Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

‘Nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila’

‘Nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila’

‘Nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila’

‘Yayi nuvuije bantu bayidi, nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila.’​—MATAYO 28:19, 20.

1. Muena Etiopia ne Filipo bavua bayikila malu kayi?

 MUENA Etiopia kampanda uvua mumbuke kuabu, mulue mu Yelushalema. Uvua mulue mu Yelushalema bua kutendelela Yehowa, Nzambi uvuaye munange. Kakuyi mpata, uvua munange kabidi Dîyi divua Nzambi mufundishe. Mu dipingana kuabu, uvua wenda ubala mu ditempu diende muvungu mufunda kudi muprofete Yeshaya; ke Filipo muyidi wa Kristo kupetanganaye nende. Filipo wakamuebeja ne: ‘Udi mujingulule bualu buudi ubala, anyi?’ Yeye kumuandamuna ne: ‘Ndi mua kujingulula munyi, bikala muntu kayi mundeje?’ Filipo kutuadija kuambuluisha mulongi wa tshisumi wa Mukanda wa Nzambi eu bua kuluaye muyidi wa Kristo.​—Bienzedi 8:26-39.

2. (a) Tudi tuamba ne: diandamuna dia muena Etiopia divua dimpe ditambe bua tshinyi? (b) Nnkonko kayi idi itangila dîyi divua Kristo mutume bua kuvuija bantu bayidi itudi tukonkonona mpindieu?

2 Diandamuna dia muena Etiopia didi dimpe be! Wakamba ne: ‘Ndi mua kujingulula munyi, bikala muntu kayi mundeje?’ Uvua ukeba muntu wa kumulongesha bua kumvuaye malu avuaye ubala. Diandamuna diende didi dileja mushinga wa tshintu kampanda tshivua Yezu muambe pakatumaye dîyi bua kuvuija bantu bayidi. Tshivua tshintu kayi? Diandamuna didi mu Matayo nshapita wa 28. Tshiena-bualu tshishale tshivua tshishindamene pa nkonko eyi: bua tshinyi? ne muaba kayi? Netumone mpindieu nkonko mikuabu ibidi idi miangatshila mu dîyi divua Yezu mutumine bayidi bende: tshinyi? ne dîba kayi?

‘Nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila’

3. (a) Bitu bilomba tshinyi bua muntu kuluaye muyidi wa Yezu Kristo? (b) Bua kuvuija muntu muyidi bidi bikengela kumulongesha tshinyi?

3 Ntshinyi tshitudi ne bua kuyisha anyi kulongesha bantu bua kuluabu bayidi ba Kristo? Yezu wakambila bayidi bende ne: ‘Yayi bienu, nuvuije ba bisamba bionso bayidi, nubabatize mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe; nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila; ne monayi, ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’ (Matayo 28:19, 20) Nenku, tudi ne bua kuyisha anyi kulongesha malu avua Yezu muambe. * Kadi ntshinyi tshitudi mua kuenza bua muntu udi ulonga malu a Yezu kuluaye muyidi ne kushala kabidi muyidi? Tshintu tshinene tshimue mmiaku ivua Yezu musungule bimpe. Yezu kêna wamba ne: ‘Nubayishe malu onso angakanuambila’ to, kadi udi wamba ne: ‘Nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila.’ (Matayo 19:17) Kuenza nanku kudi kulomba tshinyi?

4. (a) Kutumikila mukenji kampanda kudi kumvuija tshinyi? (b) Fila tshilejilu pa mushindu utudi mua kulongesha muntu mua kuenza malu avua Kristo muambe.

4 Kuenza bualu budibu batulombe kudi kumvuija “kuenza malu mumvuangane” ne tshidibu batulombe, mbuena kuamba ne: kutumikila, anyi kulonda bualu abu. Mmunyi mpindieu mutudi mua kulongesha muntu bua kuenza anyi kutumikila malu avua Kristo muambe? Tuangate tshilejilu tshia muntu udi ulongeshangana mashinyi, ulongesha mua kulonda mikenji ya njila. Mulongeshi udi mua kulongesha balongi mikenji ya njila padibu mu kalasa. Kadi bua kulongesha balongi mua kunemeka mikenji eyi, udi ne bua kuya nabu mu njila, kubambuluisha padibu bendesha ne baluangana bua kuenza malu avuabu balonge. Tuetu petu, patudi tulonga Bible ne bantu, tudi tubalongesha malu avua Kristo muambe. Kadi tudi kabidi ne bua kuleja balongi mushindu udibu mua kutumikila mêyi a Kristo mu nsombelu wabu ne mu buambi. (Yone 14:15; 1 Yone 2:3) Nunku, bua kutumikila bimpe menemene dîyi dia Kristo dia kuvuija bantu bayidi, tudi ne bua kulongesha mêyi aa ne kuleja mua kuatumikila. Ke mushindu utudi mua kuidikija Yezu ne Yehowa.​—Musambu 48:14; Buakabuluibua 7:17.

