Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ikala ne disanka dia kudilongela Dîyi dia Nzambi

Ikala ne disanka dia kudilongela Dîyi dia Nzambi

Ikala ne disanka dia kudilongela Dîyi dia Nzambi

“Nengelangane meji a mudimu webe wonso, nengelangane meji munda muanyi a bienzedi biebe.”​—MUSAMBU 77:12.

1, 2. (a) Bua tshinyi tudi ne bua kudilamina dîba bua kuelangana meji? (b) “Kuelangana meji” kudi kumvuija tshinyi?

 BU MUTUDI bayidi ba Yezu Kristo, tudi ne bua kuditatshisha bikole bua malanda etu ne Nzambi ne bua malu adi atusaka bua kumusadila. Kadi lelu bantu ba bungi badi ne bia kuenza bivule, kabayi bapeta nansha dîba dia kuelangana meji to. Mbadine ne kasuki mu dikebakeba dia bintu, disumba dia bintu bidibu nabi dijinga ne dikeba masanka didi kadiyi dia meji. Mmunyi mutudi mua kuepuka didienzeja nunku dia patupu? Anu mutudi tuteka dituku dionso dîba kampanda dia kuenza malu a mushinga bu mudi kudia ne kulala, tudi kabidi ne bua kulama dîba dituku dionso bua kuelangana meji pa malu ne bienzedi bia Yehowa.​—Dutelonome 8:3; Matayo 4:4.

2 Utu ukadiku dimue mulekele biuvua wenza bua kuanji kuelangana meji anyi? Kuelangana meji kudi kumvuija tshinyi? Kuelangana meji kudi kumvuija kushindamija ngenyi pa bualu kampanda. Ebi bidi biumvuija tshinyi buetu tuetu?

3. Kudiunda kua mu nyuma kudi kumvuangana ne tshinyi?

3 Tshilejilu, bidi ne bua kutuvuluija tshivua mupostolo Paulo mufundile muenzejanganyi nende wa mudimu Timote ne: ‘Too ne pangalua, ulamate ku dibala dia Mukanda wa Nzambi, ku disengelela, ne ku diyisha. [Welangane meji pa] malu aa, udifile ne mutshima webe wonso kudiwu, bua kudiunda kuebe kumueneke kudi bonso.’ Bulelela, didiunda dia mu nyuma anyi dilubuluka divua ne bua kumueneka, ne mêyi a mupostolo Paulo avua aleja ne: kuvua diumvungana pankatshi pa dielangana meji pa malu a mu nyuma ne didiunda dia mu nyuma. Bidi nanku kabidi lelu. Bua kupeta masanka a ku didiunda dia mu nyuma, tudi ne bua ‘kuelangana meji’ ne ‘kunanukila’ mu malu adi umvuangana ne Dîyi dia Nzambi.​—1 Timote 4:13-15.

4. Mbintu kayi bidi mua kukuambuluisha bua kuelangana meji pa Dîyi dia Yehowa pa tshibidilu?

4 Udi mua kupeta dîba dimpe dia kuelangana meji bilondeshile programe webe ne bibidilu bia dîku dienu. Ba bungi batu belangana meji pa Bible mu dinda menemene padibu babala kakanda ka Tukonkononayi Mifundu dituku dionso. Bushuwa, bena budisuile batue ku 20 000 badi mu nzubu ya Betele pa buloba bujima batu batuadija dituku ne dikonkonona mvese wa dituku mu minite 15. Nansha mutu anu bantu babala ku minu bafila mumvuija dinda dionso, bakuabu batu bashala bapuwa, belangana meji pa bidibu bamba ne babala. Bantemu bakuabu batu buobu belangana meji pa Dîyi dia Yehowa patubu mu njila batangile ku mudimu. Badi bateleja bande ya Bible ne ya bibejibeji bia Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! idiku mu imue miakulu. Ba mamu ba nzubu ba bungi batu benza nunku patubu benza midimu ku nzubu. Bulelela, badi bidikija mufundi wa Misambu Asafa wakafunda ne: ‘Nentele bienzedi bia Yehowa, bualu bua nemvuluke malu ebe a kukema awakenza kale. Nengelangane meji a mudimu webe wonso, nengelangane meji munda muanyi a bienzedi biebe.’​—Musambu 77:11, 12.

