Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Disanka diebe ditu mu “mikenji ya Yehowa” anyi?

Disanka diebe ditu mu “mikenji ya Yehowa” anyi?

Disanka diebe ditu mu “mikenji ya Yehowa” anyi?

‘Disanka didi kudi muntu udi [ne] disanka diende mu mikenji ya Yehowa.’​—MUSAMBU 1:1, 2.

1. Bua tshinyi tuetu basadidi ba Yehowa tudi ne disanka?

 YEHOWA utu utuambuluisha ne utubenesha tuetu basadidi bende ba lulamatu. Tshidibi, tutu anu tupeta ntatu ya bungi. Kadi tudi kabidi ne disanka dilelela. Ebu ki mbualu bua kukema to, bualu tudi tukuatshila Nzambi “muena diakalenga” mudimu, ne nyuma wende udi ukuamisha disanka mu mitshima yetu. (1 Timote 1:11, MMM; Galatia 5:22) Disanka ndiakalenga dilelela didi difumina ku ditekemena anyi ku dipeta dia tshintu kampanda tshilenga. Kabidi Tatu wetu wa mu diulu utu bushuwa utupesha bintu bimpe. (Yakobo 1:17) Nanku kabiena bikemesha bua mushindu utudi ne disanka nansha!

2. Mbitupa kayi bia Misambu bituakonkonona mu biena-bualu bibidi ebi?

2 Mukanda wa Misambu udi utamba kuakula bua disanka. Tuangatayi tshilejilu tshia Musambu wa 1 ne 2. Bayidi ba Yezu Kristo ba kumpala bakamba muvua Mukalenge Davidi wa mu Isalele mufunde Musambu 2. (Bienzedi 4:25, 26) Mufundi wa Musambu wa 1 (udi kayi mumanyike) udi ubangisha musambu wende mufundisha ku nyuma ne mêyi aa: ‘Disanka didi kudi muntu udi kayi ulonda lungenyi lua bantu babi.’ (Musambu 1:1) Mu tshiena-bualu etshi ne mu tshidi tshilonda netumone mudi Musambu wa 1 ne 2 ituleja malu atudi ne bua kusankila.

Mushindu wa kuikala ne disanka

3. Bilondeshile Musambu 1:1, ng’amue malu kayi adi afikisha muntu udi utshina Nzambi ku dikala ne disanka?

3 Musambu wa 1 udi uleja tshidi tshipetesha muntu udi utshina Nzambi disanka. Mufundi wa Misambu udi uleja amue malu adi afikisha muntu eu ku disanka padiye wimba wamba ne: ‘Disanka didi kudi muntu udi kayi ulonda lungenyi lua bantu babi, udi kayi wimana mu njila diatshimue ne benji ba malu mabi, udi kayi mushikame mu tshisombelu tshia babuidi’ anyi basekianganyi.​—Musambu 1:1.

4. Nsombelu kayi wa tshilejilu uvua nende Zakâya ne Elisabeta?

4 Bua kupeta disanka dilelela, tudi ne bua kutumikila malu makane adi Yehowa utulomba. Zakâya ne Elisabeta bakapeta diakalenga dia kuikala baledi ba Yone Mubatiji, ‘bakadi bakane ku mêsu kua Nzambi, balonda mikenji yonso ya Mukalenge ne mêyi ende, kabakadi ne bualu.’ (Luka 1:5, 6) Tudi mua kuikala ne disanka tuetu tulonda nsombelu wa buena wabu ne tubenga ne muoyo umue bua ‘kulonda lungenyi lua bantu babi’ anyi mibelu yabu mibi.

5. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kubenga kulonda ‘njila wa benji ba malu mabi’?

