Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Wenze mudimu wa dilongesha Mukenji Mulenga”

“Wenze mudimu wa dilongesha Mukenji Mulenga”

“Wenze mudimu wa dilongesha Mukenji Mulenga”

“Dimuka ku bionso, . . . wenze mudimu wa dilongesha Mukenji Mulenga.”​—2 TIMOTE 4:5, MMM.

1. Mmudimu kayi uvua Yezu mupeshe bayidi bende?

 PA BULOBA bujima, badi benda bamanyisha dîna dia Yehowa ne malu adiye mulongolole bua kuenza. Bidi bienzeka nanku bualu bantu ba Nzambi badi badilambule kudiye badi bangata mudimu uvua Yezu mupeshe bayidi bende ne mushinga pakambaye ne: ‘Yayi bienu, nuvuije ba bisamba bionso bayidi, nubabatize mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe; nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila.’​—Matayo 28:19, 20.

2. Mbualu kayi buakalombabu Timote uvua mutangidi, ne ngumue mushindu kayi udi batangidi bena Kristo bakumbaja mudimu wabu?

2 Bayidi ba Yezu ba mu bidimu lukama bia kumpala bavua bangata mudimu au ne mushinga. Tshilejilu, mupostolo Paulo wakabela Timote, mutangidi muena Kristo nende ne: “Wenze mudimu wa dilongesha Mukenji Mulenga, ukumbaje bimpe mudimu webe.” (2 Timote 4:5, MMM) Lelu’eu, umue mushindu udi mutangidi ukumbaja mudimu wende mpa kumanyisha Bukalenge ne lukunukunu, muikale wenza mudimu wa budimi pa tshibidilu. Tshilejilu, Mutangidi wa Dilonga dia Mukanda dia Tshisumbu udi ne mushindu muimpe wa kuikala ntunga-mulongo mu mudimu wa kuyisha ne kulongesha bakuabu eu. Paulo wakakumbaja bujitu buvuaye nabu bua kumanyisha lumu luimpe, ne kabidi wakaleja bakuabu mua kuenza mudimu wa kuyisha eu.​—Bienzedi 20:20; 1 Kolinto 9:16, 17.

Bamanyishi ba lumu luimpe ba lukunukunu ba kale

3, 4. Mmalu kayi akenza Filipo mu dimanyisha dia lumu luimpe?

3 Bena Kristo ba kumpala bavua bamanyike bua dimanyisha lumu luimpe ne lukunukunu. Tuakule bua mumanyishi wa lumu luimpe Filipo. Uvua umue wa mu ‘balume muanda mutekete bavua buule tente ne nyuma ne lungenyi’ bavuabu basungule bua kuabanya biakudia dituku dionso kudi bena Kristo bavua bakula tshiena-Greke ne bavua bakula tshiena-Ebelu ne kabidi kudi bakaji ba mu lufuila ba mu Yelushalema, kabayi ne kansungansunga to. (Bienzedi 6:1-6) Pakajika mudimu wa pa buawu au ne kubangishabu kukengesha bena Kristo ne bobu kumuangalaka bonso pa kumusha bapostolo, Filipo wakaya yeye ku Samalea. Wakamanyisha lumu luimpe ku muaba aku ne kupeta bukole bua nyuma muimpe bua kuipata nabu bademon ne kuondapa balema ne bena tuneke. Bena Samalea ba bungi bakitaba mukenji wa Bukalenge ne bakatambula. Pakumvua bapostolo bavua mu Yelushalema bualu ebu, bakatuma mupostolo Petelo ne Yone mu Samalea bua bena Kristo bapiabapia bavua batambule aba bapete nyuma muimpe.​—Bienzedi 8:4-17.

4 Nyuma wa Nzambi wakalombola kabidi Filipo bua kupetanganabu ne muntu mutungula wa mu Atopia mu njila wa Aza. Kunyima kua Filipo mumane kumumvuija bimpe menemene mulayi wa Yeshaya, ‘muntu [eu] wa bukokeshi bunene kunyima kua Kandake, mfumu mukaji wa bena Atiopa’ wakitabuja Yezu Kristo ne kumutambuishabu. (Bienzedi 8:26-38) Pashishe Filipo wakaya ku Azoto, kulua kuya kabidi mu Kaisalia, ‘wenda wamba lumu luimpe mu misoko’ ivuaye wenda upitshila. (Bienzedi 8:39, 40) Bushuwa, wakashiya tshilejilu tshimpe pa kuenza mudimu wa dilongesha Mukenji Mulenga, ki mmuomu anyi?

