Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Abele uvua mumanye ne: bivua bikengela mulambu wa nyama bua Nzambi kuanyishaye muntu anyi?

Muyuki wa mu Bible wa Kayina ne Abele bafila milambu mmuîpi be. Mu Genese 4:3-5, tudi tubala ne: ‘Dituku dikuabu [Kayina] wakalua ne bintu biakamena mu buloba bu mulambu kudi Yehowa. [Abele] kabidi wakalua ne ban’a bute ba mikoko ne dianyi diayi. Yehowa wakitabuja [Abele] ne mulambu wende; kadi yeye wakapidia [Kayina] ne mulambu wende.’

Kumpala kua muanda eu kuenzekawu, kakuena muaba nansha umue mu Bible muvua Yehowa mufile mumvuija masunguluke avua atangila milambu anyi mushindu wa milambu ivuaye mua kuanyisha to. Nunku bidi bimueneka ne: Kayina ne Abele bakafila milambu bilondeshile anu muvuabu basue. Bavua babakandike bua kudiata mu Mparadizu muvua baledi babu basombele ku ntuadijilu; bakavua babange kumona ntatu ivua mifumine ku mpekatu; ne kabavua pabuipi ne Nzambi to. Bu muvuabu bena mpekatu ne bena dikenga, bavua mua kuikala menemene bumvue dijinga dia kukeba diambuluisha kudi Nzambi. Kulambula Nzambi tshintu kampanda kuvua bualu bua budisuile buvuabu benze bua Nzambi kubanyishaye.

Ndekelu wa bionso, Nzambi e kuanyisha anu mulambu wa Abele ne kubengaye wa Kayina. Bua tshinyi? Biakenzeka nanku bualu Abele uvua mulambule bintu bimpe ne Kayina yeye mulambule bibi anyi? Katuena mua kujadika bikala mushindu muine wa mulambu uvuabu balambule ke uvua ne tshilumbu peshi to, bualu kakuvua nansha umue wa kudibu uvuabu baleje mushindu wa mulambu uvuabu mua kuanyisha anyi kubenga kuanyisha to. Kadi bidi bimueneka ne: mishindu yonso ibidi ya milambu ayi ivua mianyishibue. Mu mikenji yakalua Yehowa kupesha tshisamba tshia Isalele pashishe, munkatshi mua milambu ivua mianyishibue kamuvua anu nyama mijima anyi bitupa biayi, kadi muvua kabidi ntete mikanga, miepu ya orje, bukula bubotesha bimpe, bintu biosha ne mvinyo. (Lewitiki 6:19-23; 7:11-13; 23:10-13) Bidi bimueneka ne: ki mbintu bivua Kayina ne Abele bafile bivua bifikishe Nzambi ku ditaba bivua umue mulambule ne kubenga bia mukuabu nansha.​—Tangila Yeshaya 1:11; Amosa 5:22.

Bidimu nkama mivule pashishe, mupostolo Paulo wakamba ne: “Bua ditaba, Abele wakalambula [Nzambi] mulambo mupite wa Kayine; ke kumuambabo ne: mmuakane, bualu [Nzambi] uvua muanyishe milambo yende.” (Ebelu 11:4, MMM) Nunku ditabuja ke diakenza bua Nzambi kuangataye Abele bu muntu muakane. Kadi ntshinyi tshivua Abele witabuja? Uvua witabuja mulayi wa Yehowa wa se: Yehowa uvua ne bua kutuma Dimiinu divua mua ‘kuboza mutu wa nyoka’ ne kupingaja ditalala ne bupuangane bivua nadi bantu kumpala. Ku diambuluisha dia mêyi aa a se: bavua ne bua ‘kusuma ku tshikankanyi’ kua Dimiinu, Abele uvua pamu’apa mua kuikala muele meji ne: mulambu wa diela mashi panshi ke uvua ukengedibua. (Genese 3:15) Nansha nanku, muanda udiku ngua se: mushindu uvua Abele muleje ditabuja ke wakenza bua ‘mulambu wende kupitawu wa Kayine.’

Bia muomumue, Nzambi wakabenga Kayina, ki mbualu uvua mufile mulambu mubi, kadi bivua bualu kavua ne ditabuja to, anu muakaleja malu akaluaye kuenza pashishe. Yehowa ukavua muleje Kayina patoke ne: “Biwenza bimpe, kuena ubanduluka, anyi?” (Genese 4:7) Tshivua Nzambi mubengele kayina ki mbualu kavua musanke bua mulambu wende to. Kadi Nzambi wakabenga Kayina ‘bualu bua midimu yende [ivua] mibi,’ ya mukawu, lukinu ne ndekelu wa bionso dishipangana.​—1 Yone 3:12.