Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tutumbishayi Yehowa ‘munkatshi mua ba mu tshisumbu tshia bantu ba Nzambi’

Tutumbishayi Yehowa ‘munkatshi mua ba mu tshisumbu tshia bantu ba Nzambi’

Tutumbishayi Yehowa ‘munkatshi mua ba mu tshisumbu tshia bantu ba Nzambi’

YEHOWA mmulongolole bisangilu bia tshisumbu bua se: basadidi bende bashale bakole mu nyuma. Patudi tubuela mu bisangilu ebi pa tshibidilu, tudi tuleja dianyisha bua malu adi Yehowa mutulongoluele. Tudi kabidi tumona mua “kukoleshangana mitshima [ne bana betu] bua kutamba kunanga ne kuenza malu mimpe,” tshidi tshikale mushindu mutambe buimpe wa kulejangana dinanga. (Ebelu 10:24, Muanda Mulenga Lelu; Yone 13:35) Kadi mmunyi mutudi mua kukoleshangana mitshima ne bana betu mu bisangilu?

Tujikulayi ditabuja dietu patoke

Mukalenge Davidi wakafunda buende yeye nkayende ne: ‘Nengambile bana betu bua dîna diebe; nenkutumbishe munkatshi mua ba mu [tshisumbu tshia] bantu ba Nzambi. Kukutumbisha kuanyi mu [tshisumbu tshinene tshia] bantu ba Nzambi kudi kufuma anu kuudi wewe.’ ‘Nenkusakidile mu [tshisumbu tshinene tshia] bantu; nenkutumbishe munkatshi mua tshisumbu tshinene.’ ‘Ngakuamba lumu luimpe lua buakane buebe mu [tshisumbu tshinene tshia] bantu, mona, tshiakukanda mishiku yanyi.’​—Musambu 22:22, 25; 35:18; 40:9.

Mu tshikondo tshia mupostolo Paulo, pavua bena Kristo badisangisha bua kutendelela Nzambi, bavua bajikula ditabuja diabu kudi Yehowa ne bamba malu a butumbi buende. Mushindu’eu ke uvuabu bakankamijangana ne basakangana ku dinanga ne ku dienza dia malu mimpe. Mu tshikondo tshietu etshi, bidimu nkama mivule kunyima kua Davidi ne Paulo, bushuwa tudi ‘tumona dituku dia [Yehowa dienda] disemena pabuipi.’ (Ebelu 10:24, 25, MML) Ndongoluelu wa malu wa Satana udi utenkakana mmutangile ku kabutu, ne ntatu idi itungunuka ne kuvulangana. Kupita muvuabi bikengela kumpala, mpindieu ke utudi ‘ne bua kuikala ne [ditantamana].’ (Ebelu 10:36) Pa kumbusha bana betu, mbanganyi bakuabu badi mua kutukankamija bua kutantamena ntatu?

Anu bu muvuabi kale, lelu wa ndaya mbalongolole bua muena Kristo yonso ajikule ditabuja diende “munkatshi mua ba mu [tshisumbu].” Mushindu umue udibu bapeshe muntu yonso bua kujikula ditabuja diende nunku ngua kufila mandamuna a nkonko idibu bela bateleji mu bisangilu bietu bia tshisumbu. Katupepeji malu mimpe atudi tupetela mu mandamuna aa to. Tshilejilu, mandamuna adi aleja mushindu wa kutantamena ntatu peshi wa kuyepuka adi akolesha dipangadika dia bana betu dia kutungunuka ne kulonda mêyi a mu Bible. Mandamuna adi umvuija mvese idibu bafile kadi kabayi bayitele anyi mandamuna adi ne ngenyi ya malu adi muntu mukebulule mu mikanda adi mua kukankamija bakuabu bua kuikala ne bibidilu bimpe bia didilongela.