Meji mimpe adi afikisha ku bipeta bimpe

5. Bua tshinyi didilongela didi ne bua kuikala ne mushinga kutudi?

5 Mu tshikondo tshietu tshia buena lelu tshikadi televizion, video ne biamu bia ordinatere bisakuke, bantu ba bungi kabatu kabidi batamba kubala. Kabiena ne bua kuikala nunku bua Bantemu ba Yehowa to. Tshia kumanya tshia se: dibala Bible didi anu bu muonji udi utusuikakaja kudi Yehowa. Kukadi bidimu binunu ne binunu, Yoshua wakapingana muaba wa Mose bua kulombola bena Isalele. Bua Yehowa kumubeneshaye, Yoshua uvua ne bua kudibadila Dîyi dia Nzambi. (Yoshua 1:8; Musambu 1:1, 2) Dibala dia Dîyi dia Nzambi ditshidi anu bualu bulomba too ne lelu. Kadi bua dipanga kumanya mukanda, bamue batu ne lutatu bua kubala peshi bamona dibala bu mudimu mukole. Nunku ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne dijinga dia kubala ne kulonga Dîyi dia Nzambi? Tudi mua kupeta diandamuna mu mêyi a Mukalenge Solomo adi mu Nsumuinu 2:1-6. Bulula Bible webe ne bala mvese eyi. Pashishe netuyikonkonone tuetu bonso.

6. Ndungenyi kayi lutudi ne bua kuikala nalu pa bidi bitangila dimanya dia Nzambi?

6 Tshia kumpala, tudi tusanganamu mubelu eu: ‘Muananyi, biwitabuja mêyi anyi, biwateka mikenji yanyi munda muebe, bua wewe utelejije matshi ebe ku meji, bua kufila mutshima webe ku dijingulula dia mianda.’ (Nsumuinu 2:1, 2) Mêyi aa adi atulongesha tshinyi? Adi atulongesha ne: muntu yonso wa kutudi udi ne tshia bua kulonga Dîyi dia Nzambi. Tangila ditshinkidila edi: “biwitabuja mêyi anyi.” Muaku wa se: “biwitabuja” mmukumbanyine bualu bantu ba bungi kabatu bateya ntema ku Dîyi dia Nzambi to. Bua tuetu kupeta disanka mu dilonga Dîyi dia Nzambi, tudi ne bua kudiakaja bua kuitaba mêyi a Yehowa ne kuamona bu tshiuma tshia mushinga mukole tshitudi katuyi basue kujimija to. Katuena ne bua kulekela malu etu a ku dituku ne ku dituku atupesha ditanaji, tubanga kulengulula Dîyi dia Nzambi, anyi mene kutuadija kudiela mpata.​—Lomo 3:3, 4.

7. Padiku mushindu, bua tshinyi tudi ne bua kuikala mu bisangilu bia bena Kristo ne kuteyamu ntema?

7 Tutuku ‘tutelejija matshi’ ne tuteya ntema bimpe menemene patubu bumvuija Dîyi dia Nzambi mu bisangilu bietu bia bena Kristo anyi? (Efeso 4:20, 21) Tudiku ‘tufila mutshima’ wetu bua kupeta busunguluji anyi? Imue misangu ngamba-malu kêna mupiluke bikole to, kadi padiyi ulongesha Dîyi dia Nzambi, tudi ne bua kuteya ntema. Bushuwa, bua tuetu kuteya ntema ku meji a Yehowa, tudi ne bua kuya mu bisangilu bia bena Kristo, padiku mushindu. (Nsumuinu 18:1) Fuanyikijabi kanyinganyinga kavua eu uvua mua kuikala mupumbishe tshisangilu tshivua tshienzekele mu nzubu wa kuulu wa mu Yelushalema mu dia Pentekoste wa mu 33 bikondo bietu ebi! Nansha mudi bisangilu bietu kabiyi ne malu a kukema bu atshi, tutu tukonkononamu Bible udi muikale mukanda wetu wa nshindamenu. Pa nanku, tshisangilu tshionso tshidi mua kuikala dibenesha kutudi bituikala tuteya ntema ne tubala mvese idibu bafila mu Bible yetu.​—Bienzedi 2:1-4; Ebelu 10:24, 25.