5 Tuetu tubenga meji a bantu babi, katuakuimana ‘mu njila diatshimue ne benji ba malu mabi’ nansha. Bidi bisua kuleja ne: katuakuikala tuya miaba idibu misangu yonso, bu mudi: miaba ya manaya a bundu anyi idi bantu bamanyike bua bikadilu bibi. Tshia kuenza ntshinyi bikala muoyo utusaka bua kudisanga ne benji ba malu mabi mu bikadilu biabu bidi Mukanda wa Nzambi ukina? Tusambile bua Nzambi atuambuluishe bua tutumikile mêyi a mupostolo Paulo aa: ‘Lekelayi kulamakajibua ne badi kabayi bena ditabuja bu badi kabayi bakanangane; bua buakane budi ne bulunda kayi ne bualu bubi; anyi munya udi ne buobumue kayi ne mîdima?’ (2 Kolinto 6:14) Tuetu beyemene Nzambi ne bikale ne “mitshima mitoke,” netubenge kulonda lungenyi ne nsombelu wa benji ba malu mabi ne netuikale ne meji ne majinga mimpe pamue ne ‘ditabuja didi kadiyi ne lubombo.’​—Matayo 5:8; 1 Timote 1:5.

6. Bua tshinyi tudi ne bua kudimukila basekianganyi?

6 Bua tuetu kusankisha Yehowa, katuena ne bua ‘kushikama mu tshisombelu tshia basekianganyi’ to. Bamue bantu batu baseka aba badi ne nsombelu wa buena-Nzambi, kadi ‘ku nshikidilu kua matuku’ eku, aba bavua bena Kristo kumpala kadi balue batontolodi mpindieu ke batu nangananga babaseka misangu ya bungi ne kapeja. Mupostolo Petelo wakadimuija bena Kristo nende ne: ‘Bananga, numanye bienu bualu ebu kumpala ne: palua ku nshikidilu kua matuku, baseki nebalue ne tuseku tuabu, benda bu mudi nkuka yabu mene, bamba kabidi ne: Mulayi wa dilua diende udi penyi? Bualu bua katshia batatu balala tulu, malu onso adi ashala muomumue bu muakadiwu ku tshibangidilu tshia bufuki.’ (2 Petelo 3:1-4) Tuetu katuyi tusomba ‘ne basekianganyi,’ netuepuke kabutu kadi kabindile.​—Nsumuinu 1:22-27.

7. Bua tshinyi katuena ne bua kulengulula mêyi adi mu Musambu 1:1?

7 Tuetu balengulule mêyi a ntuadijilu a Musambu wa 1, tudi mua kujimija dinanga dia malu a mu nyuma ditudi bapete mu dilonga dia Bible. Dîba adi, nsombelu wetu udi mua kubanga kunyanguka bikole. Tuetu tulonda mibelu ya bantu babi, tudi mua kubanga kujimija dinanga dietu dia malu a mu nyuma. Pashishe, tudi pamu’apa mua kutuadija kusomba ne bantu abu misangu yonso. Mu bungi bua matuku, tudi mua kulua batontolodi bapange lulamatu badi baseka nsombelu wa dinemeka Nzambi. Bulelela, bulunda ne bantu babi budi mua kulela lungenyi lubi munda muetu ne kunyanga malanda etu ne Yehowa Nzambi. (1 Kolinto 15:33; Yakobo 4:4) Katulekedi bualu ebu butufikila nansha musangu umue to!

8. Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kuteka meji etu ku malu a mu nyuma?

8 Kusambila nekutuambuluishe bua kuteka meji etu ku malu a mu nyuma ne kubenga kudia bulunda ne bantu babi. Paulo wakafunda ne: ‘Lekelayi kuditatshisha ku bualu bumue; kadi mu malu onso ku ditendelela ne ku disengelela numanyishe Nzambi bua milombu yenu ne disakidila. Ne ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu nedilame mitshima yenu ne meji enu mu Kristo Yezu.’ Mupostolo Paulo wakakankamija bena Kristo bua kuelanganabu meji a malu adi malelela, a buneme, makane, a butoke bua mutshima, adi malenga a kunanga, malu adi ne lumu luimpe, malu adi ne buimpe ne a butumbi. (Filipoi 4:6-8) Tuenzayi malu adi umvuangana ne mubelu wa Paulo ne katufuanyanganyi ne bantu babi nansha.

