi mipote ne idi ibanyanga, bu yoyi mene idi inyisha bantu mu dibashipesha ne mu dibutuka.’ Ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha bua kuepuka nsombelu eu udi ufikisha ku kabutu ka mu nyuma? Paulo wakatungunuka wamba ne: ‘Nyema malu aa, kuteki ditekemena diebe ku bubanji budi mua kujimina tshitupa tshîpi, kadi utekemene Nzambi, udi utupa bionso bivule bua tuetu kusanka nabi.’​—1 Timote 6:9, 11, 17.

Nansha tuetu ne bidimu bungi munyi anyi tukadi basadile Yehowa munkatshi mua matuku bungi kayi, tuetu bonso tudi mua kupeta masanka patudi tudienzeja ne muoyo mujima tuidikija muakenza Yakoba ne Lakele. Pavuabu benda bakeba bua Nzambi abanyishe, kabavuaku banji kupua bumpianyi buabu muoyo to, nansha pavuabu bapeta malu avua abakuatshisha buôwa anyi abatonda. Lelu’eu, ntatu ne makenga bitudi tupeta bidi mua kuikala bitukuatshisha buôwa, bitutonda anyi bitubungamija. Kudi njiwu idi mifuane kutufikisha ku dilekela mvita yetu itudi tuluangana ne kufuila mu bianza bia Satana. Udi mua kuangata nansha tshintu kayi tshia ku bidiye nabi bu mudi dijikija lutetuku, manaya, midimu ya makuta anyi dipeta dia biuma bua kukumbaja bipatshila biende. Batu misangu mivule balaya bantu masanka kadi kabatu batamba kufika ku diapeta to. Aba badibu bashime anyi badibu bafikishe ku dilonda malu aa batu misangu ya bungi bamona bimpe ne: ndekelu wa bionso kabatu nansha ne tshia nsongo tshitubu bapeta. Anu bu Yakoba ne Lakele ba kale, tuikalayi ne dijinga dikole dia kuluangana mvita eyi ne muoyo mujima bua tuetu kutshimuna mayele onso a Satana.

Dijinga dinene dia Diabolo ndia kutumona tupingana tshianyima, bua tuetu kuamba ne: ‘tukadi bashikile. Katuena ne tshikuabu tshitudi mua kuenza to. Kabiena ne mushinga bua kudienzeja kabidi to.’ Nanku tuetu bonso katujingi bua kupingana tshianyima, tudiambila mundamunda ne: ‘kakuena muntu udi munnange’ ne ‘Yehowa mmumpue muoyo.’ Kuikala ne meji a buena aa nkudibutula. Bidiku mua kuikala bileja ne: tudi batekeshe mu maboko ne tukadi balekele diluangana mvita eyi, bindile too ne dîba dituapeta masanka anyi? Ikala mumanye ne: Yehowa udi utubenesha patudi tudienzeja ne muoyo mujima.

Luangana anu kuluangana bua kupeta mabenesha a kudi Yehowa

Bua tuetu kuikala bimpe mu nyuma bidi bitukengela nangananga kumanya malu malelela manene abidi pa bidi bitangila nsombelu wetu wa basadidi ba Yehowa. (1) Ki mmuntu umue udibu bupuile makenga onso, masama anyi ntatu ya mu nsombelu to, ne (2) Yehowa udi uteleja miadi ya aba badi bamulomba ne muoyo mujima bua yeye kubambuluisha ne kubabenesha.​—Ekesode 3:7-10; Yakobo 4:8, 10; 1 Petelo 5:8, 9.

Nansha wewe muikale mu ntatu mikole ya mushindu kayi anyi udimona mushikile mushindu kayi, kuditekeshi kumpala kua “mpekatu udi utujingakaja bipepele,” udi muikale dipanga ditabuja nansha. (Ebelu 12:1, NW) Tungunuka ne kuluangana mvita too ne pawapeta mabenesha. Ikala ne lutulu ne vuluka mukulakaje Yakoba wakaluangana butuku bujima bua kupeta dibenesha. Anu bu tshidime udi ukuna bintu ne windila bua kunowa, keba dibenesha dia kudi Yehowa mu mudimu webe wa mu nyuma ne lutulu, nansha wewe udimona mushikile mushindu kayi mu mudimu webe. (Yakobo 5:7, 8) Ikala muvuluke dîba dionso mêyi a mufundi wa Misambu a se: ‘Badi bamiamina maminu ne binsonji ku mêsu nebapuole biakudia ne mbila ya disanka.’ (Musambu 126:5; Galatia 6:9) Ikala mushindame ne ushale anu munkatshi mua baluanganyi ba mvita eyi.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 9 Tshilele tshia dibanjija mukaji kayi musela tshivuaku kumpala kua tshipungidi tshia Mikenji ya Mose ne Mikenji ivua itshianyisha ne ileja mua kutshienza. Nzambi kakamona biakanyine bua kupingaja tshikondo atshi mukenji wa ku ntuadijilu wa kuikala ne mukaji anu umue uvuaye muele mu budimi bua Edene, ne biakenzeka nanku too pakalua Yezu Kristo, kadi uvua muele mêyi ne mikandu bivua mua kukuba muntu mukaji uvuabu mua kuikala babanjije nunku. Tshilele tshia dibanjija mukaji kayi musela tshiakavudija bungi bua bena Isalele.