Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bakaji bena Kristo ba lulamatu mbatendeledi ba Nzambi ba mushinga mukole

Bakaji bena Kristo ba lulamatu mbatendeledi ba Nzambi ba mushinga mukole

Bakaji bena Kristo ba lulamatu mbatendeledi ba Nzambi ba mushinga mukole

“Bulenga bua mpala budi bushima. Buimpe bua kuisu budi tshianana. Mukaji udi utshina [Yehowa] ke wa kutumbisha!”​—NSUMUINU 31:30, MMM.

1. Mmunyi mudi mushindu udi Yehowa umona bulenga mushilangane ne udi bantu babumone?

 BANTU batu batamba kuangata tshimuenekelu tshia mpala ne mushinga wa bungi, nangananga bua bantu bakaji. Kadi Yehowa yeye utu utangila diambedi muntu wa munda, utu mene mua kulengela bikole padi muntu wenda ukulakaja. (Nsumuinu 16:31) Ke bualu kayi Bible udi ubela bakaji ne: ‘Didilengeja [dienu] kadikadi dia pambidi dia kuluka kua nsuki, anyi dia kuela kua bilenga bia ngolo, anyi dia kuluata kua bivualu; kadi dikale dia muntu musokome wa mu mutshima, mu bivualu bidi kabiyi binyanguka bia mutshima wa kalolo ne ditalala, bidi bia mushinga mukole ku mêsu kua Nzambi.’​—1 Petelo 3:3, 4.

2, 3. Mmunyi muvua bakaji bambuluishe bua kumuangalaja lumu luimpe mu bidimu lukama bia kumpala, ne mmunyi mukavuabu bamanyishe bualu ebu?

2 Bakaji ba bungi badi Bible mutele bavua ne ngikadilu eu muimpe. Mu bidimu lukama bia kumpala, bamue ba kudibu bavua bapete diakalenga dia kuambuluisha Yezu ne bapostolo bende. (Luka 8:1-3) Pashishe, bakaji bena Kristo bakalua bamanyishi ba lumu luimpe ba lukunukunu; bakuabu bakambuluisha balume bena Kristo bavua balombola tshisumbu, bu mudi mupostolo Paulo; ne banga bakaleja lungenyi lua diakidilangana lua pa bualu, kufikabu ne ku difila nzubu yabu bua kuikalabu benzelamu bisangilu bia tshisumbu.

3 Mukanda wa Nzambi ukavua mudianjile kumanyisha ne: Yehowa uvua ne bua kukuata mudimu bikole ne bakaji bua kukumbaja dilongolola diende. Tshilejilu, Yoele 2:28, 29 wakamanyisha ne: balume ne bakaji, bansonga ne bantu bakole, bavua ne bua kupeta nyuma muimpe ne kutangalaja lumu luimpe lua Bukalenge. Mulayi au wakatuadija kukumbana mu Pentekoste wa mu 33 bikondo bietu ebi. (Bienzedi 2:1-4, 16-18) Bamue bakaji bela manyi a nyuma muimpe bakapeta bipedi bu mudi etshi tshia kuamba malu atshilualua. (Bienzedi 21:8, 9) Bua tshisumi tshiabu mu mudimu wa buambi, tshiluilu tshinene etshi tshia mu nyuma tshia bana betu ba bakaji ba lulamatu tshiakambuluisha bikole bua kumuangalaja ne lukasa Buena-Kristo mu bidimu lukama bia kumpala. Bushuwa, bu mu tshidimu tshia 60 bikondo bietu ebi, mupostolo Paulo wakafunda ne: lumu luimpe lukavua ‘luambibue munkatshi mua bifukibua bionso muinshi mua diulu.’​—Kolosai 1:23.

