Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

‘Nusuangane’

‘Nusuangane’

‘Nusuangane’

‘Bua bualu ebu bantu bonso nebamanye ne: Nudi bayidi banyi, binuasuangana nunku.’​—YONE 13:35.

1. Ngikadilu uvua Yezu mutele bikole pakavuaye pa kufua nngikadilu kayi?

 “BANA banyi bakese.” (Yone 13:33) Yezu wakabikila bayidi bende ne mêyi a dinanga aa butuku bua muladilu wa lufu luende. Kakuena muaba mukuabu mu Evanjeliyo udi uleja ne: Yezu uvua mubikile bayidi bende ne mêyi a dinanga aa kumpala to. Kadi mu butuku bua pa buabu abu, wakababikila ne mêyi a dinanga aa bua kuleja muvuaye mubanange bikole. Yezu wakakula mene bua dinanga misangu mitue ku 30 butuku abu. Kadi wakakula bua dinanga misangu bungi nunku bua tshinyi?

2. Kuikala ne dinanga kudi ne mushinga kudi bena Kristo bua tshinyi?

2 Yezu wakaleja tshidi dinanga dikadile ne mushinga wa bungi. Wakamba ne: Bua bualu ebu bantu bonso nebamanye ne: Nudi bayidi banyi, binuasuangana nunku.” (Yone 13:35; 15:12, 17) Kuikala muyidi wa Kristo kudi kuenda pamue ne kunanga bana betu bena Kristo. Tshimanyinu tshia bena Kristo balelela ki mbilamba kampanda bisunguluke to, anyi ki mbilele kansanga nansha, kadi ndinanga dikole didibu nadi munkatshi muabu. Dinanga dimpe edi ke bualu bunene buibidi bua ku asatu adibu balomba muyidi wa Yezu bu mudibi bileja ku ntuadijilu kua tshiena-bualu tshishale. Ntshintu kayi mpindieu tshidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne dinanga edi?

‘Nutambe kukumbanakumbana’

3. Paulo wakafila mubelu kayi pa bidi bitangila dinanga?

3 Bayidi balelela ba Kristo ba lelu badi ne dinanga dimpe edi anu bu muvua bayidi ba kumpala. Mupostolo Paulo wakafundila bena Kristo ba kumpala ne: ‘Bua dinangangana dia bana babu ba mu Kristo, kanuena ne bualu bua muntu anufundile dîyi; bualu bua nuenu nudi bayishibue kudi Nzambi bua kunangangana. Bulelela nudi nuenzela bana benu bonso nunku.’ Kadi nansha nanku, Paulo wakasakidila ne: ‘Nutambe kukumbanakumbana mu malu onso aa.’ (1 Tesalonike 3:12; 4:9, 10) Mbimpe tuetu petu kulonda mubelu wa Paulo ne kudienzeja bua kunangangana bikole menemene.

4. Bilondeshile Paulo ne Yezu, batudi ne bua kutabalela bikole menemene mbanganyi?

4 Anu mu mukanda umue umue eu mufundisha ku nyuma wa Nzambi, Paulo wakabela bena Kristo nende bua ‘kukolesha badi ne mitshima yamba kupanga’ ne ‘kukuatshisha badi batekete.’ (1 Tesalonike 5:14) Umue musangu wakavuluija bena Kristo ne: ‘Butudi nabu, tuetu bantu bakole, mbua kutuala matekete a badi batekete.’ (Lomo 15:1) Yezu pende wakamba bua kuambuluisha badi batekete. Tshilejilu, yeye mumane kuleja muvua Petelo mua kumushiya dîba divuabu bamukuata, wakambila Petelo ne: ‘Wewe, [pawapingana], ukoleshe mitshima ya bana benu.’ Bua tshinyi? Bualu, bu muvuabu pabu ne tshia kushiya Yezu, bavua dijinga ne diambuluisha. (Luka 22:32; Yone 21:15-17) Nenku, Dîyi dia Nzambi didi dituambila bua kukuatshisha badi batekete mu nyuma ne bakadi balekele kulua mu bisangilu. (Ebelu 12:12) Kadi tudi ne bua kubambuluisha bua tshinyi? Mifuanu ibidi mimpe mitambe ivua Yezu mufile neyituandamune.

Mukoko mujimine ne mpalata mujimine

5, 6. (a) Mmifuanu kayi ibidi mîpi yakalonda Yezu? (b) Mifuanu eyi idi ileja tshinyi pa bidi bitangila Yehowa?

