Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yehowa udi unulama

Yehowa udi unulama

Yehowa udi unulama

‘Nuteke ntatu yenu yonso kudi [Nzambi], bualu bua yeye udi [unulama].’​—1 PETELO 5:7.

1. Mmu tshitupa kayi tshinene tshidi Yehowa ne Satana bashilangane bikole?

 YEHOWA ne Satana mbashilangane kule ne kule. Muntu yonso udi udiumvua mukokibue kudi Yehowa, Satana udi umubenga diakamue. Mbaleje dishilangana edi mu tshibungu kampanda. Pa bidi bitangila malu akenza Satana adibu baleje mu Bible mu mukanda wa Yobo, tshibungu etshi tshia mu 1970 tshidi tshiamba ne: ‘Mudimu wa Satana ngua kuendakana pa buloba bujima ukeba malu anyi bantu ba kupishaye; nunku mudimu wende mmushilangane ne udi “mesu a Yehowa” enza, adi mikale akenzakana buloba bujima, akankamija dienza malu onso adi mimpe (II Kul. xvi, 9). Satana kêna witaba bua se: bantu badi mua kuenza malu malenga padibu kabayi ne tshidibu bapeta to, ne Nzambi mmumulekele bua kubatetaye kayi upia pa mikalu idiye muele.’ (Encyclopædia Britannica) Ndishilangana kayipu edi!​—Yobo 1:6-12; 2:1-7.

2, 3. (a) Mmunyi mudi diumvuija dia muaku “Diabolo” dipetangana bimpe ne malu akafikila Yobo? (b) Mmunyi mudi Bible uleja ne: Satana udi utungunuka ne kubanda basadidi ba Yehowa badi pa buloba?

2 Muaku wa mu tshiena-Gelika udibu bakudimune ne: “Diabolo” udi umvuija ne: “mubandianganyi,” “mushiminyinyanganyi wa malu.” Mukanda wa Yobo udi uleja ne: Satana wakabanda Yobo musadidi wa lulamatu wa Yehowa bua se: Yobo uvua usadila Yehowa bua kupeta tshintu kampanda, wamba ne: ‘Yobo udi utshina Nzambi patupu anyi?’ (Yobo 1:9) Muyuki udi mu mukanda wa Yobo udi uleja ne: nansha muakapeta Yobo mateta ne makenga, tshidibi wakasemena pabuipi menemene ne Yehowa. (Yobo 10:9, 12; 12:9, 10; 19:25; 27:5; 28:28) Kunyima kua ntatu yende, Yobo wakambila Nzambi ne: ‘Ngakumvua lumu luebe diambedi anu ku matshi, kadi mpindieu mêsu anyi akukumona.’​—Yobo 42:5.

3 Satana ukadi mulekele kubanda basadidi ba Nzambi ba lulamatu katshia mu tshikondo tshia Yobo anyi? Tòo. Mukanda wa Buakabuluibua udi uleja ne: mu tshikondo tshia ku nshikidilu etshi, Satana udi utungunuka ne kubanda bana babu ne Kristo bela manyi ne balunda babu bena lulamatu kabidi. (2 Timote 3:12; Buakabuluibua 12:10, 17) Ke bua tshinyi bualu bua mushinga wa bungi butudi tuetu bonso bena Kristo balelela ne bua kuenza mbua kukokela Yehowa Nzambi wetu udi utulama, kumusadila bua dinanga dikole ditudi nadi kudiye, bua kuleja ne: malu adi Satana utubanda nawu nga dishima. Patudi tuenza nunku, tudi tusankisha mutshima wa Yehowa.​—Nsumuinu 27:11.

Yehowa udi ukeba bua kutuambuluisha

4, 5. (a) Ntshinyi tshidi Yehowa ukeba pa buloba, bishilangane ne tshidi Satana wenza? (b) Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bituikala basue bua Yehowa kutuanyishaye?

