Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yisha bua kuvuija bantu bayidi

Yisha bua kuvuija bantu bayidi

Yisha bua kuvuija bantu bayidi

‘Pakumvua Pisikila ne Akula kuamba kua [Apolo], bakaya nende kuabu, bakamujinguluila bua njila wa Nzambi biakane.’​—BIENZEDI 18:26.

1. Nansha muvua Apolo ne “disuminyina dikole,” ntshinyi tshivuaye natshi dijinga?

 PISIKILA ne Akula, bena dibaka babidi bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala bakamona Apolo wela muyuki mu nsunagoga kampanda wa mu tshimenga tshia Efeso. Bua mêyi ende a muntu uvua ne ludimi lupepele ne uvua mumanye mua kuitabujija bantu malu, Apolo uvua mukoke ntema ya bateleji bende. Uvua ne “disuminyina dikole” ne kabidi uvua “umanyisha ne ulongesha malu a [Yezu] bu mudiwu menemene.” Kadi bivua bimueneka ne: Apolo uvua “mumanye anu dibatiza dia Yone.” Malu avuaye muyishe pa bidi bitangila Kristo avua malelela, kadi avua ashikidila mu njila. Mbuena kuamba ne: kavua ne dimanya dionso dia Kristo to. Apolo uvua ne bua kuvudija dimanya diende dia mudimu udi nawu Yezu Kristo mu dikumbana dia dilongolola dia Yehowa.​—Bienzedi 18:24-26, MML.

2. Mmudimu kayi mukole wakitaba Pisikila ne Akula bua kuenza?

2 Pisikila ne Akula bakadifila kabayi belakana bua kuambuluisha Apolo bua kulua umue wa ku bantu bavua mua kutumikila “malu onso” avua Kristo muambe. (Matayo 28:19, 20) Bible udi wamba ne: ‘Bakaya nende kuabu, bakamujinguluila bua njila wa Nzambi biakane.’ Kadi kuvua malu kampanda avua atangila Apolo avua mua kuikala masake bamue bena Kristo bua kubenga kumulongesha. Mmalu kayi au? Ne ntshinyi tshitudi mua kulongela ku biakenza Pisikila ne Akula bua kuyukila ne Apolo pa Mukanda wa Nzambi? Mmunyi mudi dikonkonona dia muyuki wa kale eu mua kutuambuluisha bua kutuadija malonga a Bible?

Ikala ne ntema ku majinga a bantu

3. Bua tshinyi dimanya dia Apolo kadiakapangisha Pisikila ne Akula bua kumulongesha?

3 Apolo uvua muena Yuda wa mu mashi, muledibue pamu’apa mu tshimenga tshia Alesandelia. Tshikondo atshi Alesandelia uvua tshimenga tshikulu tshia Ejipitu ne muaba uvua mamanya mabandile atua apela, muaba uvua kabidi mumanyike bua tshilaminu tshiawu tshinene tshia mikanda. Mu tshimenga atshi muvua bena Yuda ba bungi, ne bamanyi bapiluke ba malu kabidi. Ke bualu kayi bakapatuila nkudimuinu wa Mifundu ya tshiena-Ebelu wa Septante mu tshimenga atshi. Kabivua bikemesha bua muvua Apolo “mumanye Mukanda wa [Nzambi] bimpe bitambe”! (MML) Akula ne Pisikila bavua benji ba ntenta. Ludimi lupepele lua Apolo luakabatshingisha anyi? Tòo. Bua dinanga, muntu ke uvuabu batangila, batangila majinga ende ne bakeba mushindu uvuabu mua kumuambuluisha.

4. Mmuaba kayi ne mmushindu kayi uvua Apolo mupete diambuluisha divuaye nadi dijinga?

4 Nansha muvua Apolo ne ludimi lupepele, uvua dijinga ne dilongesha. Diambuluisha divuaye nadi dijinga adi kadivua disanganyibua mu tshilongelu kampanda tshia iniversite to, kadi divua munkatshi mua bena mu tshisumbu tshia bena Kristo nende. Apolo uvua ne bua kumanya malu avua mua kumupetesha ngumvuilu muimpe wa tshidi Nzambi mulongolole bua lupandu lua bantu. Pisikila ne Akula ‘bakaya nende kuabu, bakamujinguluila bua njila wa Nzambi biakane.’

