Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yehowa udi ukumbaja majinga etu dituku dionso

Yehowa udi ukumbaja majinga etu dituku dionso

Yehowa udi ukumbaja majinga etu dituku dionso

‘Kanudikengeshi. Tatu [wenu] udi mumanye ne: nudi nukengela bintu ebi.’​—LUKA 12:29, 30, Muanda Mulenga Lelu.

1. Mmunyi mutu Yehowa udisha bukua-nyama?

 UKADIKU mumone nyunyi wa mushamusha anyi nyunyi mukuabu uzokola mu buloba buetu bua tshianana ebu anyi? Pamuapa uvua mudikonke tshia nsongo tshivua nyunyi eu mua kupeta bua kudia mu buloba abu. Mu Muyuki wende wa pa Mukuna, Yezu wakaleja ne: tudi mua kupetela dilongesha ku mushindu udi Yehowa udisha nyunyi. Wakamba ne: “Tangilayi nyunyu ya kulu: kayena imiamina, kayena inowa, kayena yela biakudia mu mayeba. Tatuenu wa mu diulu udi uyidisha. Nuenu kanuena bayipite ku mushinga anyi?” (Matayo 6:26) Yehowa udi upesha bifukibua biende bionso biakudia mu mishindu ya dikema.​—Musambu 104:14, 21; 147:9.

2, 3. Mmalongesha kayi a mu nyuma atudi tupetela ku ditulongesha dia Yezu bua kusambila bua tshiakudia tshia ku dituku ne ku dituku?

2 Kadi bua tshinyi Yezu wakamba bua kulombabu mu disambila diende dia tshilejilu adi ne: “Utupe lelu tshiakudia tshietu tshia [dituku edi]”? (Matayo 6:11, MMM) Dilomba dipepele edi didi mua kutulongesha malu a mu nyuma mimpe matambe. Tshia kumpala, dilomba edi didi dituvuluija ne: Yehowa ke Mufidi wa bintu bionso bitudi nabi dijinga. (Musambu 145:15, 16) Bantu badi mua kukuna anyi kudima, kadi anu Nzambi nkayende ke udi mua kubikolesha mu nyuma ne mu mubidi. (1 Kolinto 3:7) Bintu bitudi tudia ne tunua ndipa dia kudi Nzambi. (Bienzedi 14:17) Dimulomba bua kutukumbajila majinga etu a ku dituku ndimuleja ne: katuena bapange dianyisha bua bintu ebi to. Bushuwa, dilomba edi kadiena ditumbusha dibanza dia kuenza mudimu bituikala ne mushindu wa kuwenza nansha.​—Efeso 4:28; 2 Tesalonike 3:10.

3 Tshibidi, dilomba dietu dia “tshiakudia tshietu bua dituku edi” didi dileja ne: katuena ne bua kuditatshisha kunekesha bua matuku atshilualua to. Yezu wakamba kabidi ne: ‘Kanutambi kuelangana meji ne: Netudie tshinyi? Netunue tshinyi? Netudiluatshishe tshinyi? Bisamba bia bende bidi bikeba bintu ebi bionso; Tatu wenu udi mu diulu udi mumanye ne: Nudi ne bintu ebi bionso bualu. Kadi diambedi kebayi bukalenge buende ne buakane buende, nunku nebanupe bintu ebi bionso. Kanutambi kuelangana meji a makelela, bualu bua makelela neadielelangane meji.’ (Matayo 6:31-34) Disambila bua “tshiakudia tshia dituku edi” didi difila tshilejilu tshia kuikala ne nsombelu mupepele wa ‘buimpe bua Nzambi busangisha ne mutshima mupole.’​—1 Timote 6:6-8.

