Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Nuikale batabale!”

“Nuikale batabale!”

“Nuikale batabale!”

“Tshindi nnuambila, ndi ntshiambila kabidi bantu bonso ne: nuikale batabale!”​—MÂKO 13:37, MMM.

1, 2. (a) Mbualu kayi buakalonga muntu mukuabu pa bidi bitangila dilama dia bintu biende? (b) Ntshinyi tshidi mufuanu wa Yezu wa muivi utulongesha pa bidi bitangila dishala batabale?

 JUAN uvua musokoke bintu biende bia mushinga mu nzubu. Uvua mubisokoke muinshi mua bulalu, muaba uvuaye wela meji ne: ke uvuaye mua kubilama bimpe menemene. Kadi dimue dituku butuku, pavuaye yeye ne mukajende balale tulu, muivi kubuelaye mu nzubu wa bulalu. Bulelela, muivi au si uvua mumanye muaba menemene wa kutangila. Wakangata bitekete-bitekete tshintu ne tshintu tshionso tshia mushinga tshivua muinshi mua bulalu, pamue ne mfranga ivua Juan muteke mu tirware wa ku mesa avua pabuipi ne bulalu. Pakatshiabu, Juan wakamona ne: bavua bamuibe bintu. Neashale anu muvuluke dilongesha didi disama ku muoyo diakapetaye dia se: Muladi wa tulu kêna mua kulama bintu biende to.

2 Ke mudibi kabidi mu nyuma. Katuena mua kulama ditekemena dietu ne ditabuja dietu tuetu bikale balale tulu nansha. Ke bualu kayi Paulo udi utubela ne: ‘Katuladi tulu bu mudi bakuabu benza; kadi tutabale, tuikale ne meji mapole.’ (1 Tesalonike 5:6) Bua kuleja mudibi bia mushinga wa bungi bua kushala batabale mu nyuma, Yezu wakafila mufuanu wa muivi. Wakumvuija malu avua mua kuenzeka too ne mu tshikondo tshivuaye ne bua kulua bua kulumbuluisha, ne pashishe kudimuijaye ne: “Nuikale batabale, bualu kanuena bamanye dituku diafika Mfumu wenu. Numanye bimpe ne: bu mfumu wa nzubu mudianjile kumanya diba didi muivi ufika butuku, uvua kuikala mutabale, kayi mua kulekela batubula bimana bia nzubu wende. Nenku, nuenu kabidi nuikale badilongolole, bualu Muana wa muntu neafike diba dinudi kanuyi belele meji.” (Matayo 24:42-44, MMM) Muivi katu udianjila kumanyisha dîba didiye ulua to. Utu musue kulua dîba didi muntu nansha umue kayi muelele meji. Bia muomumue, nshikidilu wa tshikondo etshi nealue ‘dîba ditudi katuyi belele meji’ anu muakamba Yezu.

“Tabalayi, nuikale bashindame mu ditaba”

3. Mmunyi muakaleja Yezu mushinga wa kushala batabale mu mufuanu wa bapika bavua bindile mfumuabu uvua ufuma ku difesto dia dibaka?

3 Mu mêyi adi mu Evanjeliyo wa Luka, Yezu wakafuanyikija bena Kristo ne bapika bavua bindile mfumuabu uvua ufuma ku difesto dia dibaka. Kabavua ne bua kulala to bua pavuaye ufika abasangane batabale, badilongolole bua kumuakidila. Bia muomumue, Yezu wakamba ne: “Muana wa muntu neafike diba dinudi kanuyi belele meji.” (Luka 12:40, MMM) Bamue bakadi basadile Yehowa bidimu bia bungi badi mua kupua muoyo bua se: tshikondo tshitudi ntshia kuenza malu ne mitalu. Badi mene mua kufika ku diamba ne: nshikidilu utshidi mua kuikala kule. Kadi meji a mushindu’eu adi mua kutufikisha ku diumbusha lungenyi luetu ku malu a mu nyuma bua kulutangija ku bintu bia mubidi, bipumbishi bidi mua kutufikisha ku dibungila mu nyuma.​—Luka 8:14; 21:34, 35.