5 Yezu wakalonda mifuanu ibidi mîpi bua kulongesha bateleji bende mutu Yehowa umona bantu badi bapambuke. Umue uvua wa mulami wa mikoko. Yezu wakamba ne: ‘Mmuntu kayi wa munkatshi muenu, bikaleye ne lukama lua mikoko, pajimijeye mukuabu, kêna ushiya minga makumi tshitema ne tshitema mu tshipela wenda ukeba udi mujimine too ne paumoneye? Paumoneye, neawambule pa diapa ne mutshima usanka. Papinganeye kuende, neabikile balunda bende ne bena mutumba nende neabambile ne: Nusanke nanyi, bua ngakumona mukoko wanyi wakadi munjimine. Ndi nnuambila ne: Nunku kabidi disanka dia mu diulu bua muntu umue mubi wakukudimuna mutshima wende neditambe disanka bua bantu bakane makumi tshitema ne tshitema badi kabayi ne bua kukudimuna mitshima yabu.’​—Luka 15:4-7.

6 Mufuanu muibidi udi wakula bua muntu mukaji kampanda. Yezu wakamba ne: ‘Mmukaji kayi, bikaleye ne mpalata dikumi, pajimijeye umue, kêna utemesha muinda, ukomba mu nzubu, akebe bimpe too ne pamumoneye? Pamumoneye, neabikile balunda bende ne bena mutumba nende, neabambile ne: Nusanke nanyi, bua ngakumona mpalata wakadi mujimine. Ndi nnuambila ne: Nunku kabidi, disanka didi ku mêsu kua banjelo ba Nzambi bualu bua muntu umue mubi wakukudimuna mutshima wende.’​—Luka 15:8-10.

7. Tudi tulongela malu abidi mu mufuanu wa mukoko mujimine ne wa mpalata mujimine, mmalu kayi au?

7 Mifuanu mîpi ibidi eyi idi itulongesha tshinyi? Idi ituleja (1) mutudi ne bua kumvua bua bantu badi balue kuteketa mu nyuma, ne (2) tshitudi ne bua kuenza bua kubambuluisha. Tuanji mpindieu kutangila malu abidi aa.

Mujimine kadi muikale ne mushinga

8. (a) Mulami wa mikoko ne muntu mukaji bakenza tshinyi bua bivuabu bajimije? (b) Tshiakenzabu tshidi tshituleja tshinyi pa mushindu uvuabu bangata bintu biabu bivua bijimine?

8 Mu mifuanu yonso ibidi eyi kudi tshintu tshidi tshijimine, kadi tangila tshidi benabi benza. Mulami au kavua muambe ne: ‘Bu mundi ne mikoko 99, umue neungenzele tshinganyi? Nansha wowu kauyiku kakuena bualu to.’ Mamu au kakamba ne: ‘Bua tshinganyi kuamba kudishipa bua mpalata umue? Mikuabu tshitema eyi si mminkumbane!’ Kadi mulami wakakeba mukoko uvua mujimine bienze anu bu se: ke uvuaye nawu umuepele. Mamu wakenza pende anu bu uvua ne mpalata anu umuepele. Mu mifuanu yonso ibidi eyi, muena tshintu uvua umona tshintu tshivua tshijimine ne mushinga wa bungi. Bidi bisua kuleja tshinyi?

9. Tshiakenza mulami ne muntu mukaji tshidi ne diumvuija kayi?

9 Tangila mêyi adi Yezu ujikija nawu mifuanu ibidi eyi: ‘Nunku kabidi disanka dia mu diulu bua muntu umue mubi wakukudimuna mutshima wende neditambe’ ne ‘Ndi nnuambila ne: Nunku kabidi disanka didi ku mêsu kua banjelo ba Nzambi bualu bua muntu umue mubi wakukudimuna mutshima wende.’ Nunku tshiakenza mulami ne muntu mukaji tshidi tshileja mu bukese mutu Yehowa ne banjelo badiumvua. Anu bu muvua bintu bivua bijimine bikale ne mushinga ku mêsu kua mulami ne muntu mukaji, ke mudi kabidi bantu badi bapambuke ne balekele kutantshila basadidi ba Nzambi bikale nawu ku mêsu kua Yehowa. (Yelemiya 31:3) Tshidibi, nansha mudi bantu aba mua kuikala batekete mu nyuma, imue misangu kabena mua kuikala bantomboji to. Nansha mudibu batekete, badi mua kuikala anu pabu batumikila Yehowa mu mushindu kampanda. (Musambu 119:176; Bienzedi 15:29) Nunku anu bu pa kale, Yehowa ‘kena ubabutula [anyi] ubipata ku mêsu kuende’ lukasa lukasa to.​—2 Bakelenge 13:23.