5. Tshidi mua kuenza ne: muntu ikale ne buôwa bua kutumikila dîyi dia Kristo dia kuvuija bayidi ntshinyi?

5 Kulongesha bantu bua kuenza malu avua Yezu muambe kudi kulomba kabidi kubambuluisha bua kutumikila dîyi divuaye mutume bua kuvuija bantu bayidi. Bamue bantu batudi tulonga nabu Bible badi mua kumvua buôwa bua kuvuija pabu bakuabu bantu bayidi. Nansha muvuabu mua kuikala benza malu kampanda mu nzambi ya Bukua-Buena-Kristo muvuabu kumpala, kabavua mua kuikala babalongeshe bua kuya ne kuenza bantu bayidi to. Bamue banene ba mu bimue bitanda batu mene bamba patoke ne: bitendelelu bia Bukua-Buena-Kristo kabitu bilongesha bantu bua kuyisha lumu luimpe to. John Stott (mulongi wa malu a Bible) wakamba pa bidi bitangila dîyi dia Yezu dia kuya kuambuluisha bantu ba mishindu yonso bua kuluabu bayidi ne: “Katuena tulonda tshidi dîyi edi diumvuija bua butekete bua bungi budi nabu bena Kristo badi bayisha Evanjeliyo mu diyisha diabu lelu’eu.” Wakamba kabidi ne: “Tudi ne tshibidilu tshia kuamba mukenji wetu bimanyine pa bule. Tutu imue misangu benze bu bantu bimane ku muelelu wa mâyi manene bela bantu badi bamba kufua mu mâyi mbila, babadimuija. Katuyi tudiela mu mâyi bua kubapandisha to. Tubenga bua kubola ne mâyi.”

6. (a) Mmunyi mutudi mua kulonda tshilejilu tshia Filipo patudi tuambuluisha mulongi wa Bible? (b) Tshitudi mua kuenza ntshinyi padi mulongi wa Bible utuadija kupatuka mu buambi?

6 Bikala muntu utudi tulonga nende Bible ufumina mu nzambi muvua bantu batshina bua “kubola ne mâyi,” bidi mua kumukolela bikole bua kumusha buôwa bua mâyi ne kutumikila dîyi dia Kristo bua kuenza bayidi. Bidi bikengela kumuambuluisha. Ke bualu kayi tudi ne bua kuikala ne lutulu patudi tumuleja malu adi mua kukolesha ngumvuilu wende ne kumufikisha bua kuenza bayidi, anu bu muvua malu avua Filipo muambile muena Etiopia mamutokeshile njila ne mamusake bua kutambulaye. (Yone 16:13; Bienzedi 8:35-38) Dijinga dietu dia kulongesha balongi ba Bible bua kutumikila dîyi dia Yezu dia kuvuija bantu bayidi didi ditusaka bua kuikala nabu padibu batuadija kupatuka mu buambi.​—Muambi 4:9, 10; Luka 6:40.

“Malu onso”

7. Kulongesha bantu bua ‘kuenza malu onso’ kudi kumvuija kabidi kubalongesha mikenji kayi?

7 Katutu tuimanyina anu pa kulongesha bayidi bapiabapia mua kuenzabu pabu bayidi to. Yezu wakatuambila bua kulongesha bantu bua “kuenza malu onso” avuaye muambe. Mu malu emu mudi mêyi a mushinga mukole aa: kunanga Nzambi ne kunanga muntu netu. (Matayo 22:37-39) Mmunyi mutudi mua kulongesha bayidi bapiabapia bua kutumikila mikenji eyi?

8. Fila tshilejilu pa mushindu udibu mua kulongesha muyidi mupiamupia mua kutumikila mukenji udi wamba bua kuleja dinanga.