5. Nku ntshinyi nangananga kuvua bana banayi ba bakaji ba Filipo batambe kumanyika?

5 Filipo wakatungunuka ne kuenza mudimu wa kuyisha mu Kaisalia munkatshi mua bidimu bitue ku 20. Pakatudila Paulo ne Luka kuende, ‘uvua ne bana bakaji banayi bakatshidi tumama, bakadi bamba malu akadi kaayi manji kulua.’ (Bienzedi 21:8-10) Bidi bimueneka ne: bavua balongeshe bana bende aba malu a mu nyuma bimpe, bikale bayisha ne lukunukunu, ne bikale mene ne diakalenga dia kuamba malu avua ne bua kulua. Lukunukunu ludi nalu baledi mu mudimu wa kuyisha ludi mua kuambulukila bana babu ba balume ta ba bakaji lelu, lubasaka ku divuija dimanyisha lumu luimpe ne lukunukunu wabu mudimu wa mu nsombelu.

Bamanyishi ba luimpe ba lukunukunu lelu

6. Mbualu kayi buvua bamanyishi ba lumu luimpe ba mu bidimu lukama bia kumpala bafike ku dikumbaja?

6 Mu mulayi wende munene wa tshiprofete uvua utangila tshikondo tshietu etshi ne tshidi tshikale mene tshia ku nshikidilu, Yezu Kristo wakamba ne: “Nebambile bisamba bionso lumu luimpe diambedi.” (Mâko 13:10) Nshikidilu uvua ne bua kulua kunyima kua bamane kumanyisha ‘bantu bonso ba pa buloba’ lumu luimpe. (Matayo 24:14) Pavua Paulo ne bakuabu bamanyishe lumu luimpe, bantu ba bungi bakalua bena kuitabuja, ne bisumbu biakashibua miaba mivule mu Ampire mujima wa Lomo. Bakulu bavuabu bateke bua kusadila mu bisumbu ebi bavua benza mudimu wa dimanyisha lumu luimpe pamue ne bana babu bena Kristo ba balume ne ba bakaji, balabaja mudimu wa kuyisha miaba yonso. Dîyi dia Yehowa diakadiundadiunda bikole ne diakatamba mu matuku au, anu mudibi bienzeka lelu bualu miliyo ya bungi ya Bantemu ba Yehowa badi benza mudimu wa dimanyisha lumu luimpe. (Bienzedi 19:20) Udiku pebe umue wa ku batumbishi ba Yehowa ba disanka aba anyi?

7. Ntshinyi tshidi bamanyishi ba Bukalenge benza lelu?

7 Bamanyishi ba bungi ba Bukalenge ba lelu badi balabaja mudimu wabu wa dimanyisha lumu luimpe mu mishindu ya bungi. Ba kudibu binunu ne binunu mbabuele mu mudimu wa bu-misionere, nkama ne nkama ya binunu badi benza mudimu wa diyisha lumu luimpe ku dîba ne ku dîba bu bampanda-njila ba pa tshibidilu ne bambuluishi. Bushuwa, balume, bakaji ne bana badi benda benza mudimu wa mushinga mukole wa dimanyisha Bukalenge bua Nzambi ne tshisumi tshionso! Bulelela, bantu bonso ba Yehowa badi benda bapeta mabenesha ende ne bidi bienzeka nanku bualu badi bamusadila mu buobumue ne kabidi mbualu mbena Kristo bamanyishi ba lumu luimpe.​—Sefanya 3:9.