Dimanya dia se: difila mandamuna mu bisangilu didi dituambuluisha tuetu ne bana betu bakuabu, didi ne bua kusaka Bantemu ba Yehowa bonso bua kubenga kumvua bundu anyi kudilaminyina. Bidi nangananga ne mushinga bua bakulu ne basadidi ba midimu bikale bafila mandamuna mu bisangilu, bualu buobu ke badi ne bua kuikala bantunga-mulongo mu diandamuna mu bisangilu ne mu dibuelamu. Kadi mmunyi mudi muntu yonso mua kudilengeja malu bikalaye mumone ne: difila mandamuna mu bisangilu ndimukolele?

Mushindu wa kulengeja malu

Vuluka ne: difila mandamuna didi padi kutendelela Yehowa. Muena Kristo mukuabu wa bakaji udi musombele mu ditunga dia Allemagne udi umvuija mushindu utuye wangata mandamuna ende. “Adi mikale diandamuna dianyi meme dindi mpesha Satana bua mvita idiye uluisha bantu ba Nzambi bua kubapangisha bua kujikula ditabuja diabu.” Muanetu mukuabu wa balume wa mu tshine tshisumbu etshi udi mutambule abidi abidi aa udi wamba ne: “Ntu nsambila bikole pa bidi bitangila difila mandamuna.”

Udilongolole bimpe. Wewe kuyi mudianjile kudilongela kumpala, nebikukolele bua kufila mandamuna, ne mandamuna ebe kaakuambuluisha menemene to. Mibelu ya mushindu wa kufila mandamuna mu bisangilu bia tshisumbu idi mu mukanda wa Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kadi kakuambuluisha, mu dibeji dia 70. *

Udifundile tshipatshila tshia kufila diandamuna nansha dimue mu tshisangilu tshionso. Ebi bidi bikulomba bua kulongolola mandamuna a bungi, bualu paudi wela tshianza mulu misangu ya bungi, muanetu udi ulombola udi mua kukusungula bua kuandamuna. Udi mene mua kudianjila kumuleja kumpala kua dîba nkonko iudi mulongolole bua kuandamuna. Ebi bidi nangananga biambuluisha biwikala utshibangilaku kufila mandamuna mu bisangilu. Bu muudi mua kuelakana bua kuela tshianza mulu bua kufila mandamuna “munkatshi mua ba mu [tshisumbu tshinene],” dimanya ne: etshi ntshikoso tshiebe wewe tshiudi mulongolole bua kuandamuna, ne se: muanetu udi ulombola neakebe tshianza tshiebe, nedikupeshe dikima dia kuandamuna.

Banga kufila mandamuna anu ku ntuadijilu. Bualu budi bukole kabuena bulua butekete paudi ubuladikija nansha. Kufila diandamuna ku ntuadijilu kua tshisangilu kudi mua kukuambuluisha bikole. Neukeme bua kumona mudibi bilua bipepele menemene bua kuandamuna musangu muibidi anyi muisatu paukadi mumane kufila diandamuna dia kumpala adi.

Somba muaba muimpe. Bamue batu bamona bipepele bua kufila mandamuna padibu basombele mu bibasa bia kumpala. Kumpala kakuena malu a bungi adi apesha bantu tshitanaji to, ne muanetu udi ulombola kakupanga kumona bianza biabu nansha. Paudi usombela lua kumpala, uvuluke bua kuakula ne dîyi dikole bua bantu bonso bakumvue, nangananga bikala tshisumbu katshiyi ne mikro ya diendesha.

Teleja ne ntema. Ebi nebikuambuluishe bua kuepuka diambulula bualu budi muntu mukuabu mufume ku diamba. Kabidi, mandamuna adi bakuabu bafila adi mua kukuvuluija mvese peshi bualu buudi mua kutokesha nabu lungenyi ludibu bafume ku dileja. Ku misangu, bualu bumona bulonda mu tshikoso budi mua kutokesha muanda unudi nukonkonona. Mandamuna a nunku adi ambuluisha bikole bia dikema.