4 Diabolo udi utambakana pa buloba, ukeba muntu wa kubandaye ne malu ne udiye mua kudia. (Yobo 1:7, 9; 1 Petelo 5:8) Kadi Yehowa yeye udi ukeba bua kuambuluisha aba badi dijinga ne bukole buende. Muprofete Hanani wakambila Mukalenge Asa ne: ‘Mêsu a Yehowa adi akenzakana ku nseke yonso ya buloba bua kuleja bukole buende kudi bantu badi ne mitshima miakane kudiye.’ (2 Kulondolola 16:9) Ndishilangana kayipu didi pankatshi pa mushindu udi Satana utukenketa ne meji mabi ne udi Yehowa utulama ne dinanga!

5 Yehowa kêna ututentekela bua kuangula kalema kuonso katudi tuenza to. Mufundi wa Misambu wakafunda ne: ‘Yehowa, bu wewe mubale dipambuka dia bantu, mmuntu kayi wakadi mua kuimana?’ (Musambu 130:3) Diandamuna didi ne: nansha umue. (Muambi 7:20) Tuetu basemene pabuipi ne Yehowa ne muoyo mujima, mêsu ende neikale kutudi, kabiyi bua kutupisha, kadi bua kumona mushindu utudi tudifila ne bua kuandamuna masambila etu atudi tuenza bua kumulomba diambuluisha ne ditufuila luse. Mupostolo Petelo wakafunda ne: ‘Mêsu a [Yehowa] adi kudi bakane, ne matshi ende adi buashi ku milombu yabu; kadi mpala wa [Yehowa] udi mutangija kudi benji ba malu mabi.’​—1 Petelo 3:12.

6. Mmunyi mudi muanda wakafikila Davidi muikale utukolesha ku muoyo ne utudimuija?

6 Davidi uvua mupange bupuangane ne wakenza mpekatu minene. (2 Samuele 12:7-9) Kadi wakupuila Yehowa malu a mu mutshima wende ne wakasemena pabuipi nende mu disambila diakenzaye ne muoyo mujima. (Musambu 51:1-12) Yehowa wakateleja disambila diende ne kumufuilaye luse, nansha muakapeta Davidi ntatu bua mpekatu wende au. (2 Samuele 12:10-14) Bualu ebu budi ne bua kutukolesha ku muoyo ne kutudimuija kabidi. Bidi bitukolesha ku muoyo bua kumanya ne: Yehowa mmudiakaje bua kutubuikidila mpekatu yetu bituanyingalala bulelela. Kadi tshitudi ne bua kumanya ntshia ne: mpekatu itu misangu ya bungi ikebesha ntatu mikole. (Galatia 6:7-9) Bituikala basue kusemena pabuipi ne Yehowa, tudi ne bua kuikala mutantshi mule menemene ne bualu buonso budi bumubungamija.​—Musambu 97:10.

Yehowa udi ukoka bantu bende kudiye

7. Mbantu ba mushindu kayi badi Yehowa ukeba, ne mmunyi mudiye ubakoka kudiye?

7 Davidi wakafunda mu umue wa ku misambu yende ne: ‘Yehowa udi mubandishibue mulu, kadi udi umona bantu bapuekele; udi mumanye badi ne dipetu patshidibu kule.’ (Musambu 138:6) Musambu mukuabu udi wamba kabidi ne: ‘Udi bu Yehowa wetu nnganyi, udi ne nkuasa wende mulu, udi winangila panshi bua kumona diulu ne buloba? Udi ubisha mupele mu dimfuenkenya.’ (Musambu 113:5-7) Bulelela, Mufuki wa diulu ne buloba wa bukole buonso udi winangila bua kutangila panshi pa buloba, ne mêsu ende adi amona ‘bantu bapuekele,’ badi ‘bapumuna muoyo ne badi badila bualu bua malu a bundu adi bakuabu benza.’ (Yehezekele 9:4) Udi ukoka bantu aba kudiye ku butuangaji bua Muanende. Patshivua Yezu pa buloba, wakamba ne: ‘Kakuena muntu udi mumanye mua kudivuila kundi, bikala Tatu wakuntuma kayi mumukoke. Kakuena muntu udi mumanye mua kudivuila kundi, pikalabu kabayi bamupebu kudi Tatu.’​—Yone 6:44, 65.