Biakudia bia mu nyuma bia ku dituku ne ku dituku

4. Mmalu kayi a mu nsombelu wa Yezu ne wa bena Isalele adi aleja mushinga wa kudia biakudia bia mu nyuma?

4 Patudi tusambila bua tshiakudia tshia ku dituku ne ku dituku tudi tuvuluka ne: tudi dijinga ne biakudia bia mu nyuma bia ku dituku ne ku dituku kabidi. Nansha muvua Yezu ne nzala mikole kunyima kua yeye mumane kuya mu tshijila matuku a bungi, wakatantamena diteta diakamuela Satana bua kukudimuna mabue alue mampa, kuambaye ne: “Mbafunde ne: Muntu kena ne muoyo bua mampa nkayawo nansha, apo nku muaku wonso udi upatuka mukana mua [Nzambi].” (Matayo 4:4, MMM) Muaba eu Yezu wakatela mêyi a muprofete Mose, wakambila bena Isalele ne: ‘[Yehowa] wakanupuekesha, wakanufuisha nzala ne wakanudisha ne mana a mu diulu, anudi kanuyi bamanye, ne akadi batatu benu kabayi bamanye; bua kunumanyisha ne: muntu kêna wikala ne muoyo bualu bua [mampa] nkayawu, kadi utu wikala ne muoyo bualu bua mêyi onso adi apatuka mukana mua Yehowa.’ (Dutelonome 8:3) Mushindu uvua Yehowa mufile mana uvua upetesha bena Isalele ki ng’anu biakudia bia ku mubidi, kadi kabidi ne malongesha a malu a mu nyuma. Tshilejilu, bavua ne bua ‘kudisangishilawu ku dituku makumbane ku dituku makumbane.’ Pavuabu baasangisha bungi bupite pa buvuabu nabu dijinga bua dituku adi, avua ashala avua atuadija kununka ne apatuka bishi. (Ekesode 16:4, 20) Kadi mu dituku disambombo pavuabu ne bua kusangisha bungi bua ku dituku misangu ibidi bua kudiabu mu dituku dia Nsabatu, mana kaavua abola to. (Ekesode 16:5, 23, 24) Nunku mana au avua abavuluija ne: bavua ne bua kuikala bena butumike, ne kabavua ne muoyo anu bua biakudia to, kadi bavua kabidi nawu bua ditumikila dia ‘mêyi onso adi apatuka mukana mua Yehowa.’

5. Mmunyi mutu Yehowa utupesha tshiakudia tshia mu nyuma ku dituku ne ku dituku?

5 Tuetu petu tudi ne dijinga dia kudia biakudia bia mu nyuma bifila kudi Yehowa ku diambuluisha dia Muanende. Bua bualu ebu, Yezu mmuteke “mupika wa lulamatu ne wa budimu” bua kufila “biakudia mu tshikondo tshiakanyine” bua bena mu nzubu wa ditabuja. (Matayo 24:45, NW) Kasumbu ka mupika wa lulamatu aka kakena anu kafila biakudia bivule bia mu nyuma ku diambuluisha dia mikanda ya kulonga nayi Bible to, kadi katukankamija kabidi bua kubala Bible dituku dionso. (Yoshua 1:8; Musambu 1:1-3) Anu bu Yezu, tuetu petu tudi mua kupeta dikuatshisha dia mu nyuma pa kuditatshisha bua kulonga disua dia Yehowa ne kuditumikila.​—Yone 4:34.

Difuilangana luse

6. Mbua mabanza kayi butudi ne bua kulomba luse, ne bidi bikengela tuetu kuenza tshinyi bua Yehowa kualekela?

6 Dilomba didi dilonda mu disambila dia tshilejilu didi ne: “Utulekele mabanza etu bu mutudi balekele badi ne etu.” (Matayo 6:12, MMM) Muaba eu Yezu kavua wakula bua mabanza a makuta to. Uvua wakula bua ditufuila luse bua mpekatu yetu. Mu mukanda wa Luka, dilomba edi didi nunku: “Utulekele mibi yetu, bualu tuetu bine tudi tulekela badi ne yetu.” (Luka 11:4, MMM) Nunku, patudi tuenza mpekatu, bidi anu bu tudi ne dibanza dia Yehowa. Kadi Nzambi wetu wa dinanga udi pabuipi bua ‘kujimija’ dibanza edi ‘bituakudimuna mitshima yetu,’ ne bituamulomba luse bikale ne ditabuja mu mulambu wa tshia-bupikudi wa Kristo.​—Bienzedi 3:19; 10:43; 1 Timote 2:5, 6.