4. Ndituishibua kayi diatusaka bua kushala batabale, ne mmunyi muakaleja Yezu bualu ebu?

4 Tudi mua kupeta dilongesha dikuabu mu mufuanu wa Yezu eu. Nansha muvua bapika aba kabayi bamanye dîba divua mfumuabu ne bua kufika, bidi bimueneka ne: bavua bamanye butuku buvuaye ne bua kupingana. Bivua ne bua kuikala bikole bua kudienzejabu bua kushala batabale butuku abu bujima bu buobu bamanye ne: mfumuabu uvua ne bua kulua butuku bua dituku dikuabu. Kadi kabivua nanku to, bavua bamanye butuku buvuaye ulua, ne atshi ke tshiakabapesha bukole buvule bua kushala batabale. Mu mushindu wa muomumue, milayi ya mu Bible idi ileja patoke ne: tudi mu tshikondo tshia ku nshikidilu; kadi kayena ituambila dituku anyi dîba dialua nshikidilu eu to. (Matayo 24:36) Dimanya dietu dia se: nshikidilu udi ulua didi dituambuluisha bua kushala batabale, kadi tuetu batuishibue bua se: dituku dia Yehowa didi pabuipi tshia bushuwa, bualu ebu nebutambe kutusaka bua kushala batabale.​—Sefanya 1:14.

5. Mmunyi mutudi mua kutumikila mubelu wa Paulo wa se: “tabalayi”?

5 Pavua Paulo ufundila bena Kolinto, wakababela ne: “Tabalayi, nuikale bashindame mu ditaba.” (1 Kolinto 16:13, MMM) Bulelela, kushala batabale kudi kuenda pamue ne kuikala bashindame mu ditabuja dia bena Kristo. Mmunyi mutudi mua kushala batabale? Mmu dipeta dimanya divule menemene dia Dîyi dia Nzambi. (2 Timote 3:14, 15) Bibidilu bimpe bia kudilongela ne kubuela mu bisangilu pa tshibidilu bidi bituambuluisha bua kukolesha ditabuja dietu, ne kuikala anu bavuluke dituku dia Yehowa kudi ne mushinga wa bungi bua ditabuja dietu. Nunku dikonkonona ku musangu ne ku musangu malu a mu Bible adi ajadika ne: tukadi pabuipi ne nshikidilu wa tshikondo etshi nedituambuluishe bua kubenga kupua muoyo malongesha malelela a mushinga mukole adi atangila nshikidilu au utshilualua. * Mbimpe kabidi bua kumona mushindu udi mianda idi yenda yenzeka pa buloba ikumbaja milayi ya mu Mukanda wa Nzambi. Muanetu mukuabu wa mu ditunga dia Allemagne wakafunda ne: “Dîba dionso dindi ndonda ngumu ku TV, mvita, bikumina, malu a tshikisu, ne dinyanga dia buloba, bidi bimvuluija bua se: nshikidilu ukadi pabuipi.”

6. Mmunyi muakaleja Yezu ne: bantu badi mua kulala mu nyuma padi matuku enda apita?

6 Mu Mâko nshapita wa 13, tudi tusangana muyuki mukuabu muikale ne mubelu uvua Yezu mupeshe bayidi bende bua bashale batabale. Bilondeshile nshapita eu, Yezu udi ufuanyikija nsombelu wabu ne wa mulami wa ku tshiibi udi muindile mfumuende udi ufuma ku luendu mu ditunga dikuabu. Mulami wa ku tshiibi eu kavua mumanye dîba divua mfumuende ne bua kupingana to. Uvua ne bua kushala anu mutabale. Yezu wakakula bua bilu binayi bishilangane bivua mfumu ne bua kufika. Tshilu tshinayi tshivua tshibanga bu pa dîba isatu wa butuku too ne mu dinda pavua dîba dipatuka. Mu tshilu atshi tshia ndekelu, bivua bipepele bua tulu kuambulatu mulami au wa ku tshiibi. Batu bamba ne: basalayi batu bangata dîba dinayi dia kumpala kua pa kamunyimunyi bu tshikondo tshitambe buimpe tshia kujikila muluishi. Bia muomumue, mu tshitupa etshi tshia ndekelu tshia matuku a ku nshikidilu, tshidi bena panu bikale mu tulu tukole tua mu nyuma, bidi mua kutulomba bua kudienzeja bikole menemene bua tuetu kushala batabale. (Lomo 13:11, 12) Ke bualu kayi Yezu udi utubela njila ne njila mu mufuanu wende ne: “Nuikale badimuke, nutabale . . . Nuikale batabale . . . Tshindi nnuambila, ndi ntshiambila kabidi bantu bonso ne: nuikale batabale!”​—Mâko 13:32-37, MMM.

