Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bunene bua Yehowa kabuena mua kujinguludibua

Bunene bua Yehowa kabuena mua kujinguludibua

Bunene bua Yehowa kabuena mua kujinguludibua

Yehowa udi munene, budiye nabu mbua kutumbishibua bikole. Bunene buende kabuena mua kujinguludibua.’​—MUSAMBU 145:3.

1, 2. Davidi uvua muntu wa mushindu kayi, ne mmunyi muvuaye udiangata kumpala kua Nzambi?

 MUFUNDI wa Musambu wa 145 mmuntu mumanyike bimpe mu mianda ya kale. Pavuaye muana, wakaluangana ne muntu kampanda munene wa mpolondo uvua muvuale bia-mvita ne ku dînu e kumushipa. Ne bu muvua mufundi wa Misambu eu muikale mukalenge muena mvita, wakatshimuna baluishi bende ba bungi. Dîna diende uvua Davidi, ne uvua mukalenge muibidi wa Isalele wa kale. Pakafuaye, wakashiya lumu luimpe ku bantu, bualu nansha lelu’eu bantu ba bungi mbamanye amue malu adi amutangila.

2 Nansha muvua Davidi mufike ku dienza malu manene, uvua anu ne budipuekeshi. Wakimba pa bidi bitangila Yehowa wamba ne: ‘Pandi ntangila diulu diebe, didi mudimu wa bianza biebe, ne ngondo ne mitoto biwakafuka; muntu udi nganyi bua wewe kumuelela meji? Ne muana wa muntu udi nganyi bua wewe udi umulama ne dinanga?’ (Musambu 8:3, 4) Pamutu pa Davidi kudiangata bu muntu munene, wakatumbisha yeye Yehowa bua muvuaye mumuambuluishe bua kutshimuna baluishi bende kumuambaye ne: ‘Wewe wakumpa ngabu wa lupandu luebe; [budipuekeshi] buebe buakumvuija munene.’ (2 Samuele 22:1, 2, 36) Yehowa udi uleja budipuekeshi pa kufuila bena mpekatu luse, ne Davidi wakaleja dianyisha bua bulenga budi kabuyi butuakanyine tuetu bantu bua Nzambi.

‘Nentumbishe Nzambi, Mukalenge’

3. (a) Nganyi uvua Davidi wangata bu mukalenge wa Isalele? (b) Mmutantshi bule kayi uvua Davidi mujinge kutumbisha Yehowa?

3 Nansha muvua Davidi muikale mukalenge uvua Nzambi muteke, Yehowa ke uvuaye wangata bu Mukalenge mulelela wa Isalele. Davidi wakamba ne: ‘Yehowa, bukalenge mbuebe, ne wewe udi ubandishibua ku mutu kua bionso.’ (1 Kulondolola 29:11) Bushuwa, Davidi uvua wangata Nzambi bu Mfumu menemene! Wakimba ne: ‘Nenkutumbishe, Nzambi wanyi, Mukalenge wanyi. Nemvudijile dîna diebe disanka too ne tshiendelele. Nenkuvudijile disanka [dituku dionso dijima], nentumbishe dîna diebe too ne tshiendelele.’ (Musambu 145:1, 2) Dijinga dia Davidi divua dia kutumbisha Yehowa munkatshi mua dituku dijima ne bua kashidi.

4. Musambu wa 145 udi uleja mashimi kayi?

4 Musambu wa 145 udi ufila diandamuna dimpe ku bualu buvua Satana mubande nabu Nzambi bua se: udi mfumu udi utangila amu malu ende yeye nkayende ne upala bifukibua biende budikadidi. (Genese 3:1-5) Musambu eu udi kabidi uleja dishima dia Satana dia se: badi batumikila Nzambi badi bamutumikila anu bua disanka didibu bapeta kudiye, kadi ki mbua padibu bamunange to. (Yobo 1:9-11; 2:4, 5) Anu bu Davidi, lelu bena Kristo balelela badi benda bafila diandamuna ku malu avua Diabolo mubande nawu Nzambi. Bua ditekemena diabu dia kupeta muoyo wa tshiendelele mu Bukalenge bua Nzambi, badi badiangata ne mushinga bualu badi ne dijinga dia kutumbisha Yehowa tshiendelele. Kukadi miliyo ya bantu ikadi mituadije kuenza nunku pa kuitabuja mulambu wa tshia-bupikudi wa Yezu ne pa kusadila Yehowa ne butumike buonso ne dinanga bu batendeledi bende badi badilambule kudiye ne batambule.​—Lomo 5:8; 1 Yone 5:3.