Bakabela kalumbandi bua dikima, lukunukunu ne diakidilangana

4. Bua tshinyi Paulo wakela bakaji bavule ba mu bidimu lukama bia kumpala kalumbandi ne kelela?

4 Tshilejilu, mupostolo Paulo wakanyisha bikole mudimu muenza kudi bamue bakaji basunguluke, anu mudi lelu batangidi bena Kristo banyisha mudimu udi bakaji ba lukunukunu benza. Munkatshi mua bakaji bena mêna avua Paulo mutele muvua ‘Tufaina ne Tufoso, [bakaji] badi benza mudimu wa Mukalenge,’ ne ‘Pêsi, munanga, wakuenzela Mukalenge mudimu wa bungi.’ (Lomo 16:12) Paulo wakafunda kabidi ne: Ewodia ne Suntuke bavua ‘benze nende mudimu wa lumu luimpe.’ (Filipoi 4:2, 3) Pisikila ne bayende Akula bakenza pabu mudimu ne Paulo. Yeye ne Akula ‘bakafila nshingu yabu bua kuyikosabu’ bua bualu bua Paulo, ke bua tshinyi wakafunda ne: ‘Tudi tubasakidila, ki mmeme nkayanyi, kadi bena [bisumbu bionso] ba mu bisamba bia bende [kabidi].’​—Lomo 16:3, 4; Bienzedi 18:2.

5, 6. Mmu malu kayi mudi Pisikila mushile bana betu ba bakaji ba lelu tshilejilu tshilenga?

5 Ntshinyi tshiakambuluisha Pisikila bua kuikala ne lukunukunu ne dikima nunku? Diandamuna didi mu Bienzedi 18:24-26, mutudi tubala ne: wakakuatshisha bayende pavuaye wambuluisha Apolo, ngamba-malu wa dipoko, bua kumanyaye malu mapiamapia avua atangila bulelela buvua Yehowa musokolole. Nunku bidi bimueneka ne: Pisikila uvua mulongi wa tshisumi wa Dîyi dia Nzambi ne wa malongesha a bapostolo. Ke bua tshinyi wakapeta ngikadilu milenga yakamuvuija ne mushinga wa bungi ku mêsu kua Nzambi ne kua bayende ne kua bena mu tshisumbu tshia mu bidimu lukama bia kumpala. Lelu bana betu ba bakaji bavule benji ba mudimu mukole badi balonga Bible ne tshisumi ne badia biakudia bia mu nyuma bidi Yehowa ufila ku butuangaji bua “mulami wa bulamate” badi pabu ne mushinga wa bungi.​—Luka 12:42, MMM.

6 Akula ne Pisikila bavua bakididianganyi ba dikema. Paulo wakasombela ku nzubu kuabu pavuaye wenza nabu mudimu wa dienza ntenta ya kusumbisha mu Kolinto. (Bienzedi 18:1-3) Pakaya mulume eu ne mukajende ku Efeso ne pashishe kuyabu ku Lomo, bakatungunuka ne kuikala bena Kristo bakididianganyi, kufilabu ne nzubu wabu bua kuikalabu benzelamu bisangilu bia tshisumbu. (Bienzedi 18:18, 19; 1 Kolinto 16:8, 19) Numpa ne Mariya mamuende wa Yone Mâko bakafila pabu nzubu yabu bua kuikalabu benzelamu bisangilu bia tshisumbu.​—Bienzedi 12:12; Kolosai 4:15.

Badi tshiuma tshia mushinga mukole lelu

7, 8. Ndumu kayi luimpe lua mudimu wa tshijila ludibu bende kudi bakaji bena Kristo ba bungi lelu, ne ntshinyi tshidibu ne bua kuikala bajadike?

7 Anu muvuabi mu bidimu lukama bia kumpala, lelu bakaji bena Kristo ba lulamatu badi ne mudimu munene mu dikumbaja dia malu adi Nzambi mulongolole, nangananga mu mudimu wa diyisha lumu luimpe. Kabidi bana betu ba bakaji aba mbende lumu luimpe be! Angata tshilejilu tshia Gwen, uvua muenzele Yehowa mudimu ne lulamatu bidimu bipite pa 50 too ne pakafuaye mu 2002. Bayende udi wamba ne: “Lukunukunu lua Gwen mu mudimu wa diyisha lumu luimpe luvua lumanyike bikole mu tshimenga tshietu. Buende yeye, muntu yonso uvua mua kukumbanyina dinanga dia Yehowa ne malu adiye mulaye. Lulamatu luende kudi Nzambi, kudi bulongolodi buende ne kudi dîku dietu, (tshiyi mpua muoyo mêyi avuaye utukankamija nawu patuvua tuteketa mu maboko), ndunkuatshishe bikole meme ne bana batudi balele mu nsombelu wetu mujima udi mûle tente ne malu mimpe. Tudi tumujinga ne muoyo mujima.” Gwen ne bayende bavua benze bidimu 61 mu dibaka.

