Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tudi ne bua kusambila dîba dionso bua tshinyi?

Tudi ne bua kusambila dîba dionso bua tshinyi?

Tudi ne bua kusambila dîba dionso bua tshinyi?

“Nusambile diba dionso. Mu malu onso nuanyishe [Nzambi].”​—1 TESALONIKA 5:17, 18, MMM.

1, 2. Danyele wakaleja munyi ne: uvua usanka bikole bua kusambila, ne malanda ende ne Nzambi akalua munyi?

 MUPROFETE Danyele uvua ne tshibidilu tshia kusambila Nzambi misangu isatu ku dituku. Uvua utua binu usambila ku dididishi dia tshibambalu tshia kulu divua ditangile ku tshimenga tshia Yelushalema. (1 Bakelenge 8:46-49; Danyele 6:10) Danyele kakashintulula kalu nansha kamue pakapatuka mukenji wa mfumu uvua wamba bua kusambila anu Dayawesha anyi Darius (mukalenge muena Medai) nkayende. Nansha muvua kusambila Yehowa mua kumuteka mu njiwu anyi kubenga kumutekamu, Danyele (muenji wa masambila) uvua usambila Yehowa kayi upungila.

2 Kadi Yehowa uvua umona Danyele mushindu kayi? Pakalua muanjelo Gabriele bua kuandamuna ku masambila a Danyele, wakamuambila ne: “udi munangibue bikole.” (Danyele 9:20-23) Mu mukanda wa Yehezekele, Yehowa udi ubikila Danyele ne: muntu muakane. (Yehezekele 14:14, 20) Masambila avua Danyele wenza akakolesha malanda ende ne Nzambi wende; Dayawesha (anyi Darius) wakajingulula pende bualu ebu.​—Danyele 6:16.

3. Bu mudi tshilejilu tshia misionere kampanda tshileja, disambila didi mua kutuambuluisha mushindu kayi bua kushala ne muoyo-mutoke?

3 Kuikala ne tshibidilu tshia kusambila kudi kabidi mua kutuambuluisha bua kukolela mateta. Tudi mua kuangata tshilejilu tshia misionere Harold King uvua muenzele mudimu mu ditunga dia Chine ne buobu kumuela mu buloko bua pa nkaya munkatshi mua bidimu bitanu. Muanetu King wakamba ne: “Badi mua kuntapulula ne bantu, kadi kakuena muntu udi mua kuntapulula ne Nzambi nansha. . . . Ke bualu kayi nansha muntu mua kummona mu kazubu kanyi ka lukanu, mvua ntua binu panshi mu kazubu kanyi aka misangu isatu dituku dionso, ndonda tshilejilu tshia Danyele udibu batela mu Bible. . . . Bidi bimueneka ne: dîba adi nyuma wa Nzambi uvua unsaka bua kutuma meji ku malu a mushinga mukole ne umpetesha ditalala. Kusambila kuakampesha bukole bua mu nyuma ne kuakankolesha ku muoyo be!”

4. Tela nkonko ituakonkonona mu tshiena-bualu tshietu etshi.

4 Bible udi wamba ne: “Nusambile diba dionso. Mu malu onso nuanyishe [Nzambi].” (1 Tesalonike 5:17, 18) Mu diumvuangana ne mubelu eu, tukonkononayi nkonko idi ilonda eyi: Tudi ne bua kutabalela masambila etu bikole bua tshinyi? Tudi ne bua kusambila Yehowa katuyi tupungila bua tshinyi? Tudi mua kuenza tshinyi patudi tudiumvua katuyi bakumbane bua kusambila Nzambi bua malu mabi kampanda atudi benze?

Keba bulunda ku diambuluisha dia masambila

5. Mbulunda kayi bua pa buabu budi disambila mua kutupetesha?

5 Udi musue Yehowa akuangate bu mulunda wende anyi? Ke muakangataye Abalahama. (Yeshaya 41:8; Yakobo 2:23) Yehowa mmusue ne: tuikale petu balunda bende. Udi mene utubikila bua kusemena pabuipi nende. (Yakobo 4:8) Dibikila edi kadiena dituleja ne: tudi ne bua kuela meji pa bidi bitangila disambila anyi? Bitu bikole bia dikema bua kupeta tshipungidi bua kuyikila ne mfumu wa mbulamatadi, katuyi mene tuamba bua dikala mulunda wende! Pabi Mufuki wa diulu ne buloba udi utulomba bua kuyikila nende dîba dionso ditudi basue anyi bua kumulomba tshintu kayi tshionso tshitudi natshi dijinga. (Musambu 37:5) Kusambila bikole kudi kushemeja bulunda buetu ne Yehowa.

