Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mushindu uudi mua kukumbaja majinga ebe a mu nyuma

Mushindu uudi mua kukumbaja majinga ebe a mu nyuma

Mushindu uudi mua kukumbaja majinga ebe a mu nyuma

TSHIKANDAKANDA kampanda tshidi tshiamba ne: “Mikanda idi yakula bua mushinga wa ditabuja muaba wa mudimu (kubangila anu ku wa Jesus CEO too ne ku wa The Tao of Leadership) ivua miule tente mu bipanyishilu bia mikanda mu bidimu dikumi bidi bipite ebi.” (U.S.News & World Report) Bualu ebu budi buleja anu ne: mu matunga mabanji a bungi, bantu badi ne dijinga dikole dia kupeta bulombodi bua mu nyuma. Tshikandakanda tshikuabu tshia malu a bungenda tshiakela nseke pa bualu ebu ne: “Mu tshikondo tshidi malu a biamu enda aludika bibadi bionso bia nsombelu wetu, tuetu tudi tuenda tukeba mushinga menemene udi nawu muoyo wetu, tshipatshila tshiawu ne mushindu wa muntu kupeta disanka dia bungi.”​—Training & Development.

Kadi nkuepi kunudi mua kupeta bulombodi buimpe bua mu nyuma? Ku kale, bantu bavua baya mu bitendelelu binene bua kukeba “mushinga menemene” wa muoyo ne “tshipatshila” tshiawu. Lelu’eu, bantu ba bungi mbele bitendelelu binene nyima. Tshikandakanda tshimue tshimue etshi tshidi tshiamba ne: Diyukila kampanda ne bamue balombodi 90 ba kumpanyi diakaleja ne: “Bantu badi bamona dishilangana dinene pankatshi pa kuikala mu tshitendelelu kampanda ne kuikala ne ditabuja.” Bantu bavuabu bayukile nabu abu bavua bamona tshitendelelu bu tshidi “tshikolesha malu ne tshitapululangana” pavua eku bamona ditabuja bu didi “dikonga bantu ba mishindu yonso.”

Bansonga ba bungi badi mu matunga adi kaayi masue malu a Nzambi, bu mudi mu Australie, Nouvelle-Zélande, Royaume-Uni ne ku Mputu badi pabu bamona dishilangana pankatshi pa kuikala mu tshitendelelu kampanda ne kuikala ne ditabuja. Mulongeshi Ruth Webber wakafunda mu tshikandakanda tshikuabu ne: “Bansonga ba bungi badi bitabuja Nzambi, anyi bukole kampanda bua pa buabu, kadi kabena bangata tshitendelelu bu tshidi ne mushinga anyi ne diambuluisha bua kulejabu ditabuja diabu to.”​—Youth Studies Australia.

Tshitendelelu tshilelela tshidi tshikolesha ditabuja

Ke bualu kayi bantu badi ne muenenu mubi pa bidi bitangila tshitendelelu. Bitendelelu bia bungi mbiditue ne kasuki mu malu a tshididi ne a mpala ibidi ne mbianyishe dishipa bantu badi kabayi ne bualu mu mvita bungi kabuyi kubala ya bitendelelu. Kadi padi bamue bantu babenga bitendelelu bidi binyanguke bua mpala ibidi ne mashimi, mbenze kabidi tshilema tshia kubenga Bible, udibu bela meji ne: ke udi wanyisha malu onso aa.

Mu kuamba kulelela, Bible udi ukandika ngikadilu wa mpala ibidi ne dibenga kutumikila mikenji. Yezu wakambila bamfumu ba bitendelelu ba mu tshikondo tshiende ne: “Nuenu bamanyi ba Diyi ne Bafarizeyi, badingidiji ba malu, diakabi dienu, bualu nudi bafuanangane ne nkita milaba lupemba; pambelu imueneka mimpe, kadi munda muule tente ne mifuba ya bafue ne bintu bibole bia mishindu yonso. Ke munudi nuenu; ku mesu kua bantu nudi nudileja munudi bakane, kadi munda muenu muule ne lubombo ne malu mabi.”​—Matayo 23:27, 28, Mukanda wa Mvidi Mukulu [Katolike, MMM].