7. Bua tshinyi tudi ne bua kusambila bua kulomba luse dituku dionso?

7 Ku lukuabu luseke, tudi tuenza mpekatu patudi tupanga kukumbaja mikenji miakane ya Yehowa. Bua mpekatu utudi bapiane, tuetu bonso tutu tuenza bibi mu mêyi, mu bienzedi ne mu lungenyi, anyi tutu tupangila kuenza malu atuvua ne bua kuikala benze. (Muambi 7:20; Lomo 3:23; Yakobo 3:2; 4:17) Ke bualu kayi, nansha tuetu bikale bamanye anyi katuyi bamanye ne: tuvua benze mpekatu dituku kampanda, tudi ne bua kulomba luse bua mpekatu yetu mu masambila etu a ku dituku ne ku dituku.​—Musambu 19:12; 40:12.

8. Dilomba luse mu disambila didi ne bua kutusaka ku dienza tshinyi, ne mtshipeta kayi tshimpe tshiamueneka?

8 Tudi ne bua kulomba luse mu disambila kunyima kua tuetu bamane kudikonkonona bimpe, badilengeje ne batonde, bitabuje ne: mashi avua Kristo mupuekeshe adi ne bukole bua kutujimijila mibi yetu. (1 Yone 1:7-9) Bua tuetu kuleja ne: tudi tusambila mu bulelela, tudi ne bua kutua mpanda ku dilomba dietu dia dibuikidila mibi pa kuenza ‘malu adi makanangane ne dikudimuna dia mutshima.’ (Bienzedi 26:20) Nunku netuikala batuishibue ne: Yehowa neatufuile luse ne lukasa luonso bua mpekatu yetu. (Musambu 86:5; 103:8-14) Nenku netupete ditalala dipita bungi dia mu mutshima, ‘ditalala dia Nzambi didi ditambe dijingulula dionso dia bantu,’ dikala ne bua ‘kulama mitshima yetu ne meji etu mu Kristo Yezu.’ (Filipoi 4:7) Kadi disambila dia Yezu dia tshilejilu didi ditulongesha malu a bungi pa bitudi ne bua kuenza bua kutubuikidilabu mpekatu yetu.

Bua kutufuilabu luse, tudi ne bua kufuilangana petu luse

9, 10. (a) Mmiaku kayi yakasakidila Yezu ku disambila dia tshilejilu, ne miaku eyi idi itulongesha tshinyi? (b) Mmunyi muakaleja kabidi Yezu ne: tudi dijinga ne ditubuikidila dia mibi yetu?

9 Kadi dilomba dia se: “Utulekele mabanza etu bu mutudi balekele badi ne etu” ke dimuepele divua Yezu mumvuije. Kunyima kua yeye mumane kujikija disambila adi, wakamba kabidi ne: “Bualu, nuenu balekele bantu bilema bidibo banuenzela, Tatuenu wa mu diulu neanulekele bienu kabidi. Kadi nuenu kanuyi balekele bantu bilema biabo, Tatuenu kakunulekela bienu penu nansha.” (Matayo 6:14, 15, MMM) Nunku, Yezu wakaleja patoke ne: tudi ne bua kubuikidilangana bilema bituikala basue bua Yehowa atubuikidile petu.​—Mâko 11:25.