8. Mmudimu kayi wa difundangana tshimanyinu pa mpala udi wenda wenzeka mpindieu, ne mbanganyi badi bawenza?

8 Nzambi mmupeshe bayidi ba Yezu bela manyi bujitu bua kumanyisha lumu luimpe pa buloba bujima. “Mikoko mikuabo” ya Kristo idi mene yenda ivula idi ibakuatshisha mu mudimu wa dimanyisha lumu luimpe eu. (Yone 10:16) Mu mulayi kampanda wa tshiprofete, mudimu udi usungila mioyo ya bantu eu mmufuanangane ne wa difunda bimanyinu pa mpala pa aba badi batua mikemu ne badila bua malu mabi adi enda enzeka mpindieu. Mu katupa kîpi emu, bantu babi nebabutudibue. Kabidi, ndiakalenga bunenapu kayi didibu nadi dia kutuadila bantu malu malelela adi asungila muoyo!​—Yehezekele 9:4-6, 11.

9. Mmunyi mudibu mua kuambuluisha bantu bapiabapia mu mudimu wa kuyisha?

9 Bituikala tukadi benze mudimu wa dimanyisha lumu luimpe kukadi mutantshi, pamuapa tudi mua kuenzaku tshintu kampanda bua kuambuluisha bapiabapia mu tshisumbu. Ku misangu ne ku misangu, tudi mua kubangata bua baye kutufila mu mudimu wa kuyisha. Aba badi bakulu ba tshisumbu badi ne bua kuenza muabu muonso bua kukolesha bena Kristo nabu mu nyuma. Madikolela malenga a batangidi bena budipuekeshi adi mua kuambuluisha bakuabu bikole bua kuikala bamanyishi ba lumu luimpe ba lukunukunu badi bapatula bipeta bimpe.​—2 Petelo 1:5-8.

Tumanyishayi lumu luimpe ku nzubu ne ku nzubu

10. Kristo ne bayidi bende ba ntuadijilu bakashiya tshilejilu kayi mu mudimu wa kuyisha?

10 Yezu wakashila bayidi bende tshilejilu tshimpe tshitambe tshia mumanyishi wa lumu luimpe. Pa bidi bitangila mudimu wa Kristo ne wa bapostolo bende, Dîyi dia Nzambi didi diamba ne: ‘Pakapita tshitupa tshîpi, Yezu wakendakana mu bimenga ne mu misoko mikese, wambila bantu bualu bua Nzambi, wenda ne lumu luimpe lua bukalenge bua Nzambi; bayidi bende dikumi ne babidi bakadi nende.’ (Luka 8:1) Netuambe tshinyi bua bapostolo bobu bine? Kunyima kua dipueka dia nyuma muimpe ku Pentekoste wa 33 bikondo bietu ebi, ‘ku dituku ku dituku, mu ntempelo ne mu nzubu yabu, kabakalekela kuyisha bantu ne kubambila lumu luimpe ne: Yezu udi Kristo.’​—Bienzedi 5:42.

11. Bilondeshile Bienzedi 20:20, 21, ntshinyi tshivua mupostolo Paulo muenze mu mudimu wende?

11 Bua dienza diende dia mudimu wa dimanyisha lumu luimpe ne lukunukunu, mupostolo Paulo wakambila bakulu ba mu Efeso ne: ‘Tshiakatshina bua kunuambila malu onso akamanya mua kunukuatshisha ne bua kunuyisha padi bantu bunguile, ne ku nzubu ne ku nzubu.’ Pavua Paulo ‘uyisha ku nzubu ne ku nzubu,’ uvua wenda uya ku nzubu ya batendeledi nende ba Yehowa ba lulamatu, wenda ukumbula bena Kristo nende anyi? Tòo. Bua tshinyi? Bualu wakumvuija ne: ‘Ngakambila bena Yuda ne bena Gelika bua kukudimunabu mitshima kudi Nzambi ne bua kuitabujabu Mukalenge wetu Yezu Kristo.’ (Bienzedi 20:20, 21) Bua kuamba bimpe, aba bakavua badilambule kudi Yehowa kabavua ne dijinga dia kubalongeshabu kabidi ‘kukudimuna kua mitshima kudi Nzambi ne kuitabuja Mukalenge wetu Yezu Kristo’ to. Paulo wakalongesha bakulu bena Kristo ba mu Efeso mua kuenza mudimu wa ku nzubu ne ku nzubu, eku ulongesha bavua kabayi bena Kristo pa bidi bitangila dikudimuna mutshima ne ditabuja. Pa kuenza nunku, Paulo uvua widikija ngenzelu wa mudimu uvua Yezu mushiye.