8, 9. (a) Bua tshinyi tuetu buonso tudi ne bua kuya kudi Yezu? (b) Ntshinyi tshidi tshikemesha bikole pa bidi bitangila mulambu wa tshia-bupikudi?

8 Bantu bonso badi ne bua kulua kudi Yezu ne kuitabuja mulambu wende udi utupikula, bionso ebi anu bualu bavua baledibue bena mpekatu, bikale kule ne Nzambi. (Yone 3:36) Badi ne bua kulengeja ne Nzambi. (2 Kolinto 5:20) Nzambi kakindila bua bena mpekatu bamulombe bua alongolole tshivua mua kuambuluisha bua buobu kumvuangana nende to. Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Nzambi wakatamba kuleja [dinanga] diende kutudi mu muanda eu ne: Patutshivua bantu babi, Kristo wakatufuila. Bualu bua bituikala balengeja ne Nzambi ku lufu lua Muana wende, patuakadi bena lukuna nende, nunku netutambe kusungidibua [bua] muoyo wende patuakamana kulengeja nende.’​—Lomo 5:8, 10.

9 Mupostolo Yone wakajadika bualu bulelela bua mushinga mukole bua se: Nzambi udi ulengeja ne bantu, pakafundaye ne: ‘Mu muanda eu dinanga dia Nzambi diakamueneshibua bua bualu buetu, bualu bua Nzambi wakatuma Muanende umuepele pa buloba bua tuetu tuikale ne muoyo bua bualu buende. Mu muanda eu mudi dinanga, ki mbua tuetu tuakunanga Nzambi, kadi bua yeye wakatunanga, wakatuma Muanende bu mulambu wa kubuikila nawu mibi yetu.’ (1 Yone 4:9, 10) Nzambi ke wakela tshidia tshia kumpala, ki mbantu nansha. Kuenaku udiumvua mukokibue kudi Nzambi wakaleja dinanga dikole dia mushindu’eu bua aba bavua “bantu babi” ne “bena lukuna” bende kabidi anyi?​—Yone 3:16.

Tudi ne bua kukeba Yehowa

10, 11. (a) Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua kukeba Yehowa? (b) Mmunyi mutudi ne bua kumona bukua-panu bua Satana?

10 Bushuwa, Yehowa kêna utuenzeja ku bukole bua kuya kudiye to. Tudi ne bua kumukeba, tuenda ‘tububuta bua kumumona, kadi yeye kêna netu kule kudi muntu ne muntu.’ (Bienzedi 17:27) Tudi ne bua kuitaba ne: Yehowa udi ne bukenji bua kutulomba bua tuetu kumukokela. Muyidi Yakobo wakafunda ne: ‘Nudikokeshe kudi Nzambi; kadi nukandamene Diabolo ne yeye neanunyeme. Semenayi pabuipi ne Nzambi ne yeye neasemene pabuipi nenu. Nulengeje bianza bienu, nuenu bantu babi, nutokeshe mitshima yenu, nuenu bena mitshima ibidi.’ (Yakobo 4:7, 8) Katuena ne bua kuelakana bua kukandamena Diabolo ne kulamata Yehowa to.

11 Ebi bidi biumvuija ne: tudi ne bua kuditapulula ne bukua-panu bubi bua Satana. Yakobo wakafunda kabidi ne: ‘Kanuena bamanye ne: bulunda bua malu a pa buloba budi ne Nzambi lukuna anyi? Nunku muntu yonso wasua kuikala mulunda wa malu a pa buloba udi udivuija muena lukuna kudi Nzambi.’ (Yakobo 4:4) Bushuwa, bituikala basue kuikala balunda ba Yehowa, tudi ne bua kuikala bamanye ne: bena panu nebatukine.​—Yone 15:19; 1 Yone 3:13.