9. Nansha mutudi tubenga malu mabi, mmunyi mutudi tuambuluisha bantu ba mishindu yonso?

9 Nansha mutudi tubenga malu mabi, tudi tuyisha bakuabu ne bukalanga, anu bu muvua mupostolo Paulo muambile Felika Ngovena wa bena Lomo ‘bualu bua buakane, ne bua didikanda, ne bua tshilumbuluidi tshilualua.’ (Bienzedi 24:24, 25; Kolosai 4:6) Tudi tuyisha bantu ba mishindu yonso lumu luimpe lua Bukalenge ne tutu tubenzela malu mimpe. Tudi bashindike ne: aba badi ‘badilongolole bimpe bua muoyo wa tshiendelele’ nebalue bena Kristo ne se: disanka diabu nedikale mu mikenji ya Nzambi.​—Bienzedi 13:48, NW.

Disanka diende didi mu mikenji ya Yehowa

10. Ntshinyi tshiatuambuluisha bua tuetu kulama malu mutantshi mule mu mutu wetu ne mu mutshima wetu patudi tudilongela?

10 Mufundi wa Misambu udi wamba kabidi bua muntu udi ne disanka ne: ‘Disanka diende didi mu mikenji ya Yehowa, ne mu mikenji yende mmudiye welangana meji [anyi ubala ne dîyi dia panshi-panshi] munya ne butuku.’ (Musambu 1:2) ‘Disanka dietu’ tuetu basadidi ba Nzambi ‘didi mu mikenji ya Yehowa.’ Padiku mushindu, patudi tudilongela ne tuelangana meji tudi mua kubala ne ‘dîyi dia panshi-panshi’ anyi ditekete kadi diumvuika. Patudi tubala tshitupa kayi tshionso tshia mu Bible ne dîyi diumvuike, nebituambuluishe bua kulama malu au mu mutu wetu ne mu mutshima wetu mutantshi mule.

11. Bua tshinyi tudi ne bua kubala Bible “munya ne butuku”?

11 “Mupika wa lulamatu ne wa budimu” utu utukankamija bua kubala Bible dituku dionso. (Matayo 24:45, NW) Bua dijinga dikole dia kujingulula bimpe menemene mukenji udi Yehowa mutumine bantu, mbimpe tuikale tubala Bible “munya ne butuku,” nansha patudi katuyi tupeta tulu bua bualu kampanda anyi kansanga. Petelo wakatubela ne: ‘Bu bana balela katataka, nujinge mabele a meji [a dîyi] adi kaayi ne kudinga, bua nuenu nudiundeku too ne ku lupandu.’ (1 Petelo 2:1, 2) Utu usanka bua kubala Bible dituku dionso, ne butuku kuelangana meji mu Dîyi dia Nzambi ne malu adiye mulongolole anyi? Ke tshivua mufundi wa Misambu wenza.​—Musambu 63:6.

12. Mmalu kayi atuikala tuenza bikala disanka dietu dikale mu mikenji ya Yehowa?

12 Bua tuetu kupeta diakalenga dia kashidi, disanka dietu didi ne bua kuikala mu mikenji ya Nzambi. Mikenji eyi mmiakane tshishiki ne patudi tuyitumikila tudi tupeta masanka a bungi. (Musambu 19:7-11) Yakobo wakafunda ne: ‘Udi utangila-tangila mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi, ne udi ushalamu, kayi muikale mumvui udi upua muoyo, kadi muikale muenji wa mudimu udi uwenza, muntu eu neikale ne disanka mu kuenza kuende.’ (Yakobo 1:25) Disanka dietu diodi dikale menemene mu mikenji ya Yehowa, dituku nansha dimue kadiakupita katuyi belangane meji a malu a mu nyuma to. Bulelela, netuikale ne dijinga dia ‘kukebakeba [mu] malu male a Nzambi’ ne dia kuteka malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala mu nsombelu wetu.​—1 Kolinto 2:10-13; Matayo 6:33.

