Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Dîba dienzeka disua dia Nzambi pa buloba

Dîba dienzeka disua dia Nzambi pa buloba

Dîba dienzeka disua dia Nzambi pa buloba

PAVUA Yezu mulongeshe bayidi bende bua kusambila ne: “Malu enzeke pa buloba bu muudi musue ne bu mudiwu enzeka mu diulu,” uvua wakula nanku bualu yeye ukavua mumane kusombela mu diulu ne Tatuende. (Matayo 6:10, MML; Yone 1:18; 3:13; 8:42) Kumpala kua Yezu kuluaye pa buloba bu muntu, ukavua mudianjile kumonaku tshikondo tshitshivua malu onso enzeka mu diulu ne pa buloba mu diumvuangana ne disua dia Nzambi. Tshikondo atshi tshivua tshikondo tshia disanka dikumbane.​—Nsumuinu 8:27-31.

Bifukibua bia kumpala bia Nzambi bivua bifukibua bia mu nyuma, ‘banjelo bende, bena bukitu mu bukole buabu, badi benza dîyi didiye wamba.’ Bavua ne badi kabidi ‘bakuatshi bende ba mudimu badi benza mudiye musue.’ (Musambu 103:20, 21) Muanjelu yonso bavua bamufuke ne diende disua dia mufuane kuleja tshivua tshimusankisha anyi? Eyowa, nansha ku difukibua dia buloba, ‘bana balume ba Nzambi [aba] bakela mbila bua disanka diabu.’ (Yobo 38:7) Mbila yabu ya disanka eyi ivua ileja kabidi ne: yonso wa kudibu uvua muanyishe malu avua Nzambi musue, kabidi bavua bakaje disua diabu mu diumvuangana ne disua dia Nzambi.

Pakafuka Nzambi buloba, wakabulongolola bua bantu kusombapu e kuluaye pashishe kufuka mulume ne mukaji ba kumpala. (Genese nshapita 1) Ebu buvua pabu kabidi bualu bua disanka anyi? Muyuki mufundisha ku nyuma wa Nzambi udi uleja ne: ‘Nzambi wakamona bintu bionso biakenzaye ne: biakadi bimpe be!’ tuambe ne: bipuangane kabiyi kalema.​—Genese 1:31.

Disua dia Nzambi divua tshinyi bua baledi betu ba kumpala ne ndelanganyi yabu? Bilondeshile Genese 1:28, divua padi dimpe ditambe, bualu: ‘Nzambi wakabasankisha, wakabambila ne: Nulelangane, nukumbane ba bungi, nuwuje buloba tente; nubukokeshe, nuikale ne bukokeshi ku mutu kua minyinyi ya mu mâyi ne nyunyu ya mulu, ne tshintu tshionso tshidi ne muoyo tshidi tshiendakana pa buloba.’ Bua kukumbaja mudimu wa dikema au, bivua bikengela bua baledi betu ba kumpala kushalabu ne muoyo kashidi, buobu ne ndelanganyi yabu kabidi. Kakuvua tshivua mua kubatuadila njiwu, kansungansunga, tunyinganyinga nansha lufu to.

Atshi ke tshikondo tshivua disua dia Nzambi dienzeka mu diulu ne pa buloba kabidi. Bantu bonso bavua mua kukumbaja disua diende bavua mua kudikumbaja bikale ne disanka dia bungi. Kadi malu akanyanguka mushindu kayi?

Disua dia Nzambi diakatuilangana ne lutatu kampanda luvua kaluyi luelela meji. Nansha nanku, mushindu wa kulutuisha ku ndekelu uvuaku. Tshidibi, luakabueja tunyinganyinga tukole mu bantu mpindieu kukadi bikondo bia bungi, tunyinganyinga tuvua mua kushiya bantu mu tshibuejakaji tshikole kabayi bajingulula tshidi disua dia Nzambi bua bukua-bantu. Tunyinganyinga etu tudi tutukuata tuetu buonso lelu. Lutatu alu ndutatu kayi?