5. Ntshinyi tshiudi mua kuamba pa bidi bitangila makanda a mu nyuma a Pisikila ne Akula?

5 Pisikila ne Akula bavua bakole bobobo mu nyuma ne bashindame mu ditabuja. Pamu’apa, bavua ‘badilongolole misangu yonso, bua kukudimuna dîyi kudi muntu yonso uvua ubakonka bua muanda wa ditekemena divua munda muabu,’ nansha muntu au muikale mubanji, mupele, mumanyi mupiluke wa malu anyi mupika. (1 Petelo 3:15) Akula ne mukajende bavua bamanye ‘kumanyisha dîyi dia bulelela menemene.’ (2 Timote 2:15) Bidi bimueneka ne: bavua balongi bimpe ba Mukanda wa Nzambi. Dilongesha dishindamene mu ‘dîyi dia Nzambi, didi ne muoyo ne bukole’ diakalenga bikole mutshima wa Apolo.​—Ebelu 4:12.

6. Ntshinyi tshidi tshileja ne: Apolo wakanyisha diambuluisha diakapetaye?

6 Apolo wakalonda tshilejilu tshia balongeshi bende ne kulua kupiluka bikole mu divuija bantu bayidi. Wakafila dimanya diende dionso mu mudimu wa kumanyisha lumu luimpe, nangananga kudi bena Yuda. Apolo uvua mu mushindu wa pa buawu ufikisha bena Yuda ku ditaba malu a Kristo. Bu muvuaye “ne bukole bua mu Mukanda wa Nzambi,” uvua mukumbane bua kubatuisha ne: baprofete bonso ba kale bavua batekemene dilua dia Kristo. (Bienzedi 18:24) Bible udi ulonda kabidi ne: Apolo wakaya pashishe mu Akaya, ‘muakatambaye kukuatshisha bantu bakadi bamane kuitabuja bua [bulenga bua Nzambi bukena butuakanyine] wakadi utuisha bena Yuda bikole ku mêsu kua bantu, ubaleja mu Mukanda wa Nzambi ne: Yezu udi Kristo.’​—Bienzedi 18:27, 28.

Longela ku tshilejilu tshia balongeshi bakuabu

7. Mmunyi muvua Akula ne Pisikila balue balongeshi bapiluke?

7 Mmunshindu kayi wakalua Akula ne Pisikila balongeshi bapiluke ba Dîyi dia Nzambi? Pa kumusha tshisumi tshiabu mu didilongela ne dibuela mu bisangilu, disomba diabu ne mupostolo Paulo divua mua kuikala dibambuluishe bikole. Munkatshi mua ngondo mitue ku 18, Paulo wakasomba kua Pisikila ne Akula mu Kolinto. Bakenza pamue mudimu wa kulongolola ntenta. (Bienzedi 18:2, 3) Anji fuanyikija miyuki milenga ya mu Mukanda wa Nzambi ivuabu mua kuikala balondelangana. Bushuwa, disomba diabu ne Paulo edi diakakolesha makanda abu a mu nyuma bikole! Nsumuinu 13:20 udi wamba ne: “Udi wenda ne bena meji udi ulua muena meji.” Balunda bimpe bavua babambuluisha bua kuikala ne bibidilu bimpe mu malu a mu nyuma.​—1 Kolinto 15:33.

8. Mbualu kayi buvua Pisikila ne Akula balonge pavuabu bamone muvua Paulo uyisha?

8 Pakamona Pisikila ne Akula Paulo umanyisha malu a Bukalenge, bakamona ne: uvua mulongeshi muimpe wa kuidikija. Muyuki wa mu Bienzedi udi uleja ne: Paulo uvua ‘wakulangana ne bantu mu nsunagoga [mu Kolinto] ku lumingu ne ku lumingu lua Bayuda, ukeba kuitabujija bena Yuda ne bena Gelika.’ Pashishe pakamulonda Sila ne Timote, Paulo ‘wakafila dîba diende dionso anu mu kuamba kua dîyi, ujadikila bena Yuda ne: Yezu udi [Kristo].’ Pakabenga bantu bavua mu nsunagoga kuteleja Paulo, Pisikila ne Akula bakamona ne: Paulo wakaya kuenzela mudimu wende wa kuyisha muaba mukuabu uvuabu mua kumuteleja bimpe: wakaya ku nzubu uvua ku mutumba ne nsunagoga au. Muomu amu, Paulo wakambuluisha Kulisipo, ‘mfumu wa [nsunagoga],’ bua kuluaye muyidi. Bidi bimueneka ne: Pisikila ne Akula bakamona ne: divuija muntu au muyidi divua bualu buimpe buvua bupatule bipeta bimpe mu teritware au. Bible udi ulonda ne: “Kulisipo wakitabuja Mfumu, ne bonso ba mu nzubu muende. Bena Kolinto ba bungi bakadi bumvua meyi a Paulo, bakitabuja kabidi ne bakabatijibua.”​—Bienzedi 18:4-8, MML.