Manya mua kuandamuna mu mêyi ebe nkayebe. Kubala diandamuna mu mukanda unudi nulonga kudi mua kuleja ne: udi mupete diandamuna dilelela, ne kudi mua kuikala mushindu muimpe wa kutuadija kufila mandamuna. Kadi kufika ku difila mandamuna mu mêyi ebe nkayebe kudi kuleja ne: udi mumvue tshinudi nulonga. Kabiena ne mushinga bua kuambulula mêyi adi mu mikanda yetu anu mudibu baafunde nansha. Bantemu ba Yehowa kabatu bambulula patupu mêyi adi mu mikanda yabu to.

Akula anu malu adi mu tshiena-bualu. Mandamuna adi kaayi umvuangana ne tshiena-bualu anyi adi umbusha bantu ku ngenyi minene itudi tukonkonona ki mmimpe to. Mbuena kuamba ne: mandamuna ebe adi ne bua kuikala umvuangana ne tshiena-bualu tshinudi nulonga. Dîba adi neavuije dikonkonona dia tshiena-bualu atshi bualu budi bukolesha mu nyuma.

Ikala ne tshipatshila tshia kukankamijangana. Bu mudi tshipatshila tshinene tshia mandamuna tshikale tshia kukankamija bakuetu, nanku tudi ne bua kudienzeja bua kuepuka diamba malu adi mua kubatekesha mu maboko. Kabidi, ki mbimpe kufila diandamuna didi dikonga tshikoso tshijima, bakuabu bashala kabayi ne bualu bua nsongo bua diamba to. Mandamuna mabuelakane anyi male adi abuitshidija diumvuija. Mandamuna mîpi mikale ne miaku mikese patupu adi mua kuambuluisha bikole, ne neakankamije bapiabapia bua kufila mandamuna abu mîpi.

Mudimu wa aba badi balombola bisangilu

Bua bidi bitangila dikankamijangana, muanetu udi ulombola tshisangilu udi ne bujitu bunene. Udi uteleja ne ntema diandamuna dionso didibu bafila ne udi utangila ne kanemu kudi muntu udi ufila diandamuna kayi wenza bualu bukuabu padi au muikale wandamuna. Bikalaye kayi mumvue diandamuna biakane bualu kavua muteleje ne ntema, udi mua kuambulula tshidibu bafume ku diamba peshi kuelulula lukonko ludibu bafume ku diandamuna to!

Bidi kabidi mua kutekesha bateleji mu maboko bikala eu udi ulombola muikale ne tshilele tshia kuambulula mushindu mukuabu diandamuna didibu bafume ku difila, muenze bu udi udi usua kuleja ne: diandamuna divuabu bafile kadivua dikumbane menemene to. Ku lukuabu luseke, bidi bikankamija bikole padi mêyi ende a pa mutu ambuluisha bua kukonkonona bimpe bualu kampanda bua mushinga. Tshilejilu, ‘Mmunyi mutudi mua kutumikila bualu ebu mu tshisumbu tshietu,’ anyi ne: ‘Mmvese kayi udi mu tshikoso etshi udi ujadika bualu budibu bafume ku diamba ebu?’ ke nkonko idi isaka bantu bua kufila mandamuna adi akankamija ne ambuluisha bikole menemene.

Bitu bimpe nangananga kuela bapiabapia anyi bena bumama kalumbandi padibu bafila diandamuna. Mulombodi udi mua kubela kalumbandi ku luseke pa nkayabu panyima pa tshisangilu bua kuepuka dibafuisha bundu ne kubapesha imue mibelu pikalabi biakanyine.

