Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nuikale badilongolole bua dituku dia Yehowa

Nuikale badilongolole bua dituku dia Yehowa

Nuikale badilongolole bua dituku dia Yehowa

“Nuikale badilongolole, bualu Muana wa muntu neafike diba dinudi kanuyi belele meji.”​—MATAYO 24:44, MMM.

1. Bua tshinyi tudi ne bua kuikala bavuluke dituku dia Yehowa?

 NEDIKALE dituku dia mvita ne dia tshiji tshikole, dia kanyinganyinga ne dia dikenga, dia mîdima ne dia kabutu. ‘Dituku dinene dia Yehowa didi dikuatshisha bantu buôwa’ didi ne tshia kukuata ndongoluelu eu mubi wa malu, anu muvua Mvula wa kabutu mubutule bukua-panu bubi bua mu tshikondo tshia Noa. Nedilue kakuyi mpata. Kadi “muntu yonso watela dina dia Yehowa neasungidibue.” (Yoele 2:30-32; Amosa 5:18-20) Nzambi neabutule baluishi bende, kadi neapandishe bantu bende. Muprofete Sefanya udi wakula ne mêyi adi alomba bua kuenza malu ne mitalu, wamba ne: ‘Dituku dinene dia Yehowa didi pabuipi; didi pabuipi ne didi didiendesha lukasa!’ (Sefanya 1:14) Kadi ndîba kayi dikala Yehowa mua kukumbaja dilumbuluisha diende edi?

2, 3. Bua tshinyi mbia mushinga menemene bua tuetu kudilongolola bua dituku dia Yehowa?

2 Yezu wakamba ne: ‘Bua dituku adi ne pa dîba adi kakuena muntu udi mumanye, banjelo menemene ba mu diulu kabena bamanye, Muana kêna mumanye, anu Tatu udi mumanye.’ (Matayo 24:36) Bu mutudi katuyi bamanye dîba dijalame, mbia mushinga menemene bua tuetu kutumikila mêyi a mvese wa tshidimu tshia 2004, a se: “Nuikale batabale . . . Nuikale badilongolole.”​—Matayo 24:42, 44, MMM.

3 Bua kuleja muikalabu mua kusangisha diakamue ne lukasa aba badi badilongolole bua kubakuba ne kulekela bakuabu, Yezu wakamba ne: ‘Dituku adi balume babidi nebikale mu budimi; nebangate mukuabu, nebashiye mukuabu; bakaji babidi nebikale bapela, nebangate mukuabu, nebashiye mukuabu.’ (Matayo 24:40, 41) Mu tshikondo atshi tshikole, nsombelu wetu wa muntu pa nkayende neikale munyi? Netuikale badilongolole anyi, peshi dituku edi neditutulukile mu tshimpitshimpi? Malu a bungi adi alondeshila mapangadika atudi tuangata mpindieu. Bua tuetu kuikala badilongolole bua dituku dia Yehowa, tudi ne bua kuepuka mmuenenu kampanda wa malu udi mutangalake lelu, kuenza bua katuponyi mu ngikadilu kansanga wa mu nyuma ne kuepuka imue nsombelu.

Tuepukayi dipepeja malu

4. Mmuenenu kayi wa malu uvua nende bantu ba mu tshikondo tshia Noa?

4 Tuangate tshilejilu tshia matuku a Noa. Bible udi wamba ne: ‘Bua ditabuja Noa, pakadiye mudimujibue bua malu akadi kaayi manji kumuenebua, muenzejibue ku ditshina dia Nzambi, wakalongolola buatu bua kusungila nabu ba mu nzubu muende.’ (Ebelu 11:7) Buatu buvua tshintu tshia pa buatshi tshivua tshimueneka patoke ku mêsu kua bantu bonso. Kabidi, Noa uvua “mulongeshi wa buakane.” (2 Petelo 2:5, MM) Ni mbuatu buvua Noa muenze ni ndiyisha diende, kakuvua tshintu nansha tshimue tshiakasaka bantu ba mu tshikondo tshiende bua kushintulula bienzedi biabu to. Bua tshinyi? Bualu bavua “badia, banua, baselangana, baselesha bana babo ba bakaji.” Bantu bavua Noa muyishe bavua badifile bikole mu malu abu nkayabu ne mu masanka mu mushindu wa se: “kabavua bamanye bualu too ne pakalua mvula kubabutula bonso.”​—Matayo 24:38, 39, MMM.