8, 9. (a) Ntshinyi tshidi didilongela dilomba? (b) Mmunyi muudi mua kufuanyikija mushinga wa or ne dipeta dimanya dia malu a Nzambi?

8 Mêyi a mukalenge wa meji adi alonda adi amba ne: ‘E, biwadidila dijingulula dia mianda muadi, biwabandishila kumanya kua malu dîyi diebe.’ (Nsumuinu 2:3) Ndungenyi kayi ludi mêyi aa atupesha? Bulelela, adi atupesha dijinga dikole dia kumvua Dîyi dia Yehowa! Adi aleja dikala mudiakaje bua kulonga ne tshipatshila tshia kupeta busunguluji, kujingulula tshidi disua dia Yehowa. Kadi bualu ebu budi bulomba didienzeja, ne mpindieu tukonkononayi mêyi ne mufuanu bia Solomo bidi bilonda ebi.​—Efeso 5:15-17.

9 Udi utungunuka ne: ‘Biwakeba [kumanya kua malu] bu muudi ukeba tshiamu tshia argent, biwakeja bu muudi ukeja biuma bisokoka.’ (Nsumuinu 2:4) Bualu ebu budi butuvuluija mudi bantu bumbule mu buloba munkatshi mua nkama ne nkama ya bidimu benda bakeba tshidibu babikila ne: mabue a mushinga mukole bu mudi argent ne or. Bantu mbashipangane bua or. Bakuabu mbapitshishe matuku abu onso a muoyo mu dimukeba. Kadi mmushinga kayi mulelela udi nawu or? Wewe muikale mujimine mu tshipela ne ufua ne nyota, neusungule tshinyi: lukanu lua or anyi dikopo dia mâyi? Pabi, bantu mbakebe or ne tshisumi tshikole ne mushinga wende udi ushintuluka anu kushintuluka! * Ne tshisumi tshikole tshia mushindu kayi tshituakeba natshi meji, busunguluji ne dimanya dia malu a Nzambi ne disua diende? Kadi mmabenesha kayi atuapetela ku dikeba dia mushindu eu?​—Musambu 19:7-10; Nsumuinu 3:13-18.

10. Ntshinyi tshitudi mua kupeta bitualonga Dîyi dia Nzambi?

10 Solomo udi utungunuka ne muyuki wende wamba ne: ‘Nunku neujingulule ditshina dia Yehowa, neusangane dimanya dia malu a Nzambi.’ (Nsumuinu 2:5) Mmêyi kayipu adi akemesha aa: tuetu bantu bapange bupuangane tudi mua kupeta “dimanya dia malu a Nzambi,” Yehowa, Mukalenge Mutambe Bunene! (Musambu 73:28; Bienzedi 4:24) Bena nkindi ne bakuabu badibu babikila ne: mbena meji ba pa buloba mbakebe munkatshi mua nkama ya bidimu bua kumvua malu makole bua kujingulula adi atangila muoyo wa bantu ne tshibuashibuashi. Kadi, mbapangile bua kupeta “dimanya dia malu a Nzambi.” Bua tshinyi? Nansha mudi Dîyi dia Nzambi edi dikale mu Bible kukadi binunu bia bidimu, badi badibenga bualu nditambe kupepela ne bapangila bua kuditaba ne kudiumvua.​—1 Kolinto 1:18-21.

11. Mbimue bipeta kayi bimpe bidi bifumina ku didilongela?

11 Tangila dikankamija dikuabu didi Solomo ufila: ‘Bualu bua Yehowa udi upa bantu meji; mukana muende mudi mupatuka lungenyi ne dijingulula dia mianda.’ (Nsumuinu 2:6) Yehowa udi ufila ku budisuile ne kalolo kuonso meji, dimanya ne dijingulula dia mianda kudi eu yonso udi ubikeba. Kabiyi mpata tudi ne bua kunanga bua kuikala kudilongela Dîyi dia Nzambi, nansha mudibi bikengela kudienzeja bikole, kudikanda ku amue malu ne kudifila. Tuetu mene se tudi bapatule Bible ku biamu, katuena ne bua kuditentuilaye ku bianza bu muvua bamue bantu benze mu bikondo bia kale to!​—Dutelonome 17:18, 19.