5, 6. Mmu malu kayi mutudi tupeta mushindu wa kubenesha Yehowa ne kumutumbisha?

5 Ela meji bua malu bungi tshianana atudi tupetela mushindu wa kuvudijila Yehowa disanka anyi kumubenesha ne kumutumbisha bu basadidi bende. Tudi mua kumuvudijila disanka mu disambila padi bualu kampanda butudi babale mu Dîyi diende Bible bulenge mutshima wetu. Tudi mua kutumbisha Nzambi ne dianyisha dionso ne kumuela kabidi tuasakidila padi mushindu kampanda udiye wenzela bantu bende malu anyi tshintu kampanda tshidiye mufuke bitukemesha. Tudi kabidi tubenesha Yehowa patudi tukonkonona malu ende atuye mulongolole ne bena Kristo netu mu bisangilu bietu anyi patudi tuyikila mêba makuabu. Bushuwa, ‘midimu mimpe’ yonso mienzela Bukalenge bua Nzambi idi itumbisha Yehowa.​—Matayo 5:16.

6 Munkatshi mua midimu milenga eyi idi mienzeke matuku adi panshi aa mudi dibaka dia miaba ya bungi ya ntendelelu kudi bantu ba Yehowa mu matunga adi ne bupele. Mudimu wa bungi mbawenze ne diambuluisha dia makuta mafila kudi bena Kristo netu ba mu matunga makuabu. Bamue bena Kristo badi bafila diabu diambuluisha pa kuitaba bua kuya miaba ya mushindu eu ku budisuile ne kuditua pabu mu dibaka dia Nzubu ya Bukalenge. Kadi mudimu muimpe mutambe mikuabu yonso ng’wa kutumbisha Yehowa pa kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge buende. (Matayo 24:14) Anu mudi mvese idi ilonda kuinshi mu Musambu wa 145 ileja, Davidi uvua ne dianyisha bua bumfumu bua Nzambi ne uvua umutumbisha bua Muvuaye Mukalenge. (Musambu 145:11, 12) Udiku pebe ne dianyisha dia muomumue bua mushindu udi Nzambi ukokesha ne dinanga anyi? Ne utuku ne tshibidilu tshia kuambila bakuabu malu a Bukalenge buende ebu anyi?

Malu adi aleja bunene bua Nzambi

7. Amba bualu bunene butudi ne bua kutumbishila Yehowa.

7 Musambu wa 145:3 udi uleja bualu bunene budi ne bua kutusaka bua kutumbisha Yehowa. Davidi udi wimba ne: ‘Yehowa udi munene, budiye nabu mbua kutumbishibua bikole. Bunene buende kabuena mua kujinguludibua.’ Bunene bua Yehowa kabuena ne mikalu to. Bantu kabena mua kubujingulula, kubumvua anyi kubupima to. Kadi netupete malu mimpe a bungi pa kukonkonona mpindieu malu adi aleja bunene bua Yehowa budi kabuyi mua kujinguludibua.

8. Ntshinyi tshidi bukua-panu bujima buleja pa bidi bitangila bunene bua Yehowa ne bukole buende?

8 Vulukabi musangu uuvua muaba wa midima mikole kadi wewe kutangila mulu butuku mutoke kuyi umonamu mavuba. Kuvuaku mukemeshibue bua kumona bungi bua bisumbu bia mitoto ivua ikenka mulu mu tshibuashibuashi muvua midima amu anyi? Kuvuaku mumvue bua kutumbisha Yehowa bua bunene buende padiye mufuke bintu bionso bia mu diulu ebi anyi? Kadi biuvua mumone abi bivua anu katupa katambe bukese ka bungi bua mitoto idi mu galaksi (anyi tshisumbu tshia mitoto) mudi buloba butudi busanganyibua. Kabidi galaksi badi batshinka bungi buayi ne: idi mua kuikala nkama ne nkama ya miliyare, kadi anu galaksi isatu ya kudiyi ke idi bantu mua kumona kabayi ne tshiamu tshia teleskope to. Bulelela, mitoto ne galaksi bungi kabuyi kubala bidi bienza bukua-panu bujima bunenanenayi budi bujadika bukole bua Yehowa bua difuka nabu bintu ne bunene buende budi kabuyi mua kujinguludibua.​—Yeshaya 40:26.