5. Nngikadilu kayi uvua nende bantu ba mu Sodoma mu tshikondo tshia Lota?

5 Ke muvuabi kabidi mu matuku a Lota. Bible udi utuambila ne: “Bantu bavua badia, banua, basumba, bapana, bakuna, bibaka. Kadi dituku divua Lote mupatuke mu Sodome, [Nzambi] kutuma kapia ne mfundanga bia mu diulu, kubabutula bonso.” (Luka 17:28, 29, MMM) Kunyima kua banjelo bamane kudimuija Lota bua kabutu kavua pabuipi, wakakula ne baku bende bua muanda eu uvua ulua. Kadi ‘yeye wakadi bu muntu udi wakula biakulakula’ ku mêsu kuabu.​—Genese 19:14.

6. Mmuenenu kayi wa malu utudi ne bua kuepuka?

6 Yezu wakamba ne: “kulua kua Muana wa muntu” kuvua ne bua kuikala anu muvuabi mu matuku a Noa. (Matayo 24:39; Luka 17:30) Bushuwa, mmuenenu wa malu udi mutangalake mu bantu ba bungi lelu ngua kupepeja malu. Tudi ne bua kuikala badimuke bua ngikadilu wa nunku katutampakenyi to. Kudia biakudia bimpe ne kunua maluvu ne nkatshinkatshi ki nkubi to. Bia muomumue, dibaka mbualu bulongolola kudi Nzambi. Kadi malu aa owu mangate muaba wa kumpala mu nsombelu wetu ne tuetu balengulule malu a mu nyuma, tudi mua kuamba ne: tudi badilongolole bua dituku dia Yehowa didi dikuatshisha bantu buôwa anyi?

7. Ndukonko kayi lua mushinga lutudi ne bua kudiela kumpala kua kuenza bualu kayi buonso, ne mbua tshinyi?

7 Mupostolo Paulo wakamba ne: ‘Matuku adi mashale mmakese; kutuadijila mpindiewu budi balume nabo mbua kushala bu bakadi kabayi babake.” (1 Kolinto 7:29-31, MML) Nkushale anu dîba dikese patupu bua tuetu kujikija mudimu wa diyisha Bukalenge udi Nzambi mutupeshe. (Matayo 24:14) Paulo uvua ubela nansha aba bakavua mu dibaka bua kubenga kudifila anu mu malu avua atangila bena dibaka nabu, bafika ne ku diteka malu a Bukalenge pa muaba muibidi mu nsombelu wabu. Bulelela, lungenyi luvua Paulo wamba bua kuikala nalu luvua lushilangane ne lua dipepeja malu. Yezu wakamba ne: ‘Diambedi kebayi bukalenge [bua Nzambi] ne buakane buende.’ (Matayo 6:33) Paudi wangata dipangadika kampanda anyi kumpala kua wewe kuenza bualu kayi buonso, udi ne bua kudiela lukonko lua mushinga elu: ‘Mmunyi muikale bualu ebu mua kulenga diteka dia malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala mu nsombelu wanyi?’

8. Bituikala bafike ku didina mu malu a mu nsombelu wa ku dituku ne ku dituku, ntshinyi tshitudi ne bua kuenza?

8 Tshia kuenza ntshinyi tuetu bajingulule ne: tukadi badine mu malu a mu nsombelu wa ku dituku ne ku dituku bitufikishe ne ku dilekela malu a mu nyuma? Kudiku dishilangana dikese pankatshi pa nsombelu wetu ne wa bena mutumba netu badi kabayi ne dimanya dijalame dia Mukanda wa Nzambi ne badi kabayi bamanyishi ba Bukalenge anyi? Diodi dikalaku, tudi ne bua kusambila bua bualu ebu. Yehowa udi mua kutuambuluisha bua kuikala ne ngelelu wa meji udi muakane. (Lomo 15:5; Filipoi 3:15) Udi mua kutuambuluisha bua kuteka malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala, bua kuenza malu adi makane ne bua kukumbaja tshidiye utulomba.​—Lomo 12:2; 2 Kolinto 13:7.