12. (a) Mmêyi kayi adi akolesha ku muoyo avua Davidi mufunde? (b) Ndidimuija kayi divua Yehowa mufile ku butuangaji bua muprofete Azaya?

12 Padi bena mu bukua-panu bua Satana batuluisha mu mushindu kampanda musunguluke, tudi nangananga ne bua kusemena pabuipi ne Yehowa mu disambila bua kumulomba diambuluisha. Davidi, wakasungilabu kudi Yehowa misangu mivule, wakafunda bua kutukolesha ku muoyo ne: ‘Yehowa udi pabuipi ne bonso badi bamubikila, kudi bonso badi bamubikila mu bushuwa. Yeye udi umana dijinga dionso dia badi bamutshina, udi umvua muadi wabu kabidi, udi ubasungila. Yehowa udi ulama bonso badi bamunanga, kadi neabutule bantu babi bonso.’ (Musambu 145:18-20) Musambu eu udi uleja ne: Yehowa udi mua kutusungila patudi tutetshibua muntu pa nkayende ne neasungile bantu bende mu tshibungi mu tshikondo tshia “dikenga dinene.” (Buakabuluibua 7:14) Yehowa neashale mutulamate bituashala petu bamulamate. Muprofete Azaya wakamba ku bukole bua “nyuma wa Nzambi” mêyi atudi mua kuangata bu bulelela budi bukumbanyina malu onso ne: ‘Yehowa udi nenu, panutshidi nende; binuamukeba, nenumupete; kadi binuamulekela, yeye neanulekele.’​—2 Kulondolola 15:1, 2.

Yehowa udi ne bua kuikala muntu mulelela ku mêsu kuetu

13. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: Yehowa mmuntu mulelela ku mêsu kuetu?

13 Mupostolo Paulo wakafunda bua Mose ne: ‘Wakakola muoyo bu muntu mumone Ukena kumona.’ (Ebelu 11:27, MMM) Bushuwa, Mose kavuaku muanji kumona Yehowa to. (Ekesode 33:20) Kadi Yehowa uvua muntu mulelela ku mêsu kuende bienze anu bu uvua mumumone. Bia muomumue, kunyima kua makenga a Yobo, mêsu ende a ditabuja akamona Yehowa bimpe menemene, bu Nzambi udi ulekela basadidi bende ba lulamatu bapeta makenga, kadi utu kayi ubela nyima. (Yobo 42:5) Bakamba bua Hanoka ne Noa ne: ‘bakenda ne Nzambi.’ Bakenda nende nunku pavuabu bakeba bua kusankisha Nzambi ne kumutumikila. (Genese 5:22-24; 6:9, 22; Ebelu 11:5, 7) Yehowa yeye muikale muntu mulelela ku mêsu kuetu anu bu muvuaye ku mêsu kua Hanoka, Noa, Yobo ne Mose, ‘netumumanye bimpe’ mu bienzedi bietu bionso, ne yeye ‘neatululamijile njila yetu.’​—Nsumuinu 3:5, 6.

14. ‘Kulamata’ Yehowa kudi kumvuija tshinyi?

14 Pakavua anu bena Isalele pa kubuela mu Buloba Bulaya, Mose wakababela ne: ‘Nuenu nulonde Yehowa, Nzambi wenu, numutshine, nutumikile mikenji yende; numuenzele yeye nkayende mudimu, nulamate kudiye.’ (Dutelonome 13:4) Bavua ne bua kulonda Yehowa, kumutshina, kumutumikila ne kumulamata. Bua muaku udibu bakudimune muaba eu ne: ‘kulamata,’ mumanyi mukuabu wa malu a mu Bible udi wamba ne: “ngakuilu eu udi uleja malanda makole ne mashême.” Mufundi wa Misambu wakamba ne: “Bulunda bujalame bua Yehowa budi kudi badi bamutshina.” (Musambu 25:14) Bua tuetu kudia malanda a mushinga mukole ne mashême aa ne Yehowa, tudi ne bua kumuangata bu muntu mulelela ne kumunanga bikole, tutshina bua kumubungamija mu mishindu yonso.​—Musambu 19:9-14.