Disua dia Nzambi mu tshikondo tshia buntomboji

Umue wa ku “bana balume ba Nzambi” ba mu nyuma wakapeta meji a kuenza bua disua divua nadi Nzambi bua bukua-bantu kupangadi kukumbana, pine apu wipatshila anu bua kudikebela malu manene. Bu muvua tshifukibua tshia mu nyuma atshi tshishale tshielangana anu meji a bualu ebu, tshiakabumona bulue bupepele bua kubukumbaja, kabidi bulue bualu buvua butshilengelela bikole. (Yakobo 1:14, 15) Pamu’apa tshivua mua kuikala tshiele meji ne: tshiotshi tshifikishe anu bena dibaka babidi ba kumpala ku ditshiteleja tshiotshi pamutu pa kuteleja Nzambi, nanku Nzambi uvua mua kufika ku dilekelela bua kuikale mukuabu muntu udi ne bumfumu butambe bunene udi uluishangana nende. Tshifukibua etshi tshivua pamu’apa tshiele meji ne: Nzambi kavua mua kubutula bantu ba kumpala to, bualu abi bivua mua kuleja ne: Nzambi mmupangile malu avuaye usua kukumbaja. Tshianana, Yehowa Nzambi uvua ne bua kufika ku dishintulula tshivua disua diende, wanyisha bumfumu bua muanende wa mu nyuma au uvuabu mua kubanga kutumikila kudi bantu bavua Nzambi yeye mufuke. Ke pakafikabu ku dibikila muluishi eu dîna dimukumbanyine dia Satana, mbuena kuamba ne: “Ntomboji.”​—Yobo 1:6.

Anu muvua Satana ujinga, wakayukila ne mukaji. Kufikishaye mukaji eu ku dilengulula disua dia Nzambi ne kulua mudikadile, umuambila ne: ‘Kanuena nufua bulelela; nenuikale bu Nzambi, nenumanye malu mimpe ne malu mabi.’ (Genese 3:1-5) Ne budisuile buonso, mukaji wakitaba muakamuambila Satana ne kuanyishaye tshivua ku tshimuenekelu patupu bu nsombelu mulenga. Pashishe kufikishaye bayende ku dimulonda.​—Genese 3:6.

Kadivua disua dia Nzambi bua Adama ne Eva to. Tshivua disua diabu buobu nkayabu. Ne kuakapatuka bipeta bibi. Nzambi ukavua mubambile katshia kuonso aku ne: dibenga kutumikila adi divua ne bua kubafikisha ku lufu. (Genese 3:3) Kabavua bafukibue bua kuikala badikadile kumpala kua Nzambi nansha. (Yelemiya 10:23) Kabidi, bakalua bapange bupuangane, ne mpindieu dipanga diabu dia bupuangane edi ne lufu biakafika too ne kudi ndelanganyi yabu. (Lomo 5:12) Satana kavua mua kulongolola malu onso aa to.

Nansha nanku, malu aa mmashintululeku disua dia Nzambi divuaye nadi bua buloba ne bantu anyi? Nansha kakese. (Yeshaya 55:9-11) Kadi bakajudija nkonko eyi ivua ikengela kuandamuna: Bantu “mbalue bu Nzambi, bamanye malu mimpe ne malu mabi” bu muvua Satana wela meji anyi? Mbuena kuamba ne: buobu batupeshe dîba dia bungi, katuenaku mua kumanya tuetu nkayetu tshidi tshimpe ne tshibi, tshidi mua kutuambuluisha ne tshidi mua kutuenzela bibi mu nsombelu wetu mujima anyi? Nzambi mmuakanyine ditumikila dionso bua mudi mushindu wende wa kukokesha muikale mutambe buimpe anyi? Disua diende nedikumbane menemene anyi? Mmunyi muudi mua kuandamuna nkonko eyi?

Kuvua anu mushindu umuepele muimpe wa kukosa tshilumbu etshi kumpala kua bifukibua bionso bia lungenyi: kulekela aba bavua bakeba budikadidi bua babukebe. Dibabutula patupu kadivua mushindu mulenga wa kuandamuna nkonko yonso ivua mijula nansha. Dilekela bantu badikadile kumpala kua Nzambi tshikondo tshile divua mua kubambuluisha bua badimuenene kakuyi mpata bipeta bibi bia dibenga bulombodi bua Nzambi. Nzambi wakaleja ne: uvua mua kujikija malu aa mushindu eu pakambilaye mukaji ne: neulele bana. Ke dîku dia bukua-bantu kutuadija. Ke bualu kayi, tuetu bonso tudi ne muoyo lelu!​—Genese 3:16, 20.