8 Bakaji bena Kristo binunu bivule, bajike ne basela, badi benza bumpanda-njila ne bu-misionere, basanka ne bintu bia mu nsombelu bidibu nabi padibu badifile mu ditangalaja mukenji wa Bukalenge kubangila mu bimenga bidi ne bantu ba bungi too ne mu bitupa bia kule menemene. (Bienzedi 1:8) Ba bungi mbadikande bua kuikala ne yabu mbanza anyi bua kulela bana anu bua kusadila Yehowa ne muoyo umue. Kudi aba badi bakuatshisha babayabu badi batangidi bena ngendu, ne bana betu ba bakaji binunu bivule badi benza mudimu mu nzubu ya Betele pa buloba bujima. Kakuyi mpata, bakaji aba bena didifila badi munkatshi mua “bintu bilengele bia mu matunga onso” bidi biuja nzubu wa Yehowa ne butumbi.​—Hagai 2:7, NW.

9, 10. Mmunyi mudi bamue bena mu mêku baleje dianyisha bua tshilejilu tshilenga tshifila kudi bakaji ne bamamu bena Kristo?

9 Bushuwa, bakaji ba bungi bena Kristo batu ne midimu ya mu dîku ya kukumbaja; nansha nanku, batu bateka midimu ya Bukalenge pa muaba wa kumpala. (Matayo 6:33) Muanetu mukuabu wa bakaji mpanda-njila mujike wakafunda ne: “Mamu mundedi, bua ditabuja diende divua kadiyi ditenkakana ne tshilejilu tshiende tshilenga, wakangambuluisha bikole bua meme kulua mpanda-njila wa pa tshibidilu. Bushuwa, uvua umue wa ku bampanda-njila batambe buimpe bandi muenze nabu mudimu.” Mulume mukuabu udi wamba bua mukajende (mamu wa bana ba bakaji batanu bakole) ne: “Mu nzubu muetu muvua mukolopa bimpe ne muvua mankenda misangu yonso. Bonnie uvua wenza bua muikale bulongame bua se: bena mu dîku dietu bamone mua kushindamena pa malu a mu nyuma. Bu muvuaye mumanye kulama mfranga, biakangambuluisha bua kuenza mudimu wa mêba makese munkatshi mua bidimu 32, kumpeshabi mushindu wa kupeta dîba dia bungi dia kusomba ne dîku dianyi ne dia kuenza malu a mu nyuma. Mukajanyi wakalongesha kabidi bana mushinga wa kuenza mudimu ne tshisumi. Tshiena ne tshikuabu tshindi mua kuamba anu kumuanyisha.” Lelu muanetu wa balume eu ne mukajende badi benza mudimu ku tshilombuelu tshia midimu ya Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima.

10 Munga mulume udi ufunda bua mukajende (mamu wa bana batanu bakole) ne: “Ngikadilu indi ntamba kuanyisha kudi Susan ndinanga dikole kudi Nzambi ne kudi bantu, ngumvuilu muimpe wa malu, luse ne diamba bulelela. Misangu yonso utu umona ne: Yehowa mmuakanyine bua tuetu kumupa bintu bidi bitambe buimpe, ebu mbualu butuye utumikila yeye muine bu musadidi wa Nzambi ne mamu wa bana.” Bua dikuatshisha dia mukajende, mulume eu mmufike ku ditaba majitu a mu nyuma a bungi bu mudi kuikala mukulu, mpanda-njila, mupinganyi wa mutangidi wa tshijengu ne muena mu Komite wa Diumvuangana ne Mpitadi. Bakaji aba badi ne mushinga wa bungi ku mêsu kua babayabu, kua bena Kristo nabu ne nangananga ku mêsu kua Yehowa!​—Nsumuinu 31:28, 30.

Bakaji ba mushinga mukole badi kabayi ne balume

11. (a) Mmunyi mudi Yehowa muleje dijinga diende dia kumona bakaji ba lulamatu ne disanka, nangananga bakaji bakamba? (b) Ntshinyi tshidibu ne bua kuikala bajadike kudi bakaji bakamba bena Kristo ne bana betu bakuabu ba bakaji ba lulamatu badi kabayi ne balume?