10, 11. (a) Tudi ne bua kuangata aba badi bapambuke balekele tshisumbu mushindu kayi? (b) Bilondeshile mifuanu ya Yezu ibidi, tudi mua kuleja ne: tudi tubatabalela mushindu kayi?

10 Anu bu Yehowa ne Yezu, tuetu petu tudi tutabalela bikole badi batekete mu nyuma ne badi balekele kutantshila tshisumbu tshia bena Kristo. (Yehezekele 34:16; Luka 19:10) Tutu tumona muntu udi mutekete mu nyuma bu mukoko mujimine, ki mbu muntu mujimine kashidi to. Katuena tudiambila ne: ‘Bua tshinganyi kusumpakana bua muntu mutekete? Nansha yeye kayiku, tshisumbu tshidi tshienda anu muatshi mua kale.’ Kadi tutu tuangata bantu badi balenduke kadi basue kualukila ne mushinga anu bu mudi Yehowa ubangata.

11 Kadi tudi mua kuleja mututu tubamona munyi? Mifuanu ya Yezu ibidi eyi idi ituambila mutudi mua kuleja mushindu utudi tubamona (1) pa kudianjila kubuoluela tshianza, (2) pa kubenzela malu ne bulenga, ne (3) pa kuenza malu ne muoyo mujima. Tuakulayi mpindieu bua bualu bumue ku bumue.

Buoluelayi tshianza

12. Miaku eyi ‘wenda ukeba udi mujimine’ idi ileja ngikadilu kayi wa mulami wa mikoko?

12 Mu mufuanu wa kumpala, Yezu udi wamba ne: mulami wa mikoko udi ‘wenda ukeba udi mujimine.’ Mulami udi ukeba tshia kuenza ne wenza muende muonso bua kupeta mukoko udi mujimine. Kêna utshina ni ndutatu, ni nnjiwu, ni mbule bua muaba uvua mukoko to. Kadi udi ukeba anu kukeba ‘too ne paumonaye.’​—Luka 15:4.

13. Ntshinyi tshivua basadidi ba Nzambi ba kale benzela bavua batekete, ne tuetu tudi mua kubidikija munyi?

13 Bia muomumue kabidi, bua kuambuluisha muntu udi dijinga ne dikankamika, bidi bilomba bua udi ne makanda a bungi wolole tshianza kumpala. Basadidi ba Nzambi ba kale bavua bamanye muanda eu. Tshilejilu, pakamona Yonatana (muana wa Mukalenge Shaula) ne: bivua bikengela kukolesha mulunda wende wa pa muoyo Davidi mu maboko, ‘wakajuka, wakaya kudi Davidi pakadiye muitu, wakakolesha maboko ende mu Nzambi.’ (1 Samuele 23:15, 16) Bidimu bivule panyima, pakamona Ngovena Nehemiya ne: bamue bana babu bena Yuda bakavua batekete mu mikolo, ‘wakajuka’ pende, e kuya kubakankamija bua ‘kuvulukabu Yehowa.’ (Nehemiya 4:14) Tuetu petu lelu tudi ne bua ‘kujuka’ anyi kukeba tshia kuenza bua kukolesha badi batekete. Kadi mbanganyi badi ne bua kuenza bualu ebu mu tshisumbu?

14. Udi ne bujitu bua kuambuluisha badi batekete mu tshisumbu tshia bena Kristo nnganyi?

14 Nangananga bakulu bena Kristo badi ne bujitu bua ‘kukolesha bianza bidi bitekete ne kukankamija binu bidi bitenkakana’ ne ‘kuambila badi ne mitshima ikuma lubilu lubilu ne: Nuikale bakole, kanutshinyi!’ (Yeshaya 35:3, 4; 1 Petelo 5:1, 2) Kadi nuamanya, Paulo kavua muambile bakulu nkayabu bua ‘kukolesha badi ne mitshima yamba kupanga’ ne ‘kukuatshisha badi batekete’ to. Uvua muambile ‘[tshisumbu tshia] bena Tesalonike’ tshijima. (1 Tesalonike 1:1; 5:14) Nunku, bena Kristo bonso badi ne bujitu bua kuambuluisha badi batekete. Anu bu mulami wa mikoko wa mu mufuanu au, muena Kristo yonso udi ne tshia kudiumvua muenzejibue bua kuya ‘kuenda kukeba muntu udi mujimine.’ Tshidibi, mbimpe nangananga kuenza nunku ne diambuluisha dia bakulu. Udiku mua kuenza tshintu kampanda bua kuambuluisha muntu udi mutekete mu tshisumbu tshienu anyi?