8 Utshidi uvuluka kabidi tshilejilu tshia muntu udi ulonga mua kuendesha mashinyi anyi? Padiye wendesha mashinyi ne mulongeshi wende ku luseke, udi ulongela kudi mulongeshi wende ne kudi bendeshi bakuabu badi mu njila amu. Tshilejilu, mulongeshi udi mua kuleja mulongi muendeshi udi ulekela mashinyi makuabu amupita kumpala; anyi muendeshi udi utekesha miendu bua bena mashinyi badi balua kumpala kumonabu bimpe; anyi muendeshi udi wambuluisha muntu udiye mumanye bua kulongolola mashinyi ende. Malu aa adi aleja mulongi malu adiye mua kuenza pikalaye wendesha mashinyi. Bia muomumue kabidi, muyidi mupiamupia udi ubuela mu njila wa muoyo udi ulongela malu kudi mulongeshi wende ne kudi bena Kristo ba tshitembu badi mu tshisumbu.​—Matayo 7:13, 14.

9. Mmunyi mudi muyidi mupiamupia mua kulonga mua kutumikila mukenji udi wamba bua kuleja dinanga?

9 Tshilejilu, mulongi wa Bible udi mua kumona mamu udi nkayende uditatshisha bua kulua ne bana batekete mu bisangilu anyi muntu udi ne malu mamutonde ulua anu kulua mu bisangilu. Udi mua kumona mukaji-mukamba mukulakaje udi wambuluisha bakulakaje nende, ulua nabu mu tshisangilu tshionso anyi nsonga udi ukomba mu Nzubu wa Bukalenge. Udi mua kumona mukulu udi uyisha bikole nansha mudiye ne malu a bungi a kuenza mu tshisumbu, anyi Ntemu udi mutshibukile panshi kadi muikale ukolesha mu nyuma bonso badi balua kumutangila, peshi mulume ne mukajende bashintulula malu anu bua kuambuluisha baledi babu bakulakaje. Padi muyidi mupiamupia umona bena Kristo ba bulenga, badi bambuluishangana ne ba kueyemena aba, udi ulonga mushindu wa kutumikila mukenji wa Kristo udi utulomba bua kunanga Nzambi ne muntu netu, nangananga bena Krito netu. (Nsumuinu 24:32; Yone 13:35; Galatia 6:10; 1 Timote 5:4, 8; 1 Petelo 5:2, 3) Ke mushindu udi muena mu tshisumbu yonso mua kulua anyi ne bua kulua mulongeshi ne muntu udi ulombola bakuabu.​—Matayo 5:16.

‘Too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi’

10. (a) Netuenze bayidi too ne dîba kayi? (b) Ntshilejilu kayi tshidi Yezu mufile pa mushindu wa kuenza mudimu eu?

10 Netutungunuke ne kuenza bayidi too ne dîba kayi? Too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi anyi ndongoluelu wa malu eu. (Matayo 28:20) Tudi mua kuenza tshidi Yezu utulomba muaba eu anyi? Tudi badisuike bua kukumbaja muanda eu, bu tshisumbu tshia pa buloba bujima. Mu bidimu bishale, tuvua bafile dîba, makanda ne biuma bietu ne disanka dionso bua kupeta bantu ‘badi badilongolole bimpe bua muoyo wa kashidi.’ (Bienzedi 13:48, NW) Lelu’eu, Bantemu ba Yehowa badi benza mêba mapite pa miliyo isatu dituku dionso edi bua kuyisha ne kuvuija bantu bayidi. Tudi tuenza nanku bua kuidikija Yezu. Wakamba ne: ‘Tshianyi tshiakudia nkukumbaja dijinga dia uvua muntume, kabidi nkujikija mudimu uvuaye mumfundile bua kuenza.’ (Yone 4:34, MMV) Ke dijinga dikole ditudi petu nadi. (Yone 20:21) Katuena basue anu kubanga mudimu udibu batupeshe to; tudi basue kabidi kuujikija.​—Matayo 24:13; Yone 17:4.

11. Tshidi tshienzekele bamue bena Kristo ntshinyi? Ndukonko kayi lutudi mua kudiela?

11 Kadi tudi tumvua bibi patudi tumona bamue bena Kristo netu bateketa mu nyuma, kabatshiyi benza mudimu wa divuija bantu bayidi anyi benza mudimu eu anu mukese. Kudiku mushindu wa kubambuluisha bua kutuadijilula kulua mu bisangilu ne kuvuija bantu bayidi anyi? (Lomo 15:1; Ebelu 12:12) Mushindu wakambuluisha Yezu bapostolo bende pavuabu imue misangu ne mateketa udi mua kutuleja tshitudi mua kuenza petu.