6. Tshilejilu tshia Yezu tshidi tshitulongesha tshinyi pa bidi bitangila dijinga dia “kusambila katuyi tulekela”?

6 Kadi mbipepele bua kulengulula disambila be! Anu bua ntatu ya pa tshibidilu eyi, tudi mua kupua muoyo bua kudienzeja bua kuakula ne Nzambi. Pabi Yezu wakalomba bayidi bende bua “kusambila kabayi balekela,” ke muakenzaye pende. (Matayo 26:41, NW) Nansha muvuaye pa tshibidilu ne bia bungi bia kuenza munya ne butuku, uvua uteka dîba dia kuyikila ne Tatuende wa mu diulu. Imue misangu mene Yezu uvua ujuka “patshiatshia, butuku kabuyi buanji kutshia” bua kusambila. (Mâko 1:35) Mikuabu misangu, ku ndekelu kua dituku, uvua uya muaba wa pa nkayende bua kuakula ne Yehowa. (Matayo 14:23) Yezu uvua ne dîba dia kusambila, tuikalayi petu nadi.​—1 Petelo 2:21.

7. Mmalu kayi adi mua kutusaka bua kuyikila ne Tatu wetu wa mu diulu dituku dionso?

7 Dituku dionso kudi bikondo bimpe bia bungi bia kuenza masambila a pa nkayetu bu mudi patudi tupetangana ne ntatu, mateta anyi tuangata mapangadika kabidi. (Efeso 6:18) Tuetu tukeba ne: Nzambi atulombole mu malu etu onso, bulunda buetu nende nebukole. Padi balunda babidi bapeta ntatu pamue, bulunda buabu kabutu bulua kushemakana anyi? (Nsumuinu 17:17) Bidi mushindu umue patudi tueyemena Yehowa ne tumumona utuambuluisha.​—2 Kulondolola 14:11.

8. Tudi mua kulongela tshinyi ku tshilejilu tshia Nehemiya, tshia Yezu ne tshia Hana pa bidi bitangila bule bua masambila etu a pa nkayetu?

8 Ndisankapu kayi bungi dia kumanya ne: Nzambi udi uteleja masambila a bule buonso ne nansha wowu bungi kayi! Tshilejilu, Nehemiya wakasambila lukasa lukasa mundamunda kumpala kua kulomba mukalenge wa bena Pelasa tshintu kansanga. (Nehemiya 2:4, 5) Yezu wakenza pende disambila dîpi pakalombaye Yehowa bukole bua kujula Lazalo. (Yone 11:41, 42) Kadi Hana yeye ‘wakatendelela musangu mule’ pavuaye upumuna muoyo wende kudi Yehowa. (1 Samuele 1:12, 15, 16, MMV) Masambila atudi tuenza pa nkayetu adi mua kuikala mîpi anyi male, bilondeshile majinga ne malu atudi nawu.

9. Bua tshinyi mu disambila tudi ne bua kuikala kabidi tutumbisha ne tuela Nzambi tuasakidila bua bionso bidiye utuenzela?

9 Masambila mavule adi mu Bible mmasambila a dianyisha dia bunene bua Nzambi ne malu a kukema adiye muenze. (Ekesode 15:1-19; 1 Kulondolola 16:7-36; Musambu 145) Yone udi umona mu tshikena kumona bakulu 24 (bungi buonso busanga bua bela manyi mu nsombelu wabu wa mu diulu) batumbisha Yehowa bamba ne: ‘Wewe, Mukalenge wetu ne Nzambi wetu, udi muakane bua kuangata butumbi ne buneme ne bukole; bualu bua wewe wakafuka bintu bionso, ne bualu bua disua diebe biakadiku, ne biakafukibua.’ (Buak 4:10, 11) Tuetu petu tudi ne bua kutumbisha Mufuki misangu ne misangu. Baledi badi bumvua disanka dia bungi be patu muanabu ubela tuasakidila yeye nkayende bua bualu budibu bamuenzele! Kuelangana meji ne dianyisha dionso pa bulenga bua Yehowa ne kuleja patoke dianyisha didi difumina mu mutshima mmushindu mulenga wa kuakaja masambila etu.