Ikala ne bulenga

15. Mulami wa mikoko uvua mua kuenza malu muakaenzaye amu bua bualu kayi?

15 Mulami udi wenza tshinyi padiye upeta mukoko uvua mujimine? ‘Udi uwambula pa diapa.’ (Luka 15:5) Mmuoyo muimpe kayipu! Mukoko uvua mua kuikala mutue eku ne eku munkatshi mua matuku a bungi muaba uvuawu kauyi muibidilangane nawu, imue misangu mufuane kupetangana ne ntambue. (Yobo 38:39, 40) Kabiyi mpata, mukoko eu mmutekete ne nzala. Kawena ne mushindu wa kudijikijila nkayawu ntatu idiwu mua kupeta mu dikeba kupingana kudi mikoko mikuabu to. Ke bualu kayi, mulami udi utua panshi, wambula mukoko bimpebimpe, uya nawu, upitshila miaba mibi yonso too ne ku tshikumbi. Tudi mua kuleja ngenzelu wa malu wa buena wa mulami munyi?

16. Tudi ne bua kuikala ne bulenga bua buena buvua mulami wa mikoko muleje mukoko uvua mupambuke bua tshinyi?

16 Muntu udi muditapulule ne tshisumbu udi mua kuikala mutshioke bikole mu nyuma. Udi mua kuikala mutue eku ne eku mu miaba ya njiwu ya mu ndongololuelu eu wa malu anu bu muvua mukoko wa mulami au muye kua tshianana. Buobu kabayi bakube muntu eu kudi tshisumbu, kêna ne mushindu wa kuepuka Diabolo to. Bualu Diabolo “udi wendakana bu nyama wa ntambue udi ukungula, ukeba bantu ba kudieye.” (1 Petelo 5:8) Muntu eu mmutekete kabidi bua dipangila biakudia bia mu nyuma. Ke bualu kayi yeye nkayende kêna mua kukolela ntatu ya mu dipingana mu tshisumbu to. Nanku tuetu petu, tupuekelelayi panshi (mu ngakuilu mukuabu) bua kuambula bimpebimpe muntu udi mutekete ne tumupingaje mu tshisumbu. (Galatia 6:2) Kadi tudi mua kuenza nanku mushindu kayi?

17. Patudi tuya kutangila muntu udi mutekete, tudi mua kuidikija mupostolo Paulo munyi?

17 Paulo wakamba ne: ‘Mmuntu kayi udi mutekete, ne tshiena mutekete nende?’ (2 Kolinto 11:29; 1 Kolinto 9:22) Paulo uvua uditeka pa muaba wa bantu, nansha bavua batekete. Tuikalayi petu ne ngikadilu wa muomumue kudi bantu aba. Paudi uya kutangila muena Kristo nebe udi mutekete, mushindikile ne: udi ne mushinga ku mêsu kua Yehowa; muleje ne: Bantemu nende bakuabu badi bamudila bikole be! (1 Tesalonike 2:17) Umuambile ne: badiku bua kumutua mpanda ne mbasue kuikala kudiye bu ‘muanabu utu waleja bulela mu tshikondo tshia dikenga.’ (Nsumuinu 17:17; Musambu 34:18) Mêyi etu adi atua ku muoyo adi mua kumukankamija bilenga ne kakese kakese kumujula panshi bua kupinganaye mu tshisumbu. Tshikuabu tshitudi mua kuenza ntshinyi? Mufuanu wa muntu mukaji ne mpalata uvua mujimine udi utulejatshi.

Enza malu ne muoyo mujima

18. (a) Bua tshinyi muntu mukaji wa mu mufuanu kêna umona ne: mmujimije mpalata kujike? (b) Mmalu kayi akenzaye ne muoyo umue, ne wakapeta tshipeta kayi?