10 Musangu mukuabu, Yezu wakafila tshilejilu tshidi tshileja se: tudi ne bua kuikala tufuilangana luse bituikala basue bua Yehowa atufuile petu luse. Wakakula bua mukalenge kampanda wakalekela mupika wende dibanza dia makuta bungi tshianana. Mukalenge eu wakalua kunyoka mupika eu pakabengaye kulekela mupika nende dibanza dia tukuta tukese patupu. Yezu wakakomesha bualu abu pa kuamba ne: “Ke muanuenzela Tatu wanyi wa mu diulu, pikala yonso wa kunudi kayi ufuila muanabu luse ne muoyo wende mujima.” (Matayo 18:23-35, MMM) Dilongesha divua ditoke: Dibanza dia mpekatu didi Yehowa mulekele yonso wa kutudi kadiena kufuanyikija ne mpekatu idi muntu kampanda mua kuikala mutuenzele to. Yehowa utu kabidi utufuila luse dituku dionso. Ke bualu kayi tudi ne bua kufuila bakuabu luse bua bilema bidibu batuenzela mu mpukapuka.

11. Mmubelu kayi uvua mupostolo Paulo mufile utudi ne bua kulonda bituikala basue bua Yehowa kutufuila luse, ne nekumueneke bipeta kayi bimpe?

11 Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Nulejangane kalolo, nuikalangane ne mitshima ya luse, nulekelelangane malu mabi enu bu muakanulekelela Nzambi malu mabi enu mu Kristo.’ (Efeso 4:32) Dibuikidilangana didi difila ditalala munkatshi mua bena Kristo. Paulo wakafila kabidi mubelu eu: ‘Bu munudi bantu basungula kudi Nzambi, ba tshijila ne bananga, luatayi mutshima wa luse, ne wa dikuatshisha ne wa kudipuekesha, ne wa kalolo, ne wa lutulu. Nulejangane lutulu, nulekelelangane mibi yenu, bikala muntu ne mukuabu tshilumbu; bu muakanubuikidila Mukalenge mibi yenu; nuenu nuenze muomumue kabidi. Pa mutu pa malu aa onso nuluate dinanga, didi tshisuikidi tshia malu onso a buakane buonso.’ (Kolosai 3:12-14) Malu onso aa adi mu disambila divua Yezu mutulongeshe ne: “Utulekele mabanza etu bu mutudi balekele badi ne etu.”

Dikubibua patudi mu mateta

12, 13. (a) Ntshinyi tshidi dilomba dia kumpala kua dia ndekelu dia mu disambila dia tshilejilu kadiyi diumvuija? (b) Nganyi udi Mutetshianganyi munene, ne bidi biumvuija tshinyi patudi tusambila bua kabatufidi mu ditetshibua?

12 Dilomba dia kumpala kua dia ndekelu dia mu disambila dia Yezu dia tshilejilu didi diamba ne: “Kutufidi mu ditetshibua.” (Matayo 6:13) Yezu uvua musue kuamba ne: tudi ne bua kulomba Yehowa bua katutetshi anyi? Kabiena nanku to, bualu muyidi Yakobo uvua muenzeja kudi nyuma pakafundaye ne: ‘Muntu kambi biende pamuteyabu ne: Ndi muteyibue kudi Nzambi; bualu bua Nzambi kêna mumanye mua kuteyibua ne malu mabi, ne yeye muine kêna uteya muntu.’ (Yakobo 1:13) Mufundi wa Misambu wakamba kabidi ne: ‘Bu wewe mubale [bilema] bia bantu, muntu kayi wakadi mua kuimana, [Yehowa]?’ (Musambu 130:3) Yehowa kêna utangila kalema ne kalema konso katudi tuenza to, ne kêna ututeta bua tuenze bilema nansha. Kadi mêyi a mu disambila dia tshilejilu aa adi umvuija tshinyi?

13 Satana Diabolo ke udi utuela mateyi, ukeba ne mayele onso bua tupone mu mateyi aa, ne udi ukeba nansha kutudia. (Efeso 6:11) Yeye ke mutetshianganyi munene. (1 Tesalonike 3:5) Patudi tusambila bua kabatufidi mu ditetshibua, tudi tulomba Yehowa bua katulekedi tupona patudi mu ditetshibua to. Tudi tumulomba bua kutuambuluisha bua ‘Satana kikadi ne muaba wa kutupitshila budimu,’ bua katuponyi mu matetshibua ende to. (2 Kolinto 2:11) Tudi tusambila bua kuikala mu “tshisokomenu tshia Nzambi Mutambe Bunene,” tupeta bukubi bua mu nyuma budiye upesha aba badi banyisha bumfumu butambe bunene bua Yehowa mu bionso bidibu benza.​—Musambu 91:1-3.