9, 10. (a) Mmishindu kayi ya bunene bua Yehowa idi mimuenekele mu Yezu Kristo? (b) Mmunyi mudi dibishibua dia Yezu ne bua kukolesha ditabuja dietu?

9 Mona mishindu mikuabu ya bunene bua Yehowa idi itangila Yezu Kristo. Bunene bua Nzambi buakamueneka mu difuka dia Muanende ne dienza nende mudimu bidimu bungi kabuyi kubala bu “muena mudimu” Wende. (Nsumuinu 8:22-31) Bunene bua dinanga dia Yehowa buakamueneka pakafilaye Muanende umuepele mulela bu mulambu wa kupikula nawu bantu. (Matayo 20:28; Yone 3:16; 1 Yone 2:1, 2) Ne bualu budi bantu kabayi mua kumvua mbua se: Yehowa wakapesha Yezu mubidi wa mu nyuma wa butumbi udi kawuyi ufua pakabikaye ku lufu.​—1 Petelo 3:18.

10 Dibika dia Yezu ku lufu divua ditangila mishindu ya bungi ya dikema ya bunene bua Yehowa budi kabuyi mua kujinguludibua. Kabiyi mpata, Nzambi wakapingajila Yezu malu onso avuaye mumanye avua mu lungenyi luende avua atangila mudimu uvua muenzeke wa difuka dia bintu bidi bimueneka ne bidi kabiyi bimueneka. (Kolosai 1:15, 16) Mu bintu ebi mudi bifukibua bia mu nyuma, tshibuashibuashi, buloba budi bumenesha bintu ne mishindu yonso ya bintu bidi bimueneka bidi pa buloba. Pa kumbusha dipingaja mu lungenyi lua Muanende malu onso avua atangila muoyo wa mu diulu ne wa pa buloba avuaye mumanye kumpala kua kuledibuaye muntu pa buloba, Yehowa wakasakidila kabidi malu avua Yezu Muanende eu mumone pavuaye muntu mupuangane pa buloba. Bushuwa, bunene bua Yehowa budi kabuyi mua kujinguludibua budi bumuenekela ku dibishibua dia Yezu. Kabidi, muanda munene eu ntshieya tshidi tshitujadikila se: bantu bakuabu nebabishibue ku lufu. Bidi ne bua kukolesha ditabuja dietu dia se: Nzambi udi mua kupeshilula tshiakabidi miliyo ya bantu bafue badiye muteke mu lungenyi luende lupuangane muoyo.​—Yone 5:28, 29; Bienzedi 17:31.

Midimu ya dikema ne malu manene

11. Mmudimu kayi munene wa Yehowa wakatuadija mu Pentekoste wa tshidimu tshia 33 bikondo bietu ebi?

11 Katshia Yezu wabishibua ku lufu, Yehowa mmuenze malu makuabu manene ne a kukema a bungi. (Musambu 40:5) Mu Pentekoste wa mu tshidimu tshia 33 kumpala kua bikondo bietu ebi, Yehowa wakalela tshisamba tshipiatshipia tshia ‘Isalele wa Nzambi,’ tshienza ne bayidi ba Kristo bavua bela manyi a nyuma muimpe. (Galatia 6:16) Tshisamba tshipiatshipia tshia mu nyuma etshi tshiakatangalaka pa buloba bujima tshikondo atshi mu mushindu wa dikema. Nansha muvuaku butontolodi buakalela Bukua-buena-Kristo kunyima kua lufu lua bapostolo ba Yezu, Yehowa wakatungunuka ne kuenza malu a kukema bua kukumbaja malu avuaye musue kukumbaja.

12. Muanda wa mudi Bible mukudimuna mu miakulu yonso minene ya pa buloba udi tshijadiki tshia tshinyi?

12 Tshilejilu, Bible mujima wakalamibua ne kuluabu kumukudimuna mu miakulu minene ya bungi idi pa buloba lelu’eu. Misangu mivule, dikudimuna dia Bible diakenzeka mu ntatu ne mu njiwu ya lufu ivua ifumina kudi bena mudimu ba Satana. Tudi bajadike ne: kabavua mua kukudimuna Bible mu miakulu mipite pa 2 000 bu biobi kabiyi disua dia Yehowa Nzambi muena bunene budi kabuyi mua kujinguludibua to!