12, 13. Bilondeshile Filipoi 1:7, ntshinyi tshidi bantu ba Yehowa benze pa bidi bitangila bukenji buabu bua kuyisha?

12 Mudimu wa ku nzubu ne ku nzubu udi mua kuikala mukole. Tshilejilu, bamue bitu bibatonda patutu tuya ku nzubu yabu ne mukenji wa mu Bible. Kadi dijinga dietu kaditu dia kufikisha bantu munda to. Mudimu wa ku nzubu ne ku nzubu mmulombibue mu Mukanda wa Nzambi, ne tudi tuenza mudimu eu bualu tudi banange Nzambi ne muntu netu. (Mâko 12:28-31) Bua ‘kuvidila ne kujadika’ bukenji buetu bua kuyisha ku nzubu ne ku nzubu, tudi baye ne bilumbu ku tubadi, too ne ku Kabadi Kakulu ka mu États-Unis. (Filipoi 1:7) Misangu ya bungi kabadi aku kakadi katubingishe. Tangila tshilejilu tshia mushindu uvuabu bakose tshimue tshia ku bilumbu ebi:

13 “Diabanya trakte ya malu a Nzambi ku bianza mmushindu wa kale wa dienza mudimu wa bu-misionere anu bu mudi dipatula dia mikanda dikale padi dia kale. Ndiambuluishe bikole mu bitendelelu kabukabu mu bidimu bivule. Lelu’eu badi bakuata mudimu ne mushindu eu wa dilongesha mukenji mulenga ne miaba ya bungi kudi tusumbu tuvule tua malu a Nzambi tua bapanyishi ba mikanda ya malu a Nzambi badi baya ne mukenji mulenga ku nzubu ya bungi benda bakeba bua kupeta bantu badi mua kubuela mu tshitendelelu tshiabu. . . . Ngenzelu wa mudimu wa bena Nzambi eu udi ne mushinga mukole wa muomumue ne Dipangadika dia kumpala [dia mu Mikenji ya États-Unis] padibu batendelela mu bitanda anyi bayisha ku tshiakuidi.”​—Murdock v. Pennsylvania, 1943.

Bua tshinyi kutungunuka ne kuyisha?

14. Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha bantu bikole mu mudimu wa kuyisha?

14 Kudi malu a bungi adi atusaka bua kuyisha ku nzubu ne ku nzubu. Dîba dionso ditudi tuyikila ne muntu kampanda ku nzubu kuende, tudi tukeba kukuna lutete lua bulelela bua mu Mukanda wa Nzambi munda muende. Patudi tumupinganyina, tudi tukeba mua kumiamina mâyi. Nenku bidi mua kumuambuluisha bikole, bualu Paulo wakafunda ne: ‘Meme ngakakuna bintu, Apolo wakabimiamina mâyi, kadi Nzambi wakabidiundisha.’ (1 Kolinto 3:6) Nunku tutungunukayi ne ‘kumiamina mâyi,’ bajadike ne: Yehowa neabikoleshe.

15, 16. Bua tshinyi tutu tuya ku nzubu ya bantu misangu ne misangu?

15 Tudi tuenza mudimu wa kumanyisha lumu luimpe bualu mioyo ya bantu idi mu njiwu. Patudi tuyisha tudi mua kudisungila tuetu ne badi batuteleja. (1 Timote 4:16) Tuetu bamanye ne: muoyo wa muntu kampanda uvua mu njiwu, tudi mua kuteta bua kumuambuluisha amu bikese anyi? Tòo. Bu mudi bantu batudi tuyikila nabu mua kulua kupeta lupandu, tudi tubapinganyina misangu ne misangu ku nzubu kuabu. Malu adi amu enda ashintuluka. Muntu udi kayi ne dîba dia kututeleja udi musangu kampanda mua kuitaba bua kuteleja mukenji wa mu Bible mu tshikondo tshikuabu. Tudi mua kupeta muntu mukuabu wa mu dîku adi ne kufika ku diyikila nende malu a mu Mukanda wa Nzambi.

16 Tshidi mua kushintuluka ki nsombelu wa bateleji betu nkayende to, nansha mmuenenu wabu kabidi udi mua kushintuluka. Tshilejilu, difuisha munangibue kampanda didi mua kusaka muntu ku diteleja mukenji wa Bukalenge. Tudi ne bua kusamba muntu eu, kumujula nzala ya mu nyuma ne kumuleja mushindu udiye mua kuyijikija.​—Matayo 5:3, 4.