7. Nnjiwu minene kayi idiku, ne bua nanku ndikankamija kayi ditudi tubala mu Bible njila ne njila?

7 Misangu ya bungi mu mudimu wende ne panyima pa dibika diende ku lufu, Yezu uvua anu wamba bua kuikala badimuke. Bushuwa, pabuipi ne musangu wonso udi Bible wakula bua nshikidilu wa tshikondo etshi, tudi tusangana didimuija dia kushala batabale anyi dia kuikala batabale. * (Luka 12:38, 40; Buakabuluibua 3:2; 16:14-16) Bulelela, dibungila mu nyuma didi ne njiwu minene. Tuetu bonso tudi dijinga ne madimuija aa!​—1 Kolinto 10:12; 1 Tesalonike 5:2, 6.

Bapostolo basatu bakapangila bua kushala batabale

8. Mu budimi bua Getesemane, ntshinyi tshiakenza bapostolo basatu ba Yezu panyima pa yeye mumane kubambila bua kushala batabale?

8 Kushala batabale kudi kulomba malu a bungi pa kumbusha dikala patupu ne bipatshila bimpe, anu mudi tshilejilu tshia Petelo, Yakobo ne Yone tshituleja. Aba bavua balume basatu bavua ne ngikadilu mimpe ya mu nyuma bavua banange Yezu bikole ne bakamulonda ne lulamatu. Nansha nanku, butuku bua mu dia 14 Nisana 33 mu bikondo bietu ebi, bakapangila bua kushala batabale. Pakumbukabu mu nzubu wa kulu muvuabu benzele Pasaka, bapostolo basatu aba bakalonda Yezu mu budimi bua Getesemane. Yezu wakabambilamu ne: “Muoyo wanyi udi ne dibungama dia lufu; shalayi apa, nuikale batabale pamue nanyi.” (Matayo 26:38, MMM) Yezu wakasambila ne muoyo mujima misangu isatu ulomba Tatuende wa mu diulu, ne wakapingana misangu isatu kudi balunda bende aba, ubasangana anu balale.​—Matayo 26:40, 43, 45.

9. Ntshinyi tshivua tshienze pamu’apa bua bapostolo kubungilabu ne tulu?

9 Bua tshinyi balume basatu aba ba lulamatu bakela Yezu mâyi ku makasa butuku abu? Bavua ne dipungi dia bungi. Dîba dikavua diye bikole, pamu’apa tukavua bapite mundankulu, ne “mesu abo akadi maneme” ne tulu. (Matayo 26:43) Nansha nanku, Yezu wakamba ne: “Ikalayi batabale, sambilayi, bua kanuponyi mu ditetshibua. Muoyo mmusue kuenza, kadi mubidi tshiawu mbutekete.”​—Matayo 26:41, MMM.

10, 11. (a) Nansha muvua Yezu ne dipungi, ntshinyi tshiakamuambuluisha bua kushala mutabale mu budimi bua Getesemane? (b) Bualu buvua buenzekele bapostolo basatu pavua Yezu ubambila bua kushala batabale budi butulongesha tshinyi?