Kuenda muakanangane ne Yehowa

12. Ntshinyi tshidi ne bua kutusaka bua kukeba dimanya dia Nzambi?

12 Ntshinyi tshidi ne bua kutusaka bua kuikala kudilongela? Mbua kupita bakuabu anyi? Mbua kuikala ne dimanya dibandile anyi? Mbua kuikala mumanyi wa kantu ne kantu kuonso ka mu Bible anyi? Tòo. Tshipatshila tshietu ntshia kuenda, kuakula, kuenza malu mu Buena-Kristo, badiakaje anu bua kuambuluisha bakuabu, mu lungenyi lua Kristo ludi lufila dikisha. (Matayo 11:28-30) Mupostolo Paulo wakadimuija ne: “Dimanya didi dipetesha muntu ditambisha; amu dinanga ke didi ditukolesha.” (1 Kolinto 8:1, MMM) Nanku tudi ne bua kuikala ne lungenyi lua budipuekeshi luvua Mose muleje pakambilaye Yehowa ne: ‘Undeje bienzedi biebe, bua meme kukumanya wewe, ne bua kusangana luse ku mêsu kuebe.’ (Ekesode 33:13) Bulelela, tudi ne bua kujinga bua kupeta dimanya bua kusankisha Nzambi, kadi ki mbua kukemesha bantu to. Tudi basue kuikala basadidi badi benda biakanangane ne Nzambi ne bena budipuekeshi. Mmunyi mutudi mua kukumbaja tshipatshila etshi?

13. Ntshinyi tshidi tshikengedibua bua muntu kuluaye musadidi wa Nzambi udi muakanangane?

13 Paulo wakabela Timote pa tshivuaye ne bua kuenza bua kusankisha Nzambi wamba ne: ‘Unanukile bua kudifila mujalame, bu muena mudimu udi kayi ne bua kufua bundu, uludikile bantu njila mululame mu dîyi dia Nzambi dia bushuwa.’ (2 Timote 2:15) Tshiambilu tshia ‘uludikile bushuwa’ ntshifumine ku muaku wa pa muanda wa mu tshiena-Gelika uvua umvuija ku ntuadijilu ne: “dikosa dia buludiludi” peshi ‘kukosa buludi.’ (Kingdom Interlinear) Bilondeshile bamue bakebuludi, ebi bidi bifila lungenyi lua mutedi wa bilamba udi ukosa tshilamba pa kulonda patron anyi tshilejilu kampanda anyi lungenyi lua tshidima udi wela mabula mu budimi, ne bikuabu. Mu mishindu yonso, tshipeta tshia ndekelu tshidi ne bua kuikala tshilulame. Bualu bua kumanya mbua ne: bua kuikala musadidi muakanyine ne muanyishibue wa Nzambi, Timote uvua ne bua ‘kunanukila’ bua kujadika ni malongesha ende ne bienzedi biende bivua mu diumvuangana ne dîyi dia bulelela.​—1 Timote 4:16.

14. Mmushindu kayi udi didilongela dietu ne bua kulenga bitudi tuenza ne bitudi tuamba?

14 Paulo wakakula bua bualu bumue abu pakalombaye bena Kristo nende ba mu Kolosai ‘bua kuenda mu bienzedi bidi biakanangane ne [Yehowa] ku dimusankisha dionso,’ bua ‘kukuama mamuma mu mudimu wonso muimpe, ne bua kudiunda mu kumanya kua Nzambi.’ (Kolosai 1:10) Apa Paulo udi usuikakaja kuikala muakanangane ne Yehowa ne ‘kukuama mamuma mu mudimu wonso muimpe’ ne ‘kudiunda mu kumanya kua Nzambi.’ Mbuena kuamba ne: tshidi ne mushinga ku mêsu kua Yehowa ki ng’anu mushindu utudi tuangata nawu dimanya to, kadi kabidi mushindu utudi tutumikila Dîyi dia Nzambi mu bienzedi ne mu diakula. (Lomo 2:21, 22) Mbuena kuamba ne: didilongela dietu didi ne bua kulenga meji etu ne ngikadilu wetu bituikale basue kusankisha Nzambi.