Udi mujadike ne: Yehowa udi utulama anyi?

15, 16. (a) Mmunyi mudi Musambu wa 34 uleja ne: Yehowa udi utulama? (b) Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bituikala ne lutatu bua kuvuluka malu mimpe adi Nzambi mutuenzele?

15 Bumue bua ku madimu anyi mayele a Satana mbua kukeba bua kutufikisha ku dipua muoyo ne: Nzambi wetu Yehowa udi utungunuka ne kulama basadidi bende ba lulamatu. Davidi Mukalenge wa Isalele uvua mumanye bimpe ne: tshianza tshia bukubi tshia Yehowa tshivua anu kuoku nansha pavuaye mu tshikondo tshia njiwu mikole. Pakadivuijaye bu mupale kumpala kua Akisha Mukalenge wa mu Gata, wakenza musambu, musambu muimpe wa dikema, uvua ne mêyi a ditabuja aa: ‘Tumbishayi nanyi Yehowa, tunemeke bietu dîna diende diatshimue! Ngakakeba Yehowa, ne yeye wakitaba kundi, wakansungila ku malu onso angakatshina. Muanjelu wa Yehowa udi wasa tshitudilu tshiende tshinyunguluke badi bamutshina, udi ubasungila. Teta, ulabule, umvue ne: Yehowa udi muakane; disanka didi kudi muntu udi unyemena kudiye! Yehowa udi pabuipi ne bantu badi ne mitshima itamba kunyingalala, udi usungila badi ne mitshima ya majiya. Makenga a muntu muakane adi a bungi; kadi Yehowa udi umusungila ku buonso buawu.’​—Musambu 34:3, 4, 7, 8, 18, 19; 1 Samuele 21:10-15.

16 Udi mutuishibue bua se: Yehowa udi ne bukole budi bupandisha bantu anyi? Udi mujadike ne: banjelu bende badi batukuba anyi? Udiku mulabule ne mumvue ne: Yehowa udi muimpe anyi? Mmusangu kayi wa ndekelu uuvua mutambe kumona ne: Yehowa uvua mukuenzele malu mimpe? Tetabi bua kuvuluka. Bivuaku ku nzubu wa ndekelu kuuvua muyishe musangu mushale, anu dîba diukavua umona ne: kuvua mua kutungunuka kabidi ne kuyisha anyi? Pamu’apa dîba adi uvua muyukile bimpe menemene ne muena ku nzubu au. Uvua muvuluke bua kuela Yehowa tuasakidila bua muvuaye mukupeshe bukole bukuabu buuvua nabu dijinga ne bua muvuaye mukubeneshe anyi? (2 Kolinto 4:7) Ku luseke lukuabu, udi mua kuikala ne lutatu lua kuvuluka amue malu mimpe masunguluke adi Yehowa mukuenzele. Pamu’apa bidi bikulomba bua kuvuluka malu adi menzeke kukadi lumingu lujima, ngondo, tshidimu tshijima anyi bia bungi. Biobi bikala nanku, bua tshinyi kubenga kuenza muebe muonso bua kusemena pabuipi ne Yehowa ne kukeba mua kumona mushindu udiye ukulombola ne ukuludika? Mupostolo Petelo wakabela bena Kristo ne: ‘Nudipuekeshe kuinshi kua tshianza tshikole tshia Nzambi, nuteke ntatu yenu yonso kudiye, bualu bua yeye udi [unulama].’ (1 Petelo 5:6, 7) Bushuwa, neukeme bua mushindu udiye ukulama!​—Musambu 73:28.