11 Yehowa uvua misangu mivule uleja ne: uvua ujingila bakaji bakamba disanka. (Dutelonome 27:19; Musambu 68:5; Yeshaya 10:1, 2) Ki mmushintuluke to. Udi utungunuka ne kuditatshisha ki ng’anu bua bakaji bakamba nkayabu, kadi ne bua bamamu badi bakolesha nkayabu bana ne bakaji badi basungule bua kushala bajike peshi badi kabayi bapete balume bena Kristo bakumbane. (Malaki 3:6; Yakobo 1:27) Biwikala munkatshi mua aba badi basadila Yehowa ne lulamatu kuyi ne mulume muena Kristo udi ukuambuluisha, ikala mujadike ne: udi ne mushinga wa bungi ku mêsu kua Nzambi.

12. (a) Mmunyi mudi bamue bana betu ba bakaji baleja lulamatu luabu kudi Yehowa? (b) Ntatu kayi idi bamue bana betu ba bakaji batantamena?

12 Angata tshilejilu tshia bana betu ba bakaji bena Kristo badi kabayi basedibue bualu badi batumikila mubelu wa Yehowa wa kusedibua ‘anu mu Mukalenge.’ (1 Kolinto 7:39; Nsumuinu 3:1) Dîyi dia Nzambi didi dibajadikila ne: “[Yehowa] udi uleja bulamate kudi bena bulamate.” (2 Samuele 22:26, MMM) Bulelela, bua ba bungi ba munkatshi muabu, kushala mujike ndutatu. Muanetu mukuabu wa bakaji udi wamba ne: “Ndi mudisuike bua kusedibua anu mu Mukalenge, kadi nkadi mudile njila ne njila bua kumona balunda banyi basedibua kudi balume bena Kristo ba tshitembu kadi meme katshia mushale anu nkayanyi.” Munga muanetu wa bakaji udi wamba ne: “Ndi muenzele Yehowa mudimu munkatshi mua bidimu 25. Ndi mupangadike bua kushala mumulamate, kadi dikala nkayanyi ditu dimbungamija misangu ya bungi.” Udi wamba kabidi ne: “Bana betu ba bakaji badi bu meme badi ne dijinga dikole dia kubakankamija.” Mmushindu kayi utudi mua kuambuluisha bana betu ba bakaji ba lulamatu ba buena aba?

13. (a) Ndilongesha kayi ditudi tupeta mu tshilejilu tshishiya kudi aba bavua baya kumona muana mukaji wa Yefeta? (b) Mmu malu kayi makuabu mutudi mua kuleja ne: tudi tujingila bana betu ba bakaji ba mu tshisumbu tshietu disanka?

13 Mushindu umue ngudibu baleje mu tshilejilu kampanda tshia kale. Pakalekela muana wa bakaji wa Yefeta diakalenga divuaye nadi dia kusedibua, bantu bakajingulula ne: uvua muitabe bua kudipangisha tshintu kampanda. Ntshinyi tshivuabu benza bua kumukankamija? ‘Bana bakaji ba mu Isalele [bavua] baya ku tshidimu ku tshidimu bua [kuanyisha] muana mukaji wa Yefeta, muena Gilada, too matuku anayi ku tshidimu ku tshidimu.’ (Balumbuluishi 11:30-40) Bia muomumue, tudi ne bua kuela bana betu ba bakaji bajike badi batumikila mikenji ya Nzambi ne lulamatu kalumbandi ne muoyo mujima. * Mmushindu kayi mukuabu utudi mua kuleja ne: tudi tubajingila disanka? Mu masambila etu tudi ne bua kulomba Yehowa bua akuatshishe bana betu ba bakaji basuibue ba lulamatu aba bua batungunuke ne kumuenzela mudimu ne lulamatu luonso. Tudi ne bua kubajadikila ne: Yehowa ne tshisumbu tshijima tshia bena Kristo mbabanange bikole ne badi babanyisha ne muoyo mujima.​—Musambu 37:28.

Mushindu udi baledi badi diboko nkaya bakolesha bana bimpe

14, 15. (a) Bua tshinyi bamamu badi bakolesha nkayabu bana badi ne bua kulomba diambuluisha kudi Yehowa? (b) Mmunyi mudi baledi badi bakolesha nkayabu bana mua kuenza malu biumvuangane ne masambila abu?