Bua tshinyi udi ne bua “kusambila diba dionso”?

10. Masambila adi ne mudimu kayi mu dikolesha ditabuja dietu?

10 Kusambila pa tshibidilu kudi kukolesha ditabuja dietu. Yezu mumane kuleja mushinga wa ‘kusambila diba dionso katuyi tulekela,’ wakalua kuebeja ne: “Pafika muana wa muntu, neasangane ditaba pa buloba anyi?” (Luka 18:1-8, MMM) Disambila dienza ne muoyo mujima didi dikolesha ditabuja. Bu muvua Abalahama wenda ukulakaja pende kayi muanji kulela, wakayikila ne Nzambi pa tshilumbu etshi. Yehowa wakanji kumulomba bua atangile muulu ne abadikebi mitoto. Ke Yehowa mpindieu kulua kumushindikila ne: “Tunkanunuina tuebe netuikale bungi nunku.” Tshiakenzeka ntshinyi? Abalahama ‘wakitabuja Yehowa, ne Yehowa wakabala kuitabuja kuende ne: Mbuakane buende.’ (Genese 15:5, 6) Tuetu tuleja Yehowa malu onso adi mu mitshima yetu patudi tusambila, tuitaba malu ende adiye utujadikila mu Bible, ne tumutumikila, neakoleshe ditabuja dietu.

11. Mmunyi mudi disambila mua kutuambuluisha bua kupita ne ntatu?

11 Disambila didi kabidi mua kutuambuluisha bua kupita ne ntatu. Ntatu mmitupite makanda anyi? Bible udi utuambila ne: ‘Teka bujitu buebe pambidi pa Yehowa, ne yeye neakukoleshe; kêna witabuja tshiendelele bua bantu bakane banyungishibue.’ (Musambu 55:22) Patudi ne mapangadika makole a kuangata, tudi mua kuidikija Yezu. Tshilejilu, wakasambila butuku bujima kumpala kua kusungula bapostolo bende 12. (Luka 6:12-16) Yezu wakasambila bikole butuku bua kumpala kua kufuaye, “tshisululu tshiende kuandamuka bu mamata manene a mashi amata panshi.” (Luka 22:44, MMM) Ntshinyi tshiakapetaye? ‘Bakamumvuila bua ditshina diende dia Nzambi.’ (Ebelu 5:7) Masambila etu menza ne tshisumi ne muoyo umue neatuambuluishe bua kupita bimpe ne nsombelu mibi ne mateta makole.

12. Mmunyi mudi disambila dileja ne: Yehowa udi ututabalela bikole menemene?

12 Tshikuabu tshintu tshidi tshitusaka bua kusemena kudi Nzambi mu disambila mbualu yeye pende neasemene pabuipi netu. (Yakobo 4:8) Patudi tusambila tuambila Yehowa malu onso adi mu muoyo wetu, katutu tumvua ne: udi ututabalela ne bulenga buonso anyi? Tutu tumona pa nkayetu mudi Nzambi mutunange. Yehowa katu mupeshe muntu mukuabu bukokeshi bua kuteleja disambila nansha dimue ditu basadidi bende benza to. (Musambu 66:19, 20; Luka 11:2) Udi utulomba bua ‘kumupuila ntatu yetu yonso bualu yeye ke udi utulama.’​—1 Petelo 5:6, 7, MMM.

13, 14. Bua tshinyi mbimpe kusambila Yehowa dîba dionso katuyi tulekela?

13 Disambila didi mua kutupesha tshisumi tshia bungi mu buambi ne kutupesha bukole padi bantu kabayi basankidila mukenji anyi mene baubenga biamba kutufikisha ku diteketa mu maboko. (Bienzedi 4:23-31) Disambila didi kabidi mua kutukuba ku “mateyi a Diabolo.” (Efeso 6:11, 17, 18) Patudi tuluangana ne mateta a dituku dionso, tudi mua kulomba anu kulomba Nzambi bua atukankamije. Bilondeshile disambila dia tshilejilu dia Yezu, tudi mua kulomba Yehowa kabidi bua ‘atusungile kudi Muena bubi,’ Satana Diabolo.​—Matayo 6:13, MMV.