15. Mmushindu kayi utudi mua kukuba ne kulama meji etu ne ngenyi yetu?

15 Lelu, Satana mmudisuike ne udi utujudila mvita ya mu lungenyi bua kubutula bumuntu buetu bua mu nyuma. (Lomo 7:14-25) Ke bualu kayi tudi ne bua kukuba ne kulama ngenyi yetu bua tuikale bakanangane ne Nzambi wetu Yehowa. Tshia mvita tshitudi natshi ‘ndimanya dia Nzambi,’ didi mua ‘kuvuija meji onso mu bupika bua kutumikilawu Kristo.’ Ke bualu kayi tudi ne bua kuteya ntema mivule ku tshilumbu tshia dilonga dia Bible dituku dionso, eku tuenda tumusha meji onso a budinangi ne a mubidi mu lungenyi luetu.​—2 Kolinto 10:5.

Bintu bidi bituambuluisha bua kumvua Bible

16. Mmunyi mutudi mua kupeta diakalenga padi Yehowa utulongesha?

16 Dilongesha dia Yehowa didi dituala masanka a mu nyuma ne a ku mubidi. Ki dilongesha didi diatuke didi kadiyi dipatula bipeta, anyi kadiyi ne mushinga mu nsombelu nansha. Tudi tubala ne: ‘Yehowa, Mupikudi webe, Wa Tshijila wa Isalele udi wamba ne, Meme ndi Yehowa Nzambi webe, udi ukuyisha bua wewe wikale ne diakalengele, udi ukulombola mu njila uudi ne bualu bua kuendelamu.’ (Yeshaya 48:17) Mmushindu kayi udi Yehowa utuendesha mu njila wende wa diakalenga? Tshia kumpala, tudi ne Bible Musantu, Dîyi diende difundisha ku nyuma wende. Eu ke mukanda wetu wa nshindamenu. Ke bualu kayi bidi bimpe kuteleja bidibu bamba mu bisangilu ne Bible mubulula. Buimpe bua kuenza nunku budi mua kumuenekela mu muyuki wa muntu mutungula wa mu Atiopa udi mu Bienzedi nshapita wa 8.

17. Ntshinyi tshivua tshienzeke pa bidi bitangila muntu mutungula wa mu Atiopa, ne bualu ebu budi buleja tshinyi?

17 Muntu mutungula wa mu Atiopa au uvua muitabe ntendelelu wa bena Yuda. Uvua mutendeledi wa muoyo umue wa Nzambi ne uvua ulonga Mukanda wa Nzambi. Pavuaye wenza luendu mu ditempu diende, uvua wenda ubala mukanda wa Yeshaya, Filipo e kulua ne lubilu ku luseke luende ne kumuebeja ne: ‘Udi mujingulule bualu buudi ubala anyi?’ Muntu mutungula au wakandamuna munyi? ‘Ndi mua kujingulula munyi, bikala muntu kayi mundeje? Yeye wakasengelela Filipo bua kubandaye ne bua kushikamaye nende.’ Mulombola kudi nyuma muimpe, Filipo wakambuluisha muntu mutungula au bua kumvua mulayi wa Yeshaya. (Bienzedi 8:27-35) Bualu ebu budi buleja tshinyi? Budi butulongesha ne: dibala dia Bible dia pa nkayetu nkayadi ki ndikumbana bua kumumvua to. Ku diambuluisha dia nyuma wende, Yehowa udi wenza mudimu ne mupika wa lulamatu ne wa budimu bua kutuambuluisha bua kumvua Dîyi diende mu tshikondo tshiakanyine. Mmunyi mudibi bienzeka nunku?​—Matayo 24:45-47, NW; Luka 12:42.