Kadi kabiena bisua kumvuija ne: Nzambi udi mua kulekela bantu ne muana wa mu nyuma mutomboke eu benza muonso mudibu basue to. Nzambi ki mmulekele bumfumu buende anyi disua diende to. (Musambu 83:18) Ukavua mudianjile kuleja patoke mualuabu kuzaza mujudiji wa buntomboji eu ne mualuabu kujimija bipeta bionso bia bubi. (Genese 3:15) Ke bualu kayi amu ku ntuadijilu bakavua balaye dîku dia bukua-bantu disulakana.

Anu mu tshikondo atshi, baledi betu ba kumpala buobu nkayabu ne ndelanganyi yabu bakabenga bulombodi bua Nzambi. Bua Nzambi kukuba bantu bonso ku bipeta bibi bia dipangadika divuabu badiangatshile edi, bivua bikengela bua yeye kubakosela tshidi disua diende mu kalu ne kalu kabu konso. Mbia muomumue kabidi bua bonso badi basue kuikala badikadile kumpala kua Nzambi.

Bushuwa, bantu bavua mua kusungula bulombodi bua Nzambi. Bavua mua kulonga tshidi disua dia Nzambi mu tshikondo etshi ne kuditumikila. (Musambu 143:10) Nansha nanku, kabavua mua kuepuka ntatu kashidi patshivuabu kabayi banji kukosa tshilumbu tshia budikadidi bua tshishiki bua bantu to.

Bipeta bia disungula dia muntu pa nkayende biakamueneka patoke ku ntuadijilu wa mianda ya bukua-bantu. Kâna (Kayine) muana wa kumpala wa mu dîku dia bukua-bantu wakashipa muanabu Ebele (Abele), bualu bua ‘midimu yende yakadi mibi ne ya muanabu yakadi miakane.’ (1 Yone 3:12) Kadivua disua dia Nzambi to, bualu Nzambi wakadimuija Kayine ne pashishe kumunyokaye. (Genese 4:3-12) Kayine wakasungula ngenzelu wa budikadidi wa Satana, ke bualu kayi “wakadi wa mubi.” Bakuabu kabidi bakenza nunku.

Pakasomba bantu pa buloba bidimu bipite pa 1 500, “ku mesu kua [Nzambi], buloba buvua bunyanguke, buule ne tshinyangu.” (Genese 6:11, Mukanda wa Mvidi Mukulu [Katolike, MMM]) Mapangadika akangatshibua bua kumona mua kukuba buloba ku tshinyangu. Nzambi wakalokesha mvula wa kabutu pa buloba bujima ne kupandishaye anu dîku dimue dia bantu bakane: Noa, mukajende, bana bende ne bakaji babu. (Genese 7:1) Tuetu bonso tudi ndelanganyi yabu.

Katshia anu tshikondo tshia Noa, Nzambi wakabanga kulombola bantu bavua mu bulelela bavua bajinga kumanya tshidi disua diende. Wakenzeja balume ba lulamatu ku nyuma wende bua kufundabu malu ende bua muntu yonso udi ukeba bulombodi buende. Malu akafundabu aa adi mu Bible. (2 Timote 3:16) Wakanyishila bantu bena lulamatu ne dinanga dionso bua bikale nende mu malanda, balue nansha balunda bende. (Yeshaya 41:8) Ne wakabapesha bukole buvuabu nabu dijinga bua kutantamenabu makenga adi makuate bukua-bantu munkatshi mua bidimu binunu ne binunu bia budikadidi buabu. (Musambu 46:1; Filipoi 4:13) Ndisankapu kayi dituikala nadi bua diambuluisha edi!

‘Malu enzeke bu muudi musue’ menemene

Ntshinyi tshidi tshienza bua se: too ne lelu disua dionso dia Nzambi bua bukua-bantu kadienzeki pa buloba? Petelo, mupostolo muena Kristo, wakafunda ne: ‘Kadi bu mudi mulayi wende tudi tutekemena diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia mudi buakane buikalamu.’ (2 Petelo 3:13) Ngakuilu eu udi uleja muikala mbulamatadi mupiamupia wikala mua kulombola bantu, ne bukua-bantu bupiabupia buikala ku bukokeshi bua mbulamatadi au.