Yeye udi bu mutshi

13-15. Mmu mushindu kayi mutudi mua kulua bu mutshi udibu bakune kumpenga kua musulu wa mâyi a bungi?

13 Mufundi wa Misambu udi wamba kabidi bua muntu muakane ne: ‘Yeye udi bu mutshi wakukunabu ku kala kua misulu ya mâyi, udi ukuama mamuma awu mu tshidimu tshiawu; dibeji diawu kadiena difubidila. Malu onso adiye wenza adi atuta diakalengele.’ (Musambu 1:3) Anu bu bantu bakuabu bonso badi bapange bupuangane aba, tuetu basadidi ba Yehowa tutu tupeta petu ntatu. (Yobo 14:1) Badi mua kutukengesha anyi tudi mua kupeta ntatu mikuabu bua ditabuja dietu. (Matayo 5:10-12) Kadi bua diambuluisha didi Nzambi utupesha, tudi mua kutantamena ntatu eyi anu mutu mutshi udi ne mubidi muimpe ukandamena mpepele mikole.

14 Mutshi udibu bakune kumpenga kua musulu wa mâyi adi kaayi akama kawena ufubidila bua munya mukole anyi mu tshikondo tshia munanga nansha. Tuetu bikale bantu badi batshina Nzambi, bukole buetu budi bufumina ku Mpokolo udi kayi ukama udi muikale Yehowa Nzambi. Paulo wakakeba diambuluisha dia kudi Nzambi kuambaye ne: ‘Ndi mumanye mua kuenza malu onso mu Mukalenge [Yehowa] udi unkolesha.’ (Filipoi 4:13) Padi nyuma wa Yehowa utulombola ne utuambuluisha, katuena tufubidila, tupanga kupatula bipeta bimpe anyi tufua mu nyuma nansha. Tudi tupatula bipeta bilenga mu mudimu wa Nzambi ne bikale kabidi ne mamuma a nyuma wende.​—Yelemiya 17:7, 8; Galatia 5:22, 23.

15 Padi Mufundi wa Misambu muangate muaku wa tshiena-Ebelu udibu bakudimune ne: “bu” eu, udi ufuanyikija bintu bia mishindu ibidi. Udi ufuanyikija bintu bibidi bishilangane, kadi bikale ne bualu bumue bua pa buabu budibi bipetelangana. Bantu mbashilangane ne mitshi, kadi disampila dia mutshi mukuna kumpenga kua musulu wa mâyi a bungi divua divuluija mufundi wa Misambu ditanta dia mu nyuma dia bantu badi ne ‘disanka diabu mu mikenji ya Yehowa.’ Tuetu ne disanka dietu mu mikenji ya Nzambi, matuku etu adi mua kulua a bungi anu bu matuku a mutshi. Tuambe ne: tudi mua kupeta muoyo wa kashidi.​—Yone 17:3.

16. ‘Malu onso atudi tuenza adi atuta diakalengele’ bua tshinyi ne mushindu kayi?

16 Patudi ne nsombelu muakane, Yehowa udi utuambuluisha bua kutantamena ntatu ne makenga. Tudi ne disanka ne tudi tupatula bipeta bimpe mu mudimu wa Nzambi. (Matayo 13:23; Luka 8:15) ‘Malu onso atudi tuenza adi atuta diakalengele’ bualu tshipatshila tshietu tshinene ntshia kuenza disua dia Yehowa. Bu mudi malu adiye ulongolola akumbana anu kukumbana misangu yonso ne disanka dietu dikale mu mikenji yende, tudi tutanta bimpe mu nyuma. (Genese 39:23; Yoshua 1:7, 8; Yeshaya 55:11) Bidi nanku nansha patudi tutantamena ntatu.​—Musambu 112:1-3; 3 Yone 2.