Bible udi kabidi ubela bena Kristo bua kababuelakanyi mu malu a tshididi. Kêna wambila bena Kristo bua kushipanganabu to, kadi udi wamba ne: badi ne bua kudiakaja bua kufua bua bualu bua bakuabu. (Yone 15:12, 13; 18:36; 1 Yone 3:10-12) Tshitendelelu tshilele katshiena “tshikolesha malu ne tshitapululangana” nansha, tshitendelelu tshilelela tshidi tshishindamena pa Bible tshidi “tshikonga bantu ba mishindu yonso.” Mupostolo Petelo wakamba ne: ‘Nzambi kêna ne kansungunsungu, kadi yeye udi witabuja wa mu tshisamba tshionso udi umutshina, udi wenza malu makane.’​—Bienzedi 10:34, 35.

Bible ke udi ufila ditabuja

Bible udi utuambila ne: Nzambi mmufuke bantu mu tshimfuanyi tshiende. (Genese 1:26, 27) Bualu ebu kabuena bumvuija ne: bantu mbafuane Nzambi ku mubidi to, kadi budi bumvuija ne: bantu badi ne bukokeshi bua kuleja ngikadilu ya bumuntu bua Nzambi, ne bua kumvua malu a mu nyuma anyi adi atangila ditabuja.

Bu mudi bualu nunku, mbimpe kuikala mumanye ne: Nzambi neatupeshe kabidi mushindu wa tuetu kukumbaja majinga etu a mu nyuma, pamue ne bulombodi buimpe budi mua kutuambuluisha bua kusunguluja malu adi mimpe ne adi mua kunyanga ditabuja dietu. Anu bu muvua Nzambi mufuke mibidi yetu ne ndongoluelu muimpe mutambe wa kudikuba ku masama anyi kualuisha ne udi utuambuluisha bua kulama bukole bua mubidi, mmutupeshe kabidi kuondo ka muoyo (anyi dîyi dia munda) kadi mua kutuambuluisha bua kuangata mapangadika mimpe ne kuepuka malu adi mua kutuenzela bibi ku mubidi anyi mu nyuma. (Lomo 2:14, 15) Anu mutudi bamanye, bua mubidi wetu kutukuba ku masama, tudi ne bua kuudisha bimpe. Bia muomumue, bua kuondo ketu ka muoyo kuenzaku mudimu, tudi ne bua kukadisha biakudia bimpe bia mu nyuma.

Yezu wakakula bua biakudia bidi mua kutuambuluisha bua kulama ditabuja dikole, wamba ne: ‘Muntu kikadi biende ne muoyo bualu bua bidia nkayabi, ikale biende nawu bualu bua mêyi onso adi alupuka mukana mua Nzambi.’ (Matayo 4:4) Mêyi a Nzambi mmafunda mu Bible, Dîyi diende ne adi ‘ne mudimu muimpe wa kuyisha bantu, ne wa kubabela, ne wa kubadimuija.’ (2 Timote 3:16) Ke bualu kayi tudi ne bua kuenza muetu muonso bua kudia biakudia ebi bia mu nyuma. Tuetu bafike ku dimanya Bible ne tuenza bukole bua kutumikila mêyi adimu mu nsombelu wetu, netuikale ne makanda a mubidi ne ditabuja dikole.​—Yeshaya 48:17, 18.

Ditabuja didi ne mushinga anyi?

Bushuwa, bidi bikengela dîba bua kukolesha ditabuja dietu mu dilonga Bible; kadi bidi bimueneka ne: bantu kabena kabidi ne dîba dia bungi to. Kadi dîba adi kadiena dipita tshianana to! Tangila mudi bamue bena mudimu bumvuija bua tshinyi kuangata dîba dia kutabalelela ditabuja diabu kudi ne mushinga buabu buobu.

Marina (udi doktere) udi wamba ne: “Tshivuaku ngela meji bua ditabuja dianyi too ne pangakabanga kuenza mudimu mu lupitadi ne kutuadija kumvua bimpe mudi bantu bakenga. Ke meme kumona ne: bivua bikengela ngitabe ne: mvua ne majinga a mu nyuma ne mvua ne bua kuakumbaja bua meme kupeta ditalala ne bupole bualu nsombelu ne bungi bua bantu badi dijinga ne diambuluisha bidi mua kutonda aba badi benza mudimu bu wanyi eu.