10 Kakuyi mpata, Yezu uvua pende mupungile butuku abu bua pa buabu. Kadi pamutu pa kulala, wakadifila mu disambila ne muoyo mujima mu mêba au a ndekelu a mushinga mukole atshivuaye ne budikadidi. Matuku makese kumpala, ukavua mubele bayidi bende bua kusambila, wamba ne: “Nuikale batabale, nusambile diba dionso, bua nuikale ne bukole bua kupanduka ku bionso bidi ne bua kuenzeka, ne kupatuka ne muoyo mukole kumpala kua Muana wa muntu.” (Luka 21:36, MMM; Efeso 6:18) Tuetu bateleje mubelu wa Yezu ne balonde tshilejilu tshiende tshilenga pa bidi bitangila disambila, milombu itudi tuenza ne muoyo mujima kudi Yehowa neyituambuluishe bua kushala batabale mu nyuma.

11 Bushuwa, Yezu uvua mumanye ne: mu katupa kakese amu bavua ne bua kumukuata ne kumufundila tshibawu tshia lufu, kadi dîba adi bayidi bende buobu kabavua bamanye bualu ebu to. Ntatu yende ivua ne bua kumufikisha ku makenga makole menemene pa mutshi. Yezu ukavua mudimuije bayidi bende bua malu au, kadi kabavua bumvue tshivuaye ubambila to. Ke bualu kayi bavua balala pavuaye yeye ushala mutabale bua kusambila. (Mâko 14:27-31; Luka 22:15-18) Anu muvuabi bua bapostolo, mubidi wetu udi pawu ne butekete ne kudi malu atudi katuyi banji kumanya to. Kadi tuetu katuyi bajingulule ne: tudi mu tshikondo tshia kuenza malu ne mitalu, tudi bafuanyike kulala tulu tua mu nyuma. Bua tuetu kushala batabale tudi ne bua kuikala badimuke.

Ngikadilu isatu ya mushinga

12. Nngikadilu kayi isatu idi Paulo uleja ne: idi yambuluisha bua kulama biumvuilu bietu?

12 Mmunyi mutudi mua kushala anu ne mitalu? Tukadi bamone mushinga wa masambila ne wa kushala anu bavuluke dituku dia Yehowa. Kabidi, Paulo udi utela ngikadilu isatu ya mushinga mukole itudi ne bua kupeta. Udi wamba ne: “Kadi tuetu bena munya, tuikale [balame biumvuilu bietu], bavuale ngabu wa ditaba ne dinanga, ne tshifulu tshia ditekemena dia lupandu.” (1 Tesalonike 5:8, MMM) Tumonayi mu tshikoso mushindu udi ditabuja, ditekemena ne dinanga bituambuluisha bua kushala batabale mu nyuma.

13. Mmunyi mudi ditabuja dikale dituambuluisha bua kuikala badimuke?

13 Tudi ne bua kuikala ne ditabuja dikole dia se: Yehowa udiku ne udi “mufutshi wa badi bamukeba.” (Ebelu 11:6) Dikumbana dia kumpala dia mulayi wa Yezu wa nshikidilu mu bidimu lukama bia kumpala didi dikolesha ditabuja dietu pa bidi bitangila dikumbana diawu dinene mu tshikondo tshietu etshi. Ne ditabuja dietu didi dituambuluisha bua kushala bindile dituku dia Yehowa, bajadike ne: ‘[tshikena-kumona tshia buprofete] netshimueneke bulelela, katshiena tshipanga kulua.’​—Habakuka 2:3.

14. Mmunyi mudi ditekemena diambuluisha bikole bua kushala batabale?

14 Ditekemena dietu dishindame didi bu “luongo lua muoyo” ludi lutuambuluisha bua kutantamena ntatu nansha biobi bitukengela kuanji kuindila dikumbana dia imue milayi ya Nzambi. (Ebelu 6:18, 19) Margaret, muanetu mukuabu wa bakaji muela manyi a nyuma (udi ne bidimu 90 ne pamutu) wakatambula kukadi bidimu bipite pa 70, udi wamba ne: “Pakafua bayanyi disama dia kansere mu 1963, ngakela meji ne: bivua mua kuikala bimpe be bu nshikidilu mulue lukasa. Kadi mpindieu ndi mmona ne: mvua ngela meji anu bua disanka dianyi nkayanyi. Dîba adi katuvua tuela meji bua mushindu uvua mudimu mua kudiunda pa buloba bujima to. Nansha mpindieu, kudi miaba ya bungi idi mudimu utshifuminaku ku dituadija. Ke bua tshinyi ndi ne disanka bua mudi Yehowa muleje lutulu.” Mupostolo Paulo udi utujadikila ne: ‘Ditantamana didi dienzeja dijadikibua, ne dijadikibua didi dienzeja ditekemena. Ne ditekemena kadiena difuisha bundu.’​—Lomo 5:3-5.