14 Tuetu batungunuke ne kusambila bua kukandamena majinga etu a mpekatu, Yehowa neatuambuluishe. Bible udi utushindikila ne: ‘Nzambi udi mua kueyemenyibua, ngudi kayi witabuja bua nuenu nutetshibue ne diteta didi dinupita bukole; kadi palua diteta, yeye neanuenzele njila wa kupandukila, bua nuenu numanye mua kutantamana mu diteta.’ (1 Kolinto 10:13) Mupostolo Paulo wakamona nkayende muvua Yehowa mumukankamije mu malu a bungi. Wakamba ne: “Ndi mua kuenza bionso munda muende Yeye udi unkolesha.”​—Filipoi 4:13, Mukenji Mulenga; 2 Kolinto 11:23-29.

Tungunuka ne kusambila nansha wewe ne butekete

15. Tshidi mua kuenzeka ntshinyi padi ngikadilu wetu kayi umvuangana ne mikenji ya Nzambi?

15 Bua Nzambi kuteleja masambila etu bimpe, katuena ne bua kubenga mibelu idi mu Bible to. Mupostolo Yone wakafunda ne: “Bionso bitudi tulomba, tudi tubipeta kudiye, bualu tudi tulonda mikenji yende, tuenza tshidiye musue.” (1 Yone 3:22, MMV) Kadi tudi mua kuenza tshinyi patudi tupanga kuenza tshidi Nzambi utulomba? Adama ne Eva bakasokoma mu budimi bua Edene panyima pa dienza mpekatu. Tuetu petu tudi mua kumvua bikengela kusokoma ‘ku mêsu kua Yehowa,’ tulekela kusambila. (Genese 3:8) Klaus (mutangidi muena ngendu ukadi mupiluke) udi wamba ne: “Ntu mumone ne: misangu ya bungi kupanga kusambila ke tshintu tshibi tshia kumpala tshitu bantu batu badilamuna kudi Yehowa ne bulongolodi buende benza pa tshibidilu.” (Ebelu 2:1) Ke tshivua tshienzekele José Ángel. Udi wamba ne: “Munkatshi mua bidimu bisue kutua ku muanda-mukulu, mvua nsambila Yehowa mu mpukapuka. Nansha muntshivua mmuangata bu Tatu wanyi wa mu diulu, tshivua ndiumvua mukumbanyine bua kuyikila nende to.”

16, 17. Fila bilejilu bidi bijadika mudi kusambila pa tshibidilu kutuambuluisha bua kutshimuna butekete bua mu nyuma.

16 Bamue batu bumvua bibi bua kusambila padibu batekete mu nyuma anyi padibu bakuluka mu malu mabi. Pabi bikondo bia nunku ke bia kusambila bikole. Tshilejilu, muprofete Yona wakanyema mudimu uvuabu bamupeshe. Kadi ‘mu dikenga diende, Yona wakela dîyi diende kudi Yehowa, ne Yehowa kumuitaba; mu muaba wa bafue wakadila kudi Yehowa, ne Yehowa wakumvua dîyi diende.’ (Yona 2:2) Yona wakasambila, Yehowa wakandamuna disambila diende; Yona wakuondopibua mu nyuma.

17 José Ángel wakasambila pende bikole. Udi ulonda ne: “Ngakaleja Nzambi malu onso avua mu mutshima wanyi ne kumulomba bua amfuile luse. Wakangambuluisha bulelela. Ndi mumanye ne: bu kabuyi bua disambila, tshivua mua kuikala mupingane ku bulelela to. Ntu nsambila misangu mivule dituku dionso, ne ntu muindile bikondo ebi ne disanka dionso.” Tudi ne bua kudiumvua bapepele bua kuakula ne muoyo mujima ne Nzambi bua bilema bietu ne kumulomba luse ne budipuekeshi buonso. Pakatonda Mukalenge Davidi mibi yende, Yehowa wakamubuikidila. (Musambu 32:3-5) Yehowa mmusue kutukuatshisha, ki nkutupisha to. (1 Yone 3:19, 20) Masambila a bakulu ba tshisumbu adi kabidi mua kutuambuluisha mu nyuma, bualu masambila abu adi ne “bukole bua bungi.”​—Yakobo 5:13-16.