18 Muntu mukaji udi mujimije mpalata mmumanye ne: mbikole kadi mmumanye kabidi ne: nansha nanku kudi ditekemena. Bu mpalata au mumate mu bisuku bia bungi peshi mu dijiba dinene ne dia bitotshi bia bungi, imue misangu kavua mua kumukeba to. Kadi bu mudiye mumanye ne: mpalata udi ne bua kuikala kaba kampanda mu nzubu muende, udi utuadija kumukeba ne muoyo mujima. (Luka 15:8) Tshia kumpala, udi utemesha muendu bua kutokesha mu nzubu. Pashishe udi utuadija kukomba ne lukombo bua kumvua nansha muadi wa kamu. Ndekelu, udi ukeba muaba musokome wonso too padi dinkenke dia muendu ditua pa mpalata. Bionso bidi mamu eu wenza kabiena biya mu mâyi to.

19. Muntu mukaji wa mu mufuanu wa mpalata mujimine udi utulongesha malu kayi patudi tuambuluisha bantu badi batekete?

19 Anu bu mudi bualu bua mu mufuanu ebu butuvuluija, kuambuluisha muena Kristo udi mutekete mbualu butudi mua kuenza ne mbualu budi Bible utulomba. Kadi tudi kabidi ne bua kudienzeja. Paulo mene wakambila bakulu ba mu Efeso bua “kuenza mudimu bua kukuatshisha badi batekete.” (Bienzedi 20:35a) Kupu muoyo ne: mamu muena mpalata kêna umupeta pa kuela mêsu anu eku ne eku, kujika to. Kadi udi upeta mpalata eu bualu udi umukeba umukebulula ‘too ne padiye umumona.’ Bia muomumue, patudi tusua kukuatshisha muntu udi mutekete mu nyuma, tudi ne bua kuenza malu ne muoyo umue ne kipatshila kamue. Tshitudi mua kuenza ntshinyi?

20. Tudi mua kuenza tshinyi bua kuambuluisha badi batekete?

20 Tudi mua kuambuluisha muntu udi mutekete bua kukolesha ditabuja ne dianyisha munyi? Imue misangu tshidi tshikengela tshidi anu kulonga nende mu mukanda wetu kampanda muakanyine. Eyowa, kulonga Bible ne muntu udi mutekete kudi kulomba kumuambuluisha pa tshibidilu ne kulonga malu mu buondoke. Imue misangu mutangidi wa mudimu ke udi mumanye bimpe muntu udi mua kuambuluisha muntu eu. Udi mua kukuleja biena-bualu bidi bikengedibua ne mukanda udi mua kuambuluisha muntu eu bikole. Anu bu mamu wa mu mufuanu udi ukeba mpalata ne diambuluisha dia bintu kampanda, tuetu petu lelu tudi ne biamu bidi mua kutukuatshisha mu diambuluisha aba badi batekete anu bu mudi Nzambi utulomba. Biamu peshi mikanda yetu ibidi mipiamipia eyi neyibambuluishe bikole: Tutendelelayi Nzambi umuepele mulelela ne Approchez-vous de Jéhovah. *

21. Diambuluisha bantu badi batekete didi dipetesha bena mu tshisumbu masanka munyi?

21 Kuambuluisha badi batekete kudi kutuadila bantu bonso masanka. Udibu bambuluisha udi ne disanka dia kupetangana kabidi ne balunda bende balelela. Tudi tumvua disanka dinene ditu anu badi bapeshangana bintu bumvua. (Luka 15:6, 9; Bienzedi 20:35b) Tshisumbu tshijima tshidi tshikolakana padi muntu yonso utabalela bakuabu. Kadi kupita malu onso, lumu ludi luya kudi Yehowa ne Yezu (Balami ba dinanga), bu mudi dikuatshisha diabu dia badi batekete dimuenekela ku ngikadilu wa basadidi babu badi pa buloba. (Musambu 72:12-14; Matayo 11:28-30; 1 Kolinto 11:1; Efeso 5:1) Nunku, tutungunukayi ne ‘kusuangana’ ne bana betu!

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 20 Mipatula kudi Bantemu ba Yehowa.

Udi mua kumvuija anyi?

• Kuleja dinanga kudi ne mushinga kudi yonso wa kutudi bua tshinyi?

• Tudi ne bua kuleja badi batekete dinanga bua tshinyi?

• Mufuanu wa mukoko mujimine ne wa mpalata mujimine idi itulongesha malu kayi?

• Tudi mua kuenza malu kayi bua kuambuluisha muntu udi mutekete?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu mabeji 16, 17]

Bua tuetu kuambuluisha badi batekete, tudi tubuoluela tshianza, tubaleja bulenga ne tubenzela malu ne muoyo umue

[Tshimfuanyi mu mabeji 16, 17]

Bantu bonso badi bapeta masanka patudi tuambuluisha badi batekete