Leja muudi utabalelangana

12. (a) Bapostolo ba Yezu bakenza tshinyi pakavuaye pa kufua? (b) Yezu wakangata bapostolo bende munyi nansha muvuabu ne butekete bua bungi?

12 Ku ndekelu kua mudimu wa Yezu pa buloba, pakavua lufu luende pabuipi menemene, bapostolo bende ‘bakamushiya, bakamunyema.’ Anu bu muvua Yezu mumane kuamba, ‘bakamuangalaka, muntu kuende, muntu kuende.’ (Mâko 14:50; Yone 16:32) Kadi Yezu wakenza tshinyi ne bayidi bende bavua batekete mu nyuma aba? Yezu wakambila bamue bayidi bende katupa kakese kunyima kua dijuka diende ku lufu ne: ‘Kanutshinyi; yayi nuambile bana betu ne: Yayi mu Galela, nenummoneku.’ (Matayo 28:10) Nansha muvua bapostolo baleje muvuabu ne butekete bua bungi, Yezu wakababikila amu ne: “bana betu.” (Matayo 12:49) Kabakamutonda to. Yezu wakabafuila luse anu mutu Yehowa ufuilangana luse. (2 Bakelenge 13:23) Tudi mua kuidikija Yezu munyi?

13. Mmunyi mutudi mua kuangata bana betu badi batekete mu nyuma?

13 Tudi ne bua kutabalela bikole bana betu bakadi bayisha kakese anyi badi balekele kuyisha. Tutshidi tuvuluka malu mimpe avua bana betu aba benze, imue misangu bamue mene baenze munkatshi mua bidimu bia bungi. (Ebelu 6:10) Mpindieu katuena tubamona kabidi to. (Luka 15:4-7; 1 Tesalonike 2:17) Kadi mmunyi mutudi mua kuleja mutudi tubatabalela?

14. Mmunyi mutudi mua kuidikija Yezu dîba ditudi tuambuluisha muntu udi mutekete mu nyuma?

14 Yezu wakambila bapostolo bende bakavua batekete ku muoyo aba bua kuya mu Galela bua bamonangane nende. Yezu uvua ubabikila bua kubuelabu mu tshisangilu tshia pa buatshi. (Matayo 28:10) Bia muomumue lelu’eu, tudi tulomba musangu umue anyi ya bungi bana betu badi batekete mu nyuma aba bua kuluabu mu bisangilu. Bapostolo bakitaba buobu diakamue, bualu Bible udi wamba ne: ‘bayidi dikumi ne umue bakaya mu Galela, ku mukuna wakabambila Yezu.’ (Matayo 28:16) Tutu tumvua petu disanka kayi patu bantu bakadi batekete mu nyuma batuadijilula kubuela mu bisangilu?​—Luka 15:6.

15. Mmunyi mutudi mua kulonda tshilejilu tshia Yezu patudi tuakidila mu bisangilu bantu badi batekete mu nyuma?

15 Netuenze bishi padi muntu ukavua mutekete mu nyuma ulua ku Nzubu wa Bukalenge? Tshiakenza Yezu ku mukuna ntshinyi pakamonaye bapostolo bende bakavua batekete mu ditabuja? ‘Wakalua kudibu, kubambila’ malu. (Matayo 28:18) Yezu kakimanyina pa bule to, wakaya kudibu. Elabi meji muakumvua bapostolo disulakana pakamonabu Yezu usemena kudibu! Tuikale petu tusemena, tuakidila bimpe bantu bavua batekete mu nyuma kadi badi bateta bua kupingana mu tshisumbu.

16. (a) Tudi mua kulonga tshinyi pa mushindu uvua Yezu muenze malu ne bayidi bende? (b) Mmunyi mutudi mua kuikala ne mmuenenu wa Yezu pa badi batekete mu nyuma? (Tangila kabidi mêyi adi kuinshi.)

16 Yezu wakenza kabidi tshinyi? Tshia kumpala, wakamba ne: “Bakumana kumpa bukokeshi buonso.” Tshibidi, wakafila mudimu: ‘Bualu bua meme ndi ne bukokeshi ebu, yayi nuvuije bantu bayidi.’ Tshisatu, wakabalaya ne: ‘Ndi nenu matuku onso.’ Kadi udi mumone tshivua Yezu kayi muenze anyi? Kakatandisha bayidi bua tshivuabu bapangile kuenza ne bua mpata yabu to. (Matayo 28:17) Bivua bimpe kuenza nanku anyi? Eyowa, bualu anu kunyima kua matuku makese, bapostolo bakatuadija kabidi ‘kuyisha bantu ne kubambila lumu luimpe.’ (Bienzedi 5:42) Tuetu tumona badi ne butekete ne tubenzela malu bu Yezu, tudi petu mua kupeta bipeta bimpe mu tshisumbu tshietu! *​—Bienzedi 20:35.