13. Kutuadija mu tshidimu tshia 1914, mmunyi mudi bunene bua Yehowa bumueneshibue mu malu adiye mulongolole bua Bukalenge buende?

13 Bunene bua Yehowa mbumueneshibue mu malu adiye mulongolole bua Bukalenge buende. Tshilejilu, mu tshidimu tshia 1914, wakateka Muanende Yezu Kristo Mukalenge mu diulu. Abidi mmale asatu mmîpi, Yezu kuluangana ne Satana ne bademon bende. Bakipatshibua mu diulu, kubimanshabu too ne ku mikalu ya buloba, kudibu bindile mpindieu bua kuedibua mu tshina tshile. (Buakabuluibua 12:9-12; 20:1-3) Kubangila anu tshidimu atshi, mbakengeshe bayidi ba Yezu bela manyi bikole menemene. Kadi Yehowa mmubakuatshishe mu tshikondo etshi mudi Kristo muikalaku kadi kayi umueneka.​—Matayo 24:3; Buakabuluibua 12:17.

14. Mbualu kayi bua dikema buvua Yehowa muenze mu 1919, ne muanda eu uvua mukumbaje bualu kayi?

14 Mu tshidimu tshia 1919, Yehowa wakenza muanda mukuabu wa dikema uvua uleja bunene buende. Bayidi ba Yezu bela manyi bavuabu bakange midimu ya mu nyuma bakapetulula bukole. (Buakabuluibua 11:3-11) Kadi bidimu ne bidimu katshia anu pin’apu, bela manyi mbashale bayisha lumu luimpe lua Bukalenge bukadi bujadika mu diulu ne lukunukunu luonso. Mbasangishe bakuabu bela manyi pamue bua kukumbajabu bungi bua bantu 144 000. (Buakabuluibua 14:1-3) Ne ku butuangaji bua bayidi ba Kristo bela manyi, Yehowa mmuteke tshishimikidi tshia ‘buloba bupiabupia’ anyi bantu bakane. (Buakabuluibua 21:1) Kadi ntshinyi tshienzekela ‘buloba bupiabupia’ paya bela manyi bonso ba lulamatu mu diulu?

15. Mmudimu kayi udi bena Kristo bela manyi balombola, ne mbipeta kayi bidiwu mupatule?

15 Mu tshidimu tshia 1935, mu nimero ya tshibejibeji etshi, wa dituku 1 ne wa matuku 15 a Tshimungu, muvua biena-bualu binene bimpe bivua biakula bua “musumba munene” udibu bambe mu Buakabuluibua nshapita wa 7. Bena Kristo bela manyi bakabanga kukeba batendeledi nabu aba mu bisamba bionso, bisa bionso ne mu miakulu yonso, badisanga nabu pamue. Bena mu [“musumba munene,” MMM] aba nebapanduke ku “dikenga dinene” dikadi pabuipi, bikale ne ditekemena dia kupeta muoyo wa tshiendelele mu Mparadizu bu bantu bikala ne bua kusomba kashidi mu ‘buloba bupiabupia.’ (Buakabuluibua 7:9-14) Bua mudimu wa diyisha Bukalenge ne dienza bantu bayidi udi bena Kristo bela manyi balombola, bantu bapite pa miliyo isambombo mpindieu badi ne ditekemena dia kupeta muoyo mu mparadizu pa buloba. Nnganyi udi ne bua kutumbishibua bua divulangana edi didi dimueneka nunku nansha mudiku buluishi bua Satana ne bulongolodi buende bua malu mabi? (1 Yone 5:19) Anu Yehowa ke udi mua kukumbaja bionso ebi ku diambuluisha dia nyuma wende muimpe.​—Yeshaya 60:22; Zekâya 4:6.