9. Mmunyi muakalonda Pisikila ne Akula tshilejilu tshia Paulo?

9 Tshilejilu tshia Paulo mu mudimu wa budimi bakatshidikija kudi bamanyishi bakuabu ba Bukalenge bu mudi Pisikila ne Akula. Mupostolo eu wakambila bena Kristo bakuabu ne: ‘Nuikale bidikiji banyi, bu mundi meme kabidi muidikiji wa Kristo.’ (1 Kolinto 11:1) Mu diumvuangana ne tshilejilu tshia Paulo, Pisikila ne Akula bakambuluisha Apolo bua kumvua malongesha a bena Kristo bimpe menemene. Kunyima yeye pende wakambuluisha bantu bakuabu. Bulelela, Pisikila ne Akula bakambuluisha bua kuvuijija bena mu Lomo, mu Kolinto ne mu Efeso bayidi.​—Bienzedi 18:1, 2, 18, 19; Lomo 16:3-5.

10. Mbualu kayi buudi mulongele mu Bienzedi nshapita wa 18 buikala mua kukuambuluisha mu mudimu wa kuvuija bantu bayidi?

10 Dikonkonona dietu dia Bienzedi nshapita wa 18 didi mua kutulongesha tshinyi? Anu muvua Akula ne Pisikila mua kuikala balongele malu kudi Paulo, tudi petu mua kulengeja mushindu wetu wa kuvuija bantu bayidi pa kulonda tshilejilu tshia balongeshi bimpe ba Dîyi dia Nzambi. Tudi mua kudia bulunda ne aba badi ‘bafila dîba diabu dionso mu dîyi’ ne bavua ‘badifile muabu muonso bua kulongesha’ bakuabu. (Bienzedi 18:5, MML; MMM) Tudi mua kumona mushindu uvuabu balenge mitshima ya bantu pa kulongesha mu mushindu uvua witabujija bantu malu avuaye ubambila. Nyishilu wa mushindu eu udi mua kutuambuluisha bua kuvuija bantu bayidi. Padi muntu kampanda ulonga netu Bible, tudi mua kumuambila bua kubikila bena mu dîku diabu anyi bena mutumba nende bua kuikalabu pabu kuoku dîba dia dilonga edi. Anyi tudi mua kumulomba bua kutuleja bantu bakuabu batudi mua kulonga nabu Bible.​—Bienzedi 18:6-8.

Keba mishindu ya kuvuija bantu bayidi

11. Mmiaba kayi idi bayidi bapiabapia mua kupeteka?

11 Paulo ne bena Kristo nende bakakeba bua kuvuija bantu bayidi pa kuyisha ku nzubu ne ku nzubu, mu tshisalu, pavuabu benza ngendu, mbuena kuamba ne: kuyisha miaba yonso. Bu muudi muena mudimu wa Bukalenge wa lukunukunu udi ukeba bua kuvuija bantu bayidi, udiku mua kuvudija mudimu webe wa kuyisha anyi? Udiku mua kuenza mudimu bimpe dîba dionso didi mishindu imueneka bua kukeba bantu ba muoyo mulenga ne kubayisha anyi? Ngimue mishindu kayi idi bamanyishi netu ba lumu luimpe bapete bayidi? Tuanjayi kukonkonona diyisha dia ku telefone.

12-14. Londa bualu kampanda buudi mudimuenene anyi bumue bua ku aa adi mu bikoso ebi bua kuleja buimpe bua diyisha dia ku telefone.

12 Pavuaye wenda uyisha ku nzubu ne ku nzubu mu ditunga dia Brésil, muena Kristo mukuabu diende Maria wakapesha munga nsongakaji uvua ku nzubu kampanda trakte. Maria wakenza mudimu ne tshiena-bualu tshia trakte eu bu mbuelelu, e kumukonka ne: “Udi musue kumanya malu a bungi a mu Bible anyi?” Mukaji au wakamuandamuna ne: “Eyowa, ndi musue kuamanya. Tshibi, ndi mulongeshi ne bulongeshi buanyi butu bungangata dîba dianyi dionso.” Maria wakamuambila ne: bavua mua kukonkonona biena-bualu bia mu Bible ku nshinga. Mukaji au wakapesha Maria nimero yende ya telefone, ne anu dilolo adi, wakatuadija kulonga ku telefone ku diambuluisha dia broshire wa Ntshinyi tshidi Nzambi utulomba? *