Bantu babi badi bamueneka bu badi batanta

17, 18. (a) Mufundi wa Misambu udi ufuanyikija bantu babi ne tshinyi? (b) Nansha bikala bantu babi batanta mu bintu bia ku mubidi, bua tshinyi kabena bashala nanku kashidi?

17 Nsombelu wa bantu babi mmushilangane bikole ne wa bantu bakane! Bantu babi badi mua kumueneka bu badi batanta mu bintu bia ku mubidi bua tshikondo kampanda, kadi kabayi batanta mu nyuma to. Bualu ebu budi bumueneka mu mêyi adi mufundi wa Misambu wamba kabidi ne: ‘Bantu babi kabena nunku nansha, kadi badi bu bisote bidi lupepele lupepula. Nunku bantu babi kabena bajalama palua kulumbuluisha kuabu. Benji ba malu mabi kabena bamanye mua kushala mu disangisha dia bantu bakane.’ (Musambu 1:4, 5) Tangila muaba eu ne: mufundi wa Misambu udi wamba ne: ‘Bantu babi kabena nunku nansha.’ Mmusue kuamba ne: kabena bu bantu badi batshina Nzambi badibu bafumina ku difuanyikija ne mutshi udi ukuama bimuma bia bungi ne ulala matuku a bungi to.

18 Nansha bikala bantu babi batanta mu bintu bia ku mubidi, kabena bashala nanku kashidi to. (Musambu 37:16; 73:3, 12) Badi anu bu muntu mubanji uvua kayi ne meji uvua Yezu mutele mu mufuanu kampanda pavuabu bamulombe bua kukosa tshilumbu tshia bumpianyi. Yezu wakambila bantu bavua muaba au ne: ‘Nudimuke, kanukumi mitshima ku biuma; bua muntu kêna ne muoyo bualu bua bungi bua bintu bidiye nabi.’ Yezu wakumvuija bualu ebu pakalejaye ne: budimi bua muntu mubanji kampanda buakakuama bintu bia bungi; ke yeye kulongolola bua kupula mayeba avuaye nawu bua kuibaka mayeba manene avua mua kukumbana bintu bilenga biende bionso. Pashishe muntu eu kudilongololaye bua kudia, kunua ne kusanka. Kadi Nzambi kumuambila ne: ‘Wewe udi mupote, butuku ebu mene badi balomba muoyo webe; bintu biwakulongolola nebikale kudi nganyi?’ Bua kushindika bualu ebu Yezu wakamba ne: ‘Muntu udi udibutshila bintu biende, kayi mubanji ku mêsu kua Nzambi, udi nunku.’​—Luka 12:13-21.

19, 20. (a) Umvuija muvuabu batuta ne bashipula ntete mu bikondo bia kale. (b) Bua tshinyi badi bafuanyikija bantu babi ne bisote?

19 Bantu babi kabena ‘babanji ku mêsu kua Nzambi’ to. Mbasombe kaseke kabayi bajalame anu bu bisote anyi tuzubuzubu tua tutete tua biakudia kampanda. Pavuabu bapuola biakudia bidi ne ntete nunku mu tshikondo tshia kale, bavua baya nabi pa tshishipuidi, muaba mulandakane uvua pa tshibidilu pa tshikunakuna. Muaba au uvua biamu bivua ne mênumênu avua matue bikole a biamu anyi a mabue muinshi muabi, nyama yenda ibikokela pa bia pa madimi bua kubiboza, kuvinga tuzubu ne kumbusha bisote pambidi pa tutete tua biakudia tuvua munda. Pashishe bavua bangata tshikasu bambula natshi ntete ayi misambakane ne bisote, babiela mulu bua kubipepula. (Yeshaya 30:24) Tutete tua biakudia tuvua tumata panshi, bizubu ne bisote bipepuka ne lupepele. (Luta 3:2) Pavuabu bajikija kusenga ntete ayi mu munyingu bua kumusha tumabue ne bintu bikuabu, bavua bayilama anyi bayipelesha. (Luka 22:31) Kadi bisote biobi bikavua bipepuke bijimine.