14. Mmunyi mudi mupostolo Paulo utujadikila ne: Yehowa kakutulekela bituanyemena kudiye patudi mu ditetshibua?

14 Tuikalayi bajadike ne: bikala atshi tshikale dijinga dietu dilelela, dileja mu masambila etu ne mu bienzedi bietu, Yehowa kakutulekela to. Mupostolo Paulo udi utujadikila ne: ‘Kakuena diteta diakunukuata didi kadiyi dikuata muntu yonso; kadi Nzambi udi mua kueyemenyibua, ngudi kayi witabuja bua nuenu nutetshibue ne diteta didi dinupita bukole; kadi palua diteta, yeye neanuenzele njila wakupandukila, bua nuenu numanye mua kutantamana mu diteta.’​—1 Kolinto 10:13.

“Utusungile kudi mubi”

15. Bua tshinyi bidi ne mushinga wa bungi menemene bua kusambila bua dipikudibua kudi mubi?

15 Bilondeshile mikanda ya kale mifunda ku bianza ya mu Mifundu ya kueyemena ya tshiena-Gelika ya bena Kristo, disambila dia tshilejilu dia Yezu didi dijika ne mêyi aa: “Utusungile kudi [mubi].” * (Matayo 6:13) Tudi ne dijinga dinene dia kukubibua ku mateyi a Diabolo mu tshikondo etshi tshia ku nshikidilu bualu Satana ne ba-demon bende mbipatshibue mu diulu ne badi baluisha bashadile bela manyi, ‘badi batumikila mikenji ya Nzambi, ne badi ne bumanyishi bua Yezu,’ pamue ne “musumba munene.” (Buakabuluibua 7:9, MMM; 12:9, 17) Mupostolo Petelo wakadimuija bena Kristo ne: ‘Nuikale bapole, nutabale; muena lukuna wenu, Diabolo mene, udi wendakana bu nyama wa ntambue udi ukungula ukeba bantu ba kudiaye; numutantamene bajalame mu ditabuja dienu.’ (1 Petelo 5:8, 9) Satana mmusue kuimanyika mudimu wetu wa diyisha ne kututshingisha ku diambuluisha dia bena mudimu bende badi pa buloba, bu mudi: bena bitendelelu bia dishima, bangenda-mushinga anyi bena malu a tshididi. Kadi tuetu bamukandamene, Yehowa neatusungile. Muyidi Yakobo wakafunda ne: ‘Nudikokeshe kudi Nzambi; kadi nukandamene Diabolo ne yeye neanunyeme.’​—Yakobo 4:7.

16. Nku diambuluisha dia banganyi kudi Yehowa ukuatshisha basadidi bende badi mu matetshibua?

16 Yehowa wakanyisha bua Muanende kutetshibua. Kadi panyima pa Yezu mumane kutuila Diabolo nkanana ne mukuate mudimu ne Dîyi dia Nzambi bua kudikuba, Yehowa wakatuma banjelu bua kumukolesha. (Matayo 4:1-11) Bia muomumue, Yehowa udi wenza mudimu ne banjelu bende bua kutuambuluisha bituasambila ne ditabuja ne bituamuvuija tshinyemenu tshietu. (Musambu 34:7; 91:9-11) Mupostolo Petelo wakafunda ne: ‘[Yehowa] udi mumanye mua kupandisha bantu bende bimpe mu mateyi abu, ne mua kulama bantu babi mu dikenga too ne palua dituku dia kulumbulula.’​—2 Petelo 2:9.