15. Mmunyi muikala dinanga mua kutusaka mu bitudi tuenza nansha biobi bimueneka ne: tudi bindile kukadi bidimu bia bungi?

15 Dinanga dia bena Kristo nngikadilu munene bualu diodi ke didi ditusaka mu bualu buonso butudi tuenza. Tudi tusadila Yehowa bualu tudi bamunange, katuyi tudikonka bua dîba didiye mulongolole to. Dinanga dia muntu netu didi ditusaka bua kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge, nansha disua dia Nzambi diodi dilomba bua tuyishe bidimu bungi kayi, ne nansha tuetu bapingane njila bungi kayi ku nzubu imue-imue ayi. Amu muakafunda Paulo, ‘ditabuja, ditekemena ne [dinanga] bidi bishala, busatu buabi; kadi tshidi tshipita buonso buabi bunene [ndinanga].’ (1 Kolinto 13:13) Dinanga didi dituambuluisha bua kunanukila ne bua kushala batabale. ‘[Dinanga] didi ditekemena malu onso, didi didikankamika mu malu onso. [Dinanga] kadiena dipanga tshiendelele.’​—1 Kolinto 13:7, 8.

‘Ukuate bikole tshiudi natshi’

16. Pamutu pa tuetu kutekesha mu diboko, nngikadilu kayi utudi ne bua kuikala nende?

16 Tudi mu bikondo bikole bidi malu adi enzeka pa buloba atuvuluija misangu yonso ne: tukadi mu tshitupa tshia ndekelu tshia matuku a ku nshikidilu. (2 Timote 3:1-5) Mpindieu ki ndîba dia kutekesha mu diboko to, kadi ndia ‘kukuata bikole tshitudi natshi.’ (Buakabuluibua 3:11) Tuetu bikale ‘badimuke bua tumone mua kusambila’ ne bikale ne ditabuja ne ditekemena ne dinanga, netuleje ne: tudi badilongolole bua dîba dia diteta. (1 Petelo 4:7, MMM) Tudi ne bia bungi bia kuenza mu mudimu wa Mukalenge. Kuikala ne bia bungi bia kuenza mu bienzedi bidi bileja ne: tudi balamate Nzambi nekutuambuluishe bua kushala batabale bikole.​—2 Petelo 3:11.

17. (a) Bua tshinyi dibenga kukumbana dia amue malu atudi batekemene kadiena ne bua kututekesha mu mikolo? (Bala malu adi mu kazubu kadi mu dibeji dia 21.) (b) Mmunyi mutudi mua kuidikija Yehowa, ne ndibenesha kayi diapeta aba badi bamuidikija?

17 Yelemiya wakafunda ne: ‘Yehowa udi bumpianyi buanyi, nunku ndi ne ditekemena kudiye. Yehowa udi ne luse kudi badi bamuindila, kudi muntu udi umukeba. Bidi bimpe bua muntu atekemene ne indile biende lupandu lua Yehowa talalaa.’ (Muadi wa Yelemiya 3:24-26) Bamue ba kutudi mbatuadije kuindila anu abidi-abidi aa. Bakuabu bakadi bindile bidimu bia bungi bua kumona lupandu lua kudi Yehowa. Kadi tshikondo tshia dindila etshi ntshîpi be pa kutshifuanyikija ne muoyo wa tshiendelele udi mutuindile kumpala eku! (2 Kolinto 4:16-18) Ne mu dindila tshikondo tshidi Yehowa mulongolole, tudi mua kudima ngikadilu mimpe ya bena Kristo ne kuambuluisha bantu bakuabu bua kuitababu bulelela mu tshikondo etshi tshitshidi Yehowa uleja lutulu. Nunku tuetu bonso tuikalayi batabale. Tuidikijayi Yehowa ne tuikale ne lutulu ne dianyisha bua ditekemena didiye mutupeshe. Tushalayi batabale ne lulamatu, bakuate bikole ditekemena dietu dia muoyo wa tshiendelele. Tuetu benze malu aa, milayi eyi ya tshiprofete neyitukumbanyine tshia bushuwa: ‘[Yehowa] neakubandishe bua wewe kupiana buloba. Pabutulabu bantu babi, wewe neumone muanda eu.’​—Musambu 37:34.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 5 Bidi mua kutuambuluisha tuetu mua kubalulula malu asambombo ajadika ne: tudi mu ‘matuku a ku nshikidilu’ avuabu baleje mu dibeji dia 12-13 mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Tshiongo 2000.​—2 Timote 3:1.