“Mpindieu ndi ndonga Bible ne Bantemu ba Yehowa. Dilonga edi didi dingambuluisha bua kukonkonona bienzedi bianyi ne lungenyi luanyi mu mushindu muimpe, ne didi dilongesha meji anyi bua kuikalawu mimpe bua kulama nkatshinkatshi mu nsombelu wanyi. Mudimu wanyi wa bianza utu usankisha bikole. Kadi dilonga dia Bible ke didi dilengeje meji anyi, dingambuluishe bua kulekela ngenyi mibi, kukepesha malu avua ne bua kuntonda ne kuikala ne lutulu ne kumvuila bantu. Ditumikila mêyi a mu Bible ndingambuluishe kabidi mu dibaka dianyi. Kadi bualu bua mushinga mukole mbua se: ndi mumanye Yehowa ne ndi mpeta dipa dia nyuma wende, udi mupeteshe muoyo wanyi tshipatshila.”

Nicholas (udi muenji wa plan ya nzubu) udi wamba ne: “Kumpala kua meme kulonga Bible ne Bantemu ba Yehowa, malu a Nzambi kaavua ansankisha to. Tshipatshila tshianyi tshivua anu tshia kumanyika bikole mu mudimu umvua musungule bua kuenza. Dilonga dia Bible ndindongeshe ne: kudi malu a bungi mu nsombelu wa muntu, ne kuenzela Yehowa mudimu kudi kufila masanka malelela ne a kashidi.

“Mudimu wanyi udi unsankisha, kadi Bible ke udi mundongeshe mushinga wa kuikala ne nsombelu mupepele pa kuteka malu a mu nyuma muaba wa kumpala. Mu dienza nunku, meme ne mukajanyi tudi bepuke tunyinganyinga tua bungi tudi tufumina ku nsombelu wa dikeba bintu bia bungi bia ku mubidi. Tudi kabidi bapete balunda balelela ba bungi mu didisangisha dietu pamue ne bantu badi ne ditabuja dimue netu.”

Vincent (udi yeye mulumbuluidianganyi) udi wamba ne: “Mudimu wa bianza muimpe udi mua kupesha muntu ndambu wa disanka. Kadi ndi mulue kumona ne: bidi bikengela bintu bia bungi bua kuikala ne disanka. Kumpala kua meme kumanya tshivua Bible ulongesha pa bualu ebu, ndi mvuluka muvuabi bintonda pa kumona mushinga mukese udi nawu muoyo: kuledibua, kukola, kubuela mu dibaka, kuenza mudimu udi mua kuambuluisha muntu bua kukolesha bana bende, kubalongesha bua balonde anu nsombelu umue umue au, ne ndekelu wa bionso kukulakaja ne kufua.

“Meme mumane kulonga Bible ne Bantemu ba Yehowa, ngakapeta mandamuna mimpe a nkonko ivua itangila tshipatshila tshia muoyo. Dilonga dianyi dia Bible ndingambuluishe bua kumanya Yehowa bu muntu wa bushuwa ne kumunanga bikole. Dilonga edi didi dingambuluisha bua kulama ditabuja dianyi, ngenda ngenza bukole bua kuikala ne nsombelu udi umvuangana ne disua dia Nzambi. Mpindieu, meme ne mukajanyi tudi ne disanka dia kumanya ne: tudi ne nsombelu mutambe buimpe menemene.”

Wewe pebe udi mua kupeta tshipatshila tshia muoyo webe pa kulonga Bible. Bantemu ba Yehowa badi ne disanka dia kukuambuluisha. Anu bu Marina, Nicholas nansha Vincent, udi mua kupeta disanka didi difumina ku dilonga malu a Yehowa ne tshidiye mulongolole bua bantu bonso ne buebe wewe. Kuakupeta anu disanka dia kukumbaja majinga ebe a mu nyuma to, kadi neupete kabidi ditekemena dia kupeta bukole bua mubidi: ditekemena dilamina anu bantu badi ‘bapele mu mitshima yabu’ anyi bamanye majinga abu a mu nyuma.​—Matayo 5:3.

Umue mushindu wa kukolesha ditabuja dietu nkusambila. Yezu wakalongesha bayidi bende mushindu wa kusambila, kubalongeshaye disambila ditu bantu babikila ne: Disambila dia Tatu wetu. Disambila adi didi diumvuija tshinyi buebe wewe lelu’eu? Mmushindu kayi uudi mua kupetela masanka ku disambila edi? Neupete mandamuna mu biena-bualu bibidi bidi bilonda.

[Bimfuanyi mu dibeji 6]

Marina

[Bimfuanyi mu dibejii 7]

Nicholas

[Bimfuanyi mu dibejii 7]

Vincent