‘Ndi nenu matuku onso’

17, 18. Ntshinyi tshidi tshitukolesha mu maboko mu mêyi a Yezu aa: ‘Ndi nenu matuku onso’?

17 Mêyi a ndekelu a mudimu uvua Yezu mufile aa: ‘Ndi nenu matuku onso,’ adi akolesha bonso badi basue kukumbaja dîyi dia Yezu dia kuvuija bantu bayidi. Nansha bena lukuna mua kutuenza tshinganyi bua kuimanyika mudimu wetu wa diyisha Bukalenge ne nansha buobu batushiminyine malu kayi, katuena mua kutshina to. Bua tshinyi katuena mua kutshina? Bualu Yezu Mulombodi wetu, udi ne ‘bukokeshi buonso mu diulu ne pa buloba’ udi netu bua kutuambuluisha.

18 Tudi tumvua muoyo ukola bikole patudi tuvuluka tshivua Yezu mulaye etshi: ‘Ndi nenu matuku onso.’ Mu dienza muetu muonso bua kutumikila dîyi dia Yezu dia kuenza bantu bayidi, tudi tupeta amue matuku disanka ne amue dibungama. (2 Kulondolola 6:29) Bamue ba kutudi batu bakenga padibu bafuisha muntu uvuabu banange bikole. (Genese 23:2; Yone 11:33-36) Bakuabu badi batata bua bukulakaje, kabatshiyi ne makanda a mubidi. (Muambi 12:1-6) Banga pabu dibungama ndiamba kubashipa. (1 Tesalonike 5:14) Ba bungi ba kutudi badi anu ne lutatu lua kupeta makuta. Nansha nanku, tudi tuenza mudimu wetu bimpe bualu Yezu udi netu “matuku onso,” nansha matuku atudi ne ntatu mikole menemene.​—Matayo 11:28-30.

19. (a) Mudimu udi Yezu mufile wa kuenza bantu bayidi udi ne malu kayi munda muawu? (b) Tshidi mua kutuambuluisha bua kuenza mudimu uvua Kristo mufile ntshinyi?

19 Anu bu mutudi bamone mu biena-bualu bibidi ebi, mudimu uvua Yezu mufile uvua ukongoloja malu onso. Yezu mmutuambile bua tshinyi ne muaba wa kukumbajila dîyi diende. Mmutuambile kabidi tshinyi tshitudi ne bua kulongesha ne dîba dia kulongesha. Bushuwa, mudimu munene eu mmukole. Kadi bu mudi Kristo muikale panyima ne ku luseke luetu, tudi mua kuwenza! Ki mmuomu anyi?

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 3 Umue mukanda udi uleja ne: Yezu wakamba ne: “nubabatize . . . nubalongeshe,” kadi ki nne: ‘nubabatize ne nubalongeshe’ to. Mpindieu bisua kumvuija ne: kubatiza ne kulongesha “kabivua menemene . . . bintu bibidi bivua bilondangana to.” Kadi, “kulongesha ntshintu tshidi tshitungunuka, kudi kuenzeka kumpala kua muntu kutambula . . . ne kudi kutungunuka panyima pa batismo.”

^ tshik. 16 Malu makuabu pa mushindu wa kuangata badi batekete mu nyuma ne kubambuluisha adi mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 1 Luishi 2003, dibeji dia 15-18.

Udi mua kuandamuna tshinyi?

• Mmunyi mutudi tulongesha bantu bua kuenza malu avua Yezu muambe?

• Ntshinyi tshidi muyidi mupiamupia mua kulongela kudi bakuabu mu tshisumbu?

• Tudi mua kuenza tshinyi bua kuambuluisha badi batekete mu nyuma?

• Mmunyi mutudi tupeta bukole ne busambi mu mêyi a Yezu aa: ‘Ndi nenu matuku onso’?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 15]

Tudi ne bua kulongesha ne kulombola bantu

[Bimfuanyi mu dibeji 17]

Muyidi mupiamupia udi ulongela malu a mushinga ku ngikadilu milenga ya bakuabu