18. Mushindu kayi udi kasumbu ka mupika wa lulamatu ne wa budimu katuambuluisha?

18 Nansha mudibu babikila kasumbu ka mupika ne: “wa lulamatu ne wa budimu,” Yezu kavua muambe ne: kakavua mua kutupakana to. Kasumbu aka ka bana betu bela manyi bena lulamatu nkenza ne bena Kristo bapange bupuangane. Nansha bobu bikale ne meji mimpe a mushindu kayi, badi mua kutupakana anu bu muvua binabu ba mu bidimu lukama bia kumpala benze misangu mikuabu. (Bienzedi 10:9-15; Galatia 2:8, 11-14) Kadi badi ne bipatshila bimpe, ne Yehowa udi wenza nabu mudimu bua kutupesha bintu bidi mua kutuambuluisha bua kulonga Bible bua kukolesha ditabuja dietu mu Dîyi dia Nzambi ne malaya ende. Tshintu tshinene tshidi tshiambuluisha bua kudilongela tshidi mupika mutupeshe m’Bible wa Les Saintes Écritures​—Traduction du monde nouveau. Udiku lelu mu miakulu 42, mujima anyi tshitupa, ne bakadi bamupatule miliyo 114 mu mishindu mishilangane. Mmunyi mutudi mua kuenza mudimu ne Bible eu bua kupatula bipeta bimpe mu didilongela dietu?​—2 Timote 3:14-17.

19. Mmalu kayi adi mu Traduction du monde nouveau​—avec notes et références adi mua kutuambuluisha mu didilongela dietu?

19 Tuangate tshilejilu tshia Les Saintes Écritures​—Traduction du monde nouveau—​avec notes et références. Udi ne mulongo wa mvese miledila, note kuinshi kua mabeji, tshikebelu tshikese tshia miaku tshia “Index des mots bibliques” ne “Index des notes,” ne mamanyisha makuabu adibu basakidila menza ne biena-bualu 43, kusakidila ne tuarte ne tablo. Mudi kabidi mbuelelu anyi “Introduction” udi ne diumvuija pa mikanda ya bungi ivuabu benze nayi mudimu bua kupatula Bible wa pa buende eu. Bible eu yeye muikale mu muakulu uudi umvua bimpe, enza muebe muonso bua kuibidilangana ne malu onso atudi batela aa ne ukuate nawu mudimu. Nansha nanku, Bible ke tshintu tshia ntuadijilu tshia kubanga natshi dilonga dietu, ne Bible wa Traduction du monde nouveau m’Bible udi uleja mu mushindu muakanyine dîna dia Nzambi ne bukokeshi bua Bukalenge bua Nzambi.​—Musambu 149:1-9; Danyele 2:44; Matayo 6:9, 10.

20. Nkonko kayi idi itangila didilongela idi ilomba mandamuna?

20 Mpindieu, tudi mua kudiebeja ne: ‘Ndiambuluisha kayi dikuabu ditudi nadi dijinga bua kumvua Bible? Mmunyi mutudi mua kupeta dîba dia kudilongela? Mmushindu kayi utudi mua kulengeja dilonga dietu? Mmunyi mudi dilonga dietu mua kuambuluisha bakuabu?’ Tshiena-bualu tshidi tshilonda netshiakule bua malu aa adi ne mushinga bua didiunda dietu dia mu nyuma.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 9 Katshia mu 1979 mushinga wa or mushintuluke kumbukila ku dolare 850 bua grame 31 mu 1980 ku dolare 252,80 bua grame 31 mu 1999.

Udi muvuluke anyi?

• “Kuelangana meji” kudi kumvuija tshinyi?

• Meji kayi atudi ne bua kuikala nawu pa bidi bitangila dilonga dia Dîyi dia Nzambi?

• Ntshipatshila kayi tshitudi ne bua kuikala natshi mu didilongela?

• Mbintu kayi bitudi nabi bidi bituambuluisha bua kumvua Bible?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Bena dîku dia Betele batu bamona bibakolesha mu nyuma padibu babanga dituku dionso ne dikonkonona dia mvese wa mu Bible

[Bimfuanyi mu dibeji 15]

Tudi mua kuenza mudimu bimpe ne dîba dietu pa kumvua bande ya Bible patudi tuenza ngendu

[Tshimfuanyi mu dibeji 16]

Bantu mbenze mudimu mukole ne wa matuku a bungi bua kupeta or. Mmushindu kayi uudi udienzeja bua kulonga Dîyi dia Nzambi?

[Mêyi a dianyisha]

Ne diayisha dia California State Parks, 2002

[Bimfuanyi mu dibeji 17]

Bible ntshiuma tshia mushinga mukole tshidi mua kufikisha ku muoyo wa tshiendelele