Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Bua tshinyi Bible udi wamba ne: mbimpe kuela mbila padibu bakeba kukukuata ku bukole bua kumanyangana nebe?

Muntu utubu kabayi banji kukeba bua kumukuata ku bukole bua kumanyangana nende kêna mua kumvua menemene mushindu udi bualu ebu mua kunyanga nsombelu wa muntu to. Bualu bua nunku buobu bufikile muntu, udi mua kushala ne mputa imusama ku muoyo matuku ende onso a muoyo. * Nsongakaji kampanda muena Kristo uvuabu bakuate ku bukole mushindu eu kukadi kupite bidimu udi ulonda ne: “Tshiena ne miaku ya kumvuija nayi buôwa bungibu bungakumvua butuku abu to, nansha kanyinganyinga kantu mushale naku katshia anu pinapu nansha.” Ke bualu kayi bantu ba bungi kabatu nansha basue kutuma meji ku bualu budi bukuatshisha buôwa ebu to. Nansha nanku, njiwu ya kukuata bantu ku bukole bua kumanyangana nabu mmalu atu enzekanzeka mu buloba ebu bubi.

Bible kêna ubenga bua kutela bualu bua bamue bantu bavuabu bakuate anyi bakeba kukuata ku bukole bua kumanyangana nabu mu bikondo bia kale to. (Genese 19:4-11; 34:1-7; 2 Samuele 13:1-14) Kadi udi kabidi ufila mubelu pa tshidi muntu ne bua kuenza padibu bakeba kumukuata ku bukole bua kuenda nende mushindu eu. Tshidi Mikenji ya Mose yamba pa bualu ebu tshidi mu Dutelonome 22:23-27. Badi bakulamu bua nsombelu ibidi. Mu nsombelu wa kumpala, muntu mulume uvua mupete nsongakaji mu musoko, yeye kulala nende. Kadi muntu mukaji kavua muele mbila anyi dîyi bua bantu kulua kumusungila to. Nunku kupishabu nsongakaji, yeye kupia tshibawu, bualu “[kavua] mubile bantu mu tshimenga” nansha. (MMM) Bu yeye muele mbila, bantu bavua pabuipi bavua mua kuikala balue kumusungila. Mu nsombelu muibidi, muntu mulume uvua mupete nsongakaji mu tshisuku anyi mu budimi, yeye ‘kumukuata ku bukole, kulala nende.’ Bua kudipandisha, muntu mukaji “uvua muele mbila [kadi] kakuyi muntu muye kumusungila.” (MMM) Bishilangane ne muntu mukaji wa kumpala, muntu mukaji muibidi eu kavua muitabe bualu buvua muntu eu umuenzela to. Wakasumpakana bikole bua amulekele, wela mbila bua kumona nansha wa kumusungila, kadi muntu mulume au wakamupita makanda. Diela diende dia mbila divua dileja ne: kavua musue tshivua tshimuenzekele atshi nansha; nunku kavua ne tshibawu to.

Nansha mudi bena Kristo lelu kabatshiyi mu Mikenji ya Mose, ngenyi idibu bafile mu mikenji ayi idi ibalombola. Muyuki udi kuulu eku udi uleja patoke mushinga wa kutua nkanana ne kuela mbila bua kubikila ba kutusungila. Bantu bakuabu batshidi bamona kuela kua mbila padibu bakeba kubakuata ku bukole bua kuenda nabu bu mushindu muimpe wa kudisungila. Muntu mukuabu mupiluke mu dimanya dia malu a mua kuepuka anyi kukanda benzedianganyi ba bibi wakamba ne: “Tshingoma tshinene tshia mukaji udibu bakeba kukuata ku bukole, nkuela mbila.” Mbila ya mukaji idi mua kukoka ntema ya bantu bakuabu buobu kulua kumusungila, anyi pamuapa kutshinyisha muntu ne kumunyemesha. Nsongakaji muena Kristo uvuabu bakeba kukuata ku bukole kudi muntu mukuabu bua kuenda nende wakamba ne: “Ngakela mbila ne bukole buanyi buonso, ne wakandekela. Pakasemenaye kabidi kundi, ngakela kabidi mbila ngenda nyema. Mvua ngela meji ku kale ne: ‘Mushindu kayi udi mbila mua kungambuluisha padi muntu wa makanda a bungi unkuata anu bua kumanyangana nanyi?’ Kadi ngalu kumona ne: kuela mbila kudi ne mushinga!”