Tukandamene dibungila mu nyuma

9. Bilondeshile Buakabuluibua 16:14-16, bua tshinyi mbia mushinga bua kukandamena dibungila mu nyuma?

9 Mulayi udi wakula bua dilua dia ‘mvita ya dituku dinene dia Nzambi Wa-Bukole-Buonso’ ku Armagedone udi umanyisha ne: bamue kabakushala batabale to. Mukalenge Yezu Kristo udi wamba ne: ‘Tangilayi, ndi ndua bu muibi, disanka didi kudi udi mutabale ne udi ulama bivualu biende, bua yeye kendakanyi butaka ne bua kabatangidi bundu buende.’ (Buakabuluibua 16:14-16) Bilamba bidibu batele muaba eu bidi biumvuija malu adi atuleja ku bantu ne: tudi bena Kristo Bantemu ba Yehowa. Munkatshi muawu mudi mudimu wetu wa dimanyisha Bukalenge ne ngikadilu wetu wa buena Kristo. Tuetu balale tulu katutshiyi tuenza mudimu, badi mua kutuvula bumuntu buetu bua bena Kristo. Abu mbualu bua bundu ne bua njiwu. Tudi ne bua kukandamena dibungila ne bukata bia mu nyuma. Mmunyi mutudi mua kukandamena lungenyi lua mushindu’eu?

10. Bua tshinyi dibala dia Bible dituku dionso didi dituambuluisha bua kushala batabale mu nyuma?

10 Bible udi uleja njila ne njila mushinga wa kushala batabale ne kulama biumvuilu bietu. Tshilejilu, miyuki ya mu Evanjeliyo idi ituvuluija ne: “Nuikale batabale” (Matayo 24:42; 25:13; Mâko 13:35, 37; Matayo 24:44; Mâko 13:33; Luka 12:40, MMM); “nuikale badilongolole” (Matayo 24:44, MMM); “nuikale badimuke, nutabale” (Mâko 13:33, MMM); “ikalayi badilongolole” (Luka 12:40, MMM). Kunyima kua yeye mumane kuamba ne: dituku dia Yehowa didi diluila bena panu mu tshintuluntulu, mupostolo Paulo udi ubela bena Kristo nende ne: ‘Katuladi tulu bu mudi bakuabu benza, kadi tutabale, [ne tulame biumvuilu bietu].’ (1 Tesalonike 5:6.) Mu mukanda wa ndekelu wa mu Bible, Yezu Kristo mutumbishibue udi ujadika ne: dilua diende nedikale dia tshintuluntulu, wamba ne: “Ndualua lubilu.” (Buakabuluibua 3:11; 22:7, 12, 20) Ba bungi ba ku baprofete bena Ebelu bakumvuija ne kudimuijabu kabidi bua dituku dinene dia dilumbuluisha dia Yehowa. (Yeshaya 2:12, 17; Yelemiya 30:7; Yoele 2:11; Sefanya 3:8) Kubala Bible, Dîyi dia Nzambi dituku dionso ne kuelangana meji bua malu atudi tubalamu ke mushindu mulenga wa kushala batabale mu nyuma.

11. Bua tshinyi didilongela Bible didi ne mushinga wa bungi bua kushala batabale mu nyuma?

11 Bushuwa, didilongela Bible ne tshisumi ne mikanda ya kulonga nayi Bible mifila kudi “mupika wa lulamatu ne wa budimu” didi ditusaka bua kushala batabale mu nyuma! (Matayo 24:45-47, NW) Kadi bua dilonga dia pa nkayetu kutupeteshadi masanka, didi ne bua kuikala dienzeka pa tshibidilu ne dienda diya kumpala. (Ebelu 5:14–6:3) Tudi ne bua kuikala tudia biakudia bikole bia mu nyuma. Kupeta dîba dia kudia biakudia ebi mu tshikondo etshi kudi mua kuikala kutatshisha. (Efeso 5:15, 16) Tshidibi, kubala Bible ne mikanda ya kumulonga nayi anu dîba ditudi tuetu tumona dikumbane ki nkuimpe to. Kudilongela Bible pa tshibidilu kudi ne mushinga wa bungi bituikala basue kushala ‘[bakole] mu ditabuja’ ne batabale.​—Tito 1:13.

