Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ntshinyi tshidi tshifikila bisumbu bia bambuluishanganyi?

Ntshinyi tshidi tshifikila bisumbu bia bambuluishanganyi?

Ntshinyi tshidi tshifikila bisumbu bia bambuluishanganyi?

PAKABUMBULA bena tshinyangu nzubu ibidi ya bisasa bile mu dia matuku 11 a ngondo wa tshitema wa tshidimu tshia 2001, mu tshimenga tshia New York ne mu Washington, bantu ba bungi bakafila bintu ne mfranga bua kuambuluisha aba bavua bapete njiwu. Bakapesha bisumbu bia bambuluishanganyi dolare 2 700 000 000 bua kuambuluisha mêku a aba bavua bapete njiwu. Bua dibungama divuabu nadi pakamonabu bungi bua bantu bavua bafue ne bintu bivua binyanguke, bantu ba miaba yonso bakajinga bua kuambuluishabu pabu.

Kadi bantu kabakanenga ne kunyingalala pakumvuabu ne: bimue bisumbu bimanyike bikole bivua bitulakaje mfranga ivuabi bipete ku malu a tshianana. Bantu bakumvua tshiji tshikole pakamanyabu ne: tshisumbu kampanda tshinene tshivua tshikeba kulama tshia bibidi tshia dolare miliyo 546 avuatshi tshipete bua kuatula ku malu makuabu. Nansha muvua tshisumbu atshi tshilue kushintulula dipangadika diatshi ne tshilombe luse, kamona-kamba mukuabu wakamba ne: “Bakonkononyi ba malu badi bamona ne: nansha muvuatshi tshishintulule dipangadika diatshi edi, bantu kabavua kabidi mua kutshieyemena” bu muvuabi kumpala kua dibumbuka dia nzubu minene ayi to. Kadi wewe udi umona bishi? Dieyemena diebe dia bisumbu bia bambuluishanganyi nditekete matuku adi panshi aa anyi?

Kufila bintu bia luse nkuimpe anyi nkubi?

Kupesha bisumbu bia bambuluishanganyi makuta ne bintu bikuabu kutu pa tshibidilu bualu butubu belela bantu kalumbandi. Kadi ki bantu bonso batu banyisha muanda eu to. Kukadi bidimu bipite pa 200, mufundi muena Angleterre Samuel Johnson wakafunda ne: “Udi mujadike bikole menemene se: udi wenza bimpe paudi upesha bena mudimu makuta bu difutu dia mudimu wabu, kupita paudi ufila makuta patupu bua kuambuluishanganabu nawu.” Lelu bamue bantu badi ne dielakana dia muomumue, ne malu adi bantu bumvua bua mushindu udi bisumbu bia bambuluishanganyi bidi biba bintu bidibu babipesha kaena mua kubasaka bua kubeyemena ne muoyo mujima nansha. Tangila bilejilu bibidi bia malu adi menzeke matuku adi panshi aa.

Bakipata muludiki wa tshisumbu kampanda tshia nzambi tshia bambuluishanganyi tshia mu San Francisco ku mudimu panyima pa buobu bamane kuamba ne: uvua mutumine balombodi ba tshisumbu tshiabu faktire wa makuta avuaye mufute pavuabu bamupande bua kumulengeja mpala ne bua faktire ya dolare 500 ivuaye utula ku lumingu luonso bua kudia mu restoran munkatshi mua bidimu bibidi. Mu Grande-Bretagne, balongolodi ba malu a diambuluishangana ku televizion bakumvua bibi pakamanyabu ne: ku dolare miliyo mitue ku dikumi ivuabu batume bua kuibakisha nayi nzubu ya bana ba nshiya mu ditunga dia Roumanie, anu nzubu 12 ya mukodikodi ke ivuabu bibake, ne dolare binunu nkama mivule yakaya mu mâyi. Luapolo mibi ya buena eyi mmisake bamue bantu batu bafila bintu bua kuikala ne budimu pa bidi bitangila bungi bua mfranga idibu bafila ne muntu udibu bayipesha.

Kufila anyi kubenga kufila

Tshidibi, nebikale bibi bua kulekela kuambuluisha bakengi anu bua bienzedi bibi bia bantu bakese anyi bisumbu bia bambuluishanganyi. Bible udi wamba ne: ‘Bualu bua Nzambi bua bushuwa ne budi kabuyi bunyanguka ku mêsu kua Nzambi Tatu budi nunku, bua kuya kutangila bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila mu dikenga diabu.’ (Yakobo 1:27) Bulelela, kuambuluisha bakengi ne bapele mbualu budibu balomba bena Kristo bua kuenza.

Kadi udi anu mua kudiebeja ne: ‘Mbimpe ntungunuke ne kupesha bisumbu bia bambuluishanganyi mfranga, anyi ndi ne bua kudiambuluishila bantu meme nkayanyi?’ Ndipeshangana bintu dia mushindu kayi didi Nzambi musue? Tshiena bualu tshidi tshilonda netshiandamune nkonko eyi.