Buneme butambe ne butumbi bia Yehowa

16. Bua tshinyi bantu kabena mua kumona ‘bunene butambe bua butumbi bua Yehowa’ ne mêsu abu a buntu?

16 Nansha ‘bienzedi binene’ ne ‘midimu ya kukema’ ya Yehowa bikale mushindu kayi, kabena mua kubipua muoyo to. Davidi wakafunda ne: ‘Ba mu mulongo umue wa bantu nebatumbishile ba mu mulongo wabu mukuabu midimu yebe, nebabamanyishe bienzedi biebe binene. Nengelangane meji a bunême butambe bua butumbi buebe, ne a midimu yebe ya kukema. Bantu nebambilangane bua bukole bua bienzedi biebe bidi bibakuatshisha buôwa; meme nembalondele bienzedi biebe binene.’ (Musambu 145:4-6) Kadi mmalu bungi kayi avua Davidi mua kumanya pa bidi bitangila bunene butambe bua Yehowa “Nzambi udi Nyuma” ne udi mêsu a bantu kaayi mua kumona?​—Yone 1:18; 4:24.

17, 18. Mmunyi muvua Davidi mua kuvudija dianyisha diende bua ‘bunene butambe bua butumbi bua Yehowa’?

17 Nansha muvua Davidi kayi mua kumona Nzambi, kuvua mishindu ivuaye mua kuvudija dianyisha diende bua butumbi bua Yehowa. Tshilejilu, uvua mua kuikala mubale mu Mukanda wa Nzambi amue malu manene avua Nzambi muenze, bu mudi dibutula dia bantu babi ne malu mabi ku mvula wa buloba bujima. Pamu’apa, Davidi uvua mumanye muvua nzambi ya dishima ya mu Ejipitu mipuekeshibue milongo pavua Yehowa mupikule bena Isalele ku bupika bua mu Ejipitu. Mianda eyi idi ijadika butumbi bua Yehowa ne bunene buende.

18 Kabiyi mpata, dianyisha dia Davidi bua butumbi bua Nzambi diakavula ki nganu pa kubala Mukanda wa Nzambi, kadi mpa kuelangana kabidi meji bua bualu buawu. Tshilejilu, uvua ne bua kuikala muelangane meji bua malu akenzeka pavua Yehowa mupeshe bena Isalele Mikenji. Kuvua makubakuba, mipenyi, divuba dinene ne muadi mupite bukole wa mpungi. Mukuna wa Sinai wakakanka ne kupatula muishi. Pavua bena Isalele badisangishe kuinshi kua mukuna eu, bakumvua “[Mêyi] dikumi” apatukila munkatshi mua kapia ne mu divuba pavua Yehowa wenda ubambila malu ku diambuluisha dia muanjelu uvuaye muteke bu muleji-mpala wende. (Dutelonome 4:32-36; 5:22-24; 10:4; Ekesode 19:16-20; Bienzedi 7:38, 53) Bushuwa, malu aa akaleja bunene bua Yehowa menemene! Banangi ba Dîyi dia Nzambi badi belangana meji bua miyuki eyi badi ne bua kudiumvua basakibue bua kutumbisha ‘bunene butambe bua butumbi bua Yehowa.’ Bushuwa, lelu’eu tudi ne Bible mujima udi ne bikena-kumona kabukabu bia butumbi bidi bitukemesha bua bunene bua Yehowa.​—Yehezekele 1:26-28; Danyele 7:9, 10; Buakabuluibua, nshapita 4.

19. Ntshinyi tshiavudija dianyisha ditudi nadi bua butumbi bua Yehowa?

19 Davidi wakakemeshibua kabidi bua butumbi bua Nzambi pa kulonga mikenji ivua Nzambi mupeshe bena Isalele. (Dutelonome 17:18-20; Musambu 19:7-11) Ditumikila mikenji ya Yehowa divua dipesha tshisamba tshia Isalele bunême ne ditshitapulula ne bisamba bikuabu bionso. (Dutelonome 4:6-8) Anu bu Davidi, dibala dia Mukanda wa Nzambi pa tshibidilu, dielangana meji bikole bua malu adimu, ne dialonga ne tshisumi nebivudije dianyisha dietu bua butumbi bua Yehowa.

Ngikadilu ya tshitembu ya Nzambi mminene be!

20, 21. (a) Musambu wa 145:7-9 udi utumbisha bunene bua Yehowa mu diumvuangana ne ngikadilu kayi? (b) Ntshinyi tshidi ngikadilu ya Nzambi mitela muaba eu ipetesha bonso badi bamunange?