12. Mmunyi mudi bisangilu bia bena Kristo, mpuilu ne mpungilu bituambuluisha bua kuluisha dibungila dia mu nyuma?

12 Bisangilu bia bena Kristo, mpuilu ne mpungilu bidi biambuluisha kabidi bua kuluisha dibungila dia mu nyuma. Mmushindu kayi? Nku diambuluisha dia malu atudi tulongamu. Mu bisangilu ebi, batu batuvuluija pa tshibidilu ne: dituku dia Yehowa dikadi pabuipi. Bisangilu bia bena Kristo bia ku lumingu bitu kabidi bitupesha mishindu ya ‘kusakangana ku dinanga ne ku dienza dia bienzedi bimpe.’ Disakangana dia mushindu’eu didi difikisha ku dishala batabale mu nyuma. Ke bua tshinyi badi batuambila bua tuetu kuikala tudisangisha bualu ‘tudi tumona dituku dia Mukalenge disemena pabuipi.’​—Ebelu 10:24, 25.

13. Mmunyi mudi mudimu wa bena Kristo utuambuluisha bua kushala batabale mu nyuma?

13 Patudi tuenza mudimu wa buambi wa bena Kristo ne muoyo mujima, bidi bituambuluisha kabidi bua kushala batabale. Mmushindu kayi mukuabu mulenga udiku wa kushala bavuluke bimanyinu bia tshikondo ne diumvuija diabi kupita dibiambila bantu bakuabu? Ne patudi tumona bantu batudi tulonga nabu Bible badiunda mu nyuma ne batuadija kutumikila malu adibu balonga, lungenyi luetu lua dienza malu ne mitalu ludi lukola menemene. Mupostolo Petelo wakamba ne: “Tekayi meji enu ku mudimu, nushale batabale.” (1 Petelo 1:13, MML) ‘Kukumbaja mudimu wa Mukalenge misangu yonso’ mmushindu mulenga wa kujikija bukata bua mu nyuma.​—1 Kolinto 15:58.

Tuepuke nsombelu idi ne njiwu ya mu nyuma

14. Bilondeshile malu adibu bumvuije mu Luka 21:34-36, nnsombelu kayi udi Yezu wamba bua kudimukila?

14 Mu mulayi wende munene udi wakula bua tshimanyinu tshia dikalaku diende, Yezu wakadimuija bua bualu bukuabu. Wakamba ne: “Dimukayi! Mitshima yenu kayinemi bujitu ne budiavi ne bukuatshiki bua maluvu, ne ntatu ya muoyo ewu, tshianana Dituku adi nedinukuate tshintuluntulu. Bualu bua nedilue bu bukondo munkatshi mua bantu bonso ba pa buloba bujima. Kanuladi nansha, tendelelayi diba dionso, bua nuenu kuikala ne bukole bua kupanduka nabu ku bualu buonso budi mua kuenzeka, ne bua kunuimanyika ku mesu kua Muana wa muntu.” (Luka 21:34-36, MML) Yezu wakumvuija bimpe nsombelu udi nende bantu ba bungi: budiavi, bunuavi ne nsombelu udi ukebesha tunyinganyinga.

15. Bua tshinyi tudi ne bua kuepuka budiavi ne bunuavi?

15 Budiavi ne bunuavi kabiena bipetangana ne mêyi a mu Bible to, ne tudi ne bua kubiepuka. Bible udi wamba ne: “Kuikadi munkatshi mua banu ba maluvu, anyi munkatshi mua bena lumpukusu.” (Nsumuinu 23:20) Kadi bua biobi kuikala ne njiwu, kabiena anu bilomba muntu kufika ku didia ne ku dinua mushindu’eu to. Udi mua kupeta lubungu ne bukata kumpala menemene kua yeye kunekesha mu didia ne mu dinua. Lusumuinu kampanda lua mu Bible ludi luamba ne: ‘Mufuba udi usamina muoyo, kêna ubipeta.’ (Nsumuinu 13:4) Muntu wa mushindu’eu udi mua kujinga bua kuenza disua dia Nzambi, kadi dijinga diende kadiena dikumbana bua lulengu ludiye nalu.