17. Mbualu kayi bua kumpala budi butusaka bua kuenza mudimu wa kuyisha?

17 Bualu bua kumpala bua ku atudi tuyishila ku nzubu ne ku nzubu anyi tudituila mu mishindu mikuabu ya mudimu wa bena Kristo ndijinga ditudi nadi dia kumanyisha bantu dîna dia Yehowa. (Ekesode 9:16; Musambu 83:18) Bushuwa, bitu bienza disanka padi mudimu wetu wa dimanyisha lumu luimpe wambuluisha banangi ba bulelela ne ba buakane bua kulua batumbishi ba Yehowa! Mufundi wa Misambu wakimba ne: ‘Bansongalume ne bansongakaji kabidi, bantu banunu ne bana, bamutumbishe. Batumbishe dîna dia Yehowa, bualu bua dîna diende nkayadi didi ditumbishibua; butumbi buende budi pa mutu pa buloba ne diulu.’​—Musambu 148:12, 13.

Dimanyisha lumu luimpe didi dituambuluisha muntu pa nkayende

18. Mmunyi mudi mudimu wa dimanyisha lumu luimpe utuambuluisha?

18 Kumanyisha lumu luimpe kudi kutuambuluisha muntu ne muntu pa nkayende mu mishindu kabukabu. Kuya ne lumu luimpe ku nzubu ne ku nzubu kudi kutuambuluisha bua kukuama budipuekeshi, nangananga padibu kabayi batuakidile bimpe. Bua tuetu kuikala bamanyishi ba lumu luimpe bakumbane, tudi ne bua kuikala bu Paulo ‘wakalua malu onso kudi bonso bua kumanya mua kusungila bakuabu.’ (1 Kolinto 9:19-23) Dimonamona malu mu mudimu wa kuyisha didi ditupesha mbabi. Pa kueyemena Yehowa ne pa kuenza mudimu bimpe ne ludimi luetu, tudi mua kutumikila mubelu wa Paulo eu: ‘Mêyi enu ikale ne ngasa misangu yonso, matue bu luepu, bua nuenu numanye mua kuandamuna muntu ne muntu dîyi.’​—Kolosai 4:6.

19. Mmunyi mudi nyuma muimpe muambuluishe bamanyishi ba lumu luimpe?

19 Mudimu wa dimanyisha lumu luimpe udi kabidi utusaka ku dieyemena nyuma muimpe wa Nzambi. (Zekâya 4:6) Nunku, mamuma a nyuma eu: “dinanga, disanka, ditalala, lutulu, bulenga, buimpe, ditabuja, bupuekele, didikanda” adi amueneka patudi tuyisha. (Galatia 5:22, 23, NW) Mamuma aa adi amueneka mu mushindu utudi tuenzela bantu malu, bualu ditaba bua nyuma muimpe atulombole didi dituambuluisha bua kuikala ne dinanga, disanka ne ditalala, bua kuikala ne lutulu anyi muoyo mule ne bulenga, bua kuleja buimpe ne ditabuja, ne bua kuleja bupuekele ne didikanda patudi tuyisha lumu luimpe.

20, 21. Mmabenesha kayi adi muntu upeta bua dimanyisha dia lumu luimpe ne tshisumi?

20 Dibenesha dikuabu ditudi tupeta bualu tudi tumanyisha lumu luimpe ndia se: tudi tumanya mua kuditeka pa muaba wa bakuabu. Padi bantu batukuatshila ntatu idibu nayi: masama, bulofua, ntatu ya mu dîku, katuena tuenza malu anu bu bafidi ba mibelu patupu to, kadi tudi tubasamba ne tubakolesha ku muoyo ne mvese kampanda ya mu mu Mukanda wa Nzambi. Tudi tuditatshisha bua bantu badibu bafofomije mêsu mu nyuma badi bamueneka bushuwa ne: mbanange buakane. (2 Kolinto 4:4) Ne ndisankapu kayi ditudi nadi bua kupesha bantu badi “badilongolole bimpe bua muoyo wa kashidi” diambuluisha dia mu nyuma!​—Bienzedi 13:48, NW.