Tungunuka ne kukeba Yehowa

17. Ntshinyi tshidi tshikengela kuenza bituikala basue kutungunuka ne kukeba Yehowa?

17 Tudi ne bua kutungunuka ne kudienzeja bua kushala mu malanda mimpe ne Yehowa. Yezu wakambila Tatuende mu disambila ne: ‘Eu udi muoyo wa tshiendelele, bua bobu bakumanye wewe, Nzambi umuepele mulelela, ne yeye uwakatuma, Yezu Kristo mene.’ (Yone 17:3) Kupeta dimanya dia Yehowa ne dia Muanende kudi kulomba bua tuetu kudienzeja misangu yonso. Disambila ne nyuma muimpe nebituambuluishe bua kumvua “malu male a Nzambi.” (1 Kolinto 2:10; Luka 11:13) Tudi kabidi dijinga ne bulombodi bua “mupika wa lulamatu ne wa budimu” bua kudisha ngenyi yetu ne biakudia bia mu nyuma bifila “mu tshikondo tshiakanyine.” (Matayo 24:45, NW) Mu njila eu, Yehowa mmutubele bua kubala Dîyi diende dituku dionso, bua kuikala kubuela mu bisangilu bia bena Kristo, ne bua kuyisha ne muoyo mujima ‘lumu luimpe lua Bukalenge.’ (Matayo 24:14) Tuetu benze nunku, netutungunuke ne kukeba Yehowa, Nzambi wetu udi utulama.

18, 19. (a) Tudi ne bua kuikala bapangadike bua kuenza tshinyi? (b) Tuetu bakandamene Diabolo ne batungunuke ne kukeba Yehowa, mmabenesha kayi atuapeta?

18 Satana udi wenza bukole buende buonso bua kukebela bantu ba Yehowa makenga, buluishi ne ntatu ya mishindu yonso. Udi ukeba kunyanga ditalala dietu ne ngikadilu wetu muimpe utudi nende kumpala kua Nzambi wetu. Ki mmusue bua tutungunuke ne mudimu wetu wa dikeba bantu ba muoyo muimpe ne kubambuluisha bua kulamata ku luseke lua Yehowa mu tshilumbu tshia bumfumu butambe bunene bua buloba bujima. Kadi tudi ne bua kuikala bapangadike bua kushala balamate Yehowa, tumueyemena bua atusungile kudi mubi. Tuetu balekele Dîyi dia Nzambi ditulombola ne tuetu bikale ne tshisumi mu bulongolodi buende bua pa buloba, netuikale batuishibue ne: neikale anu pabuipi bua kutukuatshisha.​—Yeshaya 41:8-13.

19 Nunku, tuetu buonso tukandamenayi Diabolo ne madimu ta mayele ende, misangu yonso tuikale anu tukeba Yehowa Nzambi wetu munanga, udi kayi mua kupangila bua ‘kutujadika, kutukolesha.’ (1 Petelo 5:8-11) Nunku ‘netudilame mu dinanga dia Nzambi, batekemene luse lua Mukalenge wetu Yezu Kristo too ne ku muoyo wa tshiendelele.’​—Yuda 21.

Newandamune munyi?

• Muaku “Diabolo”udi umvuija tshinyi, ne mmunyi mudi Diabolo wenza malu adi apetangana ne dîna edi?

• Mmunyi mudi Yehowa mushilangane ne Diabolo mu mushindu Udiye utangila bantu badi pa buloba?

• Bua tshinyi muntu udi ne bua kuitaba mulambu wa tshia-bupikudi padiye usemena pabuipi ne Yehowa?

• ‘Kulamata’ Yehowa kudi kumvuija tshinyi, ne mmunyi mutudi mua kutungunuka ne kumukeba?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Nansha muvua Yobo mupete ntatu, wakafika ku dijingulula ne: Yehowa uvua umulama

[Bimfuanyi mu mabeji 16, 17]

Dibala dia Bible dituku dionso, dibuela mu bisangilu bia bena Kristo pa tshibidilu, ne diyisha ne lukunukunu bidi bituvuluija ne: Yehowa udi utulama