Padi bantu bayukila malu a tshianana, bidi bipangisha bakuabu bua kutungunuka ne muyuki au padi muntu umue muikale wakula kayi ushilaku bakuabu mpunga wa kuakula. Bantu badi bamuteleja kabena bamona mushinga wa kuakula kabidi to. Badi bamuteleja anu bua tshimfula-muoyo. Bualu bua muomumue budi mua kuenzeka padi mulombodi wakula bia bungi kayi ushila bateleji mpunga wa kuakula. Kadi, ku musangu ne ku musangu muanetu udi ulombola tshisangilu udi mua kuikala ukankamija bateleji bua kuakula ne ubasonsola bua kuela meji pa tshiena-bualu ku diambuluisha dia nkonko mikuabu misakidila. Nkonko ya nunku idi ne bua kuikala mikese.

Muanetu udi ulombola kêna amu ne bua kuikala usungula muntu wa kumpala udi wela tshianza mulu to. Bidi mua kutekesha mu maboko aba badi bajinga bua kuanji kulongolola ngenyi yabu kumpala kua kuandamuna. Yeye muindileku kakese, neapeshe muntu mukuabu udi kayi muanji kuandamuna diakalenga dia kuandamuna. Nealeje kabidi bujinguludi pa kubenga kusungula bana batekete bua kuandamunabu nkonko ya malu adi mapite lumvu luabu.

Tshia kuenza ntshinyi muntu yeye mufile diandamuna dibi? Muanetu udi ulombola udi ne bua kuepuka difuisha eu udi mufile diandamuna dibi bundu. Mandamuna nansha wowu kaayi mimpe, atu misangu ya bungi ne bitupa bia bulelela munda muawu. Muanetu udi ulombola yeye musungule bualu budi mua kuikala bulelela, muelulule lukonko mushindu mukuabu, peshi yeye muele lukonko lukuabu lua kutokesha nalu bualu abu, udi mua kulongolola diandamuna adi kakuyi difuishangana dia bundu to.

Bua kukankamija bantu bua kuandamuna, eu udi ulombola tshisangilu udi ne bua kuepuka nkonko idi kayiyi misunguluke bu mudi elu: ‘Kudi muntu mukuabu udi ne diandamuna anyi?’ Lukonko lua se: ‘Nnganyi udi kayi muanji kuandamuna? Eu ke webe muaba wa kukuatshila eu!’ ludi mua kuikala luela ne meji mimpe, kadi kaluakukankamija muntu bua kuakula patoke nansha kakese. Bana betu kabena ne bua kumvua bu babunde tshibawu bualu ki mbandamune katshia ku ntuadijilu kua dilonga nansha. Kadi bidi bikengela kubakankamija bua kupatulabu bidibu bamanye, bualu dibipatula patoke mmushindu wa kuleja bakuabu dinanga. Kabidi, kunyima kua muanetu udi ulombola yeye mumane kusungula muntu bua kufilaye diandamuna, kabiakuikala bimpe bua yeye kuamba ne: “Padiye ujikija, netuteleje diandamuna dia Tutu kampanda ne pashishe dia Yaya kansanga.” Eu udi ulombola udi ne bua kuanji kuteleja diandamuna ne pashishe kumona bikalabi bikengela kufila diandamuna dikuabu.

Difila mandamuna ndiakalenga

Kubuela mu bisangilu bia tshisumbu mbualu bulombibue mu malu a ntendelelu; difila mandamuna ndiakalenga. Ndiakalenga patudi tutumbisha Yehowa mu mushindu’eu wa pa buawu “munkatshi mua ba [mu tshisumbu],” patudi tulonda tshilejilu tshia Davidi ne tutumikila mubelu wa Paulo. Dibuela dietu mu bisangilu ne difilamu mandamuna didi dijadika ne: tudi banange bana betu ne tudi mu tshisumbu tshinene tshia Yehowa. Mmuaba kayi mukuabu uudi musue kusanganyibua ‘muudi mumone dituku disemena pabuipi’?​—Ebelu 10:25.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 10 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Bimfuanyi mu dibeji 20]

Diteleja ne difila mandamuna bidi ne mushinga mu bisangilu bietu bia tshisumbu

[Tshimfuanyi mu dibeji 21]

Muanetu udi ulombola udi uteleja ne ntema diandamuna dionso didibu bafila