16. Mmunyi mutudi mua kuepuka bua tunyinganyinga tua malu a dîku dietu katutunemenenyi bujitu?

16 Ntatu ya mu nsombelu ivua Yezu muambe eyi ntshinyi? Idi itangila ntatu idi muntu nayi pa nkayende bu mudi lua kudisha bena dîku diende ne malu a muomumue. Ki mbia meji bua kulekela ntatu eyi itunemena bujitu! Yezu wakebeja ne: ‘Mmuntu kayi wa munkatshi muenu, bikalaye utamba kuelangana meji, udi mumanye mua kulunga ku bule [bua muoyo wende] nkubita umue?’ Wakabela bantu bavua bamuteleja ne: ‘Kanutambi kuelangana meji ne: Netudie tshinyi? Netunue tshinyi? Netudiluatshishe tshinyi? Bisamba bia bende bidi bikeba bintu ebi bionso; Tatu wenu udi mu diulu udi mumanye ne: Nudi ne bintu ebi bionso bualu.’ Kuteka malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala mu nsombelu wetu ne kuikala ne dishindika dia se: Yehowa neatukumbajile majinga etu nebituepule ku tunyinganyinga ne nebituambuluishe bua kushala batabale.​—Matayo 6:25-34.

17. Mmunyi mudi dikeba dia biuma mua kukebela muntu tunyinganyinga?

17 Tunyinganyinga tudi kabidi mua kuikala tukebesha kudi dikeba dia biuma. Tshilejilu, bamue batu bakondakaja nsombelu wabu mu dikeba kusumba bintu bipite dimona diabu. Bakuabu batu babalobeshe kudi lungenyi lua kupeta mfranga ya bungi mu lupolo lukese ne kudi diela mfranga mu bintu bidi mua kuyijimijija. Bua banga, dilonga tulasa bua kumona mua kupeta mfranga ndilue buteyi. Bushuwa, kulonga tulasa too ne tshipimu kampanda kudi mua kuambuluisha bua kupeta mudimu. Kadi bulelela budi se: mu dikeba bua kulonga tulasa tubandile tudi tuangata bidimu bia bungi, bamue mbadienzele bibi mu nyuma. Edi ndiditeka mu njiwu bualu dituku dia Yehowa didi dienda disemena pabuipi! Bible udi utudimuija ne: ‘Buobu badi basue kuikala babanji badi bapona mu kutetshibua kua munda ne mu buteyi ne mu nkuka ya bungi idi mipote ne idi ibanyanga, bu yoyi mene idi înyisha bantu mu dibashipesha ne mu dibutuka.’​—1 Timote 6:9.

18. Bua tuetu kubenga kukokibua ku nsombelu wa lukuka lua biuma, mbukole bua kuenza tshinyi butudi ne bua kuikala nabu?

18 Bualu bua mushinga wa bungi budi mua kuambuluisha muntu bua kubenga kukokibua ku nsombelu wa lukuka lua biuma nkuikala ne bukole bua kutapulula tshidi tshiakane ne tshidi tshibi padiye wangata mapangadika. Bukole ebu muntu udi ubupeta padiye udia pa tshibidilu ‘biakudia bikole bidi bua bantu bakole,’ mu dikala ne ‘meji mibidile a kujingulula nawu tshidi tshimpe ne tshidi tshibi.’ (Ebelu 5:13, 14) Kujadika “tshidi tshipite bulenga” patudi tulongolola malu atudi basue kuteka pa muaba wa kumpala nekutukube ku diangata mapangadika mabi.​—Filipoi 1:10, MMM.