14 Bakaji bena Kristo badi bakolesha nkayabu bana batu pabu bapeta ntatu ya bungi. Kadi badi mua kukeba diambuluisha kudi Yehowa bua kukolesha bana babu biumvuangane ne mêyi a mu Bible. Bushuwa, biwikala ukolesha bana nkayebe, kakuena mushindu wa wewe kuikala mamu ne tatu mu malu onso to. Nansha nanku, Yehowa neakuambuluishe bua wewe kukumbaja midimu yebe mivule biwamulomba diambuluisha ne ditabuja dionso. Tshilejilu: Fuanyikijabi ne: udi ne mufuku wa biakudia bia bujitu bua bungi, ukeba kumbuka nawu mutantshi mule bua kuya kumbelu. Neuluangane bua kuwambula mu mutu bikalaku mulunda kampanda wa muoyo muimpe ukulomba bua kukuambuilawu tshianana anyi? Kuakuenza nanku to, ki mmuomu anyi? Bia muomumue, kukebi bua kuambula bujitu bua tunyinganyinga nkayebe pabi wewe muikale ne mushindu wa kulomba Yehowa bua kukuambuluisha. Yeye mene udi ukuambila bua wewe kumulomba diambuluisha edi. Musambu 68:19 udi wamba ne: ‘[Yehowa] avudijibue disanka, udi ututuadila bujitu buetu ku dituku ku dituku.’ Bia muomumue, 1 Petelo 5:7 (MMM) udi ukuambila bua wewe kupuila Yehowa ntatu yebe yonso, ‘bualu yeye ke udi ukulama.’ Nunku padi ntatu ne tunyinganyinga bikunemenena bujitu, ubiupuile Tatu webe wa mu diulu, ne wikale wenza nanku “diba dionso.”​—1 Tesalonike 5:17, MMM; Musambu 18:6; 55:22.

15 Tshilejilu, biwikala udi mamu, kakuyi mpata udi uditatshisha bua mushindu udi ngikadilu mubi wa bana bakuabu mua kunyanga bana bebe mu kalasa peshi bua mateta a ditabuja adibu mua kupeta. (1 Kolinto 15:33) Edi ndiditatshisha didi kadiyi dibi to. Kadi mbiakanyine kabidi bua kusambila bua malu aa. Nunku, bua tshinyi kubenga kusambila bua malu aa pamue ne bana bebe kumpala kua buobu kuya mu kalasa, pamu’apa kunyima kua nuenu bamane kukonkonona nabu mvese wa ku dituku? Masambila masunguluke menza ne muoyo mujima adi mua kulenga lungenyi lua bana bebe bikole. Tshia wewe kutamba kumanya ntshia se: paudi udienzeja ne lutulu bua kujadika Dîyi dia Yehowa mu mitshima ya bana bebe, udi udibikidila dibenesha diende. (Dutelonome 6:6, 7; Nsumuinu 22:6) Vuluka ne: ‘mêsu a [Yehowa] adi kudi bakane, ne matshi ende adi buashi ku milombu yabu.’​—1 Petelo 3:12; Filipoi 4:6, 7.

16, 17. (a) Ntshinyi tshiakamba muana wa balume mukuabu bua dinanga divua nadi mamuende? (b) Mmushindu kayi uvua dinanga dia malu a mu nyuma dia mamu eu diambuluishe bana bende?

16 Angata tshilejilu tshia Olivia, mamu wa bana basambombo. Bayende (kavua muena Kristo to) wakalekela dîku diakamue kunyima kua bamane kulela muanabu wa mukala, kadi Olivia wakambula bimpe bujitu bua kulongesha bana bende njila ya Nzambi. Darren muana wa Olivia udi mpindieu ne bidimu 31 ne muikale mukulu muena Kristo ne mpanda-njila, uvua ne bidimu bitue ku 5 tshikondo atshi. Tunyinganyinga tua Olivia tuakavula kabidi pakapeta Darren disama dikole ditshidi dimutatshisha too ne mpindieu. Darren udi ufunda bua nsombelu wende wa ku buana ne: “Ntshidi muvuluke mumvua musombe pa bulalu bua mu lupitadi muindile Mamu ne muoyo mujima. Uvua usomba ku luseke luanyi ne umbadila Bible dituku dionso. Pashishe uvua wimba musambu wa ‘Tudi tukuanyisha, Yehowa.’ * Too ne lelu, eu ke wanyi musambu wa Bukalenge untu mutambe kunanga.”