13 Pavua muanetu mukuabu muena mudimu wa ku dîba ne ku dîba uyisha ku telefone mu ditunga dia Ethiopie, biakamutonda pakayikilaye ne muntu kampanda ne kumvuaye mutoyi mu nzubu amu. Muntu eu wakamulomba bua kumubikila kabidi kunyima. Pakamubikilaye kabidi, muntu eu wakamulomba luse ne kumuambila ne: pavuaye mumubikile musangu wa kumpala, yeye ne mukajende bavua munkatshi mua dikokangana dikole. Bualu abu buakapetesha muanetu wa bakaji eu mushindu wa kufila mibelu mimpe idi mu Bible pa mushindu wa kujikija bilumbu mu dîku. Wakamuambila ne: mbambuluishe mêku a bungi ne mukanda wa Nsapi wa disanka mu dîku, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa. Matuku makese kunyima kua bamane kupesha muntu eu mukanda au, muanetu wa bakaji wakamubikila kabidi ku telefone. Muntu mulume au wakamba ne: “Mukanda eu mmusungile dibaka dianyi!” Nunku wakasangisha bena dîku diende pamue bua kubaleja pabu malu mimpe avuaye mubale mu mukanda au. Dilonga dia Bible dia ku nzubu diakatuadija, ne kunyima kua matuku makese muntu eu wakabanga kubuela mu bisangilu bia bena Kristo pa tshibidilu.

14 Mumanyishi wa Bukalenge kampanda wa mu ditunga dia Danemark wakatuadija kulonga Bible ne muntu ku telefone udi wamba ne: “Mutangidi wa mudimu wakankankamija bua kuyishila ku nshinga. Ku ntuadijilu ngakelakana, meme kuamba ne: ‘Tshitu munange kuyisha mushindu eu to.’ Kadi dimue dituku ngakakolesha muoyo, meme kubikila muntu wa kumpala. Sonja wakandamuna ne kunyima kua muyuki mukese nende, wakitaba bua kuangata mikanda ya malu a mu Bible. Dimue dituku dilolo tuakayikila bua tshiena-bualu tshivua tshiakula bua bifukibua, ne wakajinga kubala mukanda wa La vie: Comment est-elle apparue? Évolution ou création? * Ngakamba ne: bivua mua kuikala bimpe bu tuetu mua kupetangana ne kuyikila pa bualu abu. Wakanyisha. Pangakafika, Sonja ukavua mumane kudilongolola bua kulonga, ne tudi balonge nende lumingu luonso katshia dituku adi.” Muanetu muena Kristo wa bakaji eu udi wamba ne: “Ndi musambile bidimu bia bungi bua kupeta dilonga dia Bible, kadi tshivua ngela meji ne: mvua mua kudipeta pa kuyishila bantu ku telefone nansha.”

15, 16. Mmalu kayi mamona audi mua kulonda bua kuleja bipeta bimpe bidi bipatuke bua ditabalela mishindu mishilashilangane ya kubanga malonga a Bible?

15 Bamanyishi ba bungi badi bapatula bipeta bimpe padibu balonda mibelu ya diyisha bantu muaba wonso udibu basanganyibua. Mukaji kampanda muena Kristo wa mu ditunga dia États-Unis wakimanyika vuatire wende muaba utubu balongolole bua kuimanyikila mashinyi pabuipi ne mashinyi makuabu a diambuila bintu bia kupangisha. Pakamutangila munga muntu mukaji uvua mu mashinyi avua pabuipi ne pavuaye muimanyikile ende au, muanetu wa bakaji wakatuadija kumvuija mudi mudimu wetu wa dilongesha bantu malu a mu Bible wenzeka. Mukaji au wakamuteleja, kupatukaye mu mashinyi ne kusemenaye pabuipi ne vuatire wa muanetu wa bakaji. Mukaji au wakamba ne: “Ndi ne disanka dia bungi bua muuvua mulekele kuyikila nanyi. Kukadi matuku a bungi andi tshiyi mupete mukanda wenu wa malu a mu Bible nansha umue. Kadi mpindieu ndi musue kulonga Bible tshiakabidi. Udiku mua kulonga nanyi tshiakabidi anyi?” Mona muakakebesha muanetu wa bakaji eu mushindu muimpe wa kumanyisha lumu luimpe.