18. Ndishindika kayi didi basadidi ba Nzambi mua kuikala nadi nansha buobu bapambuke mushindu kayi?

18 N’tatu kayi udi mua kuipata muana padiye umulomba diambuluisha ne mibelu ne budipuekeshi buonso padiye wenza tshilema? Lusumuinu lua muana mujimine ludi lutuleja ne: Tatu wetu wa mu diulu udi usanka patudi tupingana kudiye nansha tuetu bapambuke baye kule munyi. (Luka 15:21, 22, 32) Yehowa udi usengelela bonso badi bapambuke bua bamubile, ‘bualu bua yeye neababuikidila mibi yabu.’ (Yeshaya 55:6, 7) Nansha muakenza Davidi mpekatu ya bungi minene, wakabikila Yehowa wamba ne: ‘Nzambi, teleja matshi ku kulomba kuanyi, kusokomi bua kumvu kutendekena kuanyi.’ Wakamba kabidi ne: ‘Dilolo ne dinda ne pa dîba dia munda munya ndi musue kumuambila meji adi antatshisha, ndi ntua mikemu, ne yeye neumvue dîyi dianyi.’ (Musambu 55:1, 17) Malu a nunku adi atupa bukole bua bungi be!

19. Bua tshinyi katuena mua kuamba diakamue ne: masambila adi amueneka kaayi mandamuna adi aleja ne: Nzambi ki mmutuanyishe to?

19 Kadi pikala diandamuna dia disambila kadiyi dilua lukasa? Tuanji kukebayi bua kumanya bikala disambila dietu diumvuangana ne disua dia Yehowa ne kabidi bikaladi dienza mu dîna dia Yezu. (Yone 16:23; 1 Yone 5:14) Yakobo udi wakula bua masambila a bamue bena Kristo avua kaayi apeta diandamuna bualu ‘meji avuabu balomba nawu avua mabi.’ (Yakobo 4:3) Kadi ku lukuabu luseke, dibenga kupeta diandamuna kadiena ne bua kutusaka ku diela diakamue meji ne: Nzambi kêna utumvuila to. Yehowa udi mua kulekela batendeledi bende ba lulamatu kuanjibu kusambila bua tshintu kampanda munkatshi mua lupolo bule kansanga kumpala kua kubandamuna. Yezu wakamba ne: “Tungunukayi ne kulomba, ne nebanupeshe.” (Matayo 7:7, NW) Nenku tudi ne bua ‘kunanukila mu [disambila].’​—Lomo 12:12.

Ikala usambila pa tshibidilu

20, 21. (a) Tudi dijinga ne kusambila katuyi tupungila mu ‘matuku a ku nshikidilu’ bua tshinyi? (b) Tshitudi mua kupeta ntshinyi patudi tusemena dituku dionso ku nkuasa wa bulenga budi kabuyi butuakanyine?

20 Ntatu ne makenga bidi bienda bivula mu ‘matuku a ku nshikidilu’ aa mudi “malu makole” mikalaku. (2 Timote 3:1) Tudi mua kushala meji onso anu ku ntatu. Kadi kusambila dîba dionso kudi kutuambuluisha bua kuteka meji ku malu a mu nyuma nansha ntatu ne mateta ne malu adi atutekesha mu mikolo bikaleku. Masambila etu a dituku ku dituku adi mua kutukuatshisha bikole.

21 Yehowa “Muteleji wa masambila,” katu ne midimu idi mua kumupumbisha bua kututeleja to. (Musambu 65:2, NW) Katupangi dîba dia kuyikila nende to. Kakuena tshintu tshidi tshitambe bulunda buetu ne Nzambi ku mushinga to. Katujimiji mushinga wa bulunda ebu mu lungenyi nansha. “Tuyayi ne muoyo mukole ku nkuasa wa bulenga, tusanganeku luse, tumone kabidi mua kupeta diambuluisha diba diakane.”​—Ebelu 4:16, MMM.

Udi mua kuandamuna munyi?

• Muprofete Danyele udi utulongesha tshinyi pa mushinga udi nawu disambila?

• Tudi mua kukolesha bulunda buetu ne Yehowa mushindu kayi?

• Tudi ne bua kusambila dîba dionso bua tshinyi?

• Bua tshinyi nansha patudi tudiumvua katuyi bakanyine katuena ne bua kulekela kusambila Yehowa?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 16]

Nehemiya wakenza disambila dîpi mundamunda kumpala kua kuakula ne mukalenge

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Hana ‘wakasambila Yehowa musangu mule’

[Bimfuanyi mu dibeji 18]

Yezu wakasambila butuku bujima kumpala kua kusungula bapostolo bende 12

[Bimfuanyi mu dibeji 20]

Kudi mpunga mivule ya kusambila munda mua dituku