Dipikudibua dionso didi pabuipi

17. Pavua Yezu mutupeshe disambila dia tshilejilu, mmunyi muakatekaye malu onso pa muaba wawu?

17 Mu disambila dia tshilejilu, Yezu udi uteka malu pa muaba udi muakumbanyine. Tshintu tshietu tshia kumpala tshidi ne bua kuikala ditumbishibua dia dîna dinene ne dinsantu dia Yehowa. Bu mudi tshiamu tshia mudimu tshia kukumbaja natshi muanda eu tshikale Bukalenge bua Masiya, tudi tusambila bua Bukalenge ebu kuluabu kubutula makalenge anyi mbulamatadi yonso ya bantu bapange bupuangane, bua disua dia Nzambi dienzeke dionso pa buloba bu mudidi dienzeka mu diulu. Bua ditekemena dietu dia muoyo wa tshiendelele mu mparadizu kukumbanadi bidi bikengela batumbishe dîna dia Yehowa ne bajingulule bumfumu buende butambe bunene. Kunyima kua tuetu bamane kulomba bintu bionso bia mushinga mukole ebi, tudi mua kusambila bua majinga etu a ku dituku ne ku dituku, ne bua dipikudibua ku ditetshibua ne ku mateyi a mubi, Satana Diabolo.

18, 19. Mmunyi muikala disambila dia tshilejilu dia Yezu mua kutuambuluisha bua kushala batabale ne kuvuija ditekemena dietu ‘dikole too ne ku nshikidilu’?

18 Dipikudibua dietu dionso kudi mubi ne ku ndongoluelu wende wa malu mubi didi dienda disemena pabuipi. Satana mmumanye bimpe ne: nkumushadile anu ‘musangu muipi’ bua kulejaye “tshiji tshikole” tshidiye mukuatshile buloba, nangananga basadidi ba Yehowa badi ne lulamatu. (Buakabuluibua 12:12, 17) Mu nsangilu wa bintu bidi bienza tshimanyinu tshia ‘nshikidilu wa tshikondo etshi,’ Yezu wakamanyisha bimanyinu bia dikema, ne tutshidi bindile bimue bia kudibi mu matuku adi ku mpala. (Matayo 24:3, 29-31) Patudi tumona malu aa enda enzeka, ditekemena dietu dia dipikudibua didi dienda dikola menemene. Yezu wakamba ne: ‘Pabanga malu aa kulua, nubanduluke, nutangile mulu, bualu bua bunupikudi buenu budi pabuipi.’​—Luka 21:25-28.

19 Disambila dia tshikoso adi divua Yezu mulongeshe bayidi bende didi dituleja malu atudi mua kutela mu masambila etu bu mudi nshikidilu usemena pabuipi. Tushalayi bajadike ne: too ne ku nshikidilu, Yehowa neatungunuke ne kutupesha bitudi nabi dijinga mu nyuma ne mu mubidi. Dishala dietu batabale mu disambila Nzambi nedituambuluishe bua tuetu ‘kulamata ku tshibangidilu tshia dieyemena dietu too ne ku nshikidilu.’​—Ebelu 3:14; 1 Petelo 4:7.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 15 Mu imue Bible bu mudi Mukanda wa Mvidi Mukulu wa bena Mishonyi [MMV], disambila dia tshilejilu ditu dijika ne mêyi a kutumbisha nawu Nzambi aa: “Bualu wewe ke udi ne bukalenga, bukole ne butumbi, kashidi tshiendelele. Amene.” Munga mukanda udi wamba ne: “Miaku [eyi] kayena mu ya bungi ya ku [mikanda mifunda ku bianza] ya kueyemenyibua ya kale to.”​—The Jerome Biblical Commentary.

Diambulula

• Bidi biumvuija tshinyi patudi tulomba “tshiakudia tshia dituku edi”?

• Umvuija dilomba dia se: “utulekele mabanza etu bu mutudi balekele badi ne etu.”

• Patudi tulomba Yehowa bua katufidi mu ditetshibua bidi biumvuija tshinyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kulomba Yehowa ne: “Utusungile kudi mubi”?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 15]

Bua kutufuilabu luse, tudi petu ne bua kulufuilangana

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 13]

Lydekker