20 Anu muvua tutete tua biakudia tumata panshi ne batulama kadi bisote bipepuka, ke muikala bantu bakane ne bua kushala ne bantu babi ne bua kubutuka. Kakuyi mpata, tudi ne disanka bua muikala bantu babi aba kabatshiyiku kabidi mu mutantshi mukese emu bua kashidi. Pikalabu kabatshiyiku, bantu badi ne disanka diabu mu mikenji ya Yehowa nebapete masanka a bungi. Bulelela, Nzambi neapeshe bantu badi bamutumikila muoyo wa tshiendelele.​—Matayo 25:34-46; Lomo 6:23.

‘Njila wa bantu bakane’ udi ne mabenesha

21. Mmunyi mudi Yehowa ufika ku ‘dimanya bantu bakane’?

21 Musambu wa kumpala udi ujika ne mêyi aa: ‘Yehowa udi mumanye njila wa bantu bakane, kadi njila wa bantu babi neajimine.’ (Musambu 1:6) Mmunyi mudi Nzambi ufika ku ‘dimanya bantu bakane’? Bushuwa, tuetu bikale ne nsombelu muakane, tushale bashindike ne: Tatu wetu wa mu diulu udi umona nsombelu wetu wa buena-Nzambi ne utuangata bu basadidi bende badiye wanyisha. Nunku tudi mua kumupuila ne kabidi tudi ne bua kumupuila ntatu yetu yonso, bikale ne dishindika dia se: udi uditatshisha bua bualu buetu.​—Yehezekele 34:11; 1 Petelo 5:6, 7.

22, 23. Ntshinyi tshiafikila bantu babi ne bantu bakane?

22 ‘Njila wa bantu bakane’ neashalaku kashidi, kadi bantu babi badi kabayi basue kushintuluka nebabutuke bualu Yehowa neabalumbuluishe ne dîsu dikole. ‘Njila’ wabu anyi nsombelu wabu neajimine pamue nabu. Tushale batekemene ne dishindika dionso dikumbana dia mêyi a Davidi adi alonda aa a ne: ‘Tshitupa tshîpi katshiyi tshianji kulepa, muntu mubi kêna wikalaku kabidi; e, neukebe kumona muaba wende ne disuminyina, kêna wikalaku. Kadi badi ne mitshima mipuekele nebapiane buloba, mioyo yabu neyisanke mu ditalala dikumbane. Bantu bakane nebapiane buloba, nebashikamemu tshiendelele.’​—Musambu 37:10, 11, 29.

23 Netuikale ne disanka dia bungi dia dikema tuetu bapete diakalenga dia kusomba mu mparadizu pa buloba pikala bantu babi kabatshiyiku kabidi! Bantu bapuekele ne bantu bakane nebapete ditalala dilelela bualu disanka diabu nedikale misangu yonso anu mu ‘mikenji ya Yehowa.’ Kadi kumpala kua bionso, ‘[dîyi] dia Yehowa’ didi ne bua kuanji kukumbana. (Musambu 2:7a) Tshiena-bualu tshidi tshilonda netshituambuluishe bua kumona tshidi dîyi adi ne tshikaladi ne bua kukumbaja buetu tuetu ne bua dîku dijima dia bukua-bantu.

Newandamune munyi?

• Bua tshinyi muntu udi utshina Nzambi udi ne disanka?

• Ntshinyi tshidi tshileja ne: dietu disanka didi mu mikenji ya Yehowa?

• Mmunyi mudi muntu mua kuikala bu mutshi udi upeta mâyi kakuyi lutatu?

• Mmushindu kayi udi njila wa bantu bakane mushilangane ne wa bantu babi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 11]

Disambila nedituambuluishe bua kuepuka bulunda ne bantu babi

[Tshimfuanyi mu dibeji 12]

Bua tshinyi muntu muakane udi bu mutshi?