20 Anu mutudi bafume ku dibimona, mvese isambombo ya ntuadijilu ya Musambu wa 145 idi itupesha malu makanyine atudi ne bua kutumbishila Yehowa bua bintu bidi bileja bunene buende budi kabuyi mua kujinguludibua. Mvese wa 7 too ne wa 9 idi itumbisha bunene bua Nzambi pa kuakula bua ngikadilu yende ya tshitembu. Davidi udi wimba ne: ‘Nebatele mêyi a tshivulukidi tshia buimpe buebe bunene, nebimbe bikole bua buakane buebe. Yehowa udi ne dinanga, udi ne luse, kêna ukuata tshiji lubilu, udi ne luse lujalame lua bungi. Yehowa udi wenzela bantu bonso bimpe; luse luende ludi pa mutu pa bintu bionso biakafukaye.’

21 Muaba eu Davidi udi udianjila kuakula bua buimpe bua Yehowa ne buakane buende, ngikadilu ivua Satana Diabolo mueleshe mpata ne: Nzambi kêna nayi to. Ntshinyi tshidi ngikadilu eyi ipetesha bonso badi banange Nzambi ne bakokela bukokeshi buende? Bulelela, malu mimpe a Yehowa ne mushindu wende muakane wa kukokesha bidi bifila disanka kudi batendeledi bende, kabayi bamona mushindu wa kulekela kumutumbisha. Kabidi, Yehowa udi wenzela “bantu bonso” bimpe. Diakalenga, ebi nebiambuluishe bantu bakuabu ba bungi bua kunyingalala bua mpekatu yabu ne kuyilekela, ne kulua batendeledi ba Nzambi mulelela patshidiku dîba.​—Bienzedi 14:15-17.

22. Mmushindu kayi udi Yehowa wenzela basadidi bende malu?

22 Ngikadilu ivua Nzambi muleje dîba divuaye ‘mupite kumpala kua [Mose], wela dîyi ne: “Yehowa, Yehowa, Nzambi wa luse ne dinanga, kêna ukuata tshiji lubilu, udi mûle tente ne luse lujalame ne bushuwa,”’ Davidi wakayangata kabidi ne mushinga. (Ekesode 34:6) Ke bualu kayi Davidi wakamba ne: ‘Yehowa udi ne dinanga, udi ne luse, kêna ukuata tshiji lubilu, udi ne luse lujalame lua bungi.’ Nansha mudi bunene bua Yehowa kabuyi mua kujinguludibua, udi wangata basadidi bende ne mushinga pa kubumvuila luse. Mmuule tente ne luse, ne mmusue kufuila bena mpekatu badi badilengeja luse ku diambuluisha dia mulambu wa tshia-bupikudi. Yehowa kêna kabidi ukuata tshiji lubilu to, bualu udi upetesha basadidi bende mushindu wa kutshimuna butekete buabu budi mua kubapangisha bua kubuela mu bulongolodi buende bupia-bupia muikala buakane.​—2 Petelo 3:9, 13, 14.

23. Ngikadilu kayi wa mushinga utuamona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?

23 Davidi udi utumbisha luse lujalame lua Nzambi anyi dinanga dia lulamatu. Mvese mikuabu ya mu Musambu wa 145 idi ileja mushindu udi Yehowa uleja ngikadilu eu ne tshidi basadidi bende benza bua luse luende lujalame elu. Netumone malu aa mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

Newandamune munyi?

• Mmu malu kayi mutudi tupeta mushindu wa kutumbisha Yehowa “dituku dionso dijima”?

• Mmalu kayi adi aleja mudi bunene bua Yehowa kabuyi mua kujinguludibua?

• Mmunyi mutudi mua kuvudija dianyisha dietu bua butumbi bunene bua Yehowa?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 10]

Bisumbu bia mitoto bidi mu tshibuashibuashi bidi bijadika bunene bua Yehowa

[Mêyi a dianyisha]

Ne dianyisha dia Anglo-Australian Observatory, foto wa kudi David Malin

[Tshimfuanyi mu dibeji 12]

Mmunyi mudi bunene bua Yehowa bumuenekele mu Yezu Kristo?

[Tshimfuanyi mu dibeji 13]

Pakangata bena Isalele Mikenji ku Mukuna wa Sinai, bakamona tshijadiki tshia butumbi bunene bua Yehowa