Nansha mu nsombelu wa dibungama bu mudi, padibu bapita mukaji makanda, bamukuata ne balala nende, diluangana diende ne mbila yende bua kubikila bantu ba kumusungila kabiena biya mu mâyi to. Kadi, bidi bileja ne: uvua muenze muende muonso bua kukandamena muluishi wende. (Dutelonome 22:26) Nansha muvuabu bamukuate mushindu eu, utshidi anu mua kuikala ne kuondo kende ka muoyo katoke, kuikala udipa kanemu kakumbane mujadike se: udi mukezuke ku mêsu kua Yehowa. Bualu bukuatshishe buôwa budi bumufikile ebu budi mua kumushiya ne mputa ku muoyo, kadi padiye uvuluka ne: uvua muenze muende muonso bua kutuila muluishi wende nkanana, nebimuambuluishe bikole bua kudiumvuaye bimpe kakese kakese.

Patudi tumvua tshipatshila tshia mêyi adi mu Dutelonome 22:23-27, tudi ne bua kumanya ne: malu adibu bambamu mu tshikoso aa kaena akula bua nsombelu yonso idi mua kufika to. Tshilejilu, kaena aleja tshia kuenza padi mukaji udibu bakeba kukuata kayi ne mushindu wa kuela mbila to; tshilejilu: yeye muikale kamama anyi mufue tshipuka, mufue ne buôwa peshi bamujike mukana ne tshianza anyi bamuele tshilamba mukana. Kadi, bu mudi Yehowa umona malu onso ne bipatshila bia muntu, udi mua kumumvuila ne kumuleja buakane, bualu ‘bua njila yende yonso idi [miakane].’ (Dutelonome 32:4) Mmumanye bulelela tshivua tshienzeke ne tshivua muntu udibu benzele bibi muenze bua kudisungila kudi muluishi wende. Nunku, muntu uvua kayi ne mushindu wa kuela mbila, kadi uvua muenze muende muonso muvuaye mua kuenza bua kudisungila udi mua kushiya malu au mu bianza bia Yehowa.​—Musambu 55:22; 1 Petelo 5:7.

Nansha nanku, bamue bantu bakaji bena Kristo bavuabu bakuate ku bukole ne babenzele bibi batu anu batungunuke ne kunyingalala, badiumvua anu bapile. Padibu belulula meji a bualu abu, badi badiumvua ne: bavua ne bua kuikala benze bukole buabu buonso bua kuepuka bualu buvua bubafikile abu. Kadi, pamutu pa kudipisha, bantu ba nunku badi mua kusambila Yehowa, kumulomba diambuluisha, ne kuikala ne dieyemena se: udi ubaleja luse luende lujalame luvule.​—Ekesode 34:6; Musambu 86:5.

Ke bualu kayi bakaji bena Kristo badi bashale ne mputa ya kanyinganyinga mu mutshima bua dimanyangana ne bantu bavua babakuate ku bukole badi mua kuikala ne dieyemena dia ne: Yehowa udi umvua kanyinganyinga kabu bimpe menemene. Dîyi dia Nzambi didi dibajadikila ne: ‘Yehowa udi pabuipi ne bantu badi ne mitshima itamba kunyingalala, udi usungila badi ne mitshima ya majiya.’ (Musambu 34:18) Buobu basue, bena Kristo nabu badi mua kubambuluisha ne muoyo mujima ne kubakuatshisha ne dinanga dionso bua kutantamena malu adi abanyingalaja aa. (Yobo 29:12; 1 Tesalonike 5:14) Pashishe padi bantu badi bapete nsombelu wa nunku badienzeja bua kuteka ngenyi yabu nangananga pa malu mimpe adi mua kubakolesha, bidi mua kubambuluisha bua kupeta ‘ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu.’​—Filipoi 4:6-9.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 3 Nansha mudi tshiena-bualu etshi tshiakula bua bantu bakaji badibu bakuata ku bukole, ngenyi idimu idi ne mushinga kabidi bua bantu balume badi bapona mu njiwu ya dikuatshibua muomumue.