Muprofete Danyele wakatokesha bualu ebu pakafundaye ne: ‘Mu matuku a bakalenge aba Nzambi wa mu diulu neajadike bukalenge bukuabu budi kabuyi bubutudibua tshiendelele, kadi nebutshibule makalenge aa onso bitupa bitupa, nebuabutule, ne buobu nebujalame tshiendelele.’ (Danyele 2:44) Mulayi eu udi utuvuluija kakuyi mpata nshikidilu wa ndongoluelu eu mubi wa malu wikalabu mua kupingana kudi Bukalenge anyi mbulamatadi wa Nzambi. Elu ki ndumu luimpe anyi? Bimvundu ne budisunkaya bidi mu bantu lelu, tshikisu ne tshinyangu kabidi nebijimine pa buloba dituku kampanda.

Ndîba kayi dikala malu aa mua kukumbana? Bayidi ba Yezu bakamulomba ne: ‘Utuambile dituku dialua malu aa; utuambile tshimanyinu tshia pawalua tshiakabidi [anyi dikaleku diebe]; ne tshia ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’ Amue mêyi akamba Yezu mu diandamuna avua ne: ‘Nebambile bantu bonso ba pa buloba lumu luimpe elu lua bukalenge buanyi, neluikale tshimanyishilu ku bisamba bionso; pashishe, nshikidilu nealue.’​—Matayo 24:3, 14.

Lelu’eu mudimu wa kuamba kua lumu luimpe udi wenda wenzeka pa buloba bujima. Pamu’apa udi mumone ne ebe abidi mudiwu wenzeka mu tshitupa tshiudi musombele. Mulongeshi Charles Braden wakafunda mu mukanda wende kampanda ne: “Bantemu ba Yehowa mbuuje buloba bujima ne diyisha diabu. . . . Kakuena tshisumbu tshikuabu pa buloba tshidi ne lukunukunu ne disuminyina mu dimuangalaja lumu luimpe lua Bukalenge kupita Bantemu ba Yehowa to.” (These Also Believe) Bantemu badi benza mudimu wa kuamba kua lumu luimpe eu badi mpindieu mu matunga mapite pa 230, ne lumu luimpe eu ludi luambibua mu miakulu mitue ku 400. Mmudimu uvuabu badianjile kuleja ne: newenzeke pa buloba bujima. Mbimueneke patoke ne: tshikondo tshikadi mpindieu tshisemene pabuipi bua Bukalenge bua Nzambi kupinganabu pa muaba wa mbulamatadi ya bana ba bantu.

Bukalenge buvua Yezu uyisha mbuobu bumue buvuaye mutulongeshe bua kulomba mu disambila diende dia tshilejilu ne: ‘Bukalenge buebe bulue; malu enzeke pa buloba bu muudi musue bu mudiwu enzeka mu diulu.’ (Matayo 6:10, MML) Bushuwa, Bukalenge ebu ke tshiamu tshia mudimu tshienza natshi Nzambi mudimu bua kukumbaja disua diende anyi tshipatshila tshidiye natshi bua bukua-bantu ne bua buloba.

Bidi biumvuija tshinyi? Buakabuluibua 21:3, 4 udi wandamuna ne: ‘Ngakumvua dîyi dikole difuma mu nkuasa wa butumbi diamba ne: Tangilayi, nzubu wa tshilulu wa Nzambi udi munkatshi mua bantu, ne yeye neikale nabu, ne buobu nebikale bantu bende; ne Nzambi muine neikale nabu, neikale Nzambi wabu. Yeye neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu kuabu; ne lufu kaluena luikalaku kabidi; madilu kaena ikalaku kabidi, nansha muadi, nansha kanyinganyinga kabidi; malu a kumudilu akumuka.’ Ke dîba dienzeka disua dia Nzambi pa buloba ne mu diulu bimpe menemene edi. * Udi musue kupeta pebe masanka aa anyi?

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 26 Biwikala musue kumanya malu mavule pa bidi bitangila Bukalenge bua Nzambi, anyisha umonangane ne Bantemu ba Yehowa ba muaba uudi musombele, anyi ubafundile mu umue wa ku adrese idi mu dibeji 2 dia tshibejibeji etshi.

[Tshimfuanyi mu dibeji 5]

Budikadidi bua kubenga bulombodi bua Nzambi budi bupatula bipeta bibi