^ tshik. 7 Mufundi wa nkonga-miaku William Vine wakamba bua muaku wa pa muanda wa mu tshiena-Gelika udibu bakudimune ne: “nuikale batabale” ne: udi umvuija: ‘kuipata tulu,’ ne udi “uleja ki ng’anu kutabala patupu, kadi kutabala kua bantu badi ne tshipatshila tshia bualu kampanda.”

Newandamune munyi?

• Mmunyi mutudi mua kukolesha dishindika ditudi nadi dia se: nshikidilu wa tshikondo etshi ukadi pabuipi?

• Tshilejilu tshia Petelo, tshia Yakobo ne tshia Yone tshidi mua kutulongesha tshinyi?

• Nngikadilu kayi isatu yatuambuluisha bua kushala badimuke mu nyuma?

• Bua tshinyi edi ke dîba dia tuetu ‘kukuata bikole tshitudi natshi’?

[Nkonko ya dilonga]

[Kazubu/Tshimfuanyi mu dibeji 21]

‘Muntu udi windila udi ne disanka.’​—Danyele 12:12, MMM

Fuanyikijabi ne: mulami udi wela meji ne: muivi udi mua kuikala ukeba kulua kuiba mu nzubu idiye mulame. Padi butuku buila, mulami eu udi uteleja ne ntema kantu kuonso kadi kadila kadi mua kuleja ne: muivi ukadi mubuele. Ku dîba ne ku dîba udi anu mubawule matshi ne ukenzakana. Mbipepele bua kumudingabu kudi tshintu tshia tshianana bu mudi lupepele lututa ku mitshi anyi kampusu kakuluta tshintu panshi.​—Luka 12:39, 40.

Bualu bua muomumue budi mua kuenzekela aba badi ‘bindile dimueneka dia Mukalenge wetu Yezu Kristo.’ (1 Kolinto 1:7) Bapostolo bavua bela meji ne: Yezu uvua mua ‘kupingajila Isalele bukalenge’ matuku makese kunyima kua dibika diende. (Bienzedi 1:6) Bidimu bia bungi kunyima, bavua ne bua kuvuluija bena Kristo ba mu Tesalonike ne: dikalaku dia Yezu mu bumfumu ditshivua kumpala. (2 Tesalonike 2:3, 8) Nansha nanku, dibenga kukumbana dia bivuabu batekemene bua dituku dia Yehowa kadiakasaka bayidi ba Yezu abu ba kumpala bua kumbuka mu njila udi ufikisha ku muoyo nansha.​—Matayo 7:13.

Mu matuku etu aa, diteketa mu mikolo bua tshidi tshimueneka bu dijanguluka dia nshikidilu wa tshikondo etshi kadiena ne bua kutufikisha ku dibenga kuikala badimuke nansha. Mulami mudimuke badi mua kumudinga kudi tshintu tshia tshianana, kadi udi anu ne bua kushala mutabale! Bualu au ke mudimu wende. Ke mudibi kabidi bua bena Kristo.

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Udi mutuishibue bua se: dituku dia Yehowa dikadi pabuipi anyi?

[Bimfuanyi mu dibeji 19]

Bisangilu, disambila ne bibidilu bimpe bia kudilongela bidi bituambuluisha bua kushala batabale

[Tshimfuanyi mu dibeji 22]

Anu bu Margaret, tushalayi batabale, bikale ne lutulu ne tshisumi