17 Tshiakambuluisha Olivia bua kukolesha nkayende bana bimpe tshivua dieyemena ne dinanga bivuaye nabi kudi Yehowa. (Nsumuinu 3:5, 6) Ngikadilu wende muimpe wakamuenekela mu bipatshila bivuaye ufundila bana bende. Darren udi wamba ne: “Mamu uvua misangu yonso utukankamija bua kudifundila tshipatshila tshia kuenza mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Ke bualu kayi meme ne bana betu ba bakaji banayi tudi babuele mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Nansha nanku, mamu katu muanji kuditambisha bua malu aa kumpala kua bantu bakuabu to. Ndi ndienzeja muanyi muonso bua kuidikija ngikadilu yende milenga.” Bulelela, bana bonso kabatu balua basadidi ba Nzambi patubu bakole anu bu muakenza bana ba Olivia nansha. Kadi padi mamu wenza muende muonso bua kutumikila mêyi a mu Bible, udi ne bua kuikala mujadike ne: Yehowa neamulombole ne neamukuatshishe ne dinanga dionso.​—Musambu 32:8.

18. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuanyisha tshisumbu tshia bena Kristo tshidi Yehowa mutupeshe?

18 Tudi tupeta dikuatshisha dia bungi dia kudi Nzambi mu tshisumbu tshia bena Kristo, mudi malu a mu nyuma adi akolesha atudi tulonga pa tshibidilu, pamue ne bana betu bena Kristo ne bawetu bapie mu nyuma badi “mapa mikale bantu.” (Efeso 4:8, NW) Bakulu ba lulamatu badi benza mudimu mukole bua kukolesha bantu bonso mu tshisumbu, ne batamba kukumbaja majinga a ‘bana ba nshiya ne bakaji ba mu lufuila mu dikenga diabu.’ (Yakobo 1:27) Nunku shala mulamate bantu ba Nzambi, kuditapuludi nansha.​—Nsumuinu 18:1; Lomo 14:7.

Ngikadilu mulenga wa butumike

19. Bua tshinyi dikokela dia mukaji kadiena diumvuija ne: mmushadile, ne ntshilejilu kayi tshia mu Bible tshidi tshijadika bualu ebu?

19 Yehowa wakafuka mukaji bua kukumbajaye mulume anyi kumuambuluisha. (Genese 2:18) Nanku padi mukaji ukokela bayende, kabiena biumvuija ne: mmushadile to. Kadi bidi biambika mukaji bunême, bimupesha mushindu wa kuenza mudimu ne bipedi ne mamanya ende mavule mu diumvuangana ne disua dia Nzambi. Nsumuinu nshapita wa 31 udi wakula bua midimu mivule ivua mukaji wa tshitembu wenza mu Isalele wa kale. Uvua wambuluisha bakengi, ukuna tumuma tua mvinyo ne usumba budimi. Bushuwa, ‘mutshima wa bayende uvua umueyemena, ne [kavua] ukengela tshintu.’​—Mvese wa 11, 16, 20.

20. (a) Mmunyi mudi mukaji muena Kristo ne bua kuangata mamanya anyi bipedi bidi Nzambi mumupeshe? (b) Nngikadilu kayi milenga ivua nayi Esetê, ne mmushindu kayi uvua Yehowa mukuate nende mudimu?

20 Mukaji muena bupuekele udi utshina Nzambi kêna udibandisha anyi utembangana ne bayende to. (Nsumuinu 16:18) Kêna udienzela malu anu bua disanka diende nkayende, kadi udi wenza midimu ne bipedi bidi Nzambi mumupeshe tshia kumpala bua kuambuluisha bantu bakuabu bu mudi ba mu dîku diabu, bena Kristo nende, bena mutumba, ne nangananga bua kusadila Yehowa. (Galatia 6:10; Tito 2:3-5) Tangila tshilejilu tshia mu Bible tshia Mukalenge-mukaji Esetê. Nansha muvuaye muimpe kumona, uvua udipuekesha ne ukokela. (Esetê 2:13, 15) Pakamuselabu, wakaleja kanemu ka bungi kudi bayende, Mukalenge Ahashawelosha, kayi bu muvua Washeti, mukaji uvua nende mukalenge eu kumpala nansha. (Esetê 1:10-12; 2:16, 17) Esetê uvua kabidi wangata ne mushinga malu avua mukuluende Môdekai umuambila pa bidi bitangila mianda ivua miakane, nansha kunyima kua yeye mumane kulua mukalenge-mukaji. Kadi kavua mutebelele to. Ne dikima dionso, wakatandula mayele a Hamana uvua muntu wa bukole ne wa tshikisu uvua muelele bena Yuda tshitungu tshia kubabutula. Yehowa wakakuata mudimu ne Esetê mu mushindu munene bua kukuba bantu bende.​—Esetê 3:8–4:17; 7:1-10; 9:13.