16 Muanetu kampanda wa bakaji wa mu ditunga dia États-Unis uvua mumone bualu budiye ulonda ebu pavuaye muye kukumbula nzubu mukuabu wa dilamina bakulakaje anyi bena masama a munanunanu. Wakayikila ne mulombodi wa imue midimu ivua yenzekela mu nzubu au ne wakambila mulombodi au ne: uvua musue kufila diende diambuluisha ku budisuile mu dikumbaja dia majinga a mu nyuma a bantu bavua basombele mu nzubu au. Muanetu wa bakaji wakamba kabidi ne: uvua musue bua kulonga Bible ku lumingu ne ku lumingu ne aba bonso bavua basue kayi ubafutshisha tshintu. Mulombodi au wakamuanyishila bua kuikalaye ukumbula bantu bavua mu bibambalu bishilashilangane bia mu nzubu au. Diakamue, wakabanga kulonga Bible misangu isatu ku lumingu ne bantu 26 bajima, ne umue wa kudibu udi ubuela mu bisangilu pa tshibidilu.

17. Nyishilu kayi utu misangu ya bungi muimpe ne kabidi wambuluisha bikole bua kutuadija malonga a Bible?

17 Bua bamue bamanyishi ba Bukalenge, dilomba muntu buludiludi bua kulonga nende Bible ditu dipatula bipeta bimpe. Dimue dituku mu dinda tshisumbu kampanda tshivua ne bamanyishi 105 tshiakenza muatshi muonso bua kulomba muntu yonso uvuabu bapeta ku nzubu bua kulonga nende Bible. Bamanyishi 86 bakenza mudimu wa budimi dituku adi, ne kunyima kua bamane kuyisha munkatshi mua mêba abidi, bakatuadija malonga a Bible mapiamapia 15.

Tutungunukayi ne kukeba bantu ba muoyo muimpe

18, 19. Mmubelu kayi wa mushinga wa kudi Yezu utudi ne bua kuikala bavuluke, ne ntshinyi tshitudi ne bua kuikala badisuike bua kuenza bua kukumbaja bualu ebu?

18 Bu muudi mumanyishi wa Bukalenge, pamu’apa udi mua kujinga bua kulonda ngenyi itudi baleje mu tshiena-bualu etshi. Bushuwa, wamanya kupu muoyo bilele bia muaba uudi musombele paudi ukeba mishindu ya kuyisha. Nangananga, mbimpe tuikalayi bavuluke mubelu wa Yezu wa kukeba bantu ba muoyo muimpe ne tuambuluishe bantu aba bua kuluabu bayidi.​—Matayo 10:11; 28:19.

19 Bua kukumbaja bualu ebu, ‘tumanyishayi dîyi dia bulelela menemene.’ Tudi mua kumanyisha dîyi edi pa kumanya mua kuitabujija bantu malu ne kubafikisha ku ditaba malu atudi tubayisha bashindamene bikole pa Mukanda wa Nzambi. Ebi nebituambuluishe bua kulenga mitshima ya bantu ba muoyo muimpe ne kubasaka ku dienza malu mimpe. Tuetu beyemene Yehowa mu disambila, tudi mua kuambuluisha bamue bantu bua kuluabu bayidi ba Yezu Kristo. Bulelela, mudimu eu udi usankisha bikole! Nunku ‘tudikoleshayi bua kumueneka ku mêsu kua [Nzambi] bu bantu banyishibue,’ tunemeka Yehowa misangu yonso, tuetu bamanyishi ba Bukalenge ba lukunukunu badi bayisha ne tshipatshila tshia kuvuija bantu bayidi.​—2 Timote 2:15, MML.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 12 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

^ tshik. 14 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

Udi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi Apolo uvua ne dijinga dia kumujinguluilabu njila wa Nzambi bimpe menemene?

• Mmu mishindu kayi muvua Pisikila ne Akula balongele malu kudi mupostolo Paulo?

• Bilondeshile Bienzedi nshapita wa 18, ntshinyi tshiudi mulonge pa bidi bitangila mudimu wa divuija bantu bayidi?

• Mmunyi muudi mua kukebesha mishindu ya kuvuija bantu bayidi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Pisikila ne Akula ‘bakajinguluila Apolo njila wa Nzambi biakane’

[Tshimfuanyi mu dibeji 20]

Apolo wakapiluka mu divuija bantu bayidi

[Tshimfuanyi mu dibeji 21]

Paulo uvua uyisha miaba yonso ivuaye uya

[Bimfuanyi mu dibeji 23]

Keba mishindu ya kuyisha