21 Kuenza mudimu wa dimanyisha lumu luimpe pa tshibidilu kudi kutuambuluisha bua kushala batuishile mêsu etu pa malu a mu nyuma. (Luka 11:34) Abi bidi bushuwa bituambuluisha, bualu bu biobi kabiyi nanku, lukuka lua bintu ludi kudi bantu ba bungi panuapa luvua mua kutukuata. Mupostolo Yone wakabela bena Kristo ne: ‘Kanusu malu a ba pa buloba, anyi bintu bia pa buloba. Biasua muntu malu a ba pa buloba, dinanga dia Tatu kadiena munda muende. Bualu bua malu onso a pa buloba, lukuka lua mubidi, ne lukuka lua mêsu, ne kudisua kua muoyo, kaena mafume kudi Tatu, kadi adi mafume ku buloba. Buloba budi bujimina ne lukuka luabu kabidi; kadi yeye udi wenza mudi disua dia Nzambi udi ushalaku tshiendelele.’ (1 Yone 2:15-17) Kutungunuka ne kuenza mudimu wa bungi wa dimanyisha lumu luimpe, bikale ne bia bungi bia kuenza mu Mukalenge kudi kutuambuluisha bua kubenga kunanga malu a panu.​—1 Kolinto 15:58.

Nubutshile bintu mu diulu

22, 23. (a) Mbintu kayi bidi bena Kristo badi bamanyisha lumu luimpe badibutshile? (b) Mmunyi muatuambuluisha tshiena-bualu tshidi tshilonda?

22 Mudimu wa tshisumi wa diyisha Bukalenge udi ufila masanka a mulunguluku. Yezu wakaleja bualu ebu pakambaye ne: ‘Kanubutshidi bintu bienu panshi pa buloba padi bishi ne dimoma bibibipisha, ne padi bivi babumbula nzubu, biba; kadi nuenu nubutshile bintu bienu mu diulu mudi kamuyi bishi ne dimoma bia kubibipisha, ne mudi kamuyi bivi ba kubumbula nzubu babiba; mutshima webe kabidi udi kudi bintu bia mu tshibutshilu tshiebe.’​—Matayo 6:19-21.

23 Nunku tutungunukayi ne kubutshila bintu mu diulu, bamanye bimpe ne: kakuena diakalenga ditudi mua kupeta dipite kuleja mpala wa Mukalenge Mutambe Bunene Yehowa bu Bantemu bende to. (Yeshaya 43:10-12) Patudi tukumbaja mudimu wetu udi Nzambi mutupeshe, tudi pamuapa mua kumvua anu muakumvua mukaji kampanda muena Kristo pavuaye ne bidimu 90 ne pamutu pakambaye pa bidi bitangila bidimu bivule bivuaye muenze mudimu wa Nzambi ne: “Ndi ngela Yehowa tuasakidila bua mudiye munganyishile bua kuenza mudimu wende nansha mundi ne bilema mu bidimu ebi bionso, ne ndi nsambila ne muoyo mujima bua ikale Tatu wanyi wa dinanga kashidi ne tshiendelele.” Tuetu petu bikale tuangata malanda atudi badie ne Nzambi ne mushinga mushindu eu, bushuwa netuenze tshishiki mudimu wa dimanyisha lumu luimpe. Tshiena-bualu tshidi tshilonda netshituambuluishe bua kumona mushindu utudi mua kuenza mudimu wetu wa Nzambi bimpe.

Newandamune munyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kuenza mudimu wa dimanyisha lumu luimpe?

• Ntshinyi tshiudi mua kuamba pa bidi bitangila mudimu wa bamanyishi ba lumu luimpe ba kale ne ba lelu?

• Bua tshinyi tutu tuyisha ku nzubu ne ku nzubu?

• Mmabenesha kayi audi upeta pa nkayebe pa kuenza mudimu wa dilongesha mukenji mulenga?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 10]

Bamanyishi ba lumu luimpe bu mudi Filipo ne bana bende ba bakaji badi ne binabu ba lelu bena disanka

[Tshimfuanyi mu dibeji 14]

Mmabenesha kayi audi upeta pa nkayebe paudi umanyisha bakuabu lumu luimpe?