19. Tuetu bajingulule ne: tudi ne dîba dikese menemene dia kuenza malu a mu nyuma, ntshinyi tshitudi ne bua kuenza?

19 Nsombelu wa lukuka lua biuma udi mua kutufofomija mêsu, kutushila dîba dikese peshi mene kubenga kutushiladi bua kuenza malu a mu nyuma. Mmunyi mutudi mua kudikonkonona ne kuepuka bua nsombelu wa mushindu’eu katuedi mu buteyi? Tudi ne bua kuelangana meji mu masambila bua tshitudi mua kuenza ne mushindu utudi mua kutshienza bua kubenga kukutakaja nsombelu wetu ne bintu. Solomo Mukalenge wa Isalele wa kale wakamba ne: “Tulu tua muena mudimu tudi tuimpe biadieye bintu bikese anyi bia bungi; kadi kukuta kua muntu mubanji kakuena kumuladika tulu.” (Muambi 5:12) Dilama dia bintu bia ku mubidi didiku dituangata dîba ne makanda bia bungi anyi? Patudi ne bintu bia bungi, tudi ne bua kuenza mudimu wa bungi bua kubilama bimpe, kubifundisha kua mbulamatadi ne bua kubikuba. Kabienaku mua kutukuatshisha tuetu babenge kukutakaja nsombelu wetu mu didiumbushila bimue bintu bitudi nabi anyi?

Mu mishindu yonso, wikale mudilongolole

20, 21. (a) Mbualu kayi budi mupostolo Petelo ushindika pa bidi bitangila dituku dia Yehowa? (b) Mmalu kayi atudi ne bua kutungunuka ne kuenza bua tuetu kuikala badilongolole bua dituku dia Yehowa?

20 Dîba diakafika ku ndekelu bua bukua-panu bua mu tshikondo tshia Noa, ne nedifike ku ndekelu bua ndongoluelu wa malu udiku lelu’eu. Mupostolo Petelo udi utujadikila ne: ‘Dituku dia [Yehowa] dilualua bu mudi muibi; mu dituku adi diulu nedijimine ne diyoyo dinene, ne bintu bia mu diulu nebivingutuke ne kapia kakole, ne buloba ne bintu bidimu nebipie.’ Ni ndiulu dia mu tshimfuanyi didi dikale dileja mbulamatadi mibi peshi buloba bua mu tshimfuanyi budi buikale bantu badi kule ne Nzambi, kabiakupanduka ku kapia ka tshiji tshikole tshia Nzambi to. Bua kuleja mushindu utudi mua kuikala badilongolole, Petelo udi wamba ne: ‘Bualu bua bintu ebi bionso bidi bijimina nunku, bunudi nabu mbua kuikala bantu ba mushindu kayi mu bienzedi bia tshijila ne bia Nzambi, panudi nutekemena ne panudi nuendesha lukasa dilua dia dituku dia Nzambi’!​—2 Petelo 3:10-12.

21 Dibuela dietu mu bisangilu bia bena Kristo pa tshibidilu ne dienza mudimu wa diyisha lumu luimpe bidi munkatshi mua bienzedi ebi bia dilamata Nzambi. Tuenzayi malu aa ne lulamatu lukole kudi Nzambi, bindile dituku dinene dia Yehowa ne lutulu. ‘Tunanukilayi bua batusangane [kudi Nzambi] mu ditalala katuyi ne katobe, katuyi ne kadiwu.’​—2 Petelo 3:14.

Udi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kuikala badilongolole bua dituku dia Yehowa?

• Bikala malu a tshianana a mu nsombelu malue pa muaba wa kumpala, ntshinyi tshitudi ne bua kuenza?

• Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kukandamena dibungila mu nyuma?

• Nnsombelu kayi ya njiwu itudi ne bua kuepuka, ne mmushindu kayi?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu mabeji 20, 21]

Bantu ba mu tshikondo tshia Noa kabakatuma ntema ku dilumbuluisha dia Nzambi dikavua pabuipi to, kadi wewe?

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Udiku mua kuenza bua nsombelu webe kikadi mukutakaja ne bintu bua upete dîba dia bungi dia kuenza malu a mu nyuma anyi?