Ndîna dia mushindu kayi diutu nadi?
Ndîna dia mushindu kayi diutu nadi?
UKADIKU mubale mu tshikandakanda anyi mumvue bakula bualu bua lufu lua muntu kampanda ne malu avuaye muenze pavuaye ne muoyo anyi? Kadi uvuaku mudiebeje ne: ‘Bantu nebambe tshinyi buanyi meme,’ anyi? Mbantu bungi kayi batu bela meji bua malu ambabu panyima pa lufu luabu? Nenku, nkonko minene nyoyo eyi: Bantu bavua mua kuamba tshinyi lelu bu wewe mua kuikala mufue makelela? Ndumu kayi luutu nalu? Utu musue ne: Nzambi anyi bantu badi bakumanye bakuvulukile ku tshinyi?
Mufundi wa meji wakafunda mukanda wa mu Bible wa Muambi wakamba ne: ‘Dîna dimpe didi dipita manyi a mushinga mukole buakane, dituku dia lufu ndipite dia kuledibua bulengele.’ (Muambi 7:1) Bua tshinyi dituku dia lufu didi ne bua kupita dia diledibua ku mushinga? Bualu padi muntu uledibua katu ne lumu kampanda to. Kêna ne mukanda wa bienzedi biende to. Udi mua kulua kupeta lumu luimpe anyi lubi. Bua bakadi badipetele dîna dimpe munkatshi mua bidimu bia bungi, dituku dia lufu ndipite dia diledibua.
Nenku tudi ne bua kusungula malu. Dituku dionso edi tudi ne malu a kuenza adi atufundila lumu kampanda dituku dia lufu luetu, ne adi nangananga ajadika mushindu wikala Nzambi mua kutuvuluka. Ke bualu kayi muena Ebelu wa meji umue umue au wakafunda ne: ‘Tshivulukidi tshia muntu muakane tshidi tshivudija disanka, kadi dîna dia bantu babi nedibole.’ (Nsumuinu 10:7) Nzambi utuvuluka bua kutupesha masanka, mbualupu kayi bulenga!
Tuetu bikale ne meji, tshipatshila tshietu netshikale tshia kusankisha Nzambi mu dilonda mikenji yende. Bidi bikengela kulonda mêyi a nshindamenu akamba Kristo aa: ‘Sua Mukalenge Nzambi webe ne mutshima webe wonso ne muoyo webe wonso ne lungenyi luebe luonso. Ke mukenji munene udi wa kumudilu. Muibidi udi mufuanangane nawu ne: Sua mukuenu bu muudi mudisue. Mikenji yonso ya Mose ne mêyi a baprofete bidi bikudika ku mikenji eyi ibidi.’—Matayo 22:37-40.
Batu bavuluka bamue bantu bua diambuluisha bapele, diambuluisha bantu bonso, diluangana bua bakuabu bikale ne manême adi nawu bantu bonso, anyi bua bungi bua makuta adibu bapete mu bungenda, bua malu a siyanse, a manga, peshi bua midimu mikuabu. Wewe udi musue ne: bakuvulukile ku tshinyi?
Robert Burns (1759-96) mufundi wa tusala wa mu ditunga dia Écosse wakajinga ne: Nzambi atupeteshe kuoku bukole bua kudimona mudi bakuabu batumona. Udi mua kuditangila bimpe menemene ne kuamba ne: udi ne lumu luimpe ku mêsu kua bantu ne kua Nzambi anyi? Ndekelu wa bionso, malanda atudi
nawu ne bantu nealue kumueneka mapite bualu kayi buonso butudi mua kuenza mu malu a manaya anyi a bungenda. Ke bualu kayi lukonko lua kumpala elu ludi ne mushinga wa bungi: Mmunyi mutu bakuabu bumvua (bua mayuki, dienza malu anyi jeste yetu )? Bantu batu basanka anyi batu bumvua bibi padibu batumona? Bu bena malu mimpe anyi bu bena malu makole? Bu badi bitabila bakuabu anyi bu badi basue anu tshiabu tshidibu bamba? Bu bantu ba musangelu badi banange bakuabu anyi peshi bu ba katadi wa pa buende kabayi batangila malu a bakuabu? Bu bafidi ba mibelu mimpe anyi bu bajanyanganyi? Tuangatayi bilejilu bia kale ne bia lelu bua tuetu kumona tshia kuenza bua kupeta dîna dimpe.[Tshimfuanyi mu dibeji 3]
Robert Burns uvua ujinga ne: Nzambi atupeteshe kuoku bukole bua kudimona mudi bakuabu batumona
[Mêyi a dianyisha]
Biangatshila mu mukanda wa A History of England