21. Mmunyi mudi mukaji muena Kristo mua kulua ne mushinga wa bungi ku mêsu kua Yehowa?

21 Bushuwa, katshia ku kale too ne lelu, bakaji batshinyi ba Nzambi batu baleje ne: mbalamate anu Yehowa ne ntendelelu wende. Ke bualu kayi bakaji badi batshina Yehowa badi ne mushinga wa bungi ku mêsu kuende. Nuenu bana betu ba bakaji bena Kristo, nulekele Yehowa anufumbe ku kakese ku kakese ku diambuluisha dia nyuma wende bua nulue “luesu” lua mushinga mukole, “lua kuenza nalu mudimu mulenga wonso.” (2 Timote 2:21, MMM; Lomo 12:2) Dîyi dia Nzambi didi diamba bua batendeledi ba Nzambi aba ba mushinga mukole ne: ‘Umupe difutu dia midimu ya bianza biende; midimu yende imutumbishe ku bibuelelu bia ku musoko.’ (Nsumuinu 31:31) Tudi tujinga bua bikale nanku bua yonso wa kunudi.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 13 Bua kumanya mushindu wa kubela kalumbandi nunku, bala Tshibumba tshia Nsentedi tshia 15 Luabanya 2002, dibeji dia 26-28.

Udi muvuluke anyi?

• Mmunyi muakaleja bamue bakaji bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala ne: bavua bantu ba mushinga mukole ku mêsu kua Yehowa?

• Mmunyi mudi bana betu ba bakaji ba bungi ba mu tshikondo tshietu etshi badivuije ne mushinga wa bungi ku mêsu kua Nzambi?

• Mmu malu kayi mudi Yehowa wambuluisha bamamu badi bakolesha nkayabu bana ne bana betu ba bakaji badi kabayi ne balume?

• Mmunyi mudi mukaji mua kuleja kanemu kakole kudi mfumuende mu dîku?

[Nkonko ya dilonga]

[Kazubu mu dibeji 17]

BILEJILU BIA KUELELA MEJI

Udi ukeba kumanya bilejilu bikuabu bia bakaji ba lulamatu badibu batele mu Bible anyi? Biwikala ukeba kubimanya, suaku ubale mvese idibu batele kuinshi eku. Paudi welangana meji bua bantu bashilashilangane badibu batele, keba bua kujingulula mêyi audi mua kutamba kutumikila mu nsombelu webe.​—Lomo 15:4.

Sala: Genese 12:1, 5; 13:18a; 21:9-12; 1 Petelo 3:5, 6.

Bakaji bena Isalele ba kalolo: Ekesode 35:5, 22, 25, 26; 36:3-7; Luka 21:1-4.

Debola: Balumbuluishi 4:1–5:31.

Luta: Luta 1:4, 5, 16, 17; 2:2, 3, 11-13; 4:15.

Mukaji wa mu Shunema: 2 Bakelenge 4:8-37.

Mukaji muena Kanâna: Matayo 15:22-28.

Mâta ne Mariya: Mâko 14:3-9; Luka 10:38-42; Yone 11:17-29; 12:1-8.

Tabita: Bienzedi 9:36-41.

Bana ba bakaji banayi ba Filipo: Bienzedi 21:9.

Foibe: Lomo 16:1, 2.

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Utuku wela bana betu ba bakaji bajike badi batumikila mikenji ya Yehowa ne lulamatu kalumbandi anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 16]

Mmalu kayi masunguluke atudi mua kutela mu masambila kumpala